Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa J. M. (1)

przeciwko A. K. (1) i E. B.

o wydanie nieruchomości

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 29 kwietnia 2015 roku, sygn. akt I C 883/14

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancję odwoławczą.

Dariusz Mizera

Stanisław Łęgosz Renata Lech

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt: II Ca 588/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa J. M. (1) przeciwko A. K. (1), E. B. o wydanie nieruchomości nakazał pozwanym A. K. (1) i E. B. aby wydały powodowi J. M. (1) lokal mieszkalny nr (...) położony w P. Tryb. przy ul. (...), poprzez wydanie kluczy do wyżej wymienionego lokalu do rąk upoważnionej przez powoda do ich odbioru A. M. (1) , zasadził od pozwanych A. K. (1) i E. B. solidarnie na rzecz powoda J. M. (1) kwotę 617,00 zł (sześćset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanych A. K. (1) i E. B. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 150,00 zł tytułem nieuiszczonego wpisu sądowego.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

Dnia 28 stycznia 2013 roku J. M. (2) sprzedała J. M. (1) za cenę 60.000,00 zł przysługujące jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nr (...), położonego w P. przy ul. (...), a J. M. (1) to spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zakupił będąc rozwiedzionym. J. M. (1) wyraził zgodę, aby J. M. (2) dożywotnio i nieodpłatnie zamieszkiwała i korzystała z całego nabytego przez niego aktem notarialnym lokalu mieszkalnego.

W liście z dnia 27 listopada 2013 roku powód J. M. (1) zwrócił się z prośbą do swej byłej żony A. M. (1) o to, aby przejęła pieczę nad mieszkaniem na (...), żeby się nie zmarnowało, oraz nad rzeczami w mieszkaniu. W liście tym powód upoważnił A. M. (1) do otrzymania kluczy do lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w P. i do bieżącego zarządzania nim.

Pismem datowanym na dzień 18 lutego 2014 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie Trybunalskim zwrócił się do pozwanej A. K. (1) o nawiązanie kontaktu z A. M. (1) celem rozstrzygnięcia, kto winien sprawować faktyczną pieczę nad lokalem.

Pełnomocnictwem z dnia 14 kwietnia 2014 roku powód J. M. (1) upoważnił adwokat K. M. do prowadzenia we wszystkich instancjach sprawy o wydanie rzeczy.

W przedmiotowym lokalu mieszkał powód J. M. (1) i jego matka J. M. (2). Po zatrzymaniu i tymczasowym aresztowaniu powoda, prokurator przekazał klucze do mieszkania córce J. M. (2), a siostrze powoda - A. K. (1). Była żona powoda A. M. (1) oraz jej syn ze związku z powodem -J. M. (1), nie dysponują kluczami do lokalu. Prosili oni prokuratora, żeby pomógł im odzyskać klucze, ponieważ syn powoda J. M. (1) jest tam zameldowany, nie ma dostępu do korespondencji napływającej pod adres jego zameldowania oraz nie ma do niego kluczy, ponieważ wyjeżdżając do A. zostawił je w P.. Syn powoda J. M. (1), po pogrzebie J. M. (2), zwrócił się o klucze do pozwanej A. K. (1), ale nie zostały mu wydane. Po napisaniu przez powoda listu do żony, A. M. (1) również zaczęła domagać się zwrotu kluczy. Pozwana napisała list, że przekaże A. M. (1) klucze, ale po zakończeniu sprawy karnej prowadzonej przeciwko powodowi pozwane rozmyśliły się nie motywując swej decyzji. Powód J. M. (1), zarówno pisemnie jak i ustnie, upoważnił żonę do odebrania mieszkania oraz dopilnowania jego spraw. Do października 2014 roku syn powoda J. M. (1) płacił za mieszkanie. Zaprzestał, gdy pozwane założyły sprawę o unieważnienie aktu notarialnego. Spółdzielnia wystosowała pismo do pozwanych o uregulowanie należności za mieszkanie z uwagi na to, że korzystają z tego mieszkania. Pozwane nie wydały synowi powoda wszystkich rzeczy z mieszkania. Wydały mu teczkę z częścią dokumentów powoda.

Obecnie powód myśli logicznie, prowadzi normalne rozmowy i jest z nim kontakt, potrafi sam o sobie decydować.

Powód J. M. (1) przebywa obecnie w (...) Ośrodku (...) w G.. Nie toczy się postępowanie w sprawie o ubezwłasnowolnienie powoda.Pismem nadanym dnia 10 marca 2014 roku, odebranym w dniu 17 marca 2014 roku, pełnomocnik powoda wezwała pozwaną A. K. (1) do wydania kluczy do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...) w terminie 7 dni.

Klucze do lokalu nr (...), położonego w P. przy ul. (...), znajdują się w posiadaniu pozwanych i to pozwane dysponują lokalem.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody w postaci dokumentów oraz zeznań świadka A. M. (1). Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka, które były spójne i logiczne.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanych o zawieszenie postępowania z uwagi na wątpliwość co do legitymacji procesowej powoda, w szczególności, czy w sposób ważny i świadomy, z uwagi na swój stan zdrowia, dokonał umocowania adwokat K. P.. Wszak nie toczy się postępowanie w sprawie o ubezwłasnowolnienie powoda, a z zeznań świadka A. M. (2) wynika, że powód myśli logicznie i jest w stanie podejmować decyzje. Nie było zatem podstaw, aby doprowadzić do wstrzymania na czas bliżej nieokreślony orzeczenia co do istoty sprawy w sytuacji, gdy nawet żadna z uprawnionych osób nie złożyła wniosku o ubezwłasnowolnienie powoda.

Oddaleniu podlegał również wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków zgłoszonych w odpowiedzi na pozew na wskazane przez pełnomocnika okoliczności, uznając go - na tym etapie postępowania, gdy zarzuty podniesione przez pełnomocnika pozwanych w odpowiedzi na pozew okazały się nieuprawnione - za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia, i niecelowy ze względów ekonomiki procesowej.

Mając takie ustalenia Sąd zważył, że powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Spośród okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy bezspornym było, że klucze do lokalu nr (...), położonego w P. przy ul. (...), znajdują się w posiadaniu pozwanych A. K. (1) i E. B., i to pozwane obecnie dysponują lokalem. Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia wydania kluczy do tegoż mieszkania upoważnionej przez powoda do ich odbioru A. M. (1).

Zgodnie z treścią art. 222 § 1 k.c., właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Sąd Rejonowy w pełni podziela tezę Sądu Najwyższego wyrażoną w wyroku z dnia 23 września 1992 roku, sygn. akt II CRN 99/92, że koniecznymi przesłankami roszczenia windykacyjnego są: status właściciela, fakt, że nie włada on (sam lub przez inną osobę) swoją rzeczą oraz fakt, że rzeczą włada osoba do tego nieuprawniona. Ustalenia zatem co do władania przedmiotową nieruchomością przez pozwane mają znaczenie pierwszorzędne i na powodzie spoczywa ciężar dowodu w tym przedmiocie. Tak więc legitymowanym czynnie jest przede wszystkim właściciel, który występując z roszczeniem windykacyjnym, musi udowodnić, że przysługuje mu prawo własności. Zaś legitymowanym biernie jest osoba, która faktycznie włada cudzą rzeczą bez podstawy prawnej. Zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu, okoliczność, że pozwany włada rzeczą bez podstawy prawnej, musi być wykazana przez windykującego właściciela.

W mniejszej sprawie powód J. M. (1) wykazał, że przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego wydania przez pozwane się domaga, bowiem przedstawił kserokopię wypisu z aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza M. K., repertorium A nr (...), zgodnie z którym dnia 28 stycznia 2013 roku J. M. (2) sprzedała powodowi J. M. (1) za cenę 60.000,00 zł przysługujące jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nr (...), położonego w P. przy ul. (...), a J. M. (1) to spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zakupił będąc rozwiedzionym.

Podkreślić należy, że podniesiony przez pełnomocnika pozwanych zarzut przysługiwania pozwanej skutecznego uprawnienia do władania rzeczą jest bezzasadny. Pełnomocnik pozwanych zarzut ten opiera na twierdzeniu, że wyżej wskazana umowa sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu została zawarta dla pozoru, celem ukrycia umowy dożywocia, a zatem jest nieważna. Wobec powyższego, A. K. (1), w wyniku dziedziczenia ustawowego po zmarłej J. M. (2), jest - zdaniem pełnomocnika pozwanych - współwłaścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) przy ulicy (...). Otóż twierdzenie to jest zupełnie nieuprawnione. Co prawda pozwana A. K. (1) wystąpiła przeciwko powodowi J. M. (1) z pozwem o stwierdzenie nieważności przedmiotowej czynność prawnej, ale wymaga wyraźnego podkreślenia, że do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wszczętej przez pozwaną sprawy, umowa sprzedaży zawarta dnia 28 stycznia 2013 roku jest ważna i wywołuje skutki w niej wyrażone. Co więcej, spowodowanie wszczęcia przez pozwaną innego postępowania dotyczącego należącego do powoda lokalu nr

46 nie może spowodować wstrzymania władania nieruchomością przez powoda lub osobę przez niego upoważnioną.

Podobnie należy podejść do kwestii zdolności procesowej powoda J. M. (1). Bezsporna pomiędzy stronami była okoliczność, że powód cierpi na schorzenia psychiczne, ale kwestia ich siły oraz zdolności samodzielnego podejmowania decyzji przez powoda poróżniła stronę pozwaną oraz świadka w osobie byłej żony powoda. Z zebranego materiału dowodowego nie wynika, aby powód J. M. (1) był ubezwłasnowolniony bądź toczyło się postępowanie w sprawie jego ubezwłasnowolnienia, a zatem dysponuje on pełną zdolnością do czynności prawnych. Mógł zatem skutecznie ustanowić pełnomocnika procesowego do reprezentowania go w postępowaniu o wydanie -stanowiącej jego własność - nieruchomości.

W ocenie Sądu powód rzeczywiście upoważnił swą byłą żonę A. M. (1) do opieki nad mieszkaniem, co wynika przede wszystkim z treści zeznań świadka A. M. (1), ale także z treści listu wysłanego przez powoda do rodziny, datowanego na dzień 27 listopada 2013 roku. Wszak zasady logicznego myślenia wskazują, że oczywistym jest, iż powód będący właścicielem lokalu mieszkalnego, a przebywający ośrodku, którego opuścić nie jest w stanie, upoważnia matkę swoich dzieci do sprawowania pieczy nad mieszkaniem, które objęła w posiadanie jego siostra. Strona pozwana, poza polemiką z opisem relacji, jakie łączą powoda z jego byłą żoną, oraz zarzutem, jakoby świadek miała interes w pozytywnym dla powoda rozstrzygnięciu sprawy, nie wykazała skutecznie braku upoważnienia do opieki nad lokalem nr (...) udzielonego przez powoda dla A. M. (1).

Reasumując, legitymowany czynnie J. M. (1) - właściciel lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...), nie władający ani samodzielnie ani przez inną osobę swym lokalem, wystąpił o nakazanie legitymowanym biernie A. K. (1) i E. B., które jako nieuprawnione dysponują jego lokalem, aby nieruchomość tę wydały, zatem spełnione zostały wszystkie konieczne przesłanki roszczenia windykacyjnego.

Mając powyższe na względzie, Sąd nakazał pozwanym A. K. (1) i E. B., aby wydały powodowi J. M. (1) lokal mieszkalny nr (...) położony w P. przy ulicy (...) poprzez wydanie kluczy do wyżej wymienionego lokalu do rąk upoważnionej przez powoda do ich odbioru A. M. (1).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. uznając stronę pozwaną za przegrywającą sprawę w całości. Na poniesione przez powoda koszty procesu w kwocie 617,00 zł, które Sąd zasądził od pozwanych A. K. (1) i E. B. solidarnie na rzecz powoda J. M. (1), złożyły się:

- wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 600,00 zł ustalone na podstawie § 6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461),

- koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Sąd, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazał ściągnąć od pozwanych A. K. (1) i E. B. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 150,00 zł tytułem nieuiszczonego wpisu sądowego.

Apelację od powyższego orzeczenia za pośrednictwem swojego pełnomocnika wywiodły pozwane zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciły:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.

I. naruszenie art. 233 § l k.p.c. poprzez:

- brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, tj. opinii biegłych psychiatrów dotyczącej stanu psychicznego pozwanego znajdującej się w aktach sprawy karnej, o sygn. akt III K 9/14 w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim, Protokołów przesłuchań J. M. (1) w postępowaniu przygotowawczym, znajdujących się w aktach sprawy o sygn. akt III K 9/14 w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim, protokołów zeznań świadków w postępowaniu przygotowawczym oraz sądowym, znajdujących się w aktach sprawy o sygn. III K 9/14 w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim oraz protokołu rozprawy z dnia 14 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. akt III K 9/14 w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim, oraz zeznań następujących świadków:

1. J. K., wezwać na adres ul. (...), W.,

2. P. K. wezwać na adres ul. (...), W.,

3. Z. K. wezwać na adres ul. (...),(...)-(...) P.

4. E. S. wezwać na adres ul. (...), (...)-(...) P.,

5. R. K. wezwać na adres ul. (...), (...)-(...) W.:

na okoliczność braku materialnoprawnych przesłanek wystąpienia z powództwem windykacyjnym, braku legitymacji materialnej powoda, przysługiwania pozwanym skutecznego prawa do władania przedmiotowym lokalem,

- przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na zupełnym pominięciu faktu nieważności umowy sprzedaży z dnia 28 stycznia 2013r., przysługiwania A. K. (1) skutecznego prawa do władania przedmiotową nieruchomością, stanu psychicznego powoda,

- naruszenie art. 217 par. 1 w zw. z art. 245 w zw. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań następujących świadków:

1. J. K., wezwać na adres ul. (...), W.,

2. P. K. wezwać na adres ul. (...), W.,

3. Z. K. wezwać na adres ul. (...),(...)-(...) P.

4. E. S. wezwać na adres ul. (...), (...)-(...) P.,

5. R. K. wezwać na adres ul. (...), (...)-(...) W.:

na okoliczność braku materialnoprawnych przesłanek wystąpienia z powództwem windykacyjnym, braku legitymacji materialnej powoda, przysługiwania pozwanym skutecznego prawa do władania przedmiotowym lokalem, uznając je za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia podczas gdy dowody te dotyczyły okoliczności mające dla sprawy istotne znaczenie, a sporne okoliczności nie zostały dostatecznie wyjaśnione, co w konsekwencji skutkowało oparciem wyroku na niekompletnym materiale dowodowym.

- poprzez uznanie za w pełni wiarygodne, spójne i logiczne zeznania A. M. (1) pomimo, iż świadek ten jest bezpośrednio zainteresowany pozytywnym rozstrzygnięciem niniejszej sprawy i przyjęcie na ich podstawie, iż powód obecnie myśli logicznie i nie ma podstaw do stwierdzenia, iż mógł on udzielić ważnego pełnomocnictwa profesjonalnemu pełnomocnikowi pomimo, iż data udzielenia pełnomocnictwa jest tożsama z datą rozprawy karnej przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim (sygn. akt III K 9/14) na której to powód miał problemy ze swobodnymi wypowiedziami, a także nie rozumiał zadawanych przez sąd pytań.

Nadto, na podstawie art. 379 pkt 2) k.p.c. skarżące podniosły zarzut nieważności postępowania z uwagi na brak zdolności procesowej powoda oraz z uwagi na nieprawidłowe umocowanie pełnomocnika Powoda.

2) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.

I. art. 83 par. 1 k.c. polegające na jego niewłaściwej wykładni i przyjęcie przez Sąd a quo, iż czynność pozorna (umowy sprzedaży z dnia 28 stycznia 2013r.) jest ważna i wywołuje skutki w niej wyrażone do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wszczętej przez pozwane sprawy pomimo, iż prawidłowa wykładnia przywołanego przepisu nakazuje przyjmować, iż czynność prawna dokonana dla pozoru jest bezwzględnie nieważna, a wyrok wydany w sprawie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej ma charakter deklaratoryjny.

II. art. 222 par. 1 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu i przyjęciu, iż pozwanym nie przysługuje skuteczne wobec powoda prawo władania fizycznego.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżące wnosiły o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie w całości dochodzonego powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Ponadto wniosły o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancję wg norm przepisanych.

Pełnomocnik powoda wnosiła o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja odnosi zamierzony skutek o tyle tylko, że prowadzi do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim albowiem nie została rozpoznana istota sprawy.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do najdalej idącego zarzutu, a mianowicie do zarzutu nieważności postępowania z uwagi na brak zdolności procesowej powoda. Zarzut ten oparty jest na twierdzeniu, że powód jako niepoczytalny nie mógł skutecznie udzielić pełnomocnictwa procesowego do występowania w niniejszej sprawie, a co za tym idzie postępowanie przed sądem I instancji było przeprowadzone w sposób wadliwy i dotknięte nieważnością. Nie można podzielić tego zapatrywania. Prawo cywilne nie zna bowiem instytucji naturalnej niezdolności do czynności prawnych a więc i kodeks postępowania cywilnego nie reguluje naturalnej niezdolności procesowej. W konsekwencji przyjmuje się, że osoby chore psychicznie jeśli mają pełną zdolność do czynności prawnych mogą samodzielnie działać w postępowaniu cywilnym. (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 1970 roku I CZ 84/70, OSNC z 1971r. nr 5 poz. 90, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 stycznia 2013 roku I ACa 490/12, postanowienie Sądu Najwyższego z 13 lutego 2004r. III CK 38/04 baza LEX). W tej sytuacji podniesiony zarzut nieważności uznać należy za całkowicie bezzasadny albowiem bezsporne w toku procesu było ,że powód nie jest ubezwłasnowolniony.

Przechodząc do rozważenia pozostałych zarzutów apelacyjnych należy przypomnieć, iż granice procesu cywilnego zakreśla nie tylko strona powodowa poddając pod osąd określone fakty z których wywodzi skutki prawne poszukując ochrony prawnej ale także przeciwnik procesowy powoda przedstawiając zdarzenia niweczące konsekwencje udowodnionych przez powoda faktów. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd ,że nierozpoznanie istoty sprawy odnosi się do roszczenia będącego podstawą powództwa i zachodzi wtedy gdy Sąd I instancji nie orzekł w ogóle merytorycznie o żądaniu pozwu, zaniechał zbadania materialnej podstawy powództwa albo pominął merytoryczne zarzuty pozwanego. (por. wyrok SN z 23 września 1998r. II CKN 897/97 OSNC z 1999r. nr 1 poz.22, wyrok SN z 14 maja 2002r. V CKN 357/00, baza LEX, postanowienie SN z 4 września 2014r. II CZ 41/14)

W świetle tych rozważań zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 217 k.p.c. i art. 245 k.p.c. z art. 227 k.p.c. sprowadzający się w istocie do dokonania błędnej w ocenie skarżącego i niepełnej oceny niekompletnego materiału dowodowego jest usprawiedliwiony.

Nie ulega wątpliwości i nie jest przedmiotem sporu, iż żądanie powoda zostało oparte na art. 222 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą ażeby rzecz została mu wydana chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Rolą Sądu było zbadanie przede wszystkim - jak słusznie dostrzegł to Sąd Rejonowy -czy legitymowanym czynnie występującym z powództwem windykacyjnym jest właściciel oraz czy pozwanymi są osoby, które władają cudzą rzeczą bez podstawy prawnej.

Przy czym rozkład ciężaru dowodu w tego typu sprawach wygląda tak, że powód wykazuje, że jest właścicielem i że pozwany włada jego rzeczą. Pozwany sprzeciwiając się żądaniu windykacyjnemu ma obowiązek wykazać, iż przysługuje mu skuteczne wobec powoda prawo do władania rzeczą. Sąd Rejonowy słusznie podkreślił, iż powód wykazał, że przysługuje mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, natomiast nie zostało w toku postępowania precyzyjnie ustalone w czyim posiadaniu znajdują się klucze do mieszkania które dają faktyczne władztwo nad mieszkaniem, a co za tym idzie która z pozwanych jest dysponentką mieszkania. ( art. 348 k.c.) .

Ponadto uszło uwadze Sądu, iż pozwane w toku procesu zakwestionowały legitymację materialną powoda wskazując na nieważność umowy sprzedaży własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu. Takie stanowisko pozwanych obligowało Sąd do rozpoznania tego zarzutu gdyby bowiem umowa była nieważna to pozwana A. K. (1) jako córka odziedziczyłaby udział w mieszkaniu, a skoro stałaby się jego współwłaścicielem z tytułu spadkobrania to zgodnie z art. 206 k.c. miałaby prawo współposiadania tego mieszkania a powód utraciłby w ten sposób prawo do żądania jej eksmisji. Takiego prawa nie miałaby natomiast E. B..

Sąd I instancji pomimo sugestii zawartych w uzasadnieniu postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 20 stycznia 2015r. II Cz 905/14, iż okoliczności będące podstawą do zawieszenia postępowania tj. ważność umowy będzie władny zbadać samodzielnie nie oczekując na zakończenie postępowania w sprawie o stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu kwestii tej zupełnie nie zbadał. Sąd Rejonowy natomiast błędnie odczytał wytyczne zawarte w treści uzasadnienia w/w postanowienia i całkowicie zbagatelizował tę kwestię oddalając wnioski dowodowe zmierzające do wykazania nieważności umowy, a tym samym braku legitymacji materialnej przez powoda. Oddalenie tych wniosków dowodowych w świetle wytycznych zawartych w postanowieniu Sądu Okręgowego było całkowicie bezzasadne i skutkowało nierozpoznaniem istoty sprawy.

Dlatego też na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. należało orzec jak w wyroku. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 108§2 k.p.c.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd dopuści dowody zgłoszone przez pozwane na okoliczność nieważności umowy i dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tym kierunku zgodnie z wnioskami stron wyda merytoryczne rozstrzygnięcie rozstrzygając przesłankowo kwestię ważności umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Sąd ponadto precyzyjnie ustali w posiadaniu której z pozwanych znajdują się klucze albowiem w toku procesu brak takiego precyzyjnego ustalenia. Okoliczność ta jest istotna bowiem o ile klucze znajdują się w posiadaniu pozwanej E. B. i to ona włada lokalem to okoliczność czy umowa sprzedaży spółdzielczego prawa do lokalu jest ważna czy też nie nie ma dla sprawy znaczenia bowiem nawet w przypadku nieważności umowy powód jako syn zmarłej jest jej spadkobiercą ustawowym i wobec osoby trzeciej jako współwłaścicielowi przysługiwałoby mu roszczenie o wydanie. Inaczej sytuacja wyglądałaby w przypadku gdyby kluczami dysponowała pozwana A. K. (2) bowiem jako ewentualna współspadkobierczyni byłaby uprawniona do współposiadania lokalu. (art. 206 k.c.)

Na oryginale właściwe podpisy