Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2016 r. w Lublinie

sprawy Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy Z. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 29 stycznia 2016 r. sygn. akt VIII U 284/15

oddala apelację.

Małgorzata Pasek Małgorzata Rokicka-Radoniewicz Elżbieta Czaja

III AUa 447/16

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 27 stycznia 2015 r. ustalił wysokość emerytury Z. S. w oparciu o art. 183 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i podjął jej wypłatę od 1 grudnia 2014 r. Zgodnie z ustaleniem emerytura wyniosła 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 i 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26 cyt. ustawy emerytalnej.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Lublinie złożył wnioskodawca Z. S., domagając się zmiany sposobu ustalenie wysokości emerytury. Jego zdaniem proporcje obliczeniowe powinny być odwrotne, tj. 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 i 20 % na podstawie art. 26 cyt. ustawy. Wnioskodawca podniósł, że ten sposób obliczenia należy zastosować względem ubezpieczonego, który osiągnął wiek uprawniający do emerytury w(...)(art. 183 ust. 1), kiedy to ukończył 60 lat i miał prawo odejścia na emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 29 stycznia 2016 roku oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy ustalił, że Z. S., urodzony (...) w dniu 25 listopada 2014 r. złożył wniosek o emeryturę. Organ rentowy w dniu 15 stycznia 2015 r. wydał decyzję przyznającą emeryturę oraz przedstawiającą sposób jej wyliczenia. Świadczenie zostało przyznane od dnia 1 listopada 2014 r., lecz w związku z tym, że wnioskodawca pozostawał w stosunku pracy, wypłata emerytury została zawieszona do czasu przedstawienia świadectwa pracy lub zaświadczenia potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy. Kolejną decyzją z dnia 27 stycznia 2015r. (będącą przedmiotem zaskarżenia) ZUS ustalił wysokość świadczenia i podjął jego wypłatę od dnia 1 grudnia 2014 r. W zaskarżonej decyzji organ rentowy zgodnie z treścią art. 183 ust. 5 w oparciu o art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ustalił wysokość emerytury w kwocie 1065,27 zł. ( 20%), w oparciu o art. 26 – 3883,74 zł ( 80%). Łącznie wysokość emerytury obliczona na podstawie art. 183 ust. 5 ustawy wyniosła 4949,01 zł.

Wnioskodawca nie zgodził się z takim wyliczeniem podnosząc, iż prawo do emerytury przysługuje mu już od roku (...), wówczas osiągnął wiek 60 lat i wykazał wymagany okres 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Na rozprawie w dniu 25 września 2015r. wnioskodawca doprecyzował roszczenie wnosząc o ponowne przeliczenie wysokości emerytury mając na uwadze pracę w warunkach szczególnych. Takie ustalenie, zdaniem skarżącego, pozwoliłoby przyjąć, iż z ukończeniem 60 lat nabył prawo do emerytury, co pozwoli na zastosowanie korzystniejszego przepisu z ustawy emerytalnej.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że żądanie wnioskodawcy o ustalenie emerytury w niższym wieku emerytalnym było przedmiotem postępowania Sądu Okręgowego w Lublinie w sprawie VIII U 2575/11 i wówczas nie było potrzeby ustalania, czy wnioskodawca spełnia ustawowe przesłanki do przyznania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdyż zgodnie z obowiązującym wówczas stanem prawnym, wnioskodawca nie spełnił koniecznej przesłanki, bowiem cały czas pozostawał w stosunku pracy. W związku z tym sąd uznał, iż zbędne było w takim stanie rzeczy przeprowadzanie postępowania dowodowego w celu poczynienia ustaleń, czy praca na stanowisku kierowniczym była pracą w szczególnych warunkach. Wyrok zaaprobował również Sąd Apelacyjny w Lublinie, oddalając apelację Z. S.. Z wyjaśnień wnioskodawcy wynika także, iż w 2011 r. (rok składania wniosku o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych) miał świadomość, że nie zostanie mu przyznane prawo do tego świadczenia, chciał jedynie ustalić, czy jego praca była pracą w warunkach szczególnych.

Po dniu 26 stycznia 2012 r. ( data wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie) skarżący nie składał ponownie wniosku o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Sąd Okręgowy orzekł, że ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określa powszechny wiek, jaki musi osiągnąć ubezpieczony, aby moc ubiegać się o emeryturę. Dla roku urodzenia wnioskodawcy, tj.(...) zgodnie z ust. 1b pkt 1 cyt. przepisu wiek powszechny wynosi 65 lat i 5 miesięcy.

Wysokość emerytury należnej z tytułu osiągniętego wieku oblicza się w oparciu o dwa przepisy, tj. art. 26 oraz 53 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z art. 183 ust 5 ustawy emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 lub 2014 wynosi:

20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Wnioskodawca osiągnął wymagany wiek emerytalny w dniu (...).

Wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury w (...) r., więc nie ma podstaw do zastosowania art. 183 ust. 1 pkt. 1 cyt. ustawy. Skarżący w rezultacie nie nabył także prawa do wcześniejszej emerytury, nie uzyskał decyzji o jej przyznaniu. Dodatkowo zauważyć należy, że fakt wykonywania pracy w warunkach szczególnych w przypadku ustalania prawa do emerytury powszechnej nie wpływa na jej wysokość.

Ustalenie pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych nie może być przedmiotem rozważań w obecnym postępowaniu. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r. (II UZ 52/99, Legalis) - w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W takim postępowaniu „sąd nie działa w zastępstwie organu rentowego, w związku z czym nie ustala prawa do świadczeń, i choć samodzielnie oraz we własnym zakresie rozstrzyga wszelkie kwestie związane z prawem lub wysokością świadczenia objętego decyzją, to jego rozstrzygnięcie odnosi się do zaskarżonej decyzji”. Podnieść należy, że wyrok w sprawie VIII U 2575/11 uprawomocnił się, wnioskodawca nie składał ponownego wniosku o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Od tego wyroku apelację wniósł wnioskodawca Z. S. zaskarżając wyrok w całości. Z treści apelacji wynika, ze domaga się zmiany wyroku i zaliczenia mu 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca przedstawił swoją koncepcję ustalenia wysokości emerytury, po uznaniu, ze spełnił warunki do emerytury w roku (...) i powinien mieć ustaloną jej wysokość według zasad przewidzianych dla osób, które wiek emerytalny osiągnęły w roku(...).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Istotą sprawy było ustalenie wysokości emerytury wnioskodawcy, który osiągnął wiek emerytalny w dniu (...). Zgodnie z treścią art. 183 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 roku, poz.887) emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 albo 2014, wynosi: 20% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz 80% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Wnioskodawca w niniejszym postępowaniu domagał się ustalenia, że z uwagi na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, wiek emerytalny uprawniający do uzyskania prawa do świadczenia a zatem i ustalenia jego wysokości, wynosi 60 lat i ten wiek osiągnął w (...) roku. W związku z tym żądaniem wnosił również o ustalenie, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez 15 lat.

Należy zwrócić uwagę, że wnioskodawca w dniu 11 maja 2011 roku zgłosił wniosek o ustalenie mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym powołując się na świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę – (...) Sp. z o.o. i decyzją z dnia 24 maja 2011 roku organ rentowy odmówił mu prawa do świadczenia wobec niespełnienia warunków – nierozwiązania stosunku pracy oraz nieudowodnienia 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Od tej decyzji wnioskodawca wniósł odwołanie do Sądu Okręgowego w Lublinie, który wyrokiem z dnia 13 września 2011 roku oddalił odwołanie, a apelacja wnioskodawcy została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2012 roku. Powodem odmowy ustalenia prawa do spornego świadczenia było niespełnienie warunku rozwiązania stosunku pracy – był to wówczas niezbędny warunek wymagany do uzyskania prawa do świadczenia. Sąd Okręgowy, rozpoznając wówczas odwołanie wnioskodawcy od decyzji odmawiającej prawa do tego świadczenia, orzekł, że wnioskodawca nie spełnił jednego z warunków przewidzianych w ustawie – nie rozwiązał stosunku pracy. Warunkiem skorzystania przez ubezpieczonego będącego pracownikiem z prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych było nie tylko posiadanie 25 letniego stażu pracy, ale również nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego i rozwiązanie stosunku pracy. Warunki te musiały być spełnione łącznie. Niespełnienie jednego z nich uniemożliwiało pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury. Z brzmienia powołanego przepisu art.184 ust.2 powołanej ustawy wynika jednoznacznie, że rozwiązanie stosunku pracy było jednym z niezbędnych warunków do nabycia prawa do spornego świadczenia. Wnioskodawca, który nie spełniał tej przesłanki, nie mógł nabyć prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, a zatem w roku(...)wprawdzie ukończył wiek 60 lat przewidziany przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ale nie można przyjąć, że w tym roku osiągnął wiek emerytalny w rozumieniu art.183 powołanej ustawy.

Z tych względów i na mocy powołanych przepisów oraz na podstawie art.385 KPC Sąd Apelacyjny oddalił apelację jako bezzasadną.