Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Julity Podlewskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2016 r.

sprawy W. M.

córki W. i S. z domu S. (...) r. w M. z art. 91 ust. 1 pkt 2 Ustawy Budowlane prawo

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 29 września 2015 r. sygnatura akt II K 108/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmując, iż czyn zarzucony, a następnie przypisany oskarżonej W. M. popełniony został w okresie do 2 lutego 2012 roku – postępowanie karne o ten występek, a to przestępstwo z art. 91 ust. 1 pkt 2 Ustawy Prawo budowlane – na podstawie art. 66 § 1 kk umarza warunkowo na okres lat 2 (dwóch);

II.  zasądza od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego R. K. 420 złotych tytułem kosztów udziału pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym, w tym wymierza jej 100 złotych opłaty w sprawie.

Sygn.akt IV Ka 84/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem W. M. uznana została za winną, że:

w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku w Ś. woj. (...), nie posiadając wymaganych uprawnień, pełniła samodzielną funkcję techniczną w budownictwie inspektora nadzoru inwestorskiego przy realizacji przebudowy budynku (...) przy ul. (...) w Ś. działając na szkodę (...)z siedzibą przy (...)w Ś.,

tj. za winną popełnienia czynu z art. 91 ust.1 pkt 2 prawa budowlanego i za to, na mocy powołanego przepisu wymierzono oskarżonej karę 100 stawek dziennych grzywny, przy określeniu wysokości jednej stawki na 20 zł.

Wyrok powyższy zaskarżył obrońca oskarżonej wskazując jako zarzuty apelacji:

I.  Na podstawie art. 427§2 kpk (w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 3 kpk, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany na skutek dokonania błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, co miało wpływ na treść tego orzeczenia, albowiem Sąd pierwszej instancji wadliwie ustalił, że realizacja projektu przebudowy budynku położonego w Ś. przy ul. (...) (...) w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2013 roku obejmowała prace polegające na wykonaniu skomplikowanych instalacji sanitarnych wodno-kanalizacyjnych oraz skomplikowanych instalacji elektrycznych, w tym prace polegające na przebudowie i modernizacji istniejących przyłączy wodno-kanalizacyjnych i energii elektrycznej, demontażu instalacji wewnętrznych w obiekcie ora wykonaniu nowych instalacji, w tym systemu ochrony przeciwpożarowej.

II.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 2 kpk, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów postępowania, a to art. 5§2 kpk, która miała wpływ na treść tego orzeczenia, albowiem wskutek tej obrazy Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, że oskarżona W. M. popełniła zarzucony jej przez oskarżyciela publicznego występek (okres od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku), pomimo że załączone przez oskarżoną dowody zawarte na k.135-181 akt sprawy oraz zapisy w Dzienniku Budowy Nr (...) jednoznacznie potwierdzają wykonywanie przez Wykonawcę – (...)sp. z o.o. z/s w W. – prac budowlanych w ramach przebudowy budynku położonego w Ś. przy ul. (...) na (...) w okresie od dnia 28 grudnia2011 roku do dnia 02 lutego 2012 roku, które podlegały nadzorowi ze strony oskarżonej.

III.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 2 kpk, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów postępowania, a to art. 424§1 pkt 2 oraz art. 424§2 kpk, która miała wpływ na treść tego orzeczenia, albowiem wskutek tej obrazy Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, że oskarżona W. M. popełniła zarzucony jej przez oskarżyciela publicznego występek.

IV.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 2 w zw. z art. 447§3 kpk (w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku), że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów postępowania, a to art. 92 oraz art. 410 w zw. z art. 4 kpk, która miała wpływ na treść tego orzeczenia , albowiem wskutek tej obrazy Sąd pierwszej instancji nie uwzględniając okoliczności przemawiających na korzyść ww. oskarżonej niezasadnie przyjął, że oskarżona ta popełniła zarzucony jej przez oskarżyciela publicznego występek w okresie od lipca 2011 roku do lutego 2012 roku, pomimo że załączone przez oskarżona dowody zawarte na k.135-181 akt sprawy oraz zapisy w Dzienniku Budowy Nr (...) jednoznacznie potwierdzają wykonywanie przez wykonawcę – (...) sp. z o.o. z/s w W. – nieskomplikowanych prac budowlanych w ramach przebudowy budynku położonego w Ś. przy ul. (...) na (...) w okresie od dnia 28 grudnia 2011 roku do dnia 02 lutego 2012 roku, które podlegały nadzorowi ze strony oskarżonej i dlatego też, skoro prace budowlane były wykonywane przez ww. wykonawcę przy nadzorze oskarżonej w okresie od dnia 28 grudnia 2011 roku do dnia 02 lutego 2012 roku, to oczywistym jest, że ww. oskarżona nie mogła popełnić zarzuconego występku w okresie od lipca 2011 roku.

V.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 2 kpk, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów postępowania, a to art. 424§1 pkt 2 oraz art. 424§2 kpk, która miała wpływ na treść orzeczenia, albowiem wskutek tej obrazy Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, że oskarżona W. M. popełniła zarzucony jej pr5zez oskarżyciela publicznego występek.

VI.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 1 kpk, że askar zony wyrok Sadu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów prawa materialnego, a to art. 91 ust.1 pkt 2 Ustawy z dnia 07 lipca 1994 roku Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz.1409).

VII.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 1 kpk , że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów prawa materialnego, a to art. 9§1 kk w zw. z art. 91 ust.1 pkt 2 Ustawy z dnia 07 lipca 1994 roku Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz. 1409) w zw. z art. 1§1 kk,

VIII.  Na podstawie art.427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 1 kpk, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, został wydany z obrazą przepisów prawa materialnego, a to art. 1§3 kk w zw. z art. 91 ust.1 pkt 2 Ustawy z dnia 07 lipca 1994 roku Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz. 1409),

IX.  Na podstawie art. 427§2 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) i art. 438 pkt 4 kpk, że zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, orzekł rażąco niewspółmiernie surową karę oskarżonej W. M. za zarzucony jej przez oskarżyciela publicznego występek w sytuacji, gdy niechybnie tak wina, jak i stopień społecznej szkodliwości zarzuconego ww. oskarżonej czynu nie są znaczne, a postawa taj oskarżonej, nie karanej za przestępstwo umyślne oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegać porządku prawnego i nie popełni przestępstwa.

Tym samym apelujący wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15 w całości i uniewinnienie oskarżonej W. M. na podstawie art. 414§1 zd. 2 kpk w zw. z art. 17 pkt 1, względnie pkt 2 kpk od zarzucanego jej czynu, opisanego w części wstępnej wyroku Sądu pierwszej instancji,

- o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy II Wydział Karny z dnia 29 września 2015 roku, sygn.akt II K 108/15, w całości i o przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Na podstawie art. 427§3 kpk (w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku), art. 167kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) oraz art. 169§1 i 2 w zw. z art. 458 kpk wniósł o dopuszczenie w postępowaniu odwoławczym na rozprawie (art. 452§2 kpk w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) dowodu z Oświadczenia o odstapieniu od umowy z dnia 02.02.2012 roku na okoliczność złożenia w imieniu (...) oświadczenia woli o odstąpieniu od Umowy nr (...) z dnia 14.07.2011 roku dotyczącej świadczenia usług w zakresie nadzoru inwestorskiego dla potrzeb realizacji projektu „Przebudowa budynku przy ul. (...) (...), w trybie §9 ust.1 lit.a i b tejże umowy.

Z ostrożności procesowej, na podstawie art. 427§3 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku), art. 167 kpk (w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) oraz art. 169§1 i §2 w zw. z art.193 w zw. z art. 458 kpk skarżący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa na okoliczność zakresu wykonanych prac w związku z przebudową budynku położonego w Ś. przy ul. (...) na (...) w okresie do dnia 02 lutego 2012 roku w celu ustalenia, czy wykonane w ww. okresie prace polegały na realizacji skomplikowanych instalacji elektrycznych, a w tym prac polegających na przebudowie i modernizacji istniejących przyłączy wodno-kanalizacyjnych i energii elektrycznej, demontażu instalacji wewnętrznych w obiekcie oraz wykonaniu nowych instalacji, w tym systemu ochrony przeciwpożarowej.

Z ostrożności procesowej, na podstawie art. 427§3 kpk (w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku), art. 167 kpk ( w brzmieniu sprzed dnia 01 lipca 2015 roku) oraz art. 169§1 i §2 w zw. z art. 193§1 w zw. z art. 458 kpk wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa na okoliczność czy oskarżona W. M. posiadała tempore criminis odpowiednie uprawnienia do sprawowania nadzoru inwestorskiego nad pracami, które zostały wykonane w związku z przebudową budynku położonego w Ś. przy ul. (...) na (...) w okresie do dnia 02 lutego 2012 roku.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jedynie w niewielkiej części zasługuje na uwzględnienie.

I tak, wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd I instancji po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu dokonał jedynie trafnej oceny dowodów, a stanowisko swe w części tyczącej sprawstwa i zawinienia W. M. przekonująco uzasadnił.

W tej sytuacji, skoro Sąd Okręgowy zgadza się z tezami Sądu Rejonowego – zbędna jest ponowna analiza dowodów, gdyż byłoby to jedynie powtórzeniem trafnych, poniesionych wcześniej argumentów.

W konsekwencji odnosząc się wyłącznie do szczegółowych zarzutów apelacji należy stwierdzić, że nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości, że przebudowa (...) w Ś. obejmowała prace polegające na wykonywaniu skomplikowanych instalacji sanitarnych, wodnokanalizacyjnych i elektrycznych.

Za takim właśnie przyjęciem przemawia w pierwszej kolejności treść rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z którego wynika wprost, że „skomplikowane instalacje i urządzenia to:

1)  instalacje i urządzenia sanitarne w obiektach budowlanych z pomieszczeniami zaliczonymi do I i II kategorii niebezpieczeństwa pożarowego w rozumieniu przepisów techniczno-budowlanych,

2)  instalacje i urządzenia: ogrzewania wodnego systemu zamkniętego, ogrzewania parowego o temperaturze pary powyżej 115°C, wszelkiego ogrzewania przez promieniowanie, ogrzewania zdalaczynnego obsługiwanego przez kotłownie, kotłownie wodne i parowe niskiego ciśnienia o wydajności powyżej 400.000 kcal/h oraz wszelkiego typu węzły cieplne,

3)  instalacje i urządzenia pełnej i częściowej klimatyzacji oraz instalacje i urządzenia wentylacji o mechanicznym pobudzeniu, obsługującej pomieszczenia o różnym przeznaczeniu,

4)  instalacje i urządzenia gaśnicze przeciwpożarowe, z wyjątkiem instalacji kranów przeciwpożarowych wodnych, nie wymagających specjalnej obsługi,

5)  instalacje i urządzenia hydroforowe i przepompownie o wydajności ponad 1,5 l/sek., lokalne oczyszczalnie wody i ścieków – nie zaliczone przez obowiązujące przepisy do budownictwa specjalnego, instalacje i urządzenia wodociągowe oraz kanalizacji zewnętrznej na terenie nieruchomości o powierzchni przekraczającej 2,0 ja,

6)  instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 0,03 at nadciśnienia.

Powyższe uregulowanie należy zatem w drugiej kolejności powiązać z zakresem robót jakie miały być wykonane w (...), a które nadzorować miała, a także faktycznie nadzorowała oskarżona.

Tak więc projekt obejmował instalację gazową, urządzenia wentylacyjne, oddymiające, system przeciwpożarowy, system wodno-kanalizacyjny, czy w końcu instalację elektryczną.

Prawdą przy tym jest, że do czasu sprawowania nadzoru budowlanego przez W. M. nie wszystkie prace o jakich mowa wyżej zostały zakończone.

Część z nich nie została nawet rozpoczęta. Nie można mieć jednak jakichkolwiek wątpliwości, że dla bytu omawianego występku nie było to konieczne. Wystarczyło ustalenie, iż przedmiotowa przebudowa została rozpoczęta pracami przygotowawczymi, determinującymi w oczywisty sposób wszelkie kolejne prace, a nadto zaawansowane było położenie części instalacji elektrycznej oraz sanitarnej.

Za tym ostatnim przyjęciem przemawiają nie tylko dowody „od oskarżonej niezależne” dla także i zapisy w dzienniku budowy, których dokonywała sama W. M..

Wskazane wyżej ustalenia trzeba z kolei powiązać z wymogami jakie musiała spełniać osoba podejmująca się nadzoru budowlanego w (...). Kluczowym było posiadanie uprawnień do kierowania robotami budowlanymi „bez ograniczeń”.

Takich uprawnień nie posiadała oskarżona, a co wynika wprost z nadanych jej uprawnień budowlanych, gdzie wyłączono możliwość m.in. kierowania robotami budowlanymi obejmującymi „skomplikowane instalacje i urządzenia sanitarne oraz instalacje i urządzenia elektryczne”.

W efekcie W. M. podpisując oświadczenie co do posiadania uprawnień niezbędnych do nadzorowania prac w (...), a następnie faktycznie nadzorując te prace dopuściła się przypisanego przestępstwa.

Z kolei swoiste zdumienie budzić musi połączenie przez apelującego zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych z obrazą prawa materialnego.

Do obrazy prawa materialnego dochodzi bowiem jedynie wówczas, gdy sąd przy prawidłowo ustalonym stanie faktycznym sprawy zastosuje dany przepis choć nie wolno było tego uczynić lub też danego przepisu nie zastosuje choć taki był obowiązek.

Jeśli natomiast zostaną poczynione błędne ustalenia, to nie może być mowy o obrazie prawa materialnego.

Nie sposób także zgodzić się z wnioskiem obrońcy zawartym w apelacji co do potrzeby dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa.

Przedmiotem oceny Sądu nie były przecież potencjalne ( czy też faktyczne) uchybienia w sposobie prowadzenia prac budowlanych lecz w istocie ocena prawna, a do tego wystarczającą wiedzę posiada właśnie sąd bez potrzeby korzystania z „zewnętrznej” pomocy.

Zgodzić się należy natomiast z apelującym, że wymierzenie oskarżonej jakiejkolwiek kary nie było konieczne dla zrealizowania tzw. funkcji prewencyjnych czy też sprawiedliwościowych.

Pamiętać bowiem trzeba, że W. M. ciesząca się dobrą opinią, nie była dotąd karana, zagrożenie karne z art. 91 ust.1 pkt 2 prawa budowlanego jest bardzo umiarkowane, na skutek sprzecznych z prawem zachowań oskarżonej nie doszło do poważnych, niekorzystnych konsekwencji dla inwestora, a zatem zasadnym było warunkowe umorzenie postępowania i dlatego tak właśnie uczynił Sąd II instancji.