Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sądowy A. K.

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: G. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 24 grudnia 2014 r., znak: (...)

w sprawie: G. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1) zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej G. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 30 listopada 2017 r.,

2) stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

3) zasądza od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej G. K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 397/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.12.2014 r., znak: KLI/063177381/1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 887 j.t.), ustalił ubezpieczonej G. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 01.01.2015 r. do 30.11.2017 r. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.12.2014 r. ustaliła, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30.11.2017 r. i nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona G. K., zaskarżając decyzję ZUS w całości. Odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie jej na dalszy okres prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Powódka wskazała, że całkowita niezdolność do pracy jest spowodowana występującymi u niej schorzeniami takimi jak: wylew, paraliż wynikający z pęknięcia tętniaka, rak piersi oraz podejrzenie schorzenia serca.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona G. K. była dotychczas uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do 31.12.2014 r. Odwołująca posiada wykształcenie średnie, ekonomiczne. Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 26.11.2014 r. orzekł, iż odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy do 30.11.2017 r. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.12.2014 r. ustaliła, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30.11.2017 r. i nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Powódka w swojej karierze zawodowej wykonywała prace biurowe na stanowiskach księgowej czy kierownika kasy, a ostatnio pracowała jako kasjerka w zakładzie skupu złomu do 2011 r.

Biegli sądowi: specjalista z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej lek. med. B. R., specjalista z zakresu chorób wewnętrznych i reumatologii lek. med. A. M., specjalista z zakresu psychiatrii dr n. med. J. S., specjalista z zakresu psychologii mgr R. K., specjalista z zakresu medycyny przemysłowej dr n. med. M. K., specjalistę z zakresu neurochirurgii dr n. med. J. B., w treści opinii z dnia 08.01.2016 r. rozpoznali u ubezpieczonej następujące schorzenia:

-organiczne zaburzenia nastroju, procesów poznawczych i osobowości;

-raka piersi prawej (2012);

-śladowy niedowład połowiczy lewostronny;

-przebyty krwotok podpajęczynówkowy z pękniętego tętniaka t. środkowej mózgu prawej;

-tętniaka tętnicy łączącej przedniej mózgu;

-nadciśnienie tętnicze;

-migotanie przedsionków.

Biegli sądowi na podstawie przeprowadzonych badań sądowo – lekarskich oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy skonstatowali, iż stan zdrowia G. K. czyni ją nadal całkowicie niezdolną do pracy. Spowodowane jest to występującymi u odwołującej w/wym. schorzeniami. Biegli wskazali, iż ubezpieczona w 2012 r. była operowana z powodu nowotworu złośliwego piersi a następnie była leczona chemioterapią. Biegli nadmienili, że wskutek wycięcia układu chłonnego dołu pachy prawej, w przypadku podjęcia przez odwołującą wysiłku fizycznego może utrzymywać się obrzęk kończyny górnej. Przywołane uszkodzenie ma charakter trwały. U powódki nadto stwierdzono słabszą siłę kończyn lewych. Biegli zasygnalizowali, iż oceniając zdolność odwołującej do podjęcia zatrudnienia uwzględnili przede wszystkim możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej po przekwalifikowaniu zawodowym, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Biegli sądowi podnieśli, iż u ubezpieczonej G. K. występuje trwałe uszkodzenie układu chłonnego pachy prawej. Wobec tego odwołująca winna unikać silnych obciążeń mechanicznych, przeciążeń i urazów po stronie operowanej. Ponadto, biegli stwierdzili u skarżącej zmiany nastroju, zaburzenia napędu, lęk i niepokój, zaburzenia koncentracji uwagi, spadek motywacji, wycofanie, utratę zainteresowań. Biegli sądowi wskazali, iż powodują one trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Zaburzenia depresyjne mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Co więcej, w ocenie biegłych sądowych możliwość przekwalifikowania zawodowego z uwagi na obecny stan psychiczny powódki jest znacznie ograniczona. Ubezpieczona wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy.

U odwołującej G. K. zaobserwowano trudności z aktualizacją brzmienia i znaczenia słowa (typu afazji semantycznej), obniżoną fluencję werbalną z cechami niepłynności oraz ogólnym zubożeniem mowy. Napęd psychoruchowy nieznacznie obniżony. Nastrój zmienny, chwilami nieadekwatnie podwyższony. Afekt labilny, chwilami płaczliwa. Tok myślenia zborny, o cechach lepkości i rozwlekłości, osłabionej precyzji, dygresyjny. Krytycyzm obniżony w samoocenie. Osobowość zwarta o cechach zaburzeń na podłożu organicznym.

Powódka skarży się na uderzenia gorąca, uczucie ucisku w klatce piersiowej, nierówne bicie serca, słabszą siłę kończyn lewych. Odwołująca przeszła w 1998 r. krwotok podpajęczynówkowy z pękniętego tętniaka. Wykonano u niej dnia 23.02.1998 r. zabieg trepanacji czaszki. Bezpośrednie skutki krwotoku to niedowład połowiczy prawostronny, objawy piramidowe lewostronne, spowolnienie, trudności w dobieraniu słów, chód na szerokiej podstawie, zespół psychoorganiczny. Ubezpieczona cierpi z powodu nadciśnienia tętniczego oraz migotania przedsionków. W 2012 r. zdiagnozowano u G. K. nowotwór złośliwy prawej piersi. Podjęto leczenie w postaci mastektomii oraz chemioterapii.

- dowody: opinia sądowo – lekarska z dnia 08.01.2016 r. (k. 21-22 akt sądowych); uzupełniająca opinia sądowo – lekarska z dnia 07.05.2016 r. (k. 43 akt sądowych)

Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie dokumentacji zebranej w aktach sądowych oraz w aktach rentowych. Ustaleń faktycznych dotyczących stanu zdrowia odwołującej i jego wpływu na zdolność G. K. do pracy, Sąd dokonał przede wszystkim na podstawie opinii biegłych sądowych. Biegli sądowi sporządzili opinie po dokonaniu dogłębnej analizy akt sprawy, mając na względzie całą dostępną dokumentację lekarską a nade wszystko po przeprowadzeniu badania przedmiotowego ubezpieczonej. Poczynione wnioski przez biegłych zostały omówione szeroko oraz sformułowane zostały w sposób jasny, precyzyjny, a końcowe stanowisko zostało szczegółowo, przekonująco i w sposób logiczny uzasadnione. Zaprezentowane konkluzje są jednoznaczne, a ich uzasadnienie przedstawione zostało w sposób przystępny i zrozumiały. Sąd uznał za w pełni miarodajną opinię sądowo – lekarska z dnia 08.01.2016 r. sporządzoną przez biegłych lekarzy sądowych. Biegli w sposób jasny, czytelny i profesjonalny orzekli w przedmiocie całkowitej niezdolności ubezpieczonej do pracy. Sąd uznał również za wiarygodną uzupełniającą opinię sądowo – lekarską z dnia 07.05.2016 r. W treści tejże opinii biegli sądowi w sposób nie budzący wątpliwości odnieśli się do kwestii całkowitej niezdolności do pracy G. K.. W ocenie Sądu przeprowadzone dowody zasługują na danie im wiary, ponieważ nie są ze sobą sprzeczne, korelują wzajemnie ze sobą oraz tworzą spójną logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 748 j.t.), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Z treści art. 12 ust. 2, 3 ustawy emerytalnej wynika, iż Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji a Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Zgodnie z brzmieniem art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.

Natomiast z treści art. 107 ustawy emerytalnej wynika, iż prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Biegli sądowi w treści opinii sądowo – lekarskiej z dnia 08.01.2016 r. orzekli, iż odwołująca G. K. jest nadal całkowicie niezdolna do pracy – okresowo do 11.2017 r. Jednocześnie biegli nie zgodzili się z treścią opinii Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 18.12.2014 r., która uznała, że powódka jest częściowo niezdolna do pracy. Natomiast biegli z aprobatą odnieśli się do opinii Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26.11.2014 r., który uznał, iż G. K. jest nadal całkowicie niezdolna do pracy do listopada 2017 r.

Przedmiotem niniejszego postępowania było to, czy ubezpieczona G. K. jest nadal całkowicie niezdolna do pracy. Sąd w sprawach dotyczących kwestii niezdolności do pracy dokonuje rozstrzygnięcia opierając się na opiniach biegłych sądowych, tj. osób posiadających medyczne wiadomości specjalne.

Mając na względzie poczynione ustalenia faktyczne oraz zgromadzony materiał w toku postępowania dowodowego, Sąd uznaje, iż stan zdrowia ubezpieczonej czyni ją nadal całkowicie niezdolną do pracy do końca listopada 2017 r. W oparciu o treść opinii biegłych sporządzonych w sprawie, które Sąd ocenił jako miarodajne, stan zdrowia ubezpieczonej jest spowodowany występującymi u niej schorzeniami, takimi organiczne zaburzenia nastroju, procesów poznawczych i osobowości; rak piersi prawej; śladowy niedowład połowiczy lewostronny; przebyty krwotok podpajęczynówkowy z pękniętego tętniaka t. środkowej mózgu prawej; tętniak tętnicy łączącej przedniej mózgu; nadciśnienie tętnicze oraz migotanie przedsionków. Przywołane schorzenia skutkują występującą u odwołującej całkowitą niezdolnością do pracy. Wskazać trzeba, iż wskutek wycięcia u ubezpieczonej układu chłonnego dołu pachy prawej, w przypadku podjęcia przez powódkę wysiłku fizycznego może utrzymywać się obrzęk kończyny górnej. Uszkodzenie to ma charakter trwały. Oprócz tego, u skarżącej stwierdzono słabszą siłę kończyn lewych. Nie bez znaczenia dla kwestii ustalenia stopnia niezdolności do pracy ubezpieczonej pozostaje to, iż u G. K. występują zmiany nastroju, zaburzenia napędu, lęk i niepokój, zaburzenia koncentracji uwagi czy spadek motywacji a także wycofanie, utrata zainteresowań. Efektem tego są trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywania i wydajności pracy. Przywołane trudności natury psychicznej mogą skutkować ograniczeniami w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Biorąc pod uwagę powyższe nie ma wątpliwości, iż ubezpieczona G. K. nie jest zdolna do regularnego wykonywania zatrudnienia w celu osiągnięcia wynagrodzenia na otwartym rynku pracy. Stwierdzone u odwołującej ograniczenia dotyczące zatrudnienia wskazują na brak możliwości aktywizacji zawodowej w ramach otwartego rynku pracy, tj. w standardowych warunkach i wymaganiach pracy zarobkowej.

Co więcej, należy zauważyć, iż biegli sądowi w treści uzupełniającej opinii sądowej w sposób obszerny i wyczerpujący ustosunkowali się do zastrzeżeń ZUS z dnia 10.03.2016 r. Z kolei zastrzeżenia ZUS zgłoszone w piśmie z dnia 13.06.2016 r. zdaniem Sądu stanowią bezprzedmiotową polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłych sądowych i ich uwzględnienie prowadziłoby do generowania kolejnych kosztów i nieuzasadnionego przedłużania postępowania. Organ rentowy nie przedstawił argumentacji uzasadniającej w sposób dostateczny zgłoszonych zastrzeżeń. Z tych względów Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 23.08.2016 r. oddalił wniosek ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii II zespołu biegłych sądowych. Warto zauważyć, iż w myśl art. 286 k.p.c., Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dodatkowej opinii tych samych lub innych biegłych, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona do sprawy zawiera istotne braki, sprzeczności, względnie nie wyjaśnia istotnych okoliczności ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2015 r., sygn. akt I UK 447/14).

Mając powyższe na uwadze, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej G. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 30 listopada 2017 r.

W punkcie 2 wyroku, Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Sąd uznał, że organ rentowy nie jest odpowiedzialny za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w ustawowym terminie. Biegli sądowi w sporządzonych w niniejszej sprawie opiniach nie wskazali, iż dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonej i stopnia niezdolności do pracy dysponowali tymi samymi dowodami, którymi dysponował organ rentowy ZUS.

W punkcie 3 wyroku Sąd na podstawie treści § 2 ust. 1, 2 w zw. z § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461 j.t.), zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej G. K. kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego. Sąd orzekł trzykrotność stawki minimalnej wynoszącej 60 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego z tytułu zastępstwa prawnego z uwagi na aktywność pełnomocnika procesowego strony odwołującej w trakcie postępowania sądowego.

SSO Ewa Milczarek