Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Zbigniew Podedworny
Sędziowie:	SSO Tomasz Pałdyna SSR del. Iwona Lizakowska - Bytof (spr.)
Protokolant:	st. sekr. sąd. Aneta Obcowska

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z wniosku (...) Pogotowia (...) w W.

z udziałem m. st. W. i (...) Pogotowia (...) w W.

o stwierdzenie zasiedzenia

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W.

z dnia 2 marca 2015 r. sygn. akt XVI Ns 1309/11

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od (...) Pogotowia (...) w W. na rzecz (...) W. 1800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

SSO Tomasz Pałdyna SSO Zbigniew Podedworny SSR del. Iwona Lizakowska - Bytof

Sygn. akt V Ca 2891/15

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 21 września 2011 r. (...) Pogotowie (...)
w W. z siedzibą w W. (dalej: (...) w W.” lub (...)) wniosło o stwierdzenie, że z dniem 28 maja 2000 r. lub ewentualnie z dniem 27 listopada 2005 r. nabyło w drodze zasiedzenia własność nieruchomości położonej
w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą nr KW (...). Argumentując swoje stanowisko wnioskodawca wskazał, że od dnia 31 sierpnia 1981 r. aż do dnia złożenia pozwu nieprzerwanie włada objętą wnioskiem nieruchomością jako posiadacz samoistny w dobrej wierze, o czym świadczy fakt, iż działał, jak właściciel tego terenu, ponosił koszty związane z jego utrzymaniem, a także dokonywał koniecznych napraw, remontów, instalacji i ogrodzenia. Wnioskodawca wskazał, że w chwili objęcia ww. nieruchomości w posiadanie był w dobrej wierze, gdyż był przekonany, iż posiada nieruchomość zgodnie z przysługującym mu prawem i włada jako samoistny właściciel.

W piśmie z dnia 15 maja 2013 r. wnioskodawca zmodyfikował wniosek o zasiedzenie w ten sposób, że wniósł o stwierdzenie, że wnioskodawca - stowarzyszenie (...)
w W., nabył z dniem 28 maja 2000 r. lub ewentualnie z dniem 27 listopada 2005 r. przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) (poprzedni numer 2), stanowiącej działki ewidencyjne: nr (...) w obrębie (...) o powierzchni 0,1450 ha i nr 2/2 w obrębie (...) o powierzchni 1,0899 ha, powstałe z podziału działki nr (...)
o powierzchni 1,2349 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zgodnie z mapą sporządzoną przez geodetę uprawnionego M. G. (1) z dnia 26 kwietnia 2013 r. wpisaną do zasobu geodezyjnego pod nr (...) 1.05.20-20/13 z 15 maja 2013 r. Wnioskodawca wskazał, iż modyfikacja wniosku wynika z faktu, że na działce nr (...) znajduje się budynek i inne zabudowania, co do których nie zgłoszono żadnych zarzutów w związku z posiadaniem go przez wnioskodawcę. Nadto wnioskodawca podniósł, iż teren plaży oznaczony jako działka nr (...) był dostępny dla mieszkańców W., co nie przeczy samoistności posiadania przez

wnioskodawcę, który władał nią jak właściciel (nadzór, administracja, zarządzanie itd.),
a możliwość dostępu wynikała z celów statutowych (...) w W..

W odpowiedzi na wniosek uczestnik miasto stołeczne W. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu podniósł, że wobec przekazania objętej wnioskiem nieruchomości postanowieniem z dnia 27 listopada 1967 r. we władanie Towarzystwu (...) na cele społeczne przez ówczesnego właściciela tej nieruchomości, wnioskodawca wywodzi swe prawa od posiadacza zależnego przedmiotowego terenu i taki też charakter ma posiadanie nieruchomości przez wnioskodawcę. Nadto uczestnik wskazał, że (...) Wojewódzkie (...) (dalej też: (...)) w chwili swej likwidacji w 2000 r. przekazało swój majątek (w tym m.in. władanie objętą wnioskiem nieruchomością) (...) Pogotowiu (...) (dalej: (...) lub (...)), tj. innej jednostce aniżeli wnioskodawca. Uczestnik stwierdził, że nie kwestionuje tego, że wnioskodawca w chwili składania tego pisma władał ww. nieruchomością, jednak podniósł, że wynikało to z uprzednio zawartej przez wnioskodawcę z właścicielem umowy użyczenia z dnia 13 maja 2008 r. Dodatkowo uczestnik wskazał, że część terenu objętej wnioskiem nieruchomości nie pozostaje w wyłącznym władaniu wnioskodawcy, albowiem stanowi ogólnodostępne kąpielisko przy J. C., z którego korzystają mieszkańcy W..

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (...) Województwa (...) wniósł
o stwierdzenie, że to on nabył w dniu 1 października 2005 r. własność objętą wnioskiem nieruchomość. Wskazał, że uchwałą z dnia 8 kwietnia 2000 r. Nadzwyczajny Zjazd (...) Wojewódzkiego (...) rozwiązał stowarzyszenie, a jego majątek przekazał (...) Województwa (...), co oznacza, że od tego dnia co najmniej do dnia 1 października 2005 r. podmiot ten był samoistnym posiadaczem przedmiotowej nieruchomości.

Postanowieniem z dnia 2 marca 2015 r. Sąd Rejonowy:

1.  oddalił wnioski;

2.  zasądził od (...) Pogotowia (...) w W. na rzecz (...) W. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania;

3.  zasądził od (...) Pogotowia (...) na rzecz uczestnika (...) W. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazał pobrać od (...) Pogotowia (...) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy -Mokotowa w Warszawie kwotę 137,91 zł (sto trzydzieści siedem złotych i dziewięćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Powyższe rozstrzygnięcie było wynikiem następujących ustaleń faktycznych
i rozważań prawnych Sądu Rejonowego:

Nieruchomość objęta wnioskiem położona jest w W. przy ul. (...) (poprzedni numer 2), nad J. C., w obrębie (...) jednostki ewidencyjnej D. M. i stanowi działki ewidencyjne: nr (...) w obrębie (...)
o powierzchni 0,1450 ha i nr 2/2 w obrębie (...) o powierzchni 1,0899 ha, powstałe
z podziału działki nr (...) o powierzchni 1,2349 ha. Dla powyższej nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr (...), w której dziale II jako właściciel wpisana jest Gmina (...). Dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze (...) Warszawy stanowiącym generalny akt wywłaszczeniowy z dniem 21 listopada 1945 r. własność gruntów położonych na obszarze (...) W. przeszła na rzecz Gminy (...) W.. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r.
o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (13 kwietnia 1950 r.) ww. nieruchomości stały się własnością Skarbu Państwa. Z kolei z dniem 27 maja 1990 r., tj. dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę
o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych powyższa nieruchomość na podstawie art. 5 ust. 1 uległa komunalizacji z mocy prawa i stała się własnością D. - Gminy W. - (...). Obecnie zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju (...) W., powyższe działki stanowią własność (...) W..

(...) zostało zarejestrowane w rejestrze stowarzyszeń na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 maja 1999 roku.

(...) jak i (...) Województwa (...) są podmiotami które przejęły zadania statutowe rozwiązanego dnia 8 kwietnia 2010 roku Stołecznego Wojewódzkiego (...), które także miało osobowość prawną. Majątek posiadany przez (...) Wojewódzkie (...) został rozdysponowany pomiędzy jednostki terenowe (...). Po zlikwidowaniu Stołecznego Wojewódzkiego (...), niezależnie od zamierzeń czy składniki majątkowe trafić mają do (...) w W. czy też (...), faktyczne władanie nad nieruchomością znajdującą się przy J. C. objął (...)
w W.. Nieruchomość ta jeszcze w chwili wniesienia pozwu pozostawała we faktycznym władaniu (...). (...) zostało jednakże dnia 11 lipca 2011 roku usunięte z tego terenu w toku postępowania egzekucyjnego toczącego się
z inicjatywy (...) W..

Postanowieniem z dnia 27 listopada 1967 r. Prezydium Rady Narodowej (...) W. wyraziło zgodę Towarzystwu (...) na lokalizację na terenie ww. nieruchomości Ośrodka (...).

Decyzją Zastępcy Naczelnika Dzielnicy W.-M. z dnia 6 czerwca 1981 r. teren nieruchomości przy ul. (...) został nieodpłatnie przekazany na rzecz Stołecznego Wojewódzkiego (...) Pogotowia (...) w W.. Okoliczność ta została potwierdzona na spotkaniu Zastępcy Naczelnika Dzielnicy W. - M., Dyrektora i przedstawicieli (...), w tym przedstawiciela (...) oraz Kierownika (...) D. - M. które odbyło się dnia 16 czerwca 1981 roku. Pismem z dnia 30 lipca 1981 roku Urząd Dzielnicowy W. -M. Wydział Architektury (...) i Mieszkaniowej poinformował Urząd Dzielnicowy W. - W. Wydział Terenów, że wobec podjęcia decyzji
o nieodpłatnym przekazaniu budynku przy ul. (...) na rzecz Stołecznego Wojewódzkiego (...) niecelowe jest wydanie decyzji na rzecz Instytutu (...), który także starał się o przyznanie tego budynku.

W dniu 31 sierpnia 1981 r. (...) faktycznie wydał przedmiotowy teren wraz z naniesieniami budowlanymi (w postaci budynku murowanego posiadającego instalację wodno-kanalizacyjną i elektryczną, sanitariatu murowanego i ogrodzenia terenu siatką drucianą) na rzecz (...) w W..

Pismem z dnia 14 września 1981 roku (...) zwróciło się do (...) Dzielnicowego W. - M. Wydziału Architektury (...)
i Mieszkaniowej z prośbą o wydanie opinii urbanistycznej dla terenu wraz z budynkiem położonym nad J. C.. W piśmie tym wskazano m.in., że teren ten będzie ogólnodostępny dla społeczeństwa W..

(...) Województwa Stołecznego (...), wnioskiem z dnia 5 maja 1982 roku skierowanym do (...) Dzielnicowego W. - M., wyraził zgodę na przekazanie działki przy ul. (...) na rzecz Zarządu Stołecznego Wojewódzkiego (...).

Pismem z dnia 2 czerwca 1982 roku skierowanym do (...), Urząd (...) W. (...), (...) potwierdził celowość przejęcia terenu i budynku nad J. C. przez (...).

Umową z dnia 31 maja 1995 roku (...) Wojewódzkie (...) zawarło odpłatną umowę najmu na mocy której udostępniło na działce przy ul. (...) teren i urządzenia niezbędne do prowadzenia kiosku małej gastronomii.

Decyzją nr (...) o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z dnia 8 grudnia 1997 r., wydaną po rozpatrzeniu wniosku (...), Prezydent (...) W. ustalił warunki zabudowy i zagospodarowania terenu inwestycji budowlanej polegającej na modernizacji i rozbudowie budynku Ośrodka (...) przy ul. (...), wskazując m.in., że właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest Gmina (...).

Pismem z dnia 16 lipca 1998 r. (...) Wojewódzkie (...) zwróciło się do Urzędu Gminy (...) z prośbą o sporządzenie wypisu z księgi wieczystej dla działki przy ul. (...), wskazując, iż dokument ten jest niezbędny do kompletowania dokumentacji przyłączenia obiektu Ośrodka (...) do miejskiej sieci kanalizacyjnej, które to przedsięwzięcie realizowane jest na podstawie umowy z dnia 6 maja 1998 r. zawartej przez (...) a Zarządem (...) W..

Pismem z dnia 25 sierpnia 1998 roku Urząd Gminy W. - (...)
w odpowiedzi na pismo z dnia 16 lipca 1998 roku poinformował, że zgodnie z ewidencją gruntów działka położona przy ul. (...) jest własnością Gminy D. M..

Pismem z dnia 15 grudnia 2000 roku Gmina (...) wezwała (...) do wyjaśnienia na jakiej podstawie zajmuje ono teren przy ul. (...).

Kolejnym pismem z dnia 23 maja 2001 roku Urząd D. M. zwrócił się do następcy (...) faktycznie władającego terenem (...)
z ponowieniem propozycji zawarcia 3 letniej umowy dzierżawy. Wezwanie ponowiono jeszcze pismem z dnia 8 grudnia 2003 roku wskazując, iż w stosunku do nieruchomości tej został złożony także inny wniosek o krótkoterminową dzierżawę.

Pismem z dnia 17 grudnia 2004 roku (...) zwrócił się o pozostawienie w jego użytkowaniu terenów nad J. C. podkreślając swoje zasługi społeczne.

Pismem z dnia 25 stycznia 2004 roku (...) poinformował Urząd (...) W., że na posesji przy ul. (...) znajduje się jego obiekt służący do celów szkoleniowych, natomiast pozostała część jest kąpieliskiem służącym dla mieszkańców, nad którym społecznie czuwają ratownicy (...). Dlatego uzasadniona wydaje się być prośba o zwolnienie z opłat czynszu z tytułu dzierżawy.

Pismem z dnia 7 maja 2004 roku Urząd (...) W. zwrócił się do (...) z propozycją wyłączenia dla (...) części gruntu pod budynkiem zajmowanym przez (...) z pozostawieniem dostępu do jeziora, w związku ze złożoną miastu propozycją umowy dzierżawy gruntu nad jeziorem, o którą stara się inny podmiot.

(...) pismem z dnia 14 maja 2004r. odpowiedział, iż jako podmiot, który od „niepamiętnych czasów” użytkował ten teren, ustosunkowuje się negatywnie do propozycji udostępnienia części nieruchomości podmiotowi komercyjnemu.

Następnie, pismem z dnia 14 października 2004 roku do (...) (...). W. D. M. zgłosiło się (...) Województwa (...) wnosząc
o przekazanie prawa użytkowania tego terenu, informując, że W. (...) zostało skreślone z listy jego członków.

Po dokonaniu analizy sytuacji faktycznej i prawnej związanej ze głoszeniem się
z wnioskami o udostępnienie gruntu przez W. (...) i (...), Urząd (...) W. Biuro (...) Delegatura w D. M. pismem
z dnia 23 listopada 2006 r. zwróciło się do (...) jako faktycznego posiadacza terenu z propozycją zawarcia umowy użyczenia na okres 3 lat informując przy tym, że dotychczasowe korzystanie z gruntu ma charakter władania bezumownego.

Pismem z dnia 28 grudnia 2006 roku W. (...) wyraziło wstępną akceptację na propozycję użyczenia.

Pismem z dnia 28 marca 2008 roku Urząd (...) W. Biuro (...) Delegatura w D. M. wezwał W. (...) do zawarcia umowy użyczenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową celem wydania nieruchomości.

Umowa użyczenia terenu została podpisana dnia 13 maja 2008 roku przez działających w imieniu (...) w W. J. K. (1) i R. R..

Pismem z dnia 3 września 2008 roku Urząd (...) W. Biuro (...) Delegatura w D. M. wezwał W. (...) do wyjaśnienia kwestii funkcjonowania pawilonu gastronomicznego na przedmiotowej nieruchomości, wobec obowiązującego zakazu prowadzenia działalności handlowej na tym terenie, gdyż jest to rezerwat przyrody.

Pismem z dnia 18 lutego 2009 i 18 maja 2009 roku (...) w W. wniósł
o przedłużenie umowy użyczenia na okres 3 lat.

Pismem z dnia 24 lipca 2009 roku Urząd (...) W. Biuro (...) Delegatura w D. M. poinformował W. (...), że umowa użyczenia została przygotowana do podpisania.

Pismem z dnia 16 października 2009 roku Urząd (...) W. Biuro (...) Delegatura w D. M. wezwał W. (...) do wydania terenu.

Pismami z dnia 22 czerwca 2010 roku i 16 lutego 2011 roku (...) w W. ponownie wniósł o zawarcie umowy użyczenia terenu.

Zarówno (...) jak i następnie po przejęciu terenu w faktyczne władanie W. (...) prowadziły na działce kąpielisko, dbało o czystość terenu,
o bezpieczeństwo na kąpielisku, organizowało imprezy sportowo-rekreacyjne, szkolenia
i zawody, a w budynku na przedmiotowej nieruchomości zorganizowało bazę szkoleniową, m.in. przechowując tam sprzęt do sportów wodnych. Przedmiotowe działki stanowią ogólnodostępny teren rekreacyjny, natomiast posadowiony tam budynek faktycznie pozostawał w wyłącznym władaniu (...) w W..

W 2003 r. (...) w W. odpłatnie udostępniał ww. teren przy J. C. Środowiskowemu (...), w celu przeprowadzania zajęć
z ratownictwa wodnego. W 2009 roku do (...) zwróciło się Stowarzyszenie (...)
o możliwość skorzystania z nabrzeża nad J. C.. W 2010 roku Szkołą Główna (...) Pożarniczej zwróciła się do (...) o udostępnienie łódki na terenie J. C.. (...) uzyskiwało także okresowe płatności od właścicieli pawilonów handlowych usytuowanych na tym terenie, tytułowane jako darowizny na cele statutowe (...).

W okresie od 10 maja 2000 r. do 15 grudnia 2004 r. oraz w latach 2008-2010 (...) W. zlecała przeprowadzanie na objętej wnioskiem nieruchomości konserwacji zieleni miejskiej oraz prac ogrodniczych i porządkowych.

M.st. W. zawierało również umowy z (...) w W. oraz ratownikami zatrudnionymi na kąpielisku (...), zlecając im zapewnienie bezpieczeństwa i ratownictwa na tym ogólnodostępnym strzeżonym kąpielisku.

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów złożonych w niniejszej sprawie, których autentyczność i rzetelność w sporządzeniu nie została zakwestionowana przez strony i nie budziła zastrzeżeń Sądu Rejonowego. Część ustaleń opartych została przy tym na kserokopiach dokumentów, które w oparciu o korespondujące
z nimi zeznania świadków uznane zostały za rzetelne źródło informacji o faktach. Sąd Rejonowy zwrócił przy tym uwagę, iż większość z informacji wynikających z kopii dokumentów nie została zaprzeczona przez strony przeciwne, a w zakresie w którym zastrzeżenia były podnoszone, strona składająca pierwotnie kserokopie, składała do akt lub okazywała na rozprawie oryginały pism. W konsekwencji zastosowanie znalazł tu art. 230 k.p.c.

Ponadto za podstawę ustalenia stanu faktycznego posłużyły zeznania świadków: K. P. (1), S. T., K. K., T. G. (1), Z. S., W. M., E. G. (1) i K. S., czy wreszcie zeznającego jako przedstawiciel strony wnioskującej J. B. (1), które Sąd Rejonowy ocenił jako spójne, konsekwentne oraz korespondujące z pozostałym materiałem dowodowym i w całości uznał za wiarygodne. Sąd Rejonowy uznał również za częściowo wiarygodne zeznania przedstawiciela wnioskodawcy - R. R. oraz świadka M. G. (2). Wszystkie powyższe osoby zgodnie potwierdziły fakt władania, zarządzania i organizowania różnego rodzaju aktywności (imprez sportowych, zawodów, szkoleń itd.) przez (...) w W. na nieruchomości przy ul. (...), od czasu przejęcia tego terenu w 2000 r. po swoim poprzedniku - Stołecznym Wojewódzkim (...), który użytkował przedmiotową działkę od dnia 31 sierpnia 1981 r. W ocenie Sądu Rejonowego, zeznania powyższych świadków, jak również przesłuchanego w charakterze strony R. R., okazały się natomiast niewystarczające do ustalenia, że wnioskodawca, uczestnik - (...) Województwa (...) lub też wcześniej - Stołeczny Wojewódzki (...), władali powyższą nieruchomością jak jej właściciele. Twierdzenia te pozostawały bowiem niewystarczające dla podważenia charakteru władztwa (...) nad spornym terenem, jaki rysował się w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty, w szczególności historię korespondencji pomiędzy (...) a miastem, trwającą już od lat 80 - tych, a w szczególności od końca lat 90-tych aż do dnia usunięcia (...) z tego terenu.

Wprawdzie niektórzy z powyższych świadków twierdzili, że ww. jednostki (...) uważały się za właścicieli spornej nieruchomości, ale z drugiej strony podnosili, że „dostali ten teren w użytkowanie” i „jako użytkownicy starali się nim zarządzać jak swoją własnością” i nie wiedzieli, kto był właścicielem nieruchomości (zeznania świadka K. K., zeznania świadka W. M.), a ponadto że „użytkowali ten teren”,
a porządek na terenie obiektu finansowało częściowo (...), a częściowo - (...) W. (zeznania świadka T. G. (1)) czy też, że „byliśmy użytkownikami
i gospodarzami tego terenu” (zeznania słuchanego w charakterze strony J. B. (1)). Co więcej, z treści zeznań świadków, jak również z zeznań przedstawiciela wnioskodawcy wynikało, iż swoje przekonanie o tym, że (...) w W. traktowało przedmiotową nieruchomość „jak swoją własność” wywodzili z faktu korzystania z niej przez to stowarzyszenie, organizowania tam m.in. szkoleń i zawodów, co tymczasem świadczyło tylko o władaniu nieruchomością, niekoniecznie jednak w zakresie prawa własności. Podobnie zeznała świadek M. G. (2) stwierdzając, że „uważam, że (...) był właścicielem tej nieruchomości, ponieważ po prostu nią dysponował” . Żaden ze świadków nie wskazał natomiast takich działań (...) w W., ani też (...), czy wreszcie (...), które świadczyłyby o samoistnym charakterze posiadania ww. nieruchomości przez którykolwiek z tych podmiotów, w szczególności zaś - odróżniających to posiadanie od posiadania zależnego, w ramach umowy użyczenia.

Z drugiej zaś strony świadek E. G. (1) twierdził wprost, że „teren ten należał do miasta”. Podobnie świadek K. S. (członek (...) oraz założyciel (...)) zeznał, że „Teren ten nigdy nie był nasz czyli (...), my go dzierżawiliśmy w jakiś sposób od miasta” , oraz że „cały czas nie mieliśmy tytułu do tego terenu”.

W kontekście powyższego tak samo należało ocenić złożone do akt sprawy kserokopie dokumentów, w których różne podmioty zwracają się do (...) w W.
o udostępnienie kąpieliska w celu przeprowadzenia zajęć ratownictwa wodnego, szkoleń, ćwiczeń czy też udostępnienia powierzchni pod handel. Z kserokopii tych wynikało jedynie tyle, że (...) W. sprawował faktyczne władztwo nad kąpieliskiem, jednakże nie wynikało z nich, że władztwo to było czymś więcej niż jedynie władztwem zależnym wobec prawa własności (...) W.. Charakter władztwa nad nieruchomością związany powierzeniem (...) w W. zorganizowanie kąpieliska samoistnie narzucał podmiotom zgłaszającym się z prośbami o udostępnienie kąpieliska, zgłaszanie się do (...) w W. o wyrażenie na te zajęcia zgody.

Jako wiarygodne uznane zostały przez Sąd Rejonowy także zeznania świadka H. P., która opisała jak w latach 2008 - 2011 nadzorowała z ramienia miasta prace porządkowe na spornej działce. Jako wiarygodne Sąd Rejonowy uznał również zeznania świadka J. K. (2) opisującej nadzór miasta nad pracami porządkowymi oraz finansowanie tych prac. Podobnie za wiarygodne uznane zostały zeznania świadka L. K. (1), który wskazał, że miasto finansowało kąpielisko, potwierdził fakt podpisywania umów z (...) na sprzątanie i zabezpieczenie kąpieliska obsługą ratowniczą. Zeznania te korespondowały bowiem z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy, w szczególności z dokumentacją dotyczącą umów na sprzątanie terenu oraz zabezpieczenie kąpieliska.

W zestawieniu z powyżej wskazanym materiałem dowodowym, jako częściowo wiarygodne Sąd Rejonowy ocenił zeznania świadka M. G. (2). Sąd Rejonowy nie dał bowiem wiary jej twierdzeniom, gdzie wskazywała, że będąc wieloletnim pracownikiem sekretariatu (...) a następnie (...) nie słyszała o tym by miasto płaciło ratownikom lub komukolwiek innemu za sprzątanie. Na okoliczność tę wskazywała bowiem dokumentacja załączona do akt sprawy, jak i zeznania w/w świadków. Zresztą w dalszej części zeznań świadek wskazywała już, że nie pamięta czy w ramach środków przekazywanych na wynagrodzenie na ratowników były też kwoty na sprzątanie terenu. Świadek ta wskazywała również, że nie pamięta by były jakieś kontakty (...)
z miastem, by następnie stwierdzić, że widziała umowę dzierżawy zawartą z miastem oraz że (...) dostawał dotacje z miasta. Nadto, jak już wskazywano wcześniej, pomimo dość stanowczego stwierdzenia świadka, że uważa, iż sporny teren był traktowany przez (...) i W. (...) jak własność, świadek nie potrafiła wskazać w czym konkretnie władztwo to miałoby się objawiać. Nie opisała żadnych istotnych elementów tego władztwa, które mogłyby odróżniać je od władztwa realizowanego w ramach posiadania zależnego - użyczenia czy dzierżawy.

Oceniając zaś zeznania przedstawiciela strony postępowania - wiceprezesa zarządu wnioskodawcy R. R. - Sąd Rejonowy uznał je za wiarygodne w zakresie,
w jakim znajdowały potwierdzenie w całokształcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, tj. co do faktu władania nieruchomością przy ul. (...) od 1981 r. kolejno przez (...), a następnie - (...) w W. oraz podpisania przez niego w imieniu wnioskodawcy z (...) W. umowy użyczenia przedmiotowego gruntu. W ocenie Sądu Rejonowego, nie były natomiast wiarygodne zeznania R. R. dotyczące tego, że (...) w W. zostało do zawarcia ww. umowy użyczenia „przymuszone” przez (...) W., wbrew woli większości członków zarządu, którzy uważali teren ten za własność (...). Na okoliczność tę wskazywała również świadek M. G. (2). Odnosząc się do powyższego należało przede wszystkim wskazać, iż sam fakt zawarcia ww. umowy w 2008 r. pozostawał bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem według twierdzeń wnioskodawcy do nabycia przez niego własności objętej wnioskiem nieruchomości przez zasiedzenie miało dojść już w 2000 r., ewentualnie zaś, przy przyjęciu złej wiary - w 2005 r. Tym niemniej należało podkreślić, iż z całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynikało jednoznacznie, że już od lat 80-tych (...) Wojewódzkie (...), a po 2000 r. - (...) w W., a także (...) Województwa (...), konsekwentnie podejmowały działania mające na celu zawarcie z (...) W. umowy użyczenia ww. nieruchomości. Wbrew zeznaniom przedstawiciela wnioskodawcy, w prowadzonej w powyższym przedmiocie korespondencji (...) w W. nigdy nie twierdził, że jest właścicielem ww. nieruchomości. Należało ponadto zauważyć, iż R. R. przyznał w swoich zeznaniach, że (...)
w W. zapewniał bezpieczeństwo na kąpielisku dlatego, że jest stowarzyszeniem społecznym, mającym zapewniać ratownictwo wodne, zaś kwestia własnościowa jest „drugorzędna”.

Zeznania w charakterze przedstawiciela uczestnika - P. B. nie były istotne dla rozstrzygnięcia, jako dotyczące przede wszystkim relacji (...) z (...). Podobnie należało ocenić zeznania świadków M. D. i Z. K..

W ocenie Sądu Rejonowego, wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zasiedzenie polega na tym, że nieuprawniony posiadacz nabywa własność rzeczy wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Podstawową funkcją zasiedzenia jest eliminacja długotrwałej rozbieżności między faktycznym wykonywaniem uprawnień właścicielskich, a formalnoprawnym stanem własności, co przyczynia się do ustabilizowania i uporządkowania stosunków społecznych pod względem prawnym (J.St. Piątowski (w:) System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. II, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. tomu J. Ignatowicz, Ossolineum 1977, s. 311). Bez wątpienia zasiedzenie odbywa się ze szkodą dla interesu dotychczasowego właściciela. Następuje to wszakże na skutek jego zaniedbania, przejawiającego się długotrwałym tolerowaniem cudzego posiadania. Zatem w kontekście ogólnego interesu społeczno-gospodarczego upada idea trwałej ochrony prawa własności, uzyskuje zaś przewagę tendencja ciągłego porządkowania stosunków własnościowych (E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 172 k.c.)

Zgodnie z art. 172 k.c., posiadacz nieruchomości w dobrej wierze nabywa jej własność po upływie 20 lat nieprzerwanego jej posiadania, natomiast posiadacz w złej wierze po upływie lat 30. Konieczną dla zasiedzenia przesłanką jest przy tym samoistny charakter posiadania.

W przedmiotowej sprawie przedmiotem wniosku o stwierdzenie nabycia własności była nieruchomość należąca do (...) W., a przed dniem 27 maja 1990 r.

-

do Skarbu Państwa. W tym miejscu należało zatem wskazać na wymagane przez prawo warunki, w jakich może nastąpić zasiedzenie takiej nieruchomości. Z dniem 21 lipca 1961 r., tj. od wejścia w życie niektórych przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 159 z późn. zm.) - w tym również jej art. 7 - zaczął obowiązywać zakaz nabywania własności terenu państwowego
w drodze zasiedzenia. Dodać w tym miejscu należało, że z dniem 1 stycznia 1965 r. wszedł
w życie Kodeks cywilny, który w art. 177 wprowadził ogólny zakaz nabywania wszelkich nieruchomości państwowych przez zasiedzenie. Zgodnie z tym przepisem, przepisów
o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosowało się, jeżeli nieruchomość była przedmiotem własności państwowej.

Od dnia 1 stycznia 1951 r., tj. daty wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r.
o terenowych organach jednolitej władzy państwowej teren objętej wnioskiem działki z mocy prawa stał się własnością Skarbu Państwa. Z kolei z dniem 27 maja 1990 r., tj. dnia wejścia
w życie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych powyższa działka na podstawie art. 5 ust. 1 uległa komunalizacji z mocy prawa i stała się własnością D. - Gminy W.-Centrum. Obecnie zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r.
o ustroju (...) W., objęte wnioskiem działki stanowią własność (...) W..

Art. 177 k.c., o którym była mowa wyżej, wyłączający możliwość nabycia prawa własności nieruchomości państwowej przez zasiedzenie, został uchylony z dniem 1 października 1990 r. przez art. 1 pkt. 34) ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy -Kodeks cywilny (Dz. U. z 1990 r. Nr 55, poz. 321). Art. 10 tej ustawy stanowił, że jeżeli przed dniem jej wejścia w życie istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. Ponadto, zgodnie z poglądem, który Sąd Rejonowy
w pełni podzielił, a wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 stycznia 1995 r. (sygn. III CZP 174/94, Lex nr 4164), „Artykuł 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) ma także zastosowanie do nieruchomości państwowych, które z dniem 27 maja 1990 r. stały się z mocy prawa mieniem komunalnym”.

Terminy zasiedzenia określa obecnie art. 172 k.c. Paragraf pierwszy tego artykułu stanowi, iż posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeśli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze. Natomiast w myśl jego § 2 po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W świetle treści normatywnej powołanego przepisu, zasiedzenie nieruchomości stanowiącej obecnie działki ewidencyjne nr (...) mogło nastąpić - przy przyjęciu dobrej wiary posiadacza - najwcześniej z dniem 28 maja 2000 roku pod warunkiem, że stan, którym według aktualnie obowiązujących przepisów prowadził do zasiedzenia, istniał w odniesieniu do niej co najmniej od dnia 27 maja 1980 roku, lub - przy założeniu złej wiary posiadacza -najwcześniej z dniem 28 maja 2005 r., pod warunkiem, że stan, który według aktualnie obowiązujących przepisów prowadzi do zasiedzenia, istniał w odniesieniu do niej co najmniej od dnia 27 maja 1975 r., W niniejszej sprawie wnioskodawca twierdził, iż doliczając posiadanie nieruchomości przez jego poprzednika (tj. (...) Wojewódzkie (...)) posiada przedmiotowy teren od dnia 31 sierpnia 1981 r. Termin zasiedzenia przy przyjęciu dobrej wiary mógłby zatem upłynąć z dniem 31 sierpnia 2001 r. (20 lat od dnia 27 maja 1990 roku - 8 lat 8 miesięcy i 27 dni posiadania przez tą datą = 11 lat 3 miesiące i 3 dni od dnia 27 maja 1990 roku) zaś przy przyjęciu złej wiary posiadacza - dopiero w dniu 31 sierpnia 2011 r. (30 lat od dnia 27 maja 1990 roku - 8 lat 8 miesięcy i 27 dni posiadania przez tą datą = 21 lat 3 miesiące i 3 dni od dnia 27 maja 1990 roku), nie zaś, jak wskazywał wnioskodawca, w dniu 27 maja 2000 roku lub 28 listopada 2005 roku.

Już tylko z powyższego wynikało, że wobec skutecznego podjęcia przez miasto czynności zmierzających do usunięcia (...) ze spornego terenu, co ostatecznie nastąpiło w drodze postępowania egzekucyjnego w lipcu 2011 roku, doszło do przerwania biegu zasiedzenia przy przyjęciu złej wiary posiadacza.

W ocenie Sądu Rejonowego, zasadniczą okolicznością, która stała na drodze uwzględnienia żądania zasiedzenia była jednakże okoliczność, iż ani wnioskodawca, ani uczestnik - (...) Województwa (...) nie spełnili zasadniczej przesłanki warunkującej uwzględnienia żądania tj. posiadania jak właściciel. Z całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania sądowego wynikało bowiem, że zarówno (...), jak i (...) (...) oraz wnioskodawca i uczestnik (...) byli jedynie posiadaczami zależnymi objętej wnioskiem nieruchomości.

Zgodnie z przepisem art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). A zatem, posiadaczem samoistnym jest ten, kto sprawuje faktyczne władztwo nad rzeczą (element corpus), a ponadto ten stan rzeczy stanowi odzwierciedlenie istniejącego po jej stronie zamiaru wykonywania tegoż władztwa dla siebie, w takim zakresie, w jakim czyni to właściciel (element animus rem sibi habendi). Praktycznie zaś wypada kierować się - przy ustalaniu charakteru posiadania - manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza (E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 172 k.c.).

Należało podkreślić, że zgodnie z art. 339 k.c. domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest jej posiadaczem samoistnym. W świetle tak sformułowanego domniemania, dla ustalenia posiadania samoistnego wystarczy (jako przesłanka domniemania) dowód faktycznego władania rzeczą (corpus). Nie trzeba zaś dowodzić elementu władania rzeczą dla siebie jak właściciel (animus rem sibi habendi cum animo domini) - por.: E. G.: Komentarz do art. 339 kodeksu cywilnego (Dz. U.64.16.93) teza 3 [w:] E. G.: Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz. Wyd. Z., 2001 r. Kwestię spełnienia przesłanki samoistności posiadania należało więc w niniejszym postępowaniu rozpatrywać od strony negatywnej, a więc pod kątem oceny, czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dostarczył podstaw do stwierdzenia istnienia okoliczności świadczących o tym, że władztwo nad przedmiotową nieruchomością było sprawowane przez wnioskodawcę w sposób właściwy dla posiadacza zależnego. Na tak sformułowane pytanie należało zdaniem Sądu Rejonowego udzielić odpowiedzi twierdzącej.

Zdaniem Sądu Rejonowego nie ulegało wątpliwości, że zarówno wnioskodawca, jak
i (...) Województwa (...), korzystali ze spornej nieruchomości jedynie
w zakresie, jakiego wymagało nadzorowanie bezpieczeństwa na istniejącym tam ogólnodostępnym kąpielisku oraz organizowanie tam szkoleń dla ratowników i zawodów. Wnioskodawca korzystał wprawdzie w sposób wyłączny z posadowionego na objętej wnioskiem nieruchomości budynku, tym niemniej należy podkreślić, iż nie do zaakceptowania jest pogląd, że ten sam podmiot może być z jednej strony posiadaczem zależnym terenu, na którym jest posadowiony budynek, a z drugiej - posiadaczem samoistnym tego budynku. Budynek ten stanowi bowiem, zgodnie z art. 48 k.c., część składową nieruchomości gruntowej. Tymczasem charakter posiadania zależy nie tylko od elementu fizycznego (corpus), ale także od elementu psychicznego - istnienia zamiaru władania rzeczą dla siebie. Istotna jest tutaj zatem wewnętrzna, subiektywna wola posiadania tej rzeczy w sposób odpowiadający prawu własności. Koncepcja, według której ten sam podmiot może przejawiać wobec części składowej rzeczy (tu: budynku) zamiar władania nią dla siebie, przy jednoczesnym braku takiego zamiaru w stosunku do tej rzeczy (tu: gruntu), zawiera w sobie zasadniczą sprzeczność i jako taka była zdaniem Sądu Rejonowego nie do przyjęcia. Mając zatem na względzie, iż w toku postępowania nie budził wątpliwości zależny charakter posiadania przez wnioskodawcę objętej wnioskiem nieruchomości, Sąd Rejonowy uznał również za niewątpliwe, iż taki właśnie charakter (zależny) miało posiadanie przez (...) w W. części składowej tej nieruchomości, tj. istniejącego tam budynku.

Z całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynikało jednoznacznie, iż sposób korzystania przez (...) w W. z objętej wnioskiem nieruchomości nakazuje uznać go za jej posiadacza zależnego, nie traktującego przedmiotowego terenu jak właściciel. Wypadało przy tym podkreślić, iż dla oceny charakteru posiadania istotny jest przede wszystkim przejawiany na zewnątrz stosunek posiadacza do gruntu. Mając zatem na względzie wynikający jednoznacznie z materiału dowodowego fakt konsekwentnego ubiegania się przez (...) w W., jak i przez jego poprzedników władających przedmiotową nieruchomością, o zawarcie z (...) W. umowy użyczenia tego gruntu, Sąd Rejonowy uznał, że domniemanie samoistności posiadania przewidziane w art. 339 k.c. zostało w niniejszej sprawie obalone.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż o ile podmiot, który nie legitymuje się żadnym prawem do gruntu, zajmuje go i na nim funkcjonuje, objawia tym zachowaniem w sposób dostateczny, na zewnątrz, swoje nad nim samoistne władztwo, o tyle w sytuacji gdy podmiot ten uzyskał władztwo nad gruntem jako posiadacz zależny, dla wyrażenia woli objęcia tegoż gruntu w posiadanie samoistne niezbędne jest zamanifestowanie tegoż stanu faktycznego, przede wszystkim w sposób skuteczny wobec dotychczasowego właściciela. Objawiać by się to mogło przykładowo w braku respektowania warunków oddania gruntu w posiadanie zależne czy też otwarte wyrażenie woli wobec właściciela co do chęci zajęcia gruntu.
W przeciwnym razie prawo własności właściciela oddającego grunt w posiadanie zależne -
w szczególności takie o charakterze nieodpłatnym, a nadto związanym z aktywnym wykorzystywaniem gruntu na cele posiadacza zależnego - byłoby po upływie określonego czasu trwania stosunku prawnego, praktycznie niemożliwe do obrony.

Należało podkreślić, że treść opisanej wyżej w ustaleniach faktycznych korespondencji pomiędzy wnioskodawcą a (...) W. wyraźnie wskazywała, że (...) w W. przez wiele lat dążył do prawnego uregulowania posiadania zależnego objętej wnioskiem nieruchomości. W ocenie Sądu Rejonowego, powyższe przemawiało zatem za przyjęciem, że taki sam - zależny - charakter miało również władztwo, jakie (...) w W. już wcześniej (tj. jeszcze zanim rozpoczął starania w celu zawarcia umowy użyczenia) faktycznie sprawował nad przedmiotową nieruchomością. Skoro bowiem wnioskodawca starał się uzyskać status posiadacza zależnego objętego jego faktycznym władztwem gruntu, nie sposób byłoby mu w tej sytuacji przypisać także drugiego koniecznego dla posiadania samoistnego elementu, tj. władania rzeczą dla siebie jak właściciel (animus rem sibi habendi cum animo domini). Poprzez domaganie się zawarcia umowy użyczenia (...) w W. dał bowiem wyraz respektowania praw właściciela do przedmiotowego gruntu oraz dążenia do uregulowania stanu prawnego poprzez uzyskanie prawa adekwatnego do rzeczywistego charakteru posiadania tej nieruchomości, tj. posiadania zależnego.

Nie można było w tym kontekście nie odnieść się także do zachowań właściciela gruntu kierowanych do jego posiadaczy. Już bowiem od chwili przekazania gruntu
w posiadanie zależne (...) miasto w wyraźny sposób akcentowało swoje uprawnienia właścicielskie, wyrażając zgodę na zmianę podmiotu użytkującego ten teren. Następnie od końca lat 90-tych aż do 2011 roku wielokrotnie objawiało swoje nastawienie do tego terenu
i jego faktycznych posiadaczy wzywając do zawarcia umów dzierżawy czy użytkowania. Prowadziło także negocjacje z innymi podmiotami, które były zainteresowane podjęciem działalności na spornym terenie i konsultowało te propozycje z dotychczasowym posiadaczem tj. (...). Kluczowa w tym względzie pozostawała okoliczność, iż ani (...), ani W. (...) ani (...) nigdy nie wyrazili wprost w stosunkach
z miastem swojej woli zmiany charakteru posiadania na posiadanie samoistne. Wszelkie rozmowy dotyczyły kwestii przyznania, czy też pozostawienia prawa posiadania gruntu, najlepiej nieodpłatnie z uwagi na istotne cele społeczne, jakie jednostki te na terenie wypełniały.

Nie sposób zatem było uznać, że powyższego rodzaju posiadanie nosiło znamiona posiadania samoistnego nieruchomości - jak właściciel. Przyjęcia przeciwnego stanowiska nie uzasadniała także powoływana przez wnioskodawcę okoliczność, iż w jego ewidencji środków trwałych w pozycji „majątek” ujęty jest budynek bazy szkoleniowej zlokalizowany na terenie objętej wnioskiem nieruchomości, zaś w pozycji „koszty” - koszty utrzymania
i modernizacji tegoż budynku . Nie ulegało bowiem wątpliwości, iż grunt przy ul. (...) nie widnieje w ewidencji środków trwałych wnioskodawcy jako nieruchomość. W tej sytuacji brak formalnych podstaw do odprowadzania podatku od ww. nieruchomości - czynności stanowiącej jednej z przejawów posiadania gruntu jak właściciel - na opłacanie którego to podatku wnioskodawca notabene wcale się nie powoływał. Zauważyć przy tym należało, że modelowe kodeksowe unormowanie umowy użyczenia przewiduje obowiązek użytkownika dbania o przedmiot użyczenia, zaś co do nakładów ponad zwykłe koszty utrzymania nakazuje traktować je jako prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Podobnie w wypadku umowy dzierżawy, obowiązek dokonywania niezbędnych napraw ciąży na dzierżawcy. Nie rozstrzygając, gdyż nie jest to niezbędne, której z tych umów na przestrzeni lat zależne posiadanie (...) w istocie odpowiadało, stwierdzić jedynie należało, że samo dokonywanie nakładów na przedmiot oddany w posiadanie zależne, nie może stanowić wystarczającego argumentu dla przyjęcia, iż posiadacz zależny zamanifestował na zewnątrz swą wolę posiadania jak właściciel. Niezależnie od powyższego pamiętać należało, że jak wynikało
z akt lok. 7/75 właściciel był informowany o modernizacji budynku, udzielił on również informacji (...) co do stanu własności terenu.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu Rejonowego, tym bardziej za posiadacza samoistnego działek przy ul. (...) nie sposób było uznać uczestnika - (...) Województwa (...). Wyniki postępowania dowodowego w niniejszej sprawie nie pozostawiały bowiem wątpliwości, iż podmiot ten nigdy nie władał ww. nieruchomością jak właściciel, a jedynie konkurował z (...) w W. o prawo do korzystania z tego terenu w ramach posiadania zależnego, składając do (...) W. wnioski o zawarcie z nim umowy użyczenia. Wobec powyższego Sąd Rejonowy uznał, iż wykluczone było uznanie (...) Województwa (...) za posiadacza samoistnego ww. nieruchomości. Odmiennej oceny w tym zakresie nie uzasadniał także fakt podjęcia przez Nadzwyczajny Zjazd Stołecznego (...) w dniu 8 kwietnia 2000 r. uchwały o rozwiązaniu stowarzyszenia
i przekazaniu jego majątku na rzecz (...) Województwa (...). Wbrew twierdzeniom (...) Województwa (...), powyższa okoliczność samodzielnie nie świadczyła jeszcze bynajmniej o samoistnym posiadaniu przedmiotowej nieruchomości przez ten podmiot, zwłaszcza w kontekście ustalonego w sposób niewątpliwy faktu, iż (...) (...) również było tylko posiadaczem zależnym ww. terenu.

W świetle powyższego Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek o stwierdzenie zasiedzenia spornej nieruchomości nie zasługiwał na uwzględnienie. Nie zostały bowiem spełnione podstawowe przesłanki ustawowe, konieczne, by takie zasiedzenie mogło być stwierdzone. Ani wnioskodawca, ani uczestnik - (...) Województwa (...) nie wykazał faktu posiadania przedmiotowej nieruchomości w sposób samoistny jak właściciel.

Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie 1. sentencji postanowienia na podstawie powołanych przepisów.

O kosztach postępowania poniesionych przez uczestnika (...) W. Sąd Rejonowy orzekł w punktach 2. i 3. sentencji postanowienia zgodnie z przepisem art. 520 § 3 k.p.c., który stanowi, że jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. Oczywistym jest, że interesy wnioskodawcy i uczestników były sprzeczne, uczestnik (...) W. wnosił bowiem
o oddalenie wniosku, zaś uczestnik (...) Województwa (...) - o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie na jego rzecz. Na koszty celowej obrony uczestnika (...) W. składały się w przedmiotowym postępowaniu wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym w wysokości 3.600 zł. Obowiązkiem poniesienia tego kosztu obciążeni zostali wnioskodawca oraz uczestnik (...) po połowie. Nadto uczestnik (...) został obciążony kosztami związanymi
z przesłuchaniem na jego wniosek świadka, który to koszt został tymczasowo pokryty z sum Skarbu Państwa.

Apelację od postanowienia Sądu Rejonowego wywiódł wnioskodawca, zaskarżając je w zakresie pkt 1 i 2.

Orzeczeniu zarzucił w zaskarżonej części naruszenie:

1)  art. 172 k.c. w zw. z art. 176 par. 1 k.c. w zw. z art. 10 ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy k.c. oraz art. 7 k.c. poprzez błędne uznanie, że nie upłynął termin wymagany do uzyskania własność w wyniku zasiedzenia,

2)  art. 339 k.c. w zw. z art. 336 k.c. wobec pominięcia istniejącego domniemania
i zanegowania samoistnego posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę,

3)  art. 233 par. 1 k.p.c. i art. 258 k.p.c. oraz art. 300 par. 1 k.p.c. w zw. z art. 13 par. 2 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów :

-

uznanie, że słowo „użytkowanie” świadkowie i strony rozumieli wyłącznie sposób prawniczy, a nie potoczny, jako korzystanie z nieruchomości,

-

pomylenie nieruchomości objętej wnioskiem z sąsiednimi m.in. użytkowanymi, jako boisko przez ZM U. i Klubu (...) (decyzja z 1975 r.),

-

błędną ocenę charakteru decyzji lokalizacyjnej wydanej na rzecz (...),

-

jednostronną ocenę zeznań K. S. i pominięcie jego wypowiedzi z k. 729-730,

-

pominięcie braku księgi wieczystej nieruchomości w dacie obejmowania nieruchomości (data urządzenia 4.09.2002 r.), skuteczności umowy użyczenia z 13 maja 2008 r. (brak uchwały Zarządu) oraz świadomości wnioskodawcy (zeznania K. P. k. 412, T. G. k. 554, J. B. k. 809)

-

pominięcie dowodów przywołanych w uzasadnieniu (pkt II) na okoliczność charakteru posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę,

-

bezpodstawne kwestionowanie części zeznań R. R. i M. G. (2),

-

bezzasadne uwzględnienie zeznań H. P., J. K. (3)
i L. K. (2), jak i dokumentów złożonych przez Miasto w zakresie porządkowania terenu z uwagi na nieoznaczoność miejsca wykonywanych prac porządkowych oraz braku w umowach zawartych zapisów o przekazywaniu środków finansowych na sprzątanie,

-

sprzeczność uzasadnienia w zakresie korzystania z nieruchomości przez (...) Województwa (...) ( str. 17 i str. 20),

4)  art. 328 par. 2 k.p.c. w zw. z art. 13 par. 2 k.p.c. poprzez brak odniesienia się do stanowiska wnioskodawcy podsumowanego w załącznikach do protokołu (2014 i 2015)
i sporządzenie uzasadnienia jednostronnego, wyłącznie pod tezę zawartą w postanowieniu m.in. pominięcie manifestowania na zewnątrz posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę, a także zeznań świadków K. P. i J. B..

5)  art. 520 par. 1 k.p.c. poprzez bezpodstawne obciążenie wnioskodawcę kosztami postępowania.

Wniósł o zmianę postanowienia w zakresie pkt 1 i 2 poprzez uwzględnienie wniosku i stwierdzenie zasiedzenia na rzecz wnioskodawcy dwóch działek położonych w W. przy ul. (...) (poprzedni numer 2), stanowiącej działki ewidencyjne:

a)  nr 2/1 w obrębie (...) o pow. 0,1450 ha,

b)  nr 2/2 w obrębie (...) o pow. 1,0899 ha,

powstałych z podziału działki nr (...) o pow. 1,2349 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy -Mokotowa w W., Wydział VII Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), zgodnie z mapą sporządzoną przez geodetę uprawnionego M. G. (1) z dnia 26 kwietnia 2013 r. wpisaną do zasobu geodezyjnego pod nr (...) 1.05.20-20/13 z 15 maja 2013 r., stwierdzenia zasiedzenia tej nieruchomości dniem 28 maja 2000 r. lub ewentualnie z dniem 27 listopada 2005 r. albo na inną datę wraz
z zasądzeniem kosztów postępowania za obie instancje albo o uchylenie postanowienia
w zakresie pkt 1 i 2 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z pozostawieniem decyzji, co do kosztów postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację (...) W. wniosło o jej oddalenie oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika (...) W. kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem II instancji. Jednocześnie, w związku z twierdzeniami podniesionymi przez wnioskodawcę w apelacji, wniosło o dopuszczenie dowodu z wniosku Gminy (...) Centrum - (...) o urządzenie księgi wieczystej dnia 29 października 1998 r. na okoliczność daty złożenia wniosku o urządzenie księgi wieczystej dla nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna, bowiem nie zasługuje na uwzględnienie żaden
z podniesionych w jej treści zarzutów.

Wbrew zarzutom skarżącego Sąd Rejonowy nie naruszył prawa materialnego ani procesowego, a ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie przekracza ram zakreślonych przez przepis art. 233 § 1 k.p.c.

Norma przepisu 233 k.p.c. zawiera jednoznaczny i nie doznający wyjątku nakaz, aby ocena wyrażona w aspekcie wiarygodności była dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, po drugie nakazuje uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie, po trzecie wymaga skonkretyzowania okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999 r., (...) 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382), po czwarte wymaga przytoczenia jednoznacznego kryterium oraz merytorycznych i rzeczowych argumentów mających w sposób przekonujący potwierdzić trafność dokonanej oceny w przedmiocie uznania dowodów za wiarygodne lub ich zdyskwalifikowania. Ustalenia faktyczne w oparciu o tak ocenione dowody nie mogą wykazywać błędów tak faktycznych tzn. nie mogą być sprzeczne z treścią dowodów, jak i logicznych (błędności rozumowania i wnioskowania).

Sąd II instancji może zakwestionować dokonaną ocenę materiału dowodowego sprawy jedynie wtedy, gdy jest ona nielogiczna i sprzeczna z pozostałym w sprawie materiałem dowodowym. Taka sytuacja nie zachodzi w sprawie niniejszej. Zdaniem Sądu Okręgowego, dokonana przez Sąd I instancji, zarówno ocena dowodów osobowych, jak i dokumentów zarówno urzędowych jak i prywatnych, dokonana została w sposób obiektywny, rzetelny i wszechstronny. Ich ocena nie ogranicza się do tylko niektórych przesłanek, lecz opiera się na zestawieniu treści poszczególnych zeznań z pozostałymi, przeciwnymi dowodami naświetlającymi okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy w sposób odmienny. Zwraca też uwagę na wszystkie okoliczności towarzyszące przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, a mające znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. W oparciu o rozważenie wynikłych sprzeczności oraz zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego doprowadziła ona Sąd Rejonowy do dokonania prawidłowego wyboru.

Wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący uzasadnił dlaczego jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom R. R. i M. G. (2) zestawiając treść powyższych zeznań z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, a w szczególności z treścią zgromadzonych w sprawie dokumentów. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma potrzeby powielania przedmiotowej argumentacji w tej części uzasadnienia.

Apelujący natomiast zarzucając Sądowi bezzasadne –jego zdaniem- uwzględnienie zeznań H. P., J. K. (3) oraz L. K. (2) w żaden sposób nie uzasadnił na podstawie jakich przesłanek powyższe dowody ocenić należałoby jako niewiarygodne, w szczególności nie wskazał, iż pozostają one w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym z gromadzonym w sprawie. Sprzeczności takich nie dostrzegł także Sąd II instancji. Zatem również i ten zarzut ocenić należało jako bezzasadny.

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie sposób zarzucić Sądowi I instancji naruszenia art. 328§2 k.p.c. albowiem sporządzone uzasadnienie postanowienia zawiera wszystkie elementy wskazane ww. przepisie. Wskazać należy, iż wskazany przepis nie nakłada na Sąd obowiązku odniesienia się w uzasadnieniu do stanowiska stron zawartego w załącznikach do protokołu rozprawy, co sugeruje apelujący w pkt 4 apelacji.

Odnośnie głównego zarzutu apelacji zarzucającego Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 339 k.c. w związku z art. 336 k.c. poprzez nieuprawnione obalenie domniemania i zanegowanie samoistnego posiadania przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę, zarzut powyższy nie znajduje żadnego uzasadnienia w okolicznościach niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje jako własne ustalenia i wnioski Sądu Rejonowego co do ustalonego stanu faktycznego w sprawie jak również co do oceny posiadania przedmiotowej nieruchomości zarówno przez wnioskodawcę jak i poprzednich posiadaczy jako posiadanie zależne.

Dodatkowo, w uzupełnieniu argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, Sąd Okręgowy wskazuje, iż w aktach lokalowych przedmiotowej nieruchomości znajdują się dokumenty, które w sposób jednoznaczny i nie pozostawiający żadnych wątpliwości świadczą o zależnym charakterze posiadaniu przedmiotowej nieruchomości zarówno przez wnioskodawcę jak i poprzednich jej posiadaczy tj.

- pismo (...) D. –W. z dnia 7 lipca 1981 roku skierowane do Towarzystwa (...), w którym nadawca informuje, iż dalsze użytkowanie budynku nie jest możliwie z uwagi na inne przeznaczenie budynku,

- pismo (...) D. – M. z dnia 30 lipca 1981 roku skierowane do (...) D. – W. informujące, że nieruchomość zostanie nieodpłatnie przekazana Stołecznemu Wojewódzkiemu (...) i podmiot ten będzie traktowany jako jej faktyczny użytkownik,

- pismo (...) D. –W. z dnia 30 listopada 1981 roku skierowane do Stołecznego Wojewódzkiego (...) z prośbą o nadesłanie planu geodezyjnego terenu w których to piśmie Stołeczny Wojewódzki (...) nazywany jest „użytkownikiem” nieruchomości,

- pismo (...) D. – W. z dnia 30 listopada 1981 roku skierowane do Wydziału Architektury (...) Dzielnicowego W. – M. z treści którego wynika, iż Stołeczny Wojewódzki (...) wystąpił do urzędu z wnioskiem o przekazanie terenu będącego przedmiotem wniosku w użytkowanie,

- pismo (...) D. –W. z dnia 1 kwietnia 1984 roku skierowane Stołecznego Wojewódzkiego (...) dotyczące wymogów złożonego wniosku o przekazanie gruntu w użytkowanie w którym jak właściciela nieruchomości wskazano Skarb Państwa,

- pismo Urzędu Gminy W. –Centrum z dnia 28 sierpnia 1998 roku skierowane Stołecznego Wojewódzkiego (...) informujące, że właścicielem nieruchomości jest Gmina D. –M..

Powyższe dokumenty w sposób jednoznaczny potwierdzają ustalenia Sądu Rejonowego co do zależnego charakteru posiadania nieruchomości przez Stołeczny Wojewódzki (...).

Podkreślić także należy, iż wbrew twierdzeniom apelującego, niewystarczające do oceny posiadania przedmiotowej nieruchomości jako samoistnego są odczucia pracowników wnioskodawcy, w szczególności kiedy osoby uprawnione do jego reprezentowania zawarły z właścicielem nieruchomości w dniu 13 maja 2008 roku umowę jej użyczenia. Wskazać także należy, iż treść pisma wnioskodawcy z dnia 17 grudnia 2004 roku do (...) W. z wnioskiem o pozostawienie w jego użytkowaniu nieruchomości oraz wcześniejsze pismo wnioskodawcy z dnia 25 stycznia 2004 roku zawierające wniosek o zwolnienie z czynszu dzierżawy, w sposób jednoznaczny nie pozwalają na ocenę posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę jako posiadanie samoistne.

Mając na uwadze powyższe względy Sąd Okręgowy, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. w związku z art. 13§2 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną. O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o przepis art. 520 § 2 k.p.c.

SSO Tomasz Pałdyna SSO Zbigniew Podedworny SSR (del.) Iwona Lizakowska-Bytof