Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2016r.

Sąd Rejonowy w Toruniu II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum Zachód

Iwony Osóbki

po rozpoznaniu w dniu 8.06.2016r.

sprawy:

D. K. (1) s. G. i H. z domu Ż.
ur. (...) w G.-D.

skazanego prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Toruniu:

1.  z dnia 14.04.2003r. sygn. IIK 1692/ 02 za czyn popełniony 5.10.2002r. z art. 284§3kk, na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności w formie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

2.  z dnia 12. 01. 2004r. sygn.. akt. IIK 769/ 02 za czyn z art. 13§1kk w zw. z art. 283kk w zw. z art. 280§1kk popełniony 22.04.2002r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat tytułem próby. Postanowieniem z dnia 2.10.2007r. zarządzono wykonanie w/w kary pozbawienia wolności.

orzeka:

I.  na mocy art. 569§1kpk w zw. z art. 85 kk i art. 86§1kk i art. 87kk w zw. z art. 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r ( Dz. U. z 2015 r., poz.396 ) o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych ustaw w miejsce kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie IIK 769/02 oraz kary ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie IIK 1692/02 orzeka karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 577kpk zalicza na poczet orzeczonej kary łącznej okres wykonywania kary pozbawienia wolności w sprawie IIK 769/02 od 4 stycznia 2012r. do 4 stycznia 2013r. oraz wykonywania kary zastępczej pozbawienia wolności od 4 listopada 2004r. do 22 grudnia 2004r. oraz skraca w/w karę łączną o okres 11 dni wykonywania kary ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie IIK 1692/02 i uznaje karę łączną za wykonaną w całości;

III.  pozostałe nie podlegające połączeniu rozstrzygnięcia pozostawia do odrębnego wykonania;

IV.  zwalnia oskarżonego z kosztów sądowych, wydatkami postępowania obciąża Skarb Państwa;

V.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. K. kwotę
240 ( dwieście czterdzieści) złotych powiększoną o należną stawkę podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej skazanemu z urzędu.

Sygn. akt IIK 242/16

UZASADNIENIE

D. K. (1) został skazany:

1.  Wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 14.04.2003r. sygn. IIK 1692/ 02 za czyn popełniony 5.10.2002r. z art. 284§3kk, na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności w formie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym;

2.  Wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 12. 01. 2004r. sygn.. akt. IIK 769/ 02 za czyn z art. 13§1kk w zw. z art. 283kk w zw. z art. 280§1kk popełniony 22.04.2002r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat tytułem próby. Postanowieniem z dnia 2.10.2007r. zarządzono wykonanie w/w kary pozbawienia wolności;

3.  Wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 30.09.2005r. sygn.. akt XK 844/05 za czyn z art. 13§1kk w zw. z art. 278§1i 3kk na karę grzywny w wysokości 60 stawka dziennych przyjmując, iż jedna stawka jest równoważna kwocie 10 zł;

4.  Wyrokiem Sadu Rejonowego w Rypinie z 19.10.2005r. sygn.. akt VK 267/08 za czyn z art. 178a§1kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby. Postanowieniem z 2.10.2007r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

5.  Wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z 13.06.2014r. za czyn z art. 280§2kk na kare 4 lat pozbawienia wolności.

Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2016r. Sąd Okręgowy w Toruniu z dnia 29 stycznia 2016r. sygn.. akt IIK 144/15 umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego co do wyroków Sadu Okręgowego w Toruniu sygn.. akt IK 172/13 oraz Sądu Rejonowego w Toruniu sygn.. akt XK 844/05 i Sądu Rejonowego w Rypinie sygn.. akt VK 267/05 i stwierdził swą niewłaściwość rzeczową do wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki Sądu Rejonowego w Toruniu w sprawach IIK 1692/02 i IIK 769/02 i w tym zakresie sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Toruniu.

Przedmiotowe orzeczenie uprawomocniło się 4.03.2016r.

/ dowód: wyroki –k. 7-11,24,26,28,29,

karta karna-k.12-13v.;

Postanowienie SO-k. 68-70/

W tym miejscu należy wskazać, iż postanowienie Sądu Okręgowego w Toruniu sygn.akt IIK 144/15 z dnia 29 stycznia 2016r. w przedmiocie przekazania sprawy do Sądu Rejonowego w Toruniu wyznaczało zakres kognicji tego sądu, ograniczając go do wyroków Sądu Rejonowego w Toruniu w sprawach IIK 1692/02 i IIK 769/02. Z tego względu Sąd Rejonowy nie mógł poddawać ocenie pod kątem występowania przesłanek do wydania wyroku łącznego pozostałych wyroków, które zapadły wobec D. K..

Nadto należy podnieść, iż w realiach przedmiotowej sprawy nie miały zastosowania przepisy obowiązujące od 1 lipca 2015r., albowiem wszystkie wyroki skazujące D. K. zapadły przed tą datą. Zgodnie z treścią art. 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r ( Dz. U. z 2015 r., poz.396 ) o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych ustaw przepisów rozdziału IX ustawy o karze łącznej, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia tej ustawy.

Z przytoczonych wyżej względów sąd wydając rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie bazował na przepisach obowiązujących przed w/w nowelizacją kodeksu karnego.

Zgodnie z przepisem art. 569 § 1 k.p.k. przesłanki wydania wyroku łącznego są spełnione wtedy gdy zachodzą warunki orzeczenia kary łącznej określone w art. 85 k.k. a oskarżony został już prawomocnie skazany co najmniej dwoma prawomocnymi wyrokami.

Przepis art. 85 k.k. ( w brzmieniu obowiązującym przed 1.07.2015r.) wskazywał, że karę łączną sąd orzeka, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Warunki wskazane w art. 85 k.k. muszą być spełnione łącznie.

Pierwszy wyrok skazujący D. K., z podlegających analizie pod kątem przesłanek warunkujących wydanie wyroku łącznego zapadł w sprawie IIK 1692/02 w dniu 14.04.2003r. Natomiast czyn, objęty wyrokiem w sprawie IIK 769/02 został popełniony przed wydaniem pierwszego spośród tych wyroków, tj. w dniu 22.04.2002r.

Kryteria łączenia kar w wyroku łącznym określa art. 86 kk. Zgodnie z tym przepisem sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy.

Jak zostało już uprzednio podniesione w realiach przedmiotowej sprawy zachodziły przesłanki do połączenia kary 10 miesięcy ograniczenia wolności w formie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu o sygn. akt IIK 1692/02 z karą 1 roku pozbawienia wolności orzeczoną w wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu sygn.. akt II K 769/02.

Zgodnie z dyspozycją art. 87§1kk w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności

W związku z tym w realiach przedmiotowej sprawy zachodziły przesłanki do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w granicach od 1 roku pozbawienia wolności przy zastosowaniu pełnej absorpcji (od najwyższej z jednostkowych kar wymierzonych) do ich sumy tj. 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd wydając wyrok łączny może wymierzyć karę łączną stosując zasadę pełnej absorpcji jak i zasadę pełnej kumulacji biorąc dodatkowo pod uwagę „czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono te kary, istnieje ścisły związek podmiotowy lub przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak, a ponadto(…) czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków( m.in. zachowanie się skazanego po wydaniu poszczególnych wyroków jednostkowych), przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej [Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 września 2006 r. sygn. akt II AKa 244/06]. Związek przedmiotowy zbiegających się realnie przestępstw ocenia się według tożsamości lub podobieństwa dóbr naruszonych poszczególnymi z nich oraz zwartości czasowej i miejscowej ich popełnienia. Związek podmiotowy rozumie się natomiast jako podobieństwo rodzaju winy i zamiarów. ( wyrok SA w Krakowie z 14.03.2007r., IIAka 44/07,KZS 2007/4/27).

Należy podkreślić,iż w judykaturze i piśmiennictwie wskazuje się, że absorpcję kar należy stosować bardzo ostrożnie biorąc pod uwagę negatywną – co do sprawcy- przesłankę prognostyczną, jaką jest popełnienie kilku przestępstw. Zasadę absorpcji stosuje się bowiem , gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem , wskazują na bliską więź podmiotową i przedmiotową, są jednorodzajowe i popełnione zostały w bliskim związku czasowym i miejscowym, stanowiąc jeden zespól zachowań sprawcy, objęty jednym planem działania, mimo godzenia w różne dobra osobiste.

W realiach przedmiotowej sprawy pomiędzy czynami, objętymi wyrokami podlegającymi łączeniu, występowała tożsamość przedmiotowa. Z drugiej jednak strony dzielił je 6- miesięczny odstęp czasu, ich popełnienie nie było również związane z jakimś szerszym zamiarem sprawcy, realizacją jego celu. Skazany dokonał ich ponadto przeciwko różnym pokrzywdzonym. Ponadto po wydaniu wyroków w sprawach podlegających łączeniu skazany rażąco naruszał porządek prawny, dopuszczając się czynów zabronionych o coraz wyższym ładunku społecznej szkodliwości.

Okoliczności te zdaniem sądu, nie mogą stanowić zatem wystarczającej podstawy do zastosowania całkowitej absorpcji. Redukowanie kar poprzez stosowanie całkowitej absorpcji stanowiłoby nadużycie instytucji kary łącznej, która ma służyć bynajmniej nie ograniczaniu odpowiedzialności karnej sprawcy, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się sprawca dopuścił, by nie została wypaczona przez prostą arytmetykę kar.

W judykaturze podkreśla się, iż na ogół nie ma powodu , by orzekać karę łączną w dolnych granicach, tj. w wysokości najsurowszej ze zbiegających się kar. Popełnienie więcej niż jednego przestępstwa powinno raczej skłaniać do odstąpienia od absorpcji kar, niż za nią przemawiać. Wymierzenie takiej kary prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego nie jedno, a więcej przestępstw, zatem prowadziłoby do praktycznej bezkarności innych zachowań zabronionych. Zatem jak wskazano wyżej całkowitą zasadę absorpcji stosować należy wyjątkowo albo wtedy, gdy wszystkie czyny wskazują na bliską więź podmiotową i przedmiotową albo orzeczone za niektóre czyny kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną albo też istnieją jakieś szczególne okoliczności dotyczące osoby skazanego (wyrok SA w Katowicach z 20.05.2008r. IIAKa 129/08).

Jakkolwiek przy wymiarze kary łącznej dopuszczalne jest stosowanie zarówno zasady pełnej absorpcji, jak i zasady pełnej kumulacji, to jednak są to rozstrzygnięcia skrajne, które znajdują zastosowanie w zupełnie wyjątkowych , nietypowych sytuacjach. ( vide: I.).

Sąd szczegółowo analizował wiele okoliczności mających wpływ na wymiar kary łącznej w tym również opinię z zakładu karnego dotyczącą jego zachowania podczas odbywania kary pozbawienia wolności. Wynika z niej, iż D. K. dziewiętnastokrotnie był nagradzany regulaminowo, zaś 3 razy był karany. Jest osobą uzależnioną od alkoholu i środków odurzających, nie chciał jednak poddać się leczeniu odwykowemu , w związku z czym Sąd Okręgowy w Toruniu zastosował wobec niego leczenie odwykowe. Skazany ogólnie stosuje się do obowiązujących przepisów, nie jest uczestnikiem podkultury przestępczej, prezentuje jednak mało krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw. W stosunku do przełożonych ma tendencje do skracania dystansu i nie zawsze potrafi się zachować właściwie.

W/w dysonans w zachowaniu skazanego, nawet w warunkach izolacji penitencjarnej połączonej wszakże ze stałym nadzorem, przemawia za tym, iż w stosunku do skazanego nie można wysnuć pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Zatem ostatecznie wymierzona skazanemu kara łączna w wysokości 1 roku i 2 miesięcy, jawi się, jako kara w wymiarze najbardziej racjonalnym. Przytoczone bowiem powyżej okoliczności uzasadniały orzeczenie kary łącznej z zastosowaniem tylko częściowej absorpcji. Zdaniem sądu orzeczony wymiar kary łącznej będzie z jednej strony stanowił dla oskarżonego dostateczną dolegliwość i spełni cele zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej, nie będzie bowiem w odczuciu społecznym postrzegany jako bezzasadne premiowanie wielokrotnych sprawców przestępstw.

Na podstawie art. 577kpk sąd zaliczył na poczet orzeczonej kary łącznej okres wykonywania kary pozbawienia wolności w sprawie IIK 769/02 od 4 stycznia 2012r. do 4 stycznia 2013r. oraz wykonywania kary zastępczej pozbawienia wolności od 4 listopada 2004r. do 22 grudnia 2004r. oraz skraca w/w karę łączną o okres 11 dni wykonywania kary ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie IIK 1692/02 i uznał karę łączną za wykonaną w całości.

Sąd orzekł także, że pozostałe orzeczenia zawarte w łączonych wyrokach podlegają odrębnemu wykonaniu.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie z art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983, Nr 49, poz. 223 ze zm.) uznając, iż uiszczenie stosownych kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację finansową, albowiem przebywając w Zakładzie Karnym nie ma możliwości pozyskania środków na pokrycie tych należności sądowych.

O kosztach obrony udzielonej skazanej z urzędu orzeczono na podstawie §11 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z dnia 5 listopada 2015r. poz. 1800) uwzględniając charakter sprawy oraz nakład pracy adwokata.