Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2016r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016r. w Warszawie

sprawy G. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wysokość emerytury i ponowne ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania G. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 6 września 2012r., znak: (...) oraz

z dnia 7 września 2012r., znak: (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 6 września 2012r., znak: (...);

2.  umarza postępowanie w sprawie dotyczącej odwołania od decyzji z dnia 7 września 2012r., znak: (...).

UZASADNIENIE

G. S. w dniu 17 października 2012r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.: z dnia 6 września 2012 roku, znak: (...), przyznającej emeryturę oraz z dnia 7 września 2012 roku, znak: (...), odmawiającej ponownego ustalenia kapitału początkowego i wniosła o ich zmianę.

Zaskarżonym decyzjom ubezpieczona zarzuciła:

- brak wyliczenia kapitału początkowego według nowych przepisów i porównania z wyliczeniem dokonanym na starych zasadach oraz brak zaprezentowania różnicy, która wskazywałyby wyraźnie, która metoda jest dla ubezpieczonej bardziej korzystna;

- brak informacji, czy w kwocie składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej uwzględnione zostały składki odprowadzone w 2011 roku, co do słuszności pobrania których toczy się postępowanie przed Sądem Okręgowym w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, oznaczone sygnaturą VII U 1144/12.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że w związku z ukończeniem 60 lat oraz odprowadzeniem w 2011r. składek na ubezpieczenie społeczne po ustaniu zatrudnienia i w trakcie pobierania emerytury według starych zasad (świadczenie należne od 1 lipca 2010r.), wystąpiła w dniu 19 kwietnia 2012r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przeliczenie emerytury według nowych przepisów oraz o ustalenie kapitału początkowego. Okazało się, że przekazanie składek po ustaniu zatrudnienia nie wpłynęło na wysokość emerytury obliczonej według starych zasad i ta decyzja nie była przez ubezpieczoną kwestionowana. Wysokość kapitału początkowego, obliczona na podstawie nowych przepisów, pozostała również bez zmian, ponieważ ZUS uznał, że jest korzystniejsza. Nie przedstawił jednak i nie uzasadnił dokonanego przez siebie wyliczenia, z którego wynikałoby, że rzeczywiście kwota ta jest wyższa od wcześniej wyliczonego kapitału.

Odnosząc się do decyzji z dnia 6 września 2012r. G. S. wskazała, że organ rentowy zaprezentował w niej pewne wyliczenia, ale nie podał informacji, za jaki okres zostały uwzględnione składki zgromadzone na jej koncie, co ma zasadnicze znaczenie, jeśli chodzi o ustalenie wysokości emerytury na nowych zasadach. Dodatkowo ubezpieczona zarzuciła, że choć zgodnie z art. 50 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ZUS ma obowiązek przesyłania informacji o środkach zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do 31 sierpnia każdego roku po zakończeniu poprzedniego, to taka informacja za 2011 rok do niej nie dotarła. W związku z tym uzasadnione są wątpliwości, z jakiego okresu organ rentowy uwzględnił składki oraz czy w ogóle wziął pod uwagę składki pobrane po ustaniu zatrudnienia.

W związku z przedstawionymi wątpliwościami, zdaniem ubezpieczonej, konieczne jest dokonanie wyliczeń kapitału początkowego i emerytury według nowych zasad przez uprawnionego biegłego (odwołanie z dnia 30 września 2012r., k. 2 – 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania od obu zaskarżonych decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że G. S. w dniu 19 kwietnia 2012r. złożyła wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Zaskarżoną decyzją z dnia 6 września 2012r. Zakład przyznał jej prawo do emerytury na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczając jej wysokość na podstawie art. 26 tej ustawy. Emerytura obliczona według nowych zasad wyniosła 3.963,49 zł i okazała się wyższa od wcześniejszej emerytury przyznanej na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy, a obliczonej na podstawie art. 53.

Ubezpieczona w dniu 19 kwietnia 2012r. złożyła również wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2011r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 7 września 2012r. odmówił ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego, ponieważ wyliczenie współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego podanego w dniach, jest niekorzystne dla ubezpieczonej, bo współczynnik ten wynosi 94,37%. Natomiast współczynnik wyliczony według starych zasad był korzystniejszy, gdyż wyniósł 94,74%. W załączeniu do odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przedstawił szczegółowy sposób wyliczenia tego współczynnika z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2011r. Jeśli chodzi zaś o kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej z uwzględnieniem waloryzacji, wynoszącą 301.098,29 zł, to wyjaśnił, że obejmuje ona okres od 1 stycznia 1999r. do 31 marca 2012r., tj. do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

Wobec powyższego organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, zarówno od decyzji z dnia 6 września 2012r., jak i od decyzji z dnia 7 września 2012r. (odpowiedź na odwołanie z dnia 13 listopada 2012r. z załącznikiem, k. 5 - 6 a.s.).

W toku postępowania ubezpieczona dokonała modyfikacji stanowiska i zgłoszonych zarzutów. W piśmie procesowym z dnia 12 kwietnia 2013r. pełnomocnik G. S. zarzuciła, że wśród składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej brakuje łącznej wartości jednostek rozrachunkowych zgromadzonych w okresie od 1999 roku do 2006 roku, kiedy ubezpieczona była członkiem OFE. Kwota ta wyniosła 51.423,07 zł. Na podstawie informacji z OFE składki odprowadzone przez ZUS wyniosły 35.091,86 zł, tak więc różnica wynosi 16.331,21 zł minus prowizja w kwocie 2.500,49 zł plus odsetki w wysokości 159,35 zł, zapłacone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z opóźnieniem w przekazywaniu składek.

Dodatkowo w w/w piśmie procesowym z dnia 12 kwietnia 2013r. nastąpiło cofnięcie przez ubezpieczoną odwołania od decyzji z dnia 7 września 2012r. w związku z ostatecznym wyjaśnieniem sprawy wysokości kapitału początkowego przez ubezpieczoną z organem rentowym (pismo procesowe z dnia 12 kwietnia 2013r., k. 53 – 54 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w piśmie procesowym z dnia 27 maja 2013r. wskazał, że analiza konta ubezpieczonej nie wykazała nieprawidłowości w zakresie składek OFE. Na rachunek G. S. zostały przekazane wszystkie składki, a rozliczenie po anulowaniu członkostwa w OFE następuje wyłącznie między OFE a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku ubezpieczonej, w związku z tym, że nastąpiło anulowanie członkostwa w OFE, na indywidualnym koncie zostały zapisane składki – także za okres wsteczny – na podstawie imiennych raportów miesięcznych przekazanych przez płatnika składek, bez pomniejszenia o tę część, która wcześniej została odprowadzona do OFE. Składki zaewidencjonowane w ten sposób podlegały następnie waloryzacji i są podstawą ustalenia wysokości świadczeń na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W związku z powyższym organ rentowy podtrzymał wniosek o oddalenie odwołania od decyzji z dnia 6 września 2012r. oraz wniósł o umorzenie postępowania w sprawie odwołania od decyzji z dnia 7 września 2012r. (pismo procesowe organu rentowego z dnia 27 maja 2013r. z załącznikami, k. 67 – 80 a.s.).

Pełnomocnik ubezpieczonej, po sporządzeniu opinii przez biegłego sądowego, w piśmie procesowym z dnia 16 maja 2014r. wskazała, że ubezpieczona wnosi o zmianę decyzji ZUS poprzez ustalenie podstawy emerytury:

- bez uwzględnienia składek przekazanych przez OFE do ZUS i nakazanie ich zwrotu ubezpieczonej;

- bez uwzględnienia składek zapłaconych przez płatnika składek w 2011r. (pismo procesowe z dnia 16 maja 2014r., k. 230 – 231 a.s.).

Na rozprawie w dniu 14 listopada 2014r. ubezpieczona wskazała, że w podstawie wymiaru emerytury powinna być uwzględniona kwota zwrócona przez OFE do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie należy zaś uwzględniać kwoty składek zapłaconych przez płatnika składek w 2011r. (protokół rozprawy z dnia 14 listopada 2014r., k. 315 – 316 a.s.). Podobne stanowisko pełnomocnik ubezpieczonej zaprezentowała w załączniku z dnia 24 listopada 2014r. do protokołu rozprawy z dnia 14 listopada 2014r., w którym wskazała, że kwota 64.408,69 zł powinna być zaliczona do podstawy wymiaru emerytury należnej G. S., natomiast kwota 19.670,30 zł powinna być wyeliminowana z podstawy wymiaru emerytury (załącznik z dnia 24 listopada 2014r.do protokołu rozprawy z dnia 14 listopada 2014r., k. 325 – 328 a.s.).

W kolejnych pismach procesowych z dnia 11 marca 2015r. oraz z dnia 20 kwietnia 2015r. pełnomocnik ubezpieczonej dokonała ponownej modyfikacji stanowiska. Wskazała, że wnosi o zobowiązanie ZUS do:

- uwzględnienia kwoty 64.408,69 zł przekazanej przez OFE do ZUS w roku 2007 w podstawie wymiaru emerytury ubezpieczonej w tym samym roku, tj. 2007, oraz naliczenia waloryzacji emerytury od tej kwoty, poczynając od 2007 roku;

- zaliczenia składki odprowadzonej przez płatnika w 2011 roku jako należnej za 2010 rok i uwzględnienie jej w podstawie wymiaru emerytury oraz dokonanie korekty waloryzacji za lata 2010 i 2011, przy uwzględnieniu treści decyzji ZUS z 21 listopada 2014r., znak: (...), stanowiącej, że składka zapłacona w 2011 roku według limitu rocznego obowiązującego w 2011 roku dotyczy składkowania przychodów za 2010 rok ( pismo procesowe z dnia 11 marca 2015r., k. 371 – 374 a.s., pismo procesowe z dnia 20 kwietnia 2015r., k. 385 - 390 a.s.).

Ostateczne stanowisko w sprawie pełnomocnik ubezpieczonej wyraziła w piśmie procesowym z dnia 16 czerwca 2016r., w którym wskazała, że ubezpieczona wnosi o uwzględnienie wyliczeń biegłego sądowego D. B. zaprezentowanych w załączniku 3b do opinii z dnia 17 maja 2016r., tj. o zwiększenie świadczenia emerytalnego o 162,13 zł miesięcznie, tj. do kwoty 4.125,62 zł na dzień 1 kwietnia 2012r. wraz z dalszymi rewaloryzacjami (pismo procesowe z dnia 16 czerwca 2016r., k. 478 – 480 a.s.). Podobnie pełnomocnik ubezpieczonej wnioskowała również w piśmie procesowym z dnia 1 września 2016r., w którym dodatkowo zawarła wniosek o stwierdzenie przez Sąd, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji (pismo procesowe z dnia 1 września 2016r., k. 492 – 493 a.s.). Na rozprawie w dniu 30 września 2016r. podtrzymała stanowisko wyrażone w w/w piśmie procesowym (protokół rozprawy z dnia 30 września 2016r., k. 502 a.s., e-protokół, k. 503 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. S., urodzona (...), w okresie od 1 października 1972r. do 12 kwietnia 1977r. studiowała na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły (...) w W., zaliczając dziewięć semestrów w wymiarze określonym 4,5-letnim programem studiów dziennych (zaświadczenie z dnia 6 czerwca 2001r., k. 3 akt kapitałowych). Po ukończeniu studiów była zatrudniona:

- od dnia 15 września 1977r. do dnia 11 lipca 1983r. w Ministerstwie Handlu Zagranicznego na stanowisku specjalisty (świadectwo pracy z dnia 4 lipca 1983r., k. 4 akt kapitałowych);

- od dnia 11 lipca 1983r. do dnia 28 lutego 1985r. w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego (...) w W. na stanowisku starszego walutowca (świadectwo pracy z dnia 28 lutego 1985r., k. 6 akt kapitałowych);

- od dnia 1 marca 1985r. do dnia 30 września 1989r. w (...) Centrali Handlu Zagranicznego Sp. z o.o. w W. na stanowiskach: Zastępcy Kierownika Działu Walutowego, Kierownika Działu Walutowego, Zastępcy Głównego Księgowego oraz Zastępcy Dyrektora Generalnego – Głównego Księgowego ( świadectwo pracy z dnia 11 maja 2001r., k. 8 akt kapitałowych);

- od dnia 1 października 1989r. do dnia 31 sierpnia 1994r. w b. (...), a następnie w Przedsiębiorstwie (...) Spółka Akcyjna (świadectwo pracy z dnia 30 sierpnia 1994r., k. 9 akt kapitałowych);

- od dnia 1 września 1994r. w (...) Sp. z o.o. w W. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, k. 13 akt kapitałowych).

W dniu 27 kwietnia 1999r. G. S. podpisała deklarację przystąpienia do (...) Polska Otwartego Funduszu Emerytalnego. Stan jej rachunku na dzień 12 kwietnia 2006r. był następujący:

- liczba zgromadzonych jednostek rozrachunkowych – 1964.9627,

- wartość jednostki rozrachunkowej – 26,17 zł,

- łączna wartość jednostek rozrachunkowych na rachunku – 51.423,07 zł (informacja o środkach znajdujących się na rachunku Członka (...) Polska Otwartego Funduszu Emerytalnego, k. 58 – 59 a.s.).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2006r. ubezpieczona została poinformowana, że zawarta przez nią umowa członkostwa w OFE z dnia 27 kwietnia 1999r. została uznana za nieważną i że rachunek dla niej prowadzony przez (...) Polska OFE zostanie zamknięty po dokonaniu przez ZUS odpowiednich zmian w Centralnym Rejestrze Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych (pismo (...) z dnia 22 sierpnia 2006r., k. 57 a.s.).

Procedura związana z zamknięciem i zwrotem środków zakończyła się w roku 2008. W dniu 5 marca 2008r. został dokonany przez OFE zwrot do ZUS kwoty 64.408,69 zł (opinia biegłego sądowego z dnia 21 sierpnia 2014r., k. 263 – 265 a.s.).

Decyzją z dnia 21 sierpnia 2001r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. ustalił kapitał początkowy dla G. S. na dzień 1 stycznia 1999r. na kwotę 254.369,72 zł (decyzja ZUS z dnia 21 sierpnia 2001r., k. 20 – 22 akt kapitałowych).

Z dniem 15 czerwca 2010r. stosunek pracy G. S. w (...) Sp. z o.o. w W. został rozwiązany w związku z przejściem na emeryturę (świadectwo pracy z dnia 15 czerwca 2010r., k. 7 t. I akt emerytalnych). W dniu 1 lipca 2010r. ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę (wniosek o emeryturę, k. 1 – 6 akt emerytalnych). Decyzją z dnia 20 lipca 2010r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. przyznał ubezpieczonej emeryturę od dnia 1 lipca 2010r. na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy, obliczając ją na podstawie art. 53 ustawy (decyzja ZUS z dnia 20 lipca 2010r., k. 25 – 26 t. I akt emerytalnych).

Po zakończeniu stosunku pracy, w 2011r. (...) Sp. z o.o. wypłaciła G. S. premię za 2010r. w kwocie brutto 194.535,75 zł. W związku z tym została odprowadzona łączna kwota składek w wysokości 49.400,37 zł (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 30 marca 2012r., k. 38 t. I akt emerytalnych, (...), k. 57 t. I akt emerytalnych, zaświadczenie z dnia 30 marca 2012r., k. 5 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12, (...), k. 6 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12).

W dniu 19 kwietnia 2012r. ubezpieczona wniosła o przeliczenie podstawy wymiaru przyznanej emerytury (wniosek o przeliczenie emerytury, k. 37 t. I akt emerytalnych). W tej samej dacie złożyła wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego oraz w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego, wniosek o emeryturę (wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego, k. 24 akt kapitałowych, wniosek o emeryturę, k. 1 – 7 t. II akt emerytalnych).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. po rozpatrzeniu w/w wniosków wydał:

- decyzję z dnia 22 maja 2012r. o przeliczeniu emerytury od dnia 1 kwietnia 2012r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, w której do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie – dochód – przychód, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych od stycznia 1995r. do grudnia 2004r., zaś wysokość emerytury wyliczono na kwotę 3.934,19 zł (decyzja ZUS z dnia 22 maja 2012r., znak: (...), k. 41 – 42 t. I akt emerytalnych);

- decyzję z dnia 6 września 2012r. o przyznaniu emerytury, której podstawę obliczenia stanowiła kwota składki zaewidencjonowana na koncie z uwzględnieniem waloryzacji – 301.098,29 zł oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – 708.800,22 zł. Podstawa obliczenia emerytury została podzielona przez średnie dalsze trwanie życia – 254,80 m-cy, w związku z czym wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyniosła 3.963,49 zł (decyzja ZUS z dnia 6 września 2012r., znak: (...), k. 17 – 20 t. II akt emerytalnych);

- decyzję z dnia 7 września 2012r. o odmowie ponownego ustalenia kapitału początkowego, ponieważ wartość współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonej oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998r., ustalona decyzją z dnia 21 sierpnia 2001r., jest korzystniejsza (decyzja ZUS z dnia 7 września 2012r., znak:(...), k. 25 akt kapitałowych).

G. S. złożyła odwołanie od wszystkich wymienionych decyzji. To, które dotyczyło decyzji z dnia 22 maja 2012r. zostało zarejestrowane w Sądzie Okręgowym Warszawa – Praga VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pod sygnaturą VIIU 1144/12 (odwołanie z dnia 5 czerwca 2012r., k. 2 – 4 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12). Sąd Okręgowy w tej sprawie wyrokiem z dnia 14 czerwca 2013r. oddalił odwołanie (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa - Praga z dnia 14 czerwca 2013r., k. 72 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12). Ubezpieczona wniosła apelację od tego wyroku, lecz Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 15 stycznia 2015r. oddalił ją ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2015r., k. 115 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12). Z kolei skarga kasacyjna złożona przez ubezpieczoną nie została przyjęta do rozpoznania (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016r., k. 157 – 161 akt sprawy o sygn. VIIU 1144/12).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach rozpatrywanej sprawy oraz sprawy oznaczonej sygn. VIIU 1144/12, a także na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych G. S.. Autentyczność wskazanych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, dlatego Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy.

Dodatkowo podstawę ustaleń stanowiła opinia biegłego sądowego D. B. z dnia 21 sierpnia 2014r. (k. 263 – 265), do której strony nie wnosiły zastrzeżeń.

Sąd oddalił wniosek ubezpieczonej o przesłuchanie świadka I. Z. zgłoszony w piśmie z dnia 27 maja 2014r. (k. 242 – 243 a.s.), ponieważ okoliczności, na które miała zeznawać, a mianowicie tryb i metodyka dokonania przez ZUS ustaleń będących podstawą wyliczenia emerytury, nie są elementem ustaleń faktycznych, które mogłyby podlegać ustaleniu czy weryfikacji w trakcie przesłuchania świadka (k. 316 a.s.). Ponadto tryb i metodologia ustaleń były przedmiotem wyjaśnień w licznych pismach procesowych organu rentowego i stanowiły element sporu prawnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 6 września 2012r., znak: (...), podlegało oddaleniu.

Ubezpieczona w początkowej fazie postępowania kwestionowała w/w decyzję nie wskazując konkretnych zarzutów, a raczej odwołując się do braku wyjaśnień ze strony ZUS, uniemożliwiających weryfikację poprawności wyliczenia emerytury. W trakcie postępowania sformułowała zarzut dotyczący braku uwzględnienia w podstawie obliczenia emerytury kwoty zwróconej przez OFE do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na skutek uznania za nieważną umowy o członkostwo w OFE.

Sąd po analizie opinii biegłego sądowego D. B. z dnia 21 października 2013r., który po dokonaniu szczegółowych wyliczeń, potwierdził prawidłowość wyliczenia emerytury w decyzji z dnia 6 września 2012r. (k. 152 – 164 a.s.), uznał, że emerytura G. S. została obliczona poprawnie. Do rozstrzygnięcia pozostały jedynie dwie kwestie, która znajdowały się poza zakresem opiniowania biegłego, a były przedmiotem zarzutów ubezpieczonej. Jedna dotyczyła środków zwróconych przez OFE do ZUS, które według G. S. w całości powinny być uwzględnione w podstawie obliczenia emerytury. Druga zaś odnosiła się do składek, jakie (...) sp. z o.o. zapłaciła w roku 2011 w związku z dokonaną po ustaniu stosunku pracy wypłatą premii za 2010 rok.

Analizując kwestię dotyczącą składek odprowadzonych w roku 2011, należy odwołać się do wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2013r. oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2015r., a także postanowienia Sądu Najwyższego odmawiającego przyjęcia skargi kasacyjnej ubezpieczonej do rozpoznania. We wskazanych orzeczeniach, a szczególnie w ich pisemnych motywach, Sądy orzekające w sprawie VIIU 1144/12, w/w kwestię szczegółowo już omówiły. Wprawdzie wskazana sprawa miała za przedmiot nie kwestię wysokości emerytury ubezpieczonej, ale dotyczyła zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, niemniej jednak sądy w tej sprawie wskazały, że przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącu, w którym został wypłacony. Takie stanowisko wyraził również Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 10 września 2009r. (I UZP 5/09, OSNP 2010/5-6/71).

Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie VIIU 1144/12 odniósł się również do zarzutów ubezpieczonej dotyczących naruszenia art. 19 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2016r., poz. 963 ze zm.) i Sąd Okręgowy w pełni te wywody aprobuje.

Wobec powyższego wykluczona była możliwość zaliczenia składki odprowadzonej przez płatnika (...) Sp. z o.o. w 2011 roku jako należnej za 2010 rok i uwzględnienie jej w podstawie wymiaru emerytury za ten właśnie rok oraz dokonanie korekty waloryzacji za lata 2010 i 2011 – zgodnie z tym o co ubezpieczona wnosiła w pismach procesowych z dnia 11 marca 2015r. oraz z dnia 20 kwietnia 2015r. Nie istniała również możliwość zwrotu ubezpieczonej części składki zapłaconej przez płatnika od premii wypłaconej w roku 2011, a należnej za rok 2010, o co w trakcie postępowania również wnioskowała ubezpieczona. W tym zakresie odwołanie od decyzji z dnia 18 maja 2012r. zostało oddalone i wobec brzmienia art. 365 § 1 k.p.c., sąd w rozpatrywanej sprawie nie miał możliwości innego rozstrzygnięcia tej kwestii. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 2 czerwca 2016r. „W przypadku, gdy co do części roszczenia nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, to w przypadku orzekania w niezmienionych okolicznościach nie ma możliwości odmiennego rozstrzygnięcia, niż w prawomocnym już wyroku.” (III ACa 1723/15, Lex nr 2069289).

Analizując zarzuty ubezpieczonej dotyczące nieuwzględnienia przez ZUS pełnej kwoty przekazanej przez OFE w związku z nieważnością umowy członkostwa, Sąd uznał, iż są one bezzasadne. Biegły sądowy dokonał hipotetycznego wyliczenia emerytury przy uwzględnieniu tej kwoty i choć jego wyliczenia w jednym z wariantów ostatecznie zostały zaaprobowane przez G. S., Sąd Okręgowy ocenił, iż co do zasady stanowisko, jakie prezentowała ubezpieczona nie mogło podlegać aprobacie.

Formułując omawiany zarzut G. S. odwoływała się do brzmienia art. 100a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2016r., poz. 291 ze zm.). Wskazany przepis stanowi w ust. 1, że otwarty fundusz jest zobowiązany do zwrotu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nienależnie otrzymanej składki. W myśl ust. 1a, kwotę składki, o której mowa w ust. 1, ustala się przez umorzenie jednostek rozrachunkowych uzyskanych za nienależnie otrzymaną składkę oraz nienależnie otrzymane odsetki określone przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Jak wskazuje ustęp 7 w/w przepisu, jeżeli zwrot nienależnej składki następuje w wyniku nieważności umowy z otwartym funduszem, a otwarty fundusz dokonał wypłaty transferowej zgodnie z art. 119, 126 lub 131, towarzystwo zarządzające tym funduszem finansuje kwotę stanowiącą równowartość różnicy pomiędzy kwotą określoną, zgodnie z ust. 4, do dnia dokonania wypłaty transferowej, a kwotą przekazaną w wypłacie transferowej. Ustęp 7a z kolei, kluczowy według ubezpieczonej, wskazuje, że jeżeli zwrot nienależnie otrzymanej składki następuje w sytuacji unieważnienia umowy lub zmiany z urzędu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nieprawidłowego wpisu w Centralnym Rejestrze Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych, całą kwotę otrzymaną w wyniku wypłaty transferowej traktuje się jako jedną składkę.

Z treści cytowanego art. 100a ust. 7a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych G. S. wywiodła, że cała kwota zwrócona przez OFE do ZUS powinna być potraktowana jako jedna składka i uwzględniona w podstawie obliczenia emerytury. Sąd wskazanego stanowiska nie zaaprobował uznając, że w/w przepis dotyczy rozliczeń pomiędzy OFE a organem rentowym, nie reguluje natomiast zasad ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz wszelkich związanych z tym kwestii. Te kwestie normuje ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016r., poz. 963 ze zm.). W art. 22 ust. 3 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 1 maja 2011r., wskazano, że część składki na ubezpieczenie emerytalne pochodząca ze składki ubezpieczonego, wynosząca 7,3 % podstawy wymiaru składki, odprowadzana jest przez Zakład do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego, z uwzględnieniem art. 111. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 2008r., analizując w/w przepis, wskazał, że składki na ubezpieczenie emerytalne odprowadzane do funduszu nie są prywatną własnością członka funduszu, a pochodzą z podziału przekazywanej Zakładowi składki na to właśnie ubezpieczenie i przeliczone na jednostki rozrachunkowe stanowią podstawę nabywania przez członka funduszu uprawnień cząstkowych do przyszłej emerytury do czasu nabycia prawa do całości środków zgromadzonych na indywidualnym koncie. Zatem składka emerytalna, z uwagi na jej przeznaczenie na tworzenie funduszu emerytalnego, posiada publicznoprawny ubezpieczeniowy charakter, który zachowuje nadal po przekazaniu przez Zakład jej części do funduszu (II UK 12/08, OSNP 2009/21-22/291).

Ubezpieczona formułując w toku postępowania swe stanowisko oraz wskazując zakres żądanej zmiany zaskarżonej decyzji (wnosiła o przekazanie jej całej kwoty zwróconej z OFE i nieuwzględnianie w podstawie obliczenia emerytury, a potem o uwzględnienie całej tej kwoty w podstawie obliczenia emerytury) wydaje się, iż wychodziła z założenia, że część składki przekazana do otwartego funduszu emerytalnego stanowi jej własność. Tak jednak nie jest, co potwierdził Sąd Najwyższy w cytowanym orzeczeniu. W związku z tym ubezpieczona nie ma prawa do zwrotu pełnej kwoty, którą OFE przekazał do ZUS na skutek unieważnienia umowy o członkostwo, a tylko do uwzględnienia na jej koncie nominalnej wartości składki, na co powoływał się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Podstawy takich twierdzeń Zakładu należy poszukiwać w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w której w art. 24 ust. 8 wprost wskazano, że nienależnie opłacona składka odprowadzona do otwartego funduszu emerytalnego podlega zwrotowi w wysokości nominalnej wartości składki. Ustęp 8e w/w przepisu wskazuje nadto, że jeżeli nominalna wartość składki, o której mowa w ust. 8, jest:

1)wyższa od kwoty nienależnie otrzymanej składki, którą otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany zwrócić do Zakładu na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - różnica jest finansowana z funduszu emerytalnego, wyodrębnionego w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

2) niższa od kwoty nienależnie otrzymanej składki, którą otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany zwrócić do Zakładu na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - różnica stanowi przychody funduszu emerytalnego, wyodrębnionego w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wprowadzenie ust. 8 oraz 8e do art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostało dokonane od dnia 21 lutego 2007r., ustawą z dnia 12 stycznia 2007r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007r., Nr 17, poz. 95), a zatem w okresie, gdy między OFE a ZUS trwała procedura przekazywania składki. Zakończyła się ona dopiero w roku 2008, a zatem w/w przepisy art. 24 ust. 8 i ust. 8e miały zastosowanie.

Mając na względzie powołana argumentację i cytowane przepisy, Sąd Okręgowy ocenił, iż odwołanie od decyzji z dnia 6 września 2012r. było bezzasadne i podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Z uwagi na okoliczność, że G. S. odwołała się również od decyzji z dnia 7 września 2012r., ale odwołanie cofnęła z uwagi na wyjaśnienie z Zakładem kwestii dotyczących wysokości ustalonego kapitału początkowego, Sąd postępowanie w tej części umorzył na podstawie art. 355 k.p.c. w związku z art. 203 k.p.c. oraz art. 469 k.p.c.