Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant apl. adw. Katarzyna Bukowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2015 r. w Warszawie

sprawy U. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania U. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 27 stycznia 2014 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 27 stycznia 2014 r., znak: (...) ten sposób, że przyznaje odwołującej U. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 grudnia 2013 r. do 30 listopada 2016 r.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w dniu 27 stycznia 2014 r., wydał decyzję (znak: (...)), mocą, której odmówił ubezpieczonej U. G. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, z uwagi na fakt niestwierdzenia niezdolności do pracy ubezpieczonej (k. 4 a.s.).

U. G., w dniu 26 lutego 2004 r. złożyła, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w W. (dalej zwany organem rentowym), odwołanie od w/w decyzji z dnia 27 stycznia 2014 r. (znak: (...)). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że nie zgadza się z decyzją Lekarza Orzecznika ZUS oraz Komisji Lekarskiej, gdyż od wielu lat choruje na reumatoidalne zapalenie stawów, zaś od 1998 r. do 2013 r. uzyskała rentę w oparciu o orzeczenie o niezdolności do pracy. Od czasu ostatniej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej, w jej ocenie stan jej zdrowia uległ pogorszeniu, także z uwagi na dodatkowe schorzenia będące rezultatem przyjmowania leków (odwołanie k. 2-3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w dniu 18 marca 2014 r. zajął stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu odpowiedzi organ rentowy wskazał, że ubezpieczona została w toku postępowania skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 16 stycznia 2014 r. nie stwierdziła u niej niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie k. 8 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 26 listopada 2014 r. organ rentowy wskazał, że w jego ocenie ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy zgodnie z poziomem jej kwalifikacji, tj. w zawodzie technika ekonomisty. Zdaniem organu rentowego o zdolności do wykonywania wskazanej pracy świadczy to, że odwołująca się od wielu lat wykonuje wskazaną pracę i jest dopuszczona do pracy na wskazanym stanowisku (pismo procesowe k. 104 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 6 lutego 2015 r. odwołująca się wskazała, że pracę wykonuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, gdyż z uwagi na częściową niezdolność do pracy i związane z tym dolegliwości bólowe nie jest w stanie jej świadczyć w pełnym wymiarze (pismo procesowe – k. 124 a.s.).

Odwołująca się podczas rozprawy w dniu 23 lutego 2015 r. sprecyzowała swoje żądanie wnosząc o zmianę decyzji organu rentowego i przyznanie jej prawa do renty (protokół k. 144 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

U. G., urodzona (...), w dniu 29 października 2013 r. wniosła o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, która uprzednio była jej przyznawana od 1998 r. (wniosek k. 221 a.r.).

W toku postępowania wyjaśniającego odwołująca została skierowana na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS, który ustalił orzeczeniem z dnia 21 listopada 2013 r., że nie jest ona niezdolna do pracy, a następnie została skierowana na Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem wydanym w dniu 16 stycznia 2014 r. uznała badaną za zdolną do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 227 a.r., orzeczenie komisji lekarskiej ZUS k. 241 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy wydał w dniu 27 stycznia 2014 r. decyzję (znak: (...)) odmawiającą ubezpieczonej prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczona nie spełnia przesłanek wynikających z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz.353 ze zm.), a mianowicie stwierdzono, że nie jest ona niezdolna do pracy (k. 243 a.r.).

W związku z niekorzystną decyzją organu rentowego U. G. złożyła odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (k. 2 a.s.).

U. G. do 30 listopada 2013 r. była uznana za osobę częściowo niezdolną do pracy zgodnej z jej kwalifikacjami, tj. pracy biurowej z uwagi na reumatoidalne zapalenie stawów w III okresie z wysoką aktywnością zapalną. Wskazana niezdolność powstała w 1998 r. W okresie od 1998 r. do chwili obecnej U. G. świadczyła pracę jako pracownik biurowy w niepełnym wymiarze czasu pracy (okoliczności bezsporne oraz opinia biegłego reumatologa k. 94 a.s.).

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: chorób wewnętrznych, kardiologa, reumatologa i neurologa celem ustalenia, czy odwołująca się jest osobą zdolną, czy też całkowicie lub częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała, czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, oraz wskazania na czym polegała zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej, jeżeli taka nastąpiła (k. 11 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu neurologii stwierdził, że u odwołującej się rozpoznano reumatoidalne zapalenie stawów, ale z tego powodu do chwili obecnej nie stwierdzono powikłań neurologicznych. W ocenie biegłego z punktu widzenia neurologicznego odwołująca się nie była i nie jest przynajmniej częściowo niedolna do pracy (opinia biegłego neurologa k. 46 a.s.).

Zdaniem biegłego internisty – kardiologa z przyczyn internistyczno-kardiologicznych z wyłączeniem problemów reumatologicznych, do oceny których powołano odpowiedniego biegłego, badana wymaga dalszego nadzoru i leczenie lecz nie spełnia obecnie kryteriów niezdolności do pracy. Odwołująca się ma wykształcenie technika ekonomii i pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy jako urzędnik (opinia biegłego internisty-kardiologa k. 50-51 a.s.).

W ocenie biegłego reumatologa, specjalisty chorób wewnętrznych, U. G. choruje na reumatoidalne zapalenie stawów w III okresie z wysoką aktywnością zapalną. W związku z chorobą jest częściowo niezdolna do pracy biurowej (pracy przy komputerze), zaś niezdolność powstała w 1998 r. U. G. posiada zniekształcenia drobnych stawów obu rąk, przy uszkodzeniu ścięgien prostowników obu rąk, bardziej po stronie lewej. Ma obrzęki stawów skokowych i zniekształcenia stopy w przebiegu wieloletniego procesu reumatoidalnego. O wysokiej aktywności choroby świadczy fakt podniesienia dawki M. z 20mg do 25mg tygodniowo, co stanowi dawkę najwyższą stosowaną w przypadku choroby na którą cierpi odwołująca się, co poskutkowało obniżeniem wskaźników zapalnych (opinia biegłego reumatologa k. 94 a.s.).

Do powyższej opinii biegłego reumatologa zastrzeżenia wniósł organ rentowy wskazując, że odwołująca się nie może być niezdolną do pracy skoro wykonuje pracę zawodową pracując jako pracownik biurowy, a nadto z opinii nie wynika aby funkcja chwytna jej rąk została zaburzona, zaś chód jest sprawny. Wnosząc wobec powyższego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa (k. 104).

Podczas rozprawy w dniu 23 lutego 2015 r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii ustnej biegłego reumatologa celem wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy opinią reumatologa, a stanowiskiem przedstawiciela ZUS (protokół k. 145 a.s.).

Następnie w toku rozprawy w dniu 12 marca 2015 r. pełnomocnik organu rentowego zmodyfikował swój wniosek dowodowy wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa (protokół k. 154 a.s.).

Sąd oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa jako zmierzający do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania (protokół k. 154 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującej. W ocenie Sądu Okręgowego wnioski zawarte we wszystkich sporządzonych opiniach należy podzielić w całości. Opinie zostały bowiem wydane po przeprowadzeniu szczegółowego badania przedmiotowego odwołującej i wnikliwej analizie całości dokumentacji medycznej zawartej zarówno w aktach sądowych, jak i aktach rentowych ubezpieczonej. Opinie biegłych specjalistów są wyczerpujące, a także zostały sporządzone w sposób jasny i logiczny oraz nie pozostawiają wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia odwołującej. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie. Z tych też względów Sąd oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa.

Do ustalenia stanu faktycznego nie przyczyniły się zeznania świadka M. K. (k. 153-154 a.s.). Świadek jako lekarz zatrudniony w ZUS, niepraktykujący od 1999 r. wyraziła swoją opinię w przedmiocie stanu zdrowia odwołującej się. Zdaniem świadka K. skoro odwołująca się faktycznie świadczy pracę biurową oraz została dopuszczona do tej pracy świadczy to o zdolności do pracy odwołującej się. Jednocześnie w ocenie świadka z tego, że odwołująca się świadczy pracę w niepełnym wymiarze wnioskować można, że jest zdolna do pracy także w pełnym wymiarze czasu pracy. Dodatkowo świadek K. wskazywała, że zmiany w stawach związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów nie cofają się. Zdaniem Sądu świadek de facto wskazywała na okoliczności, których ocena wymaga wiadomości specjalnych, a zatem wymagają dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. W postępowaniu cywilnym nie jest dopuszczalne zastępowanie dowodu z opinii biegłego zeznaniami świadka nawet jeśli świadek faktycznie posiada wiadomości specjalne. Zdaniem Sądu świadek, abstrahując od braku możliwości traktowania zeznań świadka jak opinii biegłego, nie posiada wiadomości specjalnych, gdyż od 15 lat nie praktykuje jako lekarz, a nadto nie przeprowadzała badania odwołującej się, opierają się wyłącznie na ocenie dokumentów medycznych i opinii biegłych. Zeznania świadka M. K., będącej pracownikiem organu rentowego, stanowią jej prywatną opinię na temat stanu zdrowia skarżącej.

Jednocześnie z uwagi na to, że jedynym zarzutem w stosunku do opinii biegłego reumatologa był zarzut nieuwzględnienia faktu wykonywania pracy przez skarżącą w zakresie w jakim została uznana przez biegłego za niezdolną do pracy Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa. Biegły reumatolog w swej opinii uwzględnił charakter pracy wykonywanej przez skarżącą i orzekł, że jest ona niezdolna do jej wykonywania. Wskazać należy, że odwołująca się wykonuje pracę biurową w niepełnym wymiarze czasu pracy, co nie pozwala na automatyczne przyjęcie, że jest zdolna do pracy także w pełnym wymiarze. W ocenie Sądu dolegliwości bólowe związane z zapaleniem stawów narastają wraz z czasem świadczenia pracy z zaangażowaniem rąk – pracy przy komputerze. Sam fakt, że odwołująca się jest w stanie pracować kilka godzin dziennie, nie świadczy o tym, że jest w stanie wykonywać pracę w pełnym wymiarze.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie U. G. od decyzji organu rentowego z dnia 27 stycznia 2014 r., znak: (...), jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ust. 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej powyżej regulacji zostały określone warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku.

Art. 12 powołanej wyżej ustawy rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 w/w przepisu częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 roku, II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r., II URN 111/79).

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności złożonego przez ubezpieczoną odwołania wskazać należy, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest nieprawidłowa, gdyż nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił opinie wydane przez biegłych i uznał je za wyczerpujące, poddające wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonej w odniesieniu do jej możliwości zawodowych. Wnioski zawarte w przedmiotowych opiniach nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonego. Opinie wydali po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczoną. W ocenie Sądu biegli rzeczowo uzasadnili swoje stanowisko odnośnie zdiagnozowanych u wnioskodawczyni schorzeń i ich wpływu na jej zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Nie może dziwić, że jedynie z opinii biegłego reumatologa wynika, że odwołująca się jest częściowo niezdolna do pracy. Pozostali specjaliści odnosili się wyłącznie do schorzeń odwołującej się mieszczących się w zakresie ich specjalizacji, które nie stanowią dominującej przyczyny naruszenia sprawności organizmu.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z opinii biegłego sądowego z zakresu reumatologii wynika, że występująca u U. G. cierpi na reumatoidalne zapalenie stawów, które prowadzi do naruszenia sprawności jej organizmu w stopniu uzasadniającym orzeczenie częściowej niezdolności do pracy. Z tych też względów wnioskodawczyni nie ma możliwości wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na fakt, że odwołująca jest osobą trwale częściowo niezdolną do pracy, to spełnia ustawowe przesłanki, które są niezbędne do otrzymania świadczenia rentowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 grudnia 2013 r. do 30 listopada 2016 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Z: (...)