Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Klekocki

Protokolant: Justyna Napiórkowska

w obecności Leszka Urbańczyka Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Żorach

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2016 r.

sprawy:

Ł. Ś. /Ś./

s. S. i D.

ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178 a § 4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Żorach

z dnia 5 kwietnia 2016r. sygn. akt II K 87/16

I.utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20zł (dwadzieścia złotych) oraz obciąża go opłatą za II instancję w kwocie 180zł (sto osiemdziesiąt złotych).

SSO Sławomir Klekocki

Sygn. akt V.2 Ka 339/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żorach wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2016r., sygn. akt II K 87/16, uznał oskarżonego Ł. Ś. za winnego tego, że w dniu 2 grudnia 2015r. w Ż. na ulicy (...). J. P. II i ulicy (...) kierował samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, tj. mając 2,23 promila alkoholu we krwi, będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości przez Sąd Rejonowy w Żorach wyrokiem z dnia 10 października 2012r.o sygn. akt II K 277/12 z art. 178a §4 kk tj. występku z art. 178a §4 kk i za to na podstawie art. 178a §4 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 42 §3 i 4 kk sąd orzekł wobec oskarżonego Ł. Ś. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio.

Na podstawie art. 43a §2 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego Ł. Ś. świadczenie pieniężne w wysokości 10.000 zł na rzecz Funduszy Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Na podstawie art. 43b kk Sąd orzekł wobec oskarżonego Ł. Ś. środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie odpisu wyroku na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego właściwego do wykonania orzeczenia przez okres 3 miesięcy.

Na podstawie art. 230 §2 kpk Sąd zarządził zwrot na rzecz K. w Ż. dowodu rzeczowego w postaci płyty CD k. 17.

Na podstawie art. 627 kpk Sąd zasądził od oskarżonego Ł. Ś. na rzecz Skarbu Państwa koszty Sądowe w kwocie 285,11 zł oraz na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23.06.1973 o opłatach w sprawach karnych opłatę w wysokości 180,00 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając go w całości i zarzucił na podstawie art. 438 pkt 1 i 4 kpk:

- mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę prawa procesowego, a to art. 4 kpk w zw. z art. 5 kpk i art. 167 kpk poprzez niezbadanie w sposób szczegółowy wszystkich okoliczności sprawy, w sytuacji kiedy to w sprawie zachodziły wątpliwości co do okoliczności spożycia alkoholu przez oskarżonego w pojeździe, podczas postoju tego pojazdu na stacji paliw Lotos, gdzie znajduje się tenże sklep monopolowy – w szczególności Sąd I instancji winien był przeprowadzić z urzędu dowód z nagrania z monitoringu znajdującego się na przedmiotowej stacji paliw Lotos oraz z zeznań brata oskarżonego, na okoliczność zatrzymania się na tej stacji pojazdu, którym jechał oskarżony, chwili interwencji Policji, zakupu alkoholu na stacji paliw, okresu od zatrzymania się na stacji pojazdu oskarżonego do podjęcia interwencji Policji, tym bardziej, że oskarżony nie by w sprawie na etapie postępowania przygotowawczego, ani przed Sądem I instancji reprezentowany przez obrońcę,

- mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę prawa procesowego, a to art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego, a to mylne przyjęcie, iż zeznania świadków są przekonujące, logiczne i wzajemnie się uzupełniają, przy jednoczesnym odmówieniu jakiejkolwiek wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, podczas gdy w sprawie występują duże rozbieżności co do chwili spożywania alkoholu przez oskarżonego,

- mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, z oskarżony nie miał możliwości spożycia alkoholu na stacji paliw Lotos, podczas gdy oskarżony spożywał alkohol w pojeździe, gdy pojazd ten stał zaparkowany na stacji paliw Lotos,

- rażącą niewspółmierność kary, a to orzeczenie wobec oskarżonego kary 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie odpisu wyroku na tablicy ogłoszeń Sądu rejonowego przez okres 3 miesięcy, podczas gdy biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy, orzeczenie kary i środków karnych w takim wymiarze, jak to uczynił Sąd I instancji, jest nieadekwatne do charakteru zarzucanego oskarżonemu czynu, a podanie wyroku do publicznej wiadomości narusza interes pokrzywdzonego.

Stawiając powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do Sądu I instancji do ponownego rozpoznania.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek gdyby Sąd nie znalazł podstaw do uniewinnienia, ani też do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do sądu I instancji do ponownego rozpoznania, skarżący wniósł o wymierzenie oskarżonemu łagodniejszej kary, a to kary wolnościowej w miejsce kary bezwzględnego pozbawienia wolności, a także odstąpienie od podania wyroku do publicznej wiadomości, jako że narusza to interes pokrzywdzonego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie. Nie sposób przyjąć żeby miała miejsce obraza art. 4 kpk, art. 5 kpk i art. 167 kpk czy też art. 7 kpk.

Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy przepisów postępowania, a to art. 7 kpk. Skarżący zarzuca dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego. Wskazać należy, iż przepis art. 7 kpk stanowi, iż organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd I instancji nie dopuścił się jak sugeruje w swojej apelacji obrońca oskarżonego obrazy przepisów postępowania art. 7 kpk, ponieważ dokonana przez sąd rejonowy ocena zgromadzonych w sprawie dowodów była bezstronna, rzetelna i kompleksowa

Przepis art. 4 kpk jest przepisem ogólnym i nie nakłada na Sąd, w fazie wyrokowania, obowiązku jednoczesnego uwzględniania dowodów korzystnych i niekorzystnych. W przepisie art. 4 kpk wyrażona została zasada obiektywizmu. Oznacza ona nakaz bezstronnego traktowania stron, w tym oskarżonego oraz zakaz kierunkowego nastawienia do sprawy. Sąd orzekający musi zadecydować czy uznać za wiarygodne dowody korzystne dla oskarżonego czy też dowody niekorzystne. Wyrok zapadły w niniejszej sprawie oparty został na podstawie dowodów obciążających oskarżonego, bowiem zostały one uznane przez Sąd Rejonowy za wiarygodne. Sąd Rejonowy w chwili orzekania miał na względzie wszystkie okoliczności. Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne jeśli ich treść jest rozbieżna.

Przepis art. 167 kpk m.in. z urzędu nakłada na sąd meriti obowiązek przeprowadzenia dowodów z urzędu, ale tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego wyrokowania (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2006r., V KK 360/05). Sąd ma zatem obowiązek przeprowadzić dowód z urzędu tylko wtedy, jeżeli dokonując oceny dotychczas ustalonego materiału dowodowego uzna, że materiał ten jest niepełny, niekompletny i należy go dla całkowitego wyjaśnienia sprawy o te dowody uzupełnić. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca, albowiem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, wbrew twierdzeniom skarżącego, nie pozostawiał wątpliwości co do winy oskarżonego.

Nie sposób również zgodzić się z zarzutem obrońcy oskarżonego, iż Sąd dopuścił się obrazy przepisu art. 5 kpk. Wyrażona w art. 5 §1 kpk zasada domniemania niewinności zawiera w sobie ogólną zasadę postępowania, nie nakazuje zaś ani nie zakazuje organom procesowym konkretnego sposobu procedowania. Podkreślić należy, iż wykazanie, że w toku postępowania miało miejsce naruszenie zasady domniemania niewinności, wymaga wskazania konkretnych uchybień w zakresie procedowania lub w zakresie rozumowania sądu. Skarżący takich uchybień nie wykazał.

Jeżeli chodzi o wyrażoną w art. 5 §2 kpk zasadę In dubio pro reo, to wskazać należy przede wszystkim, iż zasada ta ma zastosowanie dopiero w sytuacji, gdy powzięte przez organ procesowy wątpliwości, co do sposobu rozstrzygnięcia określonej kwestii faktycznej lub prawnej nie dadzą się usunąć, pomimo powzięcia wszelkich dostępnych działań zmierzających do dokonania jednoznacznych ustaleń faktycznych, względnie jedynie trafnej wykładni prawa. Oceniając czy został naruszony zakaz wynikający z przepisu art. 5 §2 kpk nie są istotne wątpliwości tego rodzaju zgłaszane w apelacji, ale ważne jest wyłącznie to, czy sąd meriti rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i w sytuacji braku możliwości usunięcia tej wątpliwości rozstrzygnął ją na niekorzyść oskarżonego, albo czy też w świetle materiału dowodowego danej sprawy wątpliwość taką powinien powziąć. O tym, iż zaistniała okoliczność opisana w art. 5 § 2 kpk można więc mówić jedynie w wtedy, gdy pomimo podjęcia starań nie zgromadzono dowodów, które pozwoliłyby na usunięcie istniejących wątpliwości w sprawie. Podgląd taki wyraził m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 lutego 2013 r. II AKa 13/13, zgodne, z którym dla oceny, czy został naruszony zakaz in dubio pro reo, nie są miarodajne wątpliwości strony procesowej, ale jedynie to, czy sąd orzekający wątpliwości takie powziął i rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego albo to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. W wypadku bowiem, gdy ustalenia faktyczne zależne są od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu reguły in dubio pro reo, albowiem jedną z podstawowych prerogatyw sądu orzekającego jest swobodna ocena dowodów.

Nie sposób również zgodzić się z zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych. Należy wskazać, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się wyłącznie do zakwestionowania stanowiska Sądu I instancji, lecz powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu Sądu co do oceny okoliczności sprawy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu odmiennego poglądu nie uzasadnia wniosku o popełnieniu przez Sąd I instancji błędu w ustaleniach faktycznych. Aby więc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych był skuteczny, niezbędne jest nie tylko wskazanie na wadliwość ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd, ale także wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich Sąd I instancji miał się dopuścić, czego skarżący nie uczynił. Sąd Rejonowy w sposób staranny zgromadził i przeprowadził wszelkie dowody, które pozwoliły na wyjaśnienie okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanych mu czynów. Sąd I instancji w prawidłowy, wnikliwy i rzetelny sposób dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie Sąd I instancji takich uchybień się nie dopuścił, a ocena zebranego materiału dowodowego została dokonana w sposób wnikliwy i rzetelny. Sąd Rejonowy szczegółowo wskazał jakimi przesłankami kierował się uznając jedne dowody za wiarygodne, a innym waloru tego odmawiając.

Wskazać należy, iż zasadnie Sąd Rejonowy dał wiarę konsekwentnym, spójnym i logicznym zeznaniom świadków Funkcjonariuszy Policji T. N. i R. P., którzy niezwłocznie po uzyskaniu informacji od operatora monitoringu, o kierującym pojazdem mechanicznym spożywającym alkohol, udali się w patrolu zmotoryzowanym w okolice ulicy (...), i jadąc alejami (...) II, dojeżdżając do ronda zauważyli wjeżdżający na pobliską stację paliw Lotos samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który odpowiadał temu, którego kierujący miał spożywać alkohol. Z zeznań tych świadków wynika, iż niezwłocznie podjechali oni do chwilę wcześniej parkującego samochodu oskarżonego i w momencie zatrzymywania oskarżonego miał on jeszcze włączony silnik w kierowanym pojeździe. Nadto T. N. zeznał, iż od oskarżonego była wyczuwalna silna woń alkoholu.

Jeżeli chodzi o wyjaśnienia oskarżonego to zasadnie Sąd dał wiarę jego wyjaśnieniom jedynie w zakresie w jakim przyznał się do prowadzenia pojazdu mechanicznego na drodze publicznej pod wpływem alkoholu, ale tylko w takim zakresie w jakim zostało to uwidocznione na zapisie monitoringu. Zasadnie natomiast nie dał Sąd Rejonowy wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie, w jakim wskazywał, iż bezpośrednio przed zatrzymaniem przed zatrzymaniem przez funkcjonariuszy Policji, na terenie stacji paliw w Ż. miał spożywać wódkę, co spowodowało, że jego wynika alkoholu we krwi był tak wysoki. Wyjaśnienia oskarżonego bez wątpienia miały na celu umniejszenie jego odpowiedzialności.

Zasadnie również Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, przede wszystkim w postaci sprawozdania z badania krwi oskarżonego (z którego wynika, iż prowadząc pojazd mechaniczny był w stanie nietrzeźwości 2,23 promila alkoholu we krwi), a także zapisu monitoringu.

Dokonując oceny zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy dokonał tego w sposób staranny i rzetelny, wskazując szczegółowo, które dowody uznał za wiarygodne i z jakich powodów, a którym waloru wiarygodności odmówił. Ocena materiału dowodowego zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, dokonana została przez Sąd I instancji z uwzględnieniem reguł określonych w treści art. 4 kpk, art. 7 kpk, zgodna jest z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego i nie zawiera żadnych błędów. Dlatego też rozważania Sądu Rejonowego co do oceny zebranych w niniejszej sprawie dowodów należy w pełni podzielić, i uznać, iż ich ponowna analiza jest bezcelowa. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku w pełni odpowiadają dyrektywom określonym treścią art. 424 §1 kpk. W tych okolicznościach w ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, iż zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona zarzucanego mu czynu z art. 178a §4 kk.

Odnosząc się do orzeczonej kary, należy przyjąć, że wymierzona została przez Sąd I instancji po uwzględnieniu szeregu okoliczności mających wpływ na jej wysokość i w ocenie Sądu Okręgowego nie można uznać jej za rażąco surową czy też niewspółmierną. Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego karę bezwzględną 8 miesięcy pozbawienia wolności. Orzekając tę karę Sąd Rejonowy miał na uwadze by była ona adekwatna do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu, spełni również swoje funkcje w zakresie prewencji indywidualnej jak i ogólnej.

Zgodzić się należy również z Sądem Rejonowym, iż w stosunku do oskarżonego brak jest pozytywnej prognozy kryminologicznej przemawiającej za zastosowaniem wobec niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, w terminie niespełna 3 lat od popełnienia uprzedniego czynu z art. 178a §4 kk, dopuścił się on zatem popełnienia czynu podobnego w okresie próby. Dlatego też zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, iż obecnie wobec oskarżonego jedynie bezwzględna kara pozbawienia wolności jest w stanie spełnić swoje zadanie w zakresie prewencji indywidualnej i może przynieść pozytywne efekty resocjalizacyjne. Orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie daje bowiem żadnej rękojmi, że nie wkroczy on ponownie na drogę przestępstwa i tym samym brak jest pozytywnej prognozy kryminologicznej umożliwiającej warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.

Z uwagi na fakt, iż oskarżony prowadził pojazd mechaniczny po drodze publicznej w stanie nietrzeźwości, Sąd Rejonowy zobligowany był na podstawie art. 42 §3 i §4 kk do orzeczenia środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym. Z kolei na zasadzie art. 43a §2 kk Sąd Rejonowy zobowiązany był do orzeczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej i to w wysokości nie mniejszej niż 10.000 złotych.

Zasadnie również Sąd Rejonowy orzekł środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie wyroku na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego właściwego do wykonania orzeczenia przez okres 3 miesięcy. Bez wątpienia pozwoli to na kształtowanie świadomości społecznej i uświadamianie konsekwencji związanych z prowadzeniem pojazdów pod wpływem alkoholu. Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż ten środek karny jest nieadekwatny i nie odpowiada okolicznościom sprawy.

Z tych też względów nie uznając zasadności zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. O kosztach sądowych orzeczono po myśli art. 636 § 1 kk.

SSO Sławomir Klekocki