Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Paweł Lasoń

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku U. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość składek

na skutek odwołania U. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 25 kwietnia 2016r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że skarżąca U. K. nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2006 roku.

Sygn. akt V U 504/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. określił wysokość zadłużenia U. K. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za miesiąc czerwiec 2006 roku w kwocie 166,66 złotych oraz 185,00 złotych z tytułu należnych odsetek.

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 24 maja 2016 roku złożyła U. K. wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2016 roku, bowiem należną składkę uiściła w odpowiednim czasie.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

U. K. prowadzi działalność gospodarczą po nazwą Prywatny Gabinet lekarski U. K. w R.. Z tego tytułu ciży na niej obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

W dniu 5 lipca 2006 roku uiściła składki należne za czerwiec 2006 roku, dokonując wpłaty na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwoty 166,66 złotych. Wpłaty dokonała przelewem w G. (...) Bank.

(dowód: kserokopia potwierdzenia przelewu z dnia 5 lipca 2006 roku, k. 7 akt sprawy)

Dnia 18 marca 2016 roku ZUS wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, na które składają się należności za czerwiec 2006 roku w wysokości 166,66 złotych oraz 184,00 złotych należnych odsetek.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania, k. 8 akt sprawy)

Dnia 4 kwietnia 2016 roku skarżąca na żądanie ZUS skierowała pismo do banku (...) SA Oddział w R., w którym zwróciła się o wydanie wnioskodawczyni przez bank, potwierdzenia zrealizowania na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przelewu na rzecz ZUS kwoty 166,66 złotych z dnia 5 lipca 2006 roku, okazując polecenie przelewu.

(dowód: pismo wnioskodawczyni, k. 6 akt sprawy, kserokopia potwierdzenia przelewu z dnia 5 lipca 2006 roku, k. 7 akt sprawy)

W odpowiedzi z dnia 24 maja 2016 roku bank (...) poinformował U. K., że bank ma obowiązek przechowywania dokumentów przez okres 5 lat, w związku z czym dokumentacji w postaci potwierdzenia przelewu została zniszczona w 2012 roku.

(dowód: odpowiedź banku (...) SA, k. 5 akt sprawy)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w której organ rentowy stwierdził, że wysokość zadłużenia U. K. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2006 roku wynosi 166,66 złotych, natomiast należne odsetki organ rentowy określił na kwotę 185,00 złotych.

W odpowiedzi na powyższą decyzję odwołująca się przedstawiła potwierdzenie polecenia przelewu z dnia 4 lipca 2006 roku, w którym płatnik Prywatny Gabinet Lekarski K. U., wydał dyspozycję przekazania kwoty w wysokości 166,66 złotych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie dotyczy kwestii ciężaru dowodowego, a ściśle tego na kim ciążył. W celu określenia na kim spoczywał ciężar dowodowy należy w pierwszej kolejności w skazać, że zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c., art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Wskazywane przepisy rysują zatem reguły dotyczące dochodzenia i dowodzenia roszczeń. Z przepisu art. 6 k.c. wynika ogólna reguła, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W procesie cywilnym strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Tzw. fakty negatywne mogą być dowodzone za pomocą dowodów przeciwnych, których istnienie wyłącza twierdzona okoliczność negatywną.

W związku z tym w doktrynie przyjmuje się następujące reguły odnoszące się do rozkładu ciężaru dowodu:

a) faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe) powinien w zasadzie dowieść powód ; dowodzi on również fakty uzasadniające jego odpowiedź na zarzuty pozwanego; pozwany dowodzi fakty uzasadniające jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda;

b) faktów tamujących oraz niweczących powinien dowieść przeciwnik tej strony, która występuje z roszczeniem, czyli z zasady - pozwany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1409/00, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 113; wyrok SN z 2004.10.13 III CK 41/04 LEX nr 182092).

Art. 6 k.c. określa więc reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2003 r., sygn. akt I ACa 1457/03, OSA 2005/3/12; wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/poz. 76 wraz z glosa aprobującą A. Zielińskiego, Palestra 1998/1-2/204).

W świetle powyższego ciężar dowodu w sprawie jest niewątpliwie przerzucany z jednej strony na drugą w zależności od wywodzonych twierdzeń i zarzutów. Obowiązkiem powoda jest przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Wszystkie okoliczności faktyczne doniosłe dla rozstrzygnięcia sprawy i składające się na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia muszą mieć oparcie w dowodach przeprowadzonych w toku postępowania, o ile nie są objęte zakresem faktów przyznanych przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.) oraz co do faktów niezaprzeczonych (art. 230 k.p.c.).

W związku z powyższym Sąd uznał, że przedstawione potwierdzenie złożenia dyspozycji przekazania określonej w decyzji ZUS kwoty 166,66 złotych, stanowi dowód na to, że U. K. spełniła przedmiotowe zobowiązanie. Co za tym idzie, ciężar dowodu na tę okoliczność przeniósł się na Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organ nie przedstawił, żadnych dowodów pozwalających przypuszczać, że przedmiotowa kwota nie wpłynęła na jego rachunek. Miał możliwość udowodnienia tej okoliczności przez przedstawienie wciągu z rachunku konta za rok 2006, gdzie brak byłoby wpłaty należnej kwoty, czego nie uczynił. Co więcej, działanie takie pozwalałoby na wystąpienie z roszczeniem względem banku, gdyż potwierdzałoby, że bank nie przelał odpowiedniej kwoty. W związku z tym brak jest podstaw do dochodzenia przedmiotowej kwoty od U. K.. Koniecznym jest też zwrócenie uwagi na fakt istotnego opóźnienia w wyjaśnieniu sprawy przez ZUS. Trudna do zaakceptowania jest praktyka kwestionowania wpłaty po 10 latach w sytuacji kiedy przez wszystkie te lata ubezpieczony regularnie opłaca składki. Takie postępowanie może narażać na szwank interesy ubezpieczonych, chociażby ze względu na terminy przedawnienia roszczeń wobec banku. Brak jest uzasadnienia dla tego rodzaju czynności ZUS z tak dużym opóźnieniem.

W obliczu wyżej przedstawionej argumentacji Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż skarżąca U. K. nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2006 roku.