Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Robert Rafał Kwieciński

Protokolant: st. sekr. sąd. Irena Bąk

przy udziale Beaty Kląskały prokuratora Prokuratury Rejonowej w Koninie

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2016 roku

sprawy M. N.

oskarżonego z art. 284§2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 1 czerwca 2016 roku sygn. akt II K 65/15

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- podstawę skazania uzupełnia o przepis art. 4§1 k.k.,

- jako podstawę wymiaru kary przyjmuje art. 284§2 k.k. w zw. z art. 58§3 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 33§1 i 3 k.k.,

- uchyla orzeczenie zawarte w punkcie II.

II.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części.

III.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

SSO Robert Rafał Kwieciński

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2016 r. w sprawie II K 65/15 Sąd Rejonowy w Koninie uznał oskarżonego M. N. za winnego tego, że w okresie od lipca 2014 r. do 20 grudnia 2014 r. w D. dokonał przywłaszczenia buławy wibracyjnej P. (...) wartości 1600 zł powierzonej mu jako dzierżawcy w dniu 27 maja 2014 r. przez firmę (...) zgodnie z „Umową dzierżawy urządzenia nr (...)”, działając tym na szkodę A. K., to jest przestępstwa z art. 284§2 k.k. i za to na podstawie art. 284§2 k.k. w zw. z art. 37a k.k. w zw. z art. 33§1 i 3 k.k. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych. Ponadto w punkcie II wyroku Sąd Rejonowy na podstawie art. 46§1 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej A. K. kwoty 8.650 zł.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości przez obrońcę oskarżonego, który zarzucił:

1.  obrazę prawa procesowego, tj. art. 14§1 k.p.k. przez uznanie i skazanie M. N. za czyn nieobjęty aktem oskarżenia, a mianowicie, że w okresie od lipca 2014 r. do 20 grudnia 2014 r. dokonał przywłaszczenia powierzonej mu buławy wibracyjnej w sytuacji, gdy zarzucany mu czyn objęty aktem oskarżenia obejmował wyłącznie okres od 27 maja do 31 maja 2014 r. kiedy zgodnie z treścią umowy z dnia 27 maja 2014 r. numer (...) mógł korzystać z buławy wibracyjnej, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia przez to zasady skargowości i wyjścia poza ramy oskarżenia,

2.  obrazę prawa procesowego, tj. art. 413§2 pkt 1 k.p.k. poprzez brak dokładnego opisu czynu zabronionego i uznanie M. N. winnym tego, że w okresie od lipca 2014 r. do 20 grudnia 2014 r. w D. dokonał przywłaszczenia buławy wibracyjnej bez sprecyzowania, od którego dnia lipca 2014 r. miało nastąpić przywłaszczenie, co w konsekwencji miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku,

ewentualnie

3.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, iż oskarżony M. N. działał z zamiarem bezpośrednim kierunkowym w sytuacji, gdy to zachowanie Z. T. (1), który jak sam zeznał „ja uzależniłem wydanie narzędzi od przeprowadzenia tych rozmów rozliczeniowych” a więc uzależnił wydanie mu zagęszczarki od przeprowadzenia rozmów co de facto wypełniało znamiona przestępstwa przywłaszczenia przez Z. T. (1) a tym samym miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

powołując się na te zarzuty obrońca wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z uwagi na brak znamion czynu zabronionego.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się celowa, ponieważ doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku, podniesione w niej zarzuty i wniosek okazały się jednak niezasadne.

Przed przystąpieniem do analizy zarzutów zawartych w apelacjach Sąd odwoławczy pragnie zauważyć, iż orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza dowodów przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424§1 i 2 k.p.k., co pozwala w pełni na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Sąd Okręgowy pragnie również podkreślić, iż Sąd Rejonowy w Koninie w sposób prawidłowy oraz dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe oraz wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych, co do samego przebiegu zdarzenia. Postępowanie w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone odpowiednio dokładnie i starannie. Ocena materiału dowodowego w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu przez Sąd Rejonowy dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w przepisach art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Co więcej, jest ona oceną wszechstronną i bezstronną i jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy nie stwierdził także błędów logicznych, jak i faktycznych w rozumowaniu Sądu Rejonowego. W związku z powyższym kontrola apelacyjna uzasadnia twierdzenie, że zaskarżony wyrok został, tak jak tego wymaga norma zawarta w art. 410 k.p.k., prawidłowo i w pełni oparty na poprawnie dokonanej ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

Co do zarzutu obrazy art. 14§1 k.p.k. okazał się on oczywiście bezzasadny. Sąd Rejonowy nie naruszył zasady skargowości i nie wyszedł poza ramy oskarżenia jedynie przez to, iż w wyroku skorygował datę popełnienia przez oskarżonego czynu. Nie ulega wątpliwości, iż sąd uprawniony jest do korekty opisu czynu zarzucanego w akcie oskarżenia, bardzo często do takich korekt dochodzi, ponieważ zarzuty aktów oskarżenia sporządzane są niestarannie albo też podczas przewodu sądowego dochodzi do ustalenia innych lub dodatkowych okoliczności. Sąd uprawniony jest też w ramach oskarżenia do dokonania korekty kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu. Wyjście poza granice oskarżenia polega na orzekaniu poza jego podstawą faktyczną, wyznaczoną tym samym historycznym zdarzeniem, które jest pojęciem szerszym od pojęcia czynu oskarżonego odnoszącego się do działania lub zaniechania. Dla zachowania tożsamości czynu niezbędna jest niezmienność podmiotu czynu, przedmiotu ochrony, a w razie poczynienia innych ustaleń co do czasu i miejsca czynu, także tożsamość osoby pokrzywdzonej (VIDE: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. akt II KK 109/14, publ. KZS 2015/4/51). W niniejszej sprawie Sąd meriti poczynił inne ustalenia odnośnie czasu i miejsca czynu, jednakże niezmienny pozostał podmiot czynu, przedmiot ochrony (mienie), przedmiot samego czynu („buława wibracyjna P. (...) wartości 1600 zł”) oraz pokrzywdzona (A. K.). Nie ulega więc wątpliwości, że została zachowana tożsamość czynu zarzucanego i przypisanego oskarżonemu w zaskarżonym wyroku.

Bezzasadny był również zarzut obrazy art. 413§2 pkt 1 k.p.k. Przepis ten nie wymaga dokładnego wskazania daty dziennej przypisanego oskarżanemu czynu. Bardzo częste jest wskazywanie okresu w jakim czyn zabroniony został popełniony i w żaden sposób nie narusza to przepisów postępowania karnego. Jednocześnie jednak Sąd odwoławczy uznał ten zarzut apelacyjny za celowy, ponieważ skarżący podnosząc go kwestionował wymiar szkody i obowiązku jej naprawienia, o którym orzeczono w punkcie II zaskarżonego wyroku. Należy bowiem wskazać, że przepis art. 46§1 k.k. na podstawie, którego orzeczono obowiązek naprawienia szkody uległ zmianie w dniu 1 lipca 2015 r. Wówczas przeistoczył się on ze środka karnego w środek kompensacyjny, art. 46§1 k.k. stwierdza obecnie wprost, że sąd karny stosuje przepisy prawa cywilnego. Przypisany czyn popełniony został przed tą zmianą Kodeksu karnego. Należało więc rozważyć, które przepisy są dla oskarżonego względniejsze. Zdaniem Sądu odwoławczego, przepisem względniejszym dla oskarżonego był art. 46§1 k.k. obowiązujący do 30 czerwca 2015 r. Ograniczał on bowiem obowiązek naprawienia szkody do rozmiaru rzeczywistej szkody bezpośrednio spowodowanej przestępstwem, nie obejmował elementów szkody wynikłych z następstw czynu sprawcy (VIDE: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt V KK 67/14, publ. LEX nr 1458723 i 1 lutego 2011 r., sygn. akt III KK 243/10, publ. OSNwSK 2011/1/204). W niniejszej sprawie rzeczywistą szkodę bezpośrednio spowodowaną przestępstwem stanowiła przedmiotowa „buława wibracyjna” – jej wartość, w momencie, w którym została ona zabezpieczona przez policję i zwrócona pokrzywdzonej szkoda została naprawiona. Jeżeli ta ruchomość nie zostałaby zwrócona pokrzywdzonej naprawienie szkody sprowadzałby się do zapłony kwoty 1.600 złotych. Kwota 8.650 zł wskazana w punkcie II zaskarżonego wyroku stanowi utracone przez pokrzywdzoną korzyści, których może ona dochodzić w postępowaniu cywilnym, gdzie powinna wykazać dodatkowo wysokie prawdopodobieństwo ich osiągnięcia w tej wysokości (VIDE: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 marca 2007 r., sygn. akt I ACa 29/07, publ. LEX nr 370925). Niedopuszczalne było jednak orzekanie o zapłacie przedmiotowej kwoty na podstawie art. 46§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2016 r. (zob. też Komentarz do art. 46 Kodeksu karnego, Mikołaj Iwański, wydawnictwo WK 2016, teza 21).

Sąd odwoławczy na podstawie art. 437§1 i 2 k.p.k. zmienił więc zaskarżony wyrok w ten sposób, że podstawę skazania uzupełnił o przepis art. 4§1 k.k., jako podstawę wymiaru kary przyjął art. 284§2 k.k. w zw. z art. 58§3 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 33§1 i 3 k.k. oraz uchylił orzeczenie zawarte w punkcie II zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy uznał wreszcie za niezasadny zarzut nr 3 zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego. Sąd Rejonowy w sposób przekonujący wykazał bowiem, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim zatrzymania rzeczy bez żadnego ku temu tytułu. I tak: od lipca 2014 r. pokrzywdzona nie miała kontaktu z oskarżonym, kontakt ten był niemożliwy, nie poinformował on gdzie znajduje się przedmiotowa buława, nie zareagował na wezwanie do zwrotu, ponadto M. N. nie podjął żadnej próby odebrania w/w ruchomości w firmie (...). W analogicznej sytuacji dotyczącej rusztowań wymieniony Z. T. (2) wydał je przecież właścicielowi. Wszystkie te okoliczności zostały wskazane w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 171) i potwierdzają sprawstwo i winę oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu.

Mając na względzie powyższe rozważania, a także nie znajdując innych podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku na podstawie art. 437§1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł o utrzymaniu tego orzeczenia w mocy w pozostałej części.

Orzeczenia o kosztach sądowych zawarte w punkcie III wyroku Sądu odwoławczego znajduje uzasadnienie w przepisie art. 624§1 k.p.k., albowiem względy słuszności przemawiały za zwolnieniem oskarżonego od zapłaty tych należności za postępowanie odwoławcze.

SSO R.R. Kwieciński