Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu - Wydział II Karny

w składzie:

Przewodniczący S.S.R. Maciej R. Socha

Protokolant Agnieszka Pacałowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Wałbrzychu Jolanty Majcherczyk

po rozpoznaniu w dniach: 2 sierpnia, 12 października, 21 października oraz 25 listopada 2016 roku

sprawy M. L. (1),

urodz. (...)roku w W.,

syna J. i M. z domu K.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 19 grudnia 2015 roku w W., woj. (...), w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 4.000 złotych stosował przemoc w postaci uderzeń rękoma oraz kopania po całym ciele A. J., powodując u niego stłuczenia dolnej części grzbietu miednicy, powierzchownego urazu obejmującego inne kombinacje okolic ciała, zwichnięcia palca V ręki, powierzchownego urazu powłok głowy, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała powyżej dni siedmiu,

tj. o czyn z art. 191§2 kk i art. 157§1 kk w zw. z art. 11§2 kk ;

I oskarżonego M. L. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. popełnienia występku z art. 191§2 kk i art. 157§1 kk w zw. z art. 11§2 kk, i za czyn ten na podstawie art. 191§2 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności ;

II na podstawie art. 69§1 i 2 kk oraz art. 70§1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. L. (1) warunkowo zawiesza tytułem próby na okres wynoszący 2 (dwa) lata, zaś na podstawie art. 72§1 pkt 2 kk zobowiązuje oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonego A. J. w formie pisemnej – w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku ;

III na podstawie art. 63§1 kk na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. L. (1), na wypadek zarządzenia jej wykonania, zalicza okres zatrzymania oskarżonego od 19 do 20 grudnia 2015 r. ( jeden dzień ) ;

IV na podstawie art. 46§1 kk orzeka wobec oskarżonego M. L. (1) nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego A. J. w kwocie 1.000 (tysiąc) złotych ;

V zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. F. z Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 1.033,20 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu M. L. (1) ;

VI zwalnia oskarżonego M. L. (1) od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa, oraz nie wymierza mu opłaty.

  Sygnatura akt II K 226/2016

UZASADNIENIE

Na podstawie przeprowadzonego przewodu sądowego ustalono następujący stan faktyczny:

W 2005 roku K. B. ( z którą wówczas był związany życiowo pokrzywdzony A. J. ) wynajmowała mieszkanie od teściowej oskarżonego M. L. (1). Z tego tytułu powstało zobowiązanie finansowe na kwotę około 4.000 zł ; oskarżony M. L. (1) uważał, iż zobowiązanym z tego tytułu jest oprócz K. B., również A. J., jako, że był on wcześniej związany z K. B. i uczestniczył w kontaktach w sprawie wynajmu mieszkania.

/Dowód: - zeznania świadka A. J. – k. 123 akt głównych, k. 3

zbioru „B” /.

W dniu 19 grudnia 2015 roku oskarżony M. L. (1) spożywał alkohol, a w godzinach popołudniowych pokłócił się z żoną A. L. ; powodem sprzeczki był problemy finansowe.

/Dowód: - wyjaśnienia oskarżonego M. L. (1) – k. 116-117, 19-

20, 53 ;

- zeznania świadka A. L. – k. 135-136 /.

W dniu 19 grudnia 2015 roku w godzinach wieczornych oskarżony spotkał pokrzywdzonego A. J., który szedł z ulicy (...) na ulicę (...) w W.. Oskarżony M. L. (1) widząc pokrzywdzonego nagle postanowił odzyskać pieniądze, które jego zdaniem był mu winny pokrzywdzony. Oskarżony M. L. (1) w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 4.000 złotych zaatakował A. J., uderzając go rękoma oraz kopiąc po całym ciele ; atakując pokrzywdzonego A. J., oskarżony żądał od niego zwrotu długu oraz przeklinał. W wyniku uderzeń oraz kopnięć zadanych przez oskarżonego, pokrzywdzony A. J. doznał stłuczenia dolnej części grzbietu miednicy, powierzchownego urazu obejmującego inne kombinacje okolic ciała, zwichnięcia palca V ręki, powierzchownego urazu powłok głowy, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała powyżej dni siedmiu. Po zakończeniu ataku ( pokrzywdzonemu pomógł znajomy widzący zajście, dzięki czemu pokrzywdzonemu udało się uciec do sklepu ), oskarżony M. L. (1) ochłonął i sam zawiadomił o zdarzeniu telefonicznie Policję.

/Dowód: - zeznania świadka A. J. – k. 123 akt głównych, k. 3

zbioru „B” ;

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. L. (1) –

k. 116-117, 19-20, 53 ;

- opinia biegłej H. S. – k. 23 /.

Oskarżony M. L. (1) nie był uprzednio karany sądownie za przestępstwa.

/Dowód: - dane o karalności oskarżonego – k. 21 /.

Oskarżony M. L. (1) w czasie całego postępowania przyznał się częściowo do popełnienia zarzucanego mu czynu.

Ponadto Sąd Rejonowy w Wałbrzychu zważył, co następuje:

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy uznać należy, iż sprawstwo i wina oskarżonego M. L. (1) odnośnie przypisanego mu czynu nie mogą budzić jakichkolwiek wątpliwości.

Ustalenia stanu faktycznego Sąd poczynił w pierwszej kolejności w oparciu o wiarygodne co do zasady zeznania świadka – pokrzywdzonego A. J.. Świadek A. J. opisał nader dokładnie przebieg krytycznego zdarzenia w sposób spójny, logiczny i konsekwentny co do zasady i istotnych szczegółów. Pokrzywdzony przedstawił bardzo dokładnie sposób działania oskarżonego, cyt.: „ Szedłem od znajomego…. On podbiegł od tyłu, uderzył mnie najpierw w twarz od tyłu. Potem z przodu, kopał mnie, bił cały czas. Żądał zwrotu pieniędzy. Straszył, że jak nie oddam pieniędzy, to wie gdzie mieszkam i przyjdzie do mnie. Ja mu nic nie byłem winny. Mogło chodzić o to, że ja sporo czasu wcześniej załatwiałem mieszkanie dla mojej kobiety od teściowej oskarżonego. Nie wiem, jak panie się umawiały. Nie wiem, czy moja kobieta za to mieszkanie zapłaciła. Ja się przewróciłem, a on mnie kopał na leżąco. Nie mówił nic więcej, tylko przeklinał. Miałem stłuczenie na głowie, coś z kręgosłupem i zwichnięty palec” ( zeznania świadka z dnia 25 listopada 2016 roku ). Z eznania świadka – pokrzywdzonego A. J. są spójne i logiczne, zaś świadek w żaden sposób nie wykazywał inklinacji do bezpodstawnego obciążania oskarżonego, do ubarwiania swojej relacji, ograniczając się do chronologicznego przedstawienia przebiegu zdarzeń.

Oceniając zeznania świadka – pokrzywdzonego A. J. za wiarygodne co do zasady, Sąd miał na względzie również to, iż zeznania te znajdują potwierdzenie w świadectwie sądowo – lekarskim oględzin ciała pokrzywdzonego, w którym biegły sądowy H. S. oceniła charakter obrażeń ciała pokrzywdzonego ( k. 23 akt ). Nie sposób w tym miejscu nie zaznaczyć, iż byłoby absurdem stawianie tezy, iż pokrzywdzony A. J. samoistnie spowodował u siebie obrażenia, ażeby przypisać je oskarżonemu i w konsekwencji pociągnąć oskarżonego do odpowiedzialności ; taka teza jawi się wręcz jako absurdalna ; to oskarżony spowodował u pokrzywdzonego określone obrażenia ( współgrające z opisem zdarzenia zaprezentowanym przez pokrzywdzonego ), po czym A. J. zasięgnął pomocy medycznej.

Natomiast nie miały istotnej wartości dowodowej zeznania świadków A. L., M. L. (2) i M. L. (3) ; z tychże zeznań wynika tylko i wyłącznie to, iż na co dzień oskarżony zachowuje się odmiennie aniżeli w czasie krytycznego zdarzenia i jest człowiekiem spokojnym.

Sąd uznał za częściowo wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego M. L. (1). Oskarżony przyznał się do „pobicia” pokrzywdzonego, wskazując, iż nie ma nic na swoje usprawiedliwienie, natomiast wskazał, iż nie miał na celu odzyskania wierzytelności ( k. 116 akt ). Takie wyjaśnienia oskarżonego są jedynie częściowo wiarygodne, gdyż oskarżony zdawał sobie sprawę, iż nie sposób skutecznie zanegować spowodowania obrażeń ciała u pokrzywdzonego, natomiast równocześnie oskarżony zmierzał do umniejszenia swojej odpowiedzialności karnej poprzez zanegowanie działania w celu zwrotu wierzytelności ; taka linia obrony oskarżonego okazała się nieskuteczna, wszak wiarygodne zeznania świadka A. J. jasno i precyzyjnie wskazują na to co mówił oskarżony w czasie krytycznego zdarzenia. Sąd dał natomiast wiarę oskarżonemu, co do tego, iż w czasie zdarzenia był zdenerwowany po kłótni z żoną, a po dokonaniu czynu sam zadzwonił na Policję. Te wyjaśnienia oskarżonego wskazują na to, iż oskarżony nie miał zaplanowanego popełnienia przestępstwa, lecz dokonał go z zamiarem nagłym, niejako w celu „rozładowania” negatywnych emocji.

Innych istotnych dowodów strony nie przedstawiły, zaś sprawa niniejsza rozpoznana została zgodnie z zasadą kontradyktoryjności.

Dokonując oceny przedstawionych wyżej dowodów, sprawstwo i wina oskarżonego M. L. (1), odnośnie przypisanego mu czynu nie budzi jakichkolwiek wątpliwości. Zachowanie oskarżonego stanowiło występek z art. 191§2 kk i art. 157§1 kk w zw. z art. 11§2 kk. Oskarżony M. L. (1) bowiem w dniu 19 grudnia 2015 roku w W. stosował przemoc w postaci uderzeń rękoma oraz kopania po całym ciele w stosunku do pokrzywdzonego A. J. w ściśle określonym celu, a mianowicie w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 4.000 złotych ( art. 191§2 kk ) ; równocześnie przemoc stosowana przez oskarżonego wobec pokrzywdzonego była na tyle intensywna, iż oskarżony spowodował u pokrzywdzonego stłuczenia dolnej części grzbietu miednicy, powierzchownego urazu obejmującego inne kombinacje okolic ciała, zwichnięcia palca V ręki, powierzchownego urazu powłok głowy, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała powyżej dni siedmiu ( art. 157§1 kk ). Podkreślenia wymaga, iż dla przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 191§2 kk nie jest wymagane istnienie formalnego stosunku zobowiązaniowego pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym ; zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lipca 2014 r., sygn. II AKa 204/14, stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, o jakiej mowa w art. 191§2 kk, polega na szeroko pojętej czynności fizycznej, która może być skierowana także przeciwko innej osobie, niż zobowiązany do zwrotu wierzytelności, lecz zastosowana wtedy przemoc, najczęściej przez związek uczuciowy pokrzywdzonego z tą osobą, prowadzić ma ( w ocenie sprawcy ) do zniewolenia pokrzywdzonego i poddania się woli stosującego przemoc. W realiach przedmiotowej sprawy, istotne jest, iż oskarżony M. L. (1) stosując przemoc w postaci uderzeń rękoma oraz kopania po całym ciele w stosunku do pokrzywdzonego A. J. w ściśle określonym celu, a mianowicie w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności w kwocie 4.000 złotych, przy czym dla oskarżonego liczył się sam cel zwrotu wierzytelności, a nie to czy osobą zobowiązaną był sam oskarżony czy osoba związana z nim niegdyś życiowo.

Czyn oskarżonego M. L. (1) został popełniony umyślnie w zamiarze bezpośrednim, albowiem oskarżony chciał go popełnić.

Oskarżonemu M. L. (1) w czasie popełnienia przypisanego mu czynu zabronionego należy przypisać winę ; okoliczności wyłączające zawinienie po stronie oskarżonego nie zachodzą. W przedmiotowej sprawie Sąd przeprowadził dowód z opinii dwóch par biegłych: R. B. i K. K. (2) oraz M. Ż. i M. W. ; wnioski tychże opinii są jasne: w przedmiotowej sprawie nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 31§1 bądź 2 kk, zaś w chwili popełnienia czynu oskarżony znajdował się w stanie prostego upicia alkoholem. Zbieżne wnioski wyżej przywołanych rzetelnych, bezstronnych i profesjonalnych opinii są jasne i nie mogą być racjonalnie podważane.

Sąd wymierzył oskarżonemu M. L. (1) za przypisane mu przestępstwo karę czterech miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzając oskarżonemu M. L. (1) stosownej wysokości karę pozbawienia wolności, Sąd wziął pod uwagę stopień społecznej szkodliwości przestępstwa, który, choć znaczny, nie był drastycznie wysoki, a zarazem stopień winy oskarżonego. Wymierzając oskarżonemu karę za popełniony czyn, Sąd uwzględnił właściwości i warunki osobiste oskarżonego, w tym jego wcześniejszą niekaralność i fakt, iż oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, obecnie pracuje zawodowo. Wymierzając oskarżonemu M. L. (1) karę czterech miesięcy pozbawienia wolności, Sąd baczył by była ona adekwatna do osobowości, właściwości i warunków osobistych oskarżonego, stopnia jego zawinienia oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, przy czym Sąd miał na względzie wskazane wyżej okoliczności. Ponadto Sąd uwzględnił cele zapobiegawcze i wychowawcze, które orzeczona kara pozbawienia wolności ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa - mając na względzie przede wszystkim środowisko lokalne i rodzinne oskarżonego - aby zarówno sam oskarżony, jak i jego otoczenie zrozumieli, iż za popełnione przestępstwo sprawca musi ponieść karę.

Jednocześnie, mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, Sąd zawiesił warunkowo wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. L. (1) kary pozbawienia wolności tytułem próby na okres lat dwóch, uznając iż jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, a w szczególności zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa. Stosownie do dyspozycji art. 69§2 kk, zawieszając wykonanie kary, Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd podjął decyzję o zastosowaniu wobec oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wymierzonej mu kary pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu, można z dużą dozą prawdopodobieństwa – graniczącą z pewnością - przyjąć, iż czyn, którego dopuścił się oskarżony był w jego życiu – Sąd żywi taką nadzieję – absolutnie wyjątkowym, a tym samym wkroczenie przez oskarżonego na drogę nieprzestrzegania prawa miało charakter incydentalny. Orzeczony w oparciu o przepis art. 70§1 kk okres próby, pozwoli ostatecznie zweryfikować postawę oskarżonego wobec zasad przestrzegania porządku prawnego i ocenić trafność w zakresie przyjętej prognozy kryminologicznej.

Ażeby pokrzywdzony w przynajmniej minimalnym stopniu uzyskał satysfakcję z wyroku, Sąd na podstawie art. 72§1 pkt 2 kk zobowiązał oskarżonego do przeproszenia pokrzywdzonego A. J. w formie pisemnej – w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku.

Wskazać w tym miejscu należy, iż Sąd dokonał zważenia stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości popełnionego przezeń czynu, które są znaczne ( choć jak zaznaczono nie drastycznie wysokie ), co przekreślało możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Nadto na podstawie art. 63§1 kk na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. L. (1), na wypadek zarządzenia jej wykonania, zaliczono okres zatrzymania oskarżonego od 19 do 20 grudnia 2015 r. ( jeden dzień ).

Na podstawie art. 46§1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego M. L. (1) nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego A. J. w kwocie 1.000 (tysiąc) złotych ; nawiązka jest związana z krzywdą doznaną przez pokrzywdzonego ; wymiar nawiązki jest niewątpliwie symboliczny, lecz jest minimalnym zrekompensowaniem pokrzywdzonemu doznanej krzywdy.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. F. z Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 1.033,20 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu M. L. (1) ; Sąd nie przyjął stawek maksymalnych, wobec tego, iż przedmiotowa sprawa nie wymagała szczególnie dużego zaangażowania obrońcy.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, mając na względzie aktualną sytuację materialną oskarżonego, Sąd Rejonowy zwolnił oskarżonego M. L. (1) od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa, i nie wymierzył mu opłaty.