Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 11 lipca 2016 roku nr (...)

w sprawie Z. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu Z. B. emeryturę od dnia 01 kwietnia 2016 roku.

Sygn. akt IVU 730/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 3 listopada 2016 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 11.07.2016 r. odmówił Z. B. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił okresów zatrudnienia w (...) B., gdyż z przedłożonych świadectw pracy oraz archiwalnej dokumentacji osobowej nie wynika czy wykonywał prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości - zgodnie z w/w rozporządzeniem.

Z. B. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ z dokumentacji pracowniczej jaką przedłożył wynika, że pracował w warunkach szczególnych, a innej dokumentacji nie uzyska, ponieważ zakład pracy nie istnieje. Po uwzględnieniu okresu zatrudnienia w (...) B. legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach co zamierza wykazać zeznaniami świadków.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 i 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. B. urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat. W dniu 24.06.2016 r. odwołujący się wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

/dowód: wniosek z dnia 05.04.2016 r. –k. 1-4 ar czII/.

Odwołujący w okresie od 24.04.1978 r. do 31.12.1993 r. i od 01.09.1995 r. do 31.12.1998 r. kiedy był zatrudniony w (...) S.A. w B. na stanowisku monter konstrukcji metalowych, monter urządzeń i konstrukcji metalowych, starszy monter. To przedsiębiorstwo budowało zakłady przemysłowe na terenie kraju takie jak hale produkcyjne, piece produkcyjne, zbiorniki wysokociśnieniowe w hutach, cukrowniach, cementowniach jak i za granicą. Pracę na stanowisku monter konstrukcji metalowych wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jego praca polegała na montowaniu konstrukcji stalowych np. hal i była to praca na wysokości do 114 m, chociaż na samym początku wznoszenia konstrukcji prace rozpoczynały się na poziomie 0., pracował też przy montażu urządzeń przemysłowych na wysokości. Pracował m.in. na budowie Huty (...), Huty (...), Cementowni w C. i Cementowni (...), Cementowni (...), Cukrowni (...), Elektrowni (...). Pracował także na budowie eksportowej w Czechach od 01.12.1983 r. do 01.01.1986 r. 9od 02.01.1986 r. do 25.02.1986 r. urlop dewizowy) i w Niemczech w okresie od 26.08.1991 r. do 26.11.1991 r., również wtedy pracował jako monter konstrukcji metalowych na wysokości w pełnym wymiarze czasu pracy i stale. W okresie od 01.01.1994 r. do 31.08.1995 r. kiedy był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w T. na stanowisku monter konstrukcji stalowych, monter urządzeń i konstrukcji i stale w wymiarze pełnego etatu wykonywał prace montera konstrukcji metalowych na wysokości.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 11.09.2001 r. - k. 13 ar czII,

świadectwo pracy z dnia 31.08.1995 r. – ar czI,

świadectwo pracy z dnia 31.03.1999 r. – k. 14 ar czII,

dokumentacja pracownicza -k. 57-70 ar czII,

akta osobowe,

świadectwo wykon. pracy w warunkach szczegól. z dnia 10.09.2001 r. –k. 12 ar czII,

zeznania odwołującego –k. 14 as,

zeznania świadka K. S. –k. 13-14 as,

zeznania świadka R. M. –k. 13v as/.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się na zeznaniach świadków, zeznaniach odwołującego słuchanego w charakterze strony oraz dowodach z dokumentów w szczególności świadectwach pracy, świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych oraz dokumentacji pracowniczej. Wspomniane dowody pozwoliły ustalić rzeczywisty charakter świadczonej przez odwołującego pracy w trakcie zatrudnienia w (...) S.A. w B. i w (...) Sp. z o.o. w T.. Sąd w oparciu o nie ustalił, że pomimo nazwy stanowiska monter urządzeń i konstrukcji metalowych, monter konstrukcji stalowych czy monter konstrukcji i urządzeń odwołujący przez cały okres zatrudnienia w obu tych zakładach pracował przy montażu urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości. Pracę te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków K. S. i R. M. bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresach zatrudnienia (...) S.A. w B. i w (...) Sp. z o.o. w T. odwołujący pracował w szczególnych warunkach tj. wykonywał prace przy montażu urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości, które to prace wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały okres zatrudnienia u tych pracodawców tak w kraju jak i w czasie pracy na budowach eksportowych. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni całego spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanym okresie. Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdzały pozostałe dowody.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych odwołującego, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art. 245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy Z. B. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy Z. B. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresach zatrudnienia w (...) S.A. w B. i w (...) Sp. z o.o. w T. jako monter konstrukcji i urządzeń metalowych na wysokości skoro z przedłożonych świadectw pracy wynika, że jego stanowisko nie zawierało określenia na wysokości chociaż pracodawca (...) S.A. w B. wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w oparciu o dokumenty oraz zeznania świadków i odwołującego słuchanego w charakterze strony.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w B. od 24.04.1978 r. do 31.12.1993 r. i od 01.09.1995 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku monter konstrukcji metalowych, monter urządzeń i konstrukcji metalowych, starszy monter oraz w (...) Sp. z o.o. w T. od 01.01.1994 r. do 31.08.1995 r. na stanowisku monter konstrukcji stalowych, monter urządzeń i konstrukcji. To przedsiębiorstwo budowało zakłady przemysłowe na terenie kraju takie jak huty, cukrownie, cementownie i za granicą. Pracę na stanowisku monter konstrukcji metalowych wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jego praca polegała na montowaniu konstrukcji stalowych np. hal i była to praca na wysokości, chociaż na samym początku wznoszenia konstrukcji prace rozpoczynały się na poziomie 0., pracował też przy montażu urządzeń przemysłowych na wysokości. Pracował m.in. na budowie Huty (...), Huty (...), Cementowni w C. i Cementowni (...), Cementowni (...), Cukrowni (...), Elektrowni (...). Pracował także na budowie eksportowej w Czechach od 01.12.1983 r. do 01.01.1986 r. 9od 02.01.1986 r. do 25.02.1986 r. urlop dewizowy) i w Niemczech w okresie od 26.08.1991 r. do 26.11.1991 r., również wtedy pracował jako monter konstrukcji metalowych na wysokości w pełnym wymiarze czasu pracy i stale. Jego praca polegała na montowaniu konstrukcji stalowych np. hal i była to praca na wysokości nawet do 114 m. Praca na stanowisku monter konstrukcji metalowych na wysokościach została zaliczona zgodnie z wykazem A dział V pkt. 5 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tych okresów odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania tzw. wcześniejszej emerytury, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). Z. B. osiągnął wiek 60 lat ((...)posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 25 letni okres składkowy i nieskładkowy), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu okresów pracy w warunkach szczególnych w trakcie zatrudnienia w (...) S.A. w B. i w (...) Sp. z o.o. w T. jako monter konstrukcji metalowych na wysokości legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Sąd przyznał odwołującemu prawo do emerytury od 01.04.2016 r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o emeryturę zgodnie z art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.