Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 6 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska

Protokolant: Przemysław Badurka

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2016 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko Powiatowi (...)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 51.886,30 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy osiemset osiemdziesiąt sześć złotych trzydzieści groszy) z ustawowymi odsetkami (od dnia 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie) od dnia 1 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5868,70 zł (pięć tysięcy osiemset sześćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 822/15

Sprawa rozpoznana w postepowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 maja 2015 r. powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od (...) w M. kwoty 61.199,22 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazała, iż zawarła z pozwanym umowę o termomodernizację sali gimnastycznej. Po zakończeniu robót wystawiła fakturę VAT na kwotę 433.472,60 zł., Pozwany obciążył powódkę karą umowną za opóźnienia w wykonaniu prac w kwocie 91.798,83 zł. Zdaniem powódki zasadnie naliczona kara wynosi 30.599,61 zł, gdyż od okresów opóźnienia należy odliczyć wskazany w dzienniku budowy czas, kiedy powódka nie mogła wykonywać prac z przyczyn od niej nienależnych (przekazanie placu budowy w święto, braki w dokumentacji projektowej, wstrzymanie prac przez projektanta), a także czas wyznaczony na usunięcie usterek po pierwszym protokole odbioru. Ponadto powódka za czas, kiedy nie mogła wykonywać prac z winy pozwanej (11 dni - braki dokumentacji projektowej) naliczyła pozwanej własną karę umowną, wynoszącą (...).60 zł), która powinna kompensować się z karą naliczoną przez pozwaną.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) (...) wniósł o odrzucenie pozwu w całości, ewentualnie o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania sądowego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że przekazanie placu budowy nastąpiło 13 sierpnia 2013 r., okoliczności wskazane w dzienniku budowy nie wstrzymywały prac, nieprawdziwe jest twierdzenie, jakoby prace nie były kontynuowane przez okres 11 dni z przyczyn leżących po stronie zamawiającego. Pozwany zakwestionował skuteczność potrącenia przez powoda wierzytelności z tytułu kary umownej w wysokości 14.634,60 zł i wskazał, że w trakcie odbiorów ujawniano niewykonanie całości prac przez powódkę.

W piśmie z dnia 5 października 2015 r. powódka sprostowała, iż stroną pozwaną jest (...), a nie „(...) w M.”, w pozostałym zakresie podtrzymała swoje stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 sierpnia 2013 r. roku Powiat (...) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę nr (...) w przedmiocie termomodernizacji sali gimnastycznej Zespołu Szkół (...) w M.”.

Przedmiot zamówienia obejmował m. in.: docieplenie ścian, wymianę stolarki okiennej, ocieplenie dachu i stropodachu, wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i ocieplenie ścian poniżej terenu, instalację odgromową, remont zaplecza sanitarnego. Szczegółowy zakres prac określał projekt budowlany, szczegółowa specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót, przedmiar. Prace miały być wykonane zgodnie z tą dokumentacją, zasadami wiedzy technicznej i sztuki budowlanej.

Zgodnie z § 2 umowy termin rozpoczęcia wykonania przedmiotu umowy rozpoczyna się z dniem protokolarnego przekazania wykonawcy przez zmawiającego ternu budowy. Przekazanie placu budowy miało nastąpić w terminie 5 dni roboczych od podpisania niniejszej umowy. Termin zakończenia robót ustalono na 45 dni od dnia przekazania placu budowy. Wykonawca na polecenie zamawiającego miał każdorazowo weryfikować Harmonogram (...) w terminie od powzięcia takowego polecenia.

Stosownie do § 12 umowy za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości: 360.546,83 zł netto powiększone o obowiązujący podatek VAT (443.472,60 zł brutto). Wynagrodzenie ryczałtowe obejmuje wszystkie koszty związane z realizacją robót objętych dokumentacją projektową oraz specyfikacją techniczną wykonania i odbioru robót w tym ryzyko Wykonawcy z tytułu oszacowania wszelkich kosztów związanych z realizacją przedmiotu umowy, a także oddziaływania innych czynników mających lub mogących mieć wpływ na koszty.

Rozliczenie pomiędzy stronami za wykonanie roboty miało następować na podstawie faktur częściowych wystawionych przez Wykonawcę, na podstawie zatwierdzonego protokołu częściowego odbioru robót. Należności miały być płacone w terminie 30 dni od otrzymania prawidłowo wystawionej faktury wraz z zatwierdzonym protokołem odbioru.

W § 15 wskazano, że wykonawca nie dokona żadnej zmiany lub modyfikacji robót, jeśli i dopóki inspektor nadzoru nie poleci lub nie zatwierdzi zmiany, a zamawiający nie dokona akceptacji.

Zgodnie z § 17 umowy strony postanowiły, że wiążącą ich formą odszkodowania będą kary umowne. Ustalono kary umowne w następujących wypadkach i wysokościach:

a) wykonawca zobowiązany jest do zapłaty Zamawiającemu kar umownych:

- za opóźnienie w wykonaniu określonych w umowie robót w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3 za każdy dzień opóźnienia,

- za opóźnienie w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze lub w okresie rękojmi w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3 za każdy dzień opóźnienia, liczonego od dnia następnego po terminie, po terminie, w którym wady miały być usunięte,

- za spowodowanie przerwy w realizacji robót z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3, za każdy dzień przerwy, jeśli przerwa trwa dłużej niż 7 dni,

- za odstąpienie od umowy przez Wykonawcę lub Zamawiającego z przyczyn dotyczących Wykonawcy w wysokości 30% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3,

b) zamawiający jest zobowiązany do zapłaty Wykonawcy kar umownych:

- za zwłokę w przekazaniu terenu budowy oraz uniemożliwienie rozpoczęcia lub spowodowanie przerwy w wykonaniu robót z przyczyn zależnych od Zamawiającego w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3 za każdy dzień zwłoki lub przerwy,

- z tytułu odstąpienia od umowy przez Zamawiającego lub Wykonawcę z przyczyn dotyczących Zamawiającego w wysokości 30% wynagrodzenia ryczałtowego brutto określonego w § 12 ust. 3 z wyjątkiem sytuacji określonej art. 145 ustawy – Prawo zamówień publicznych.

Dowód: umowa, k. 14 – 27, specyfikacja istotnych warunków zamówienia z załącznikami, k. 144 – 201v

Harmonogram robót (k. 90) nie pokazuje ścieżki krytycznej dla całości realizacji robót. Harmonogram nie określa terminów szczegółowych dotyczących realizacji robót wymagających zachowania przerw technologicznych, w szczególności terminy wykonania posadzek.

Projekt budowlany „Projekt docieplenie i kolorystyki elewacji budynku wraz z przebudową sanitariatów” z kwietnia 2011 autor mgr inż. G. Z. zawiera projektowane rozwiązania kolorystyczne i technologiczne elewacji budynku, oraz projektowany docelowy układ funkcjonalny części socjalnej zlokalizowanej w łączniku pomiędzy salą gimnastyczną a zasadniczym budynkiem.

Na rysunkach 3 i 4 tego opracowania znajduje się inwentaryzacja dachu obiektu w tym łącznika. Z rysunku tego wynika, że pierwotnie odwodnienie dachu łącznika wykonane było w formie jednospadkowej rynny wewnętrznej, której ujście znajdowało się w attyce na elewacji północnej. W opisie technicznym na stronie 10, w punkcie 7.5.11 Ocieplenie stropodachów, znajduje się precyzyjny opis projektowanego rozwiązania w zakresie dachu łącznika.

Założeniem projektu było usunięcie wszystkich istniejących wcześniej warstw dachu do płyt stropowych, założono, że elementem konstrukcyjnym stropu nad łącznikiem jest płyta żelbetowa prefabrykowana. Projekt zawiera ogólny opis projektowanych zmian w zakresie sposobu odprowadzenia wody opadowej z dachu łącznika po przebudowie. Projekt przewidywał również pozostawienie niezmienionej w stosunku do pierwotniej lokalizacji rury spustowej odwodnienia dachu budynku głównego szkoły - porównaj rys nr 6 i rys nr 8.

Dokumentacja obrazuje szczegółowo rozwiązania wykończeniowe, nie zawiera natomiast projektu zagospodarowania terenu, uzgodnień z gestorami sieci kanalizacyjnej w zakresie włączeń kanalizacji sanitarnej i deszczowej do istniejącej sieci, z planu sytuacyjnego nie wynika, by na terenie w okolicy obiektu przebiegała instalacja kanalizacji deszczowej.

Projekt budowlany „Modernizacja instalacji W..-K.. i (...)” z maja 2011 (autor mgr inż. A. S.) zawiera projektowane rozwiązania w zakresie zmian instalacji sanitarnych wynikających ze zmian aranżacji szatni zlokalizowanych w łączniku. Dokumentacja ta nie zawiera szczegółowego wymiarowania w zakresie lokalizacji poszczególnych elementów wyposażenia. Zawiera na rys. nr K1 przebieg instalacji kanalizacji, z rozdzieleniem instalacji kanalizacji sanitarnej od kanalizacji deszczowej stanowiącej odprowadzenie wody opadowej z dachu łącznika wewnętrzną rurą spustową zgodnie z projektem branży architektonicznej. Na rysunku tym, znajduje się opis: „włączyć do istniejącej kanalizacji deszczowej za budynkiem”. Rysunek K3 tej dokumentacji zawiera rozwinięcie kanalizacji deszczowej. Z rysunku tego wynika, że w odległości ok. 13 m w poziomie od lokalizacji wpustu dachowego znajdować się powinna istniejąca kanalizacja deszczowa.

Z punktu 3.2 opisu technicznego wynika, że w rejonie wykonywanych robót występuje kanalizacja ogólnospławna (zbierająca zarówno ścieki bytowe jak i deszczowe), nie ma natomiast kanalizacji deszczowej, do której włączenie przewiduje projekt.

Projekt budowlany „Przebudowa sanitariatów S. gimnastycznej instalacje elektryczna” z maja 2011 (autor tech. elektryk Z. B.) zawiera projektowane rozwiązania w zakresie zmian instalacji elektrycznych wynikających ze zmian aranżacji szatni zlokalizowanych w łączniku. Dokumentacja ta nie zawiera szczegółowego wymiarowania w zakresie lokalizacji poszczególnych elementów wyposażenia (w tym tablic rozdzielczych). Zawiera na rys. nr 3 proponowaną lokalizację tablic bezpiecznikowych bez podania ich wymiarów.

Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych z maja 2011 (opracowana przez mgr inż. P. B. (1)) powiela zapis opisu technicznego branży sanitarnej. W zakresie realizacji robót związanych z wykonaniem remontu dachu łącznika dokument ten powiela zapis opisu technicznego branży architektury z doprecyzowaniem warunków w jakich powinno być realizowane roboty pokrywcze z papy termozgrzewalnej.

Dowód: projekt – zielone skoroszyty załączone do akt sprawy, harmonogram k. 90, pisemna opinia biegłego sądowego M. S. (1), k. 248 – 259.

Zgodnie z harmonogramem robót prowadzone miały być następujące prace:

1)  Roboty rozbiórkowe w terminie od 13 sierpnia do 19 sierpnia 2013 r.,

2)  Docieplenie ścian w terminie od 15 sierpnia do 18 września 2013 r.,

3)  Wymiana stolarki okiennej w okresie od 20 września do 24 września 2013 r.,

4)  Obróbki blacharskie w okresie od 22 sierpnia do 24 sierpnia 2013 r.,

5)  Ocieplenie stropodachu w okresie od 15 sierpnia do 24 sierpnia 2013 r.,

6)  Ocieplenie stropu nad zapleczem sanitarnym w okresie od 26 sierpnia do 19 września 2013 r.,

7)  Izolacja przeciwwilgociowa i ocieplenie ścian poniżej terenu w okresie od 14 września do 25 września 2013 r.,

8)  Roboty dodatkowe w okresie od 25 września do 26 września 2013 r.,

9)  Instalacja odgromowa w okresie od 23 sierpnia do 24 sierpnia 2013 r.,

10)  Instalacja c. o. w okresie od 7 września do 26 września 2013 r.,

11)  Remont zaplecza socjalnego od 16 sierpnia do 26 września 2013 r.

Dowód: harmonogram, k. 90, zeznania świadka P. B. (2), k. 231 – 233.

W dniu 13 sierpnia 2013 r. przekazano powódce teren i plac budowy w celu wykonania umowy.

Dowód: protokół, k. 91 – 91v, zeznania świadka B. B., k. 126v – 127v, zeznania świadka J. K., k. 216 – 217.

W dzienniku budowy DB2 – termomodernizacja budynku S. gimnastycznej wraz zapleczem w (...) nr 3 M., ul. (...) dokonano m. in. następujących wpisów:

- 15.08.2013 r. – rozpoczęcie prac;

- 7 września 2013 r. – „z uwagi na brak kanalizacji deszczowej w obrębie szkoły proszę biuro projektowe o wskazania miejsca włączenia deszczówki z dachu łącznika. Powyższy fakt powoduje wstrzymanie rozprowadzenia instalacji deszczowej i kanalizacji sanitarnej podposadzkowej.”,

- 10 września 2013 r. – „otrzymano komplet projektu z oryginalnymi podpisami. Zakończono docieplenie ściany fundamentowej bocznej i ułożenie papy nawierzchniowej nad salą gimnastyczną. Rozpoczęto montaż rusztowań ściany bocznej.”,

- 13 września 2013 r. – „z uwagi na rozbieżność między inwentaryzacją a stanem faktycznym układy elementów stropowych nad łącznikiem, proszę o podanie właściwego rozwiązani projektowego ponieważ nie mogą być prowadzone prace w tym zakresie.”,

- 19 września 2013 r. – „W dniu dzisiejszym przekazano rysunek ze zmienionym przebiegiem podposadzkowej instalacji kanalizacyjnej.”,

- 19 września 2013 r. – „1) Przekazano rysunek ze zmianami stropodachu nad łącznikiem. 2) Zwracam uwagę na konieczność zachowania reżimów technologicznych przy wykonaniu warstw posadzkowych. Po ułożeniu mieszkanki betonowej pod posadzki kolejne warstwy można układać po min. 14-tu dniach od wysychania.”,

- 19 września 2013 r. – „.Dostarczono rozwiązanie stropu łącznika i kanalizacji deszczowej. Podtrzymuję w nowym rozwiązaniu przestrzeganie procesu technologicznego dojrzewania betonu położonego w sanitariatach – 14 dni od dnia wylania.”,

- 20 września 2013 r odnotowano zakończenie układania instalacji podposadzkowej;

- 21 września 2013 r. – „proszę o dokładne wskazanie przez projektanta miejsca usytuowania i rodzaju tablicy rozdzielczej. Zgłaszam do odbioru ściany bazowej z wtopioną siatką oraz konstrukcji dachu łącznika wraz z ociepleniem. Wykonano podłoże betonowe wraz z chudym betonem w sanitariatach.”,

- 26 września 2016 r. odnotowano zakończenie robót dociepleniowych ścian i łącznika oraz dachów z instalacją odgromową;

- 14 października 2013 r. – „Wylano posadzkę. W okresie dojrzewania prace wstrzymane na okres 14 dni zgodnie z zaleceniem projektanta.”,

- 13 listopada 2013 r. dokonano ostatniego wpisu – „prace wykończeniowe w pomieszczeniach sanitariatów zakończono. Zgłaszam do odbioru.”.

Wykonawca po dniu 13 listopada 2013 r. kontynuował realizację robót objętych umową.

Dowód: dziennik budowy, k. 33 – 47, zeznania świadka B. B., k. 126v – 127v, zeznania świadka T. P., k. 127v – 128, zeznania świadka J. M., k. 128. zeznania świadka P. B. (1), k. 211 – 213, zeznania świadka A. S., k. 213 – 214, zeznania świadka J. K., k. 216 – 217, zeznania świadka P. B. (2), k. 231 – 233.

W dniu 8 października 2013 r. sporządzono protokół z rozpoczęcia odbioru końcowego obiektów i robót zadania inwestycyjnego Termomodernizacja S. Gimnastycznej (...) nr 3 w M., ul. (...). Inspektor stwierdził wówczas niewykonanie następujących prac: brak struktury na elewacji ściany sali gimnastycznej z oknami, brak tynku na cokole budynku sali gimnastycznej i części socjalnej, nie zakończono instalacji c.o. w sali gimnastycznej i części socjalnej, nie zakończono instalacji eklektycznej w części socjalnej, nie wykonano prac wykończeniowych w części socjalnej (częściowo brak płytek na ściankach, całkowicie na posadzkach, pomieszczenia nie pomalowane, nie wykonany biały montaż), brak umywalki i instalacji cwuw w pomieszczeniu nauczyciela w-f.

Dowód: protokół z rozpoczęcia wraz z załącznikami, k. 92 – 94v, zeznania świadka B. B., k. 126v – 127v, zeznania świadka M. S. (2), k. 214 – 215.

W wiadomości e-mail z 2 listopada 2013 r. J. K. poinformował M. S. (2), iż w dniu 29 października 2013 r. przeprowadził kontrolę robót w budynku ZSP nr (...) w M. S. Gimnastyczna. W trakcie kontroli stwierdził, że nie zostały zakończone roboty budowalne: instalacja c.o. w sali gimnastycznej, roboty budowlano wykończeniowe w sali gimnastycznej, roboty wykończeniowe i instalacja elektryczna na zapleczu sanitarnym, brak białego montażu, brak umywalki w pomieszczeniu trenera, brak drzwi wewnętrznych,, nie zakończone prace elewacyjne przy ościeżach okiennych, nie podłączone rury spustowe.

Dowód: wiadomość e-mail, k. 96 ze zdjęciami k. 97-98, zeznania świadka M. S. (2), k. 214 – 215.

W dniu 13 listopada 2013 r. kierownik budowy B. B. złożył oświadczenie o wykonaniu obiektu zgodnie z projektem i warunkami pozwolenia na budowę.

Dowód: oświadczenie, k. 48, zeznania świadka B. B., k. 126v – 127v.

Pismem z dnia 19 listopada 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o zmianę terminu odbioru końcowego na dzień 25 listopada 2013 r.

Dowód: pismo, k. 95, zeznania świadka M. S. (2), k. 214 – 215.

W dniu 25 listopada 2013 r. spisano protokół odbioru końcowego obiektów i robót zadania inwestycyjnego „Termomodernizacja S. Gimnastycznej (...) nr 3 w M.”.

Stwierdzono, iż przedmiot odbioru nie został wykonany zgodnie z obowiązującą umową oraz dokumentacją techniczną. Wyznaczono powódce termin na usunięcie usterek od 30.1.2013 r.

Stwierdzono w przedmiocie odbioru następujące usterki:

1. brak parapetów w S. trenera, klamek do okien w S. siłowni,

2. brak zadaszenia nad wejściem do budynku,

3. brak zamontowanych luster w łazienkach,

4. nie wykończone ściany za grzejnikami w S. gimnastycznej,

5. nie domalowane powierzchnie ścian w sanitariatach męskim i żeńskim, pom ze zbiornikiem na wodę ciepłą,

6. nagrzewnica - brak pompy, nie przekazano Użytkownikowi,

7. okna - plastyki na zawiasy brak,

8. futryny niepomalowane,

9. brak termostatów na grzejnikach,

10. zapowietrzone grzejniki w S. nr 3 - S. siłowni,

11. wybrudzona ściana na ganku,

12. parapety - sprawdzić ilość szt. do wbudowania,

13. odbojniki do drzwi uzupełnić,

14. – skreślone – grzejnik korytarz –sprawdzić w dokumentacji,

15. domofon drzwi wejściowe - sprawdzić w dokumentacji,

16. szafki elektryczne /zamykanie na kluczyk - zamienić na szafki metalowe,

17. studzienki łazienek i korytarzu - wymienić na metalowe,

18. kamera - nie zamontowana lub nie przekazana użytkownikowi - na ścianie bocznej od boiska,

19. izolacja - brak od drzwi do wiatrołapu - sprawdzić w dokumentacji,

20. należy odtworzyć krawężnik drogowy przy S. gimnastycznej,

21. zarysowane szyby,

22. płytki przy wejściu na sale gimnastyczną uszkodzone,

23. odstające gniazda i włączniki elektryczne poprawić, wymienić uszkodzone,

24. odtworzyć chodnik przy S. gimnastycznej,

25. naprawić ościeże drzwiowe przy wejściu do budynku, zamontować zabezpieczenie przed uszkodzeniem,

26. uszkodzone lub porysowane deski sedesowe do wymiany,

27. poprawić dekory w łazienkach,

28. sprawdzić w dokumentacji umywalki w pomieszczeniu szatni (umywalki trójkątne),

29. odtworzyć wykończenie ściany po wymianie okien w pom. Trenera,

30. wykończyć ościeża okien na klatce schodowej i domalować lamperię pod oknem,

31. odtworzyć ścianę po demontażu grzejników w S. siłowni,

32. nieopisane tablice elektryczne,

33. poprawić malowanie ścian zewnętrznych - opasek kolorowych,

34. brak zamontowanej lampy nad wejściem do budynku,

35. uzupełnić fugę przy brodziku w wc męskim,

36. uzupełnić cokolik z płytki przy wykładzinie PCV przy drzwiach do wc żeńskiego,

37. wyregulować drzwi do sanitariatów i wc.

38. odtworzyć ściany korytarzy do stanu przed realizacją.

Dowód: protokół wraz z załącznikami, k. 49 – 55, zeznania świadka M. S. (2), k. 214 – 215, zeznania świadka P. B. (2), k. 231 – 233, zeznania świadka E. U., k. 233v – 234.

W piśmie z 26 listopada 2013 r. powódka w nawiązaniu do listy usterek wyjaśniła:

Ad. 1. Brak parapetów – brak w dokumentacji,

Ad. 4 i 31 – brak w zakresie i dokumentacji

Ad. 6 zgodnie z zakresem załącznik – przedmiar modernizacja CO S. gimnastycznej wraz z sanitariatami poz. 1.1 do 1.8 wyraźnie wskazuje, iż wykonawca miał dokonać demontażu i utylizacji. Wg wiedzy powódki pracownicy z obsługi szkoły zabierali samowolnie zdemontowane urządzeni, rury oraz parapety,

Ad. 12 – 15, 29, 30, 38 – brak w zakresie i dokumentacji,

Ad. 16 – szafka elektryczna – zamontowano zgodnie z dokumentacją i jest zamykana na kluczyk, natomiast proponowana metalowa z ostrymi krawędziami może stwarzać zagrożenie przy jakichkolwiek przepychankach młodzieży w tym rejonie,

Ad. 27 – wykonano zgodnie z dokumentacją,

Ad. 28 - dokonano zmiany typu umywalki w szatni w związku z brakiem możliwości dostępu.

Dowód: pismo, k. 56.

W dniu 2 grudnia 2013 r. spisano protokół odbioru końcowego obiektów i robót zadania inwestycyjnego „Termomodernizacja S. Gimnastycznej (...) nr 3 w M.”. Stwierdzono, iż przedmiot odbioru nie został wykonany zgodnie z obowiązującą umową oraz dokumentacją techniczną oraz wskazano usterki i niewykonane prace:

1.  Wykończenie przez pomalowanie ościeży i miejsca zamiast parapetu

2.  Należy przewiesić lustra nad umywalkami

3.  okna – plastyki na zawiasy brak

4.  Wybrudzona ściana na ganku

5.  Zabezpieczyć kabel na domofon przez zamontowanie w ścianie puszki instalacyjnej

6.  Należy wbudować szafki elektryczne w ścianę

7.  Należy odtworzyć krawężnik drogowy przy sali gimnastycznej, wykonać opaskę wokół budynku zgodnie projektem

8.  Zarysowane szyby

9.  Poprawić dekory w łazienkach w narożnikach

10.  Odtworzyć ścianę po demontażu grzejników na sali siłowni

11.  Uzupełnić fugę przy brodziku w wc męskim

12.  Uzupełnić cokolik z płytki przy wykładzinie PCV

13.  Wyregulować drzwi do sanitariatów i wc

14.  Zamontować wentylatory zgodnie z dokumentacją 2 sztuki w szatni

15.  Zamontować suszarki zgodnie z dokumentacją

Dowód: protokół z załącznikami, k. 57 – 60, zeznania świadka P. B. (2), k. 231 – 233, zeznania świadka E. U., k. 233v – 234,.

W dniu 9 grudnia 2013 r. spisano protokół odbioru końcowego obiektów i robót zadania inwestycyjnego „Termomodernizacja S. Gimnastycznej (...) nr 3 w M.”. Stwierdzono, że przedmiot odbioru został wykonany zgodnie z obowiązującą umową oraz dokumentacją techniczną z uwzględnieniem późniejszych zmian wprowadzonych przez nadzór autorski i inwestorski. Roboty zostały wykonane w czasie od 13 sierpnia 2013 r. do 6 grudnia 2013 r. Wskazano, iż odebrane roboty posiadają braki i usterki, a termin ich usunięcia ustalono do dnia 31 grudnia 2013 r.

Dowód: protokół z załącznikami, k. 61 – 66, zeznania świadka E. U., k. 233v – 234.

Powiat (...) obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotą 91 798,83 zł tytułem kary umownej w związku z opóźnieniem w wykonaniu przedmiotu umowy. W związku z powyższym, pozwana wystawiła notę księgową nr (...) z dnia 10 grudnia 2013 r.

Kara umowna została naliczona za opóźnienie w wykonaniu robót za okres od dnia 28 września 2013 r. do dnia 5 grudnia 2013 r., tj. za okres 69 dni.

Dowód: nota księgowa, k. 29, załącznik, k. 30.

W dniu 11 grudnia 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wystawiła fakturę VAT nr (...) tytułem „termomodernizacji sali gimnastycznej” na kwotę 443.472,60 zł brutto płatną do 9 stycznia 2014 r.

Dowód: faktura, k. 28.

Pismem z dnia 30 grudnia 2013 r. Powiat (...) złożył wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z tytułu kary umownej w wysokości 91.798,83 zł z fakturą nr (...) r. z dnia 11 grudnia 2013 r.

Dowód: oświadczenie, k. 31.

Pismem z dnia 5 marca 2015 r. pełnomocnik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wskazał, że na rzecz zamawiającego zasadna jest jedynie kara umowna za okres 34 dni, zaś na rzecz wykonawcy należy się kara umowna za opóźnienie za 11 dni, oraz zwrócił się o zapłatę nienależnie potrąconej kary umownej 61.199,22 zł.

Dowód: pismo, k. 67 – 69.

W odpowiedzi na pismo z dnia 5 marca 2015 r., pismem z dnia 16 marca 2015 r. pełnomocnik Powiatu (...) poinformował, iż brak jest podstaw do zapłaty na rzecz powódki kwoty 61.199,22 zł tytułem zwrotu części potrąconej kary umownej. W piśmie wskazano, że zgodnie z umową nr (...) z dnia 13.08.2013r. powódka zobowiązała się do wykonania robót budowlanych związanych z realizacją zadania inwestycyjnego „T. sali gimnastycznej Zespołu Szkół (...) w M.”. Wskazano, że termin zakończenia robót i ich przekazanie nastąpiło w dniu 13 sierpnia 2013 r. oraz, że brak jest jakichkolwiek podstaw aby przyjąć w tym zakresie późniejszą datę rozpoczęcia robót. Pełnomocnik pozwanego wskazał, że nie ma znaczenia, iż dzień 15 sierpnia 2013 r. był dniem ustawowo wolnym od pracy. Wyjaśnił, że termin na zakończenie prac przypadał na dzień 27 września 2013 r., zaś rzeczywiste zakończenie prac nastąpiło w dniu 6 grudnia 2013 r.

Jednocześnie zaznaczył, że wpisy w dzienniku budowy z dnia 14 października 2013 r. nie wstrzymywały wszystkich robót i nie było przeszkód, aby mogły być prowadzone inne prace remontowe niezwiązane z przebywaniem w obrębie przedmiotowej posadzki,

Dodał, że bezzasadne są zarzuty odnoszące się do naliczenia kary umownej za okres pomiędzy 23 listopada 2013 r. a 30 listopada 2013 r. Z przedstawionej dokumentacji wynika zdaniem pełnomocnika, iż sam wykonawca wskazał termin odbioru końcowego na dzień 25 listopada 2013r., Dodał, iż z żadnych dokumentów nie wynika, aby prace były w ukończone dniu 22 listopada 2013 r.

Zarzucił, że nieprawdziwe jest również stwierdzenie, że prace nie były kontynuowane przez okres 11 dni z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, a wykonawca mógł wykonywać inne prace, aby szybciej dokończyć inwestycję.

Dowód: pismo z 16.03.2015 r., k. 70 – 70v.

Brak dokumentacji projektowej w oryginale, nie mógł być powodem nieukończenia w terminie robót budowlanych.

Niepoprawne opisanie stanu istniejącego kanalizacji i wynikające tego faktu problemy z włączeniem kanalizacji deszczowej do istniejącej sieci mogły mieć wpływ na opóźnienie w okresie od 7 września do 19 września 2013 r. Bez informacji o miejscu włączenia kanalizacji nowobudowanej do istniejącej wykonawca nie mógł rozpocząć wykonywania robót –posadzkowych, instalacji sanitarnej i w konsekwencji robót wykończeniowych. Brak rozwiązania w zakresie odprowadzenia deszczówki z łącznika spodobał niemożność zakończenia prac dekarskich i zakończenie elewacji w zakresie obróbek blacharskich.

Usprawiedliwiony okres opóźnienia z tej przyczyny obejmował okres od 7 do 19 września 2013 r., czyli 12 dni.

Brak usytuowania w dokumentacji tablicy rozdzielczej nie powinien mieć wpływu na termin zakończenia realizacji robót objętych umową.

Dojrzewanie betonu zazwyczaj nie wymaga wstrzymania prac na tak długi okres, jak wskazano w dzienniku budowy. Zazwyczaj wystarcza okres 3-7 dni. Z uwagi na temperatury zewnętrzne okres dojrzewania mógł wynosić 14 dni. Wykonawca musi w harmonogramie założyć jakiś czas na dojrzewanie betonu, ale mogło być tak, że czas założony prawidłowo na 3 dni został decyzją projektanta wydłużony do 14 dni.

Dowód: pisemna opinia biegłego sądowego M. S. (1), k. 248 – 259, ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego M. S. (1), k. 283 – 285.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w części.

Powódka dochodzi części wynagrodzenia, przysługującego jej na mocy zawartej przez strony umowy. Umowa ta była umową o roboty budowalne. Stosownie do treści art. 647 k.c., przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, inwestor zaś zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Powołany przepis wyszczególnia cały katalog pojęć znanych Prawu budowlanemu (ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Dz. U. Nr 89, poz. 414) i tam bliżej określonych, np. art. 3 tej ustawy stanowi, że obiekt budowlany to: a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, b) budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, c) obiekt małej architektury. Budynek to obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony w przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz ma fundamenty i dach; budowla to obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury, w rodzaju lotniska, drogi, mostu, tunelu, itp., remont zaś - to wykonanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Zadaniem powódki była termomodernizacja obiektu, prace wykonywane były na podstawie projektu budowlanego i objęte zinstytucjonalizowanym nadzorem, toteż przedmiot umowy należy uznać za roboty budowlane.

Zawarcie przez strony umowy, jej treść i zakres obowiązków stron nie były przedmiotem sporu. Pozwany wskazał, iż żądana przez powódkę część wynagrodzenia nie należy się, gdyż pozwana potrąciła karę umowną za opóźnienie. Z kolei powódka wskazywała, że część opóźnienia jest przez nią niezawiniona, nadto kara umowna naliczona przez pozwaną winna być pomniejszona (skompensowana) o karę, jaką zgodnie z umową naliczyć mogła powódka.

Zgodnie z art. 498 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe (art. 499 k.c.).

Pozwany swoją wierzytelność wywodzi z tego, że naliczył powódce karę umowną za opóźnienie w oddaniu przedmiotu umowy – za 69 dni.

Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna), przy czym w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły (art. 484 § 1 k.c.) Na tle tych uregulowań ugruntowany jest pogląd, że żądanie kary umownej nie jest uzależnione od wykazania szkody.

Umowa stron zawiera postanowienie, że w razie opóźnienia w wykonaniu robót zamawiającemu przysługiwać będzie kara umowna w wysokości 0,3 % wynagrodzenia za każdy dzień opóźnienia. Prace wykonane miały być w terminie 45 dni od przekazania placu budowy. Powódka wskazywała w tym zakresie, że prace mogła realizować dopiero od 16 sierpnia, gdyż 15 sierpnia 2013 r. przypadał dzień wolny od pracy. Jednakże pozwana przedstawiła protokół przekazania placu budowy, zgodnie z którym owo przekazanie miało miejsce 13.08.2013 r. i taką datę potwierdził kierownik budowy powódki B. B.. Wobec tego prace winny zakończyć się do 27.09.2013 r. Protokół odbioru ostatecznego datowany jest na 9.12.2013 r. i wskazuje, że prace wykonywane były do 6.12.2013 r. Pozwany, jak wynika z noty obciążeniowej, naliczył karę za okres od 28.09.2013 r. do 5.12.2013 r., a więc za 69 dni.

Powódka wywodzi niezasadność części kary z tego, iż opóźnienie częściowo nastąpiło z przyczyn od niej niezależnych.

W umowie nie ma mowy o zwłoce (opóźnienie zawinione), lecz o opóźnieniu, jednak nie może budzić wątpliwości, że tylko opóźnienie zawinione może rodzić w niniejszej sprawie odpowiedzialność i obowiązek zapłaty kary umownej. Odpowiedzialność kontraktowa może mieć charakter obiektywny, to jest opierać się jedynie na fakcie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, ale też może być ukształtowana w ten sposób, że warunkiem jej powstania jest wystąpienie po stronie dłużnika okoliczności subiektywnej - winy. Kodeks cywilny przyjął w zasadzie drugie z tych rozwiązań. Wskazuje na to treść art. 472 k.c., z którego wynika, że z zastrzeżeniem odmiennych postanowień ustawy lub czynności prawnej dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Stosownie zaś do art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zarówno w piśmiennictwie, jak i judykaturze przyjmuje się, że zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się w pełni z zakresem ogólnej odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.). Argumentuje się przy tym, że wynika to zarówno z celu kary umownej, jak i umiejscowieniu przepisów normujących karę umowną. Przepisy art. 472 i 476 k.c. mają charakter względnie obowiązujący, dopuszczają bowiem możliwość odmiennych postanowień w ustawie, jak i czynności prawnej. Odmienne postanowienia umowne mogą, stosownie do treści art. 472 k.c., modyfikować granice i zasadę odpowiedzialności dłużnika. Zgodnie bowiem z treścią art. 473 § 1 k.c., dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności (niezawinionych). W piśmiennictwie podkreśla się jednak, że zamiar stron rozszerzenia odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania powinien wynikać z umowy w sposób niewątpliwy. Trudno bowiem przyjmować, że w każdym wypadku, gdy strony umawiają się o osiągnięcie określonego rezultatu, rozszerzają tym samym odpowiedzialność za szkody wynikłe z jego nieuzyskana poza granice winy. Nie można bowiem powoływać się tylko na potrzebę zapewnienia lepszej pozycji wierzycielowi, gdyż zgodnie z ogólną regułą prawo zobowiązań musi uwzględniać słuszne interesy obu stron stosunku obligacyjnego. Również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 21 grudnia 1974 r., III CZP 31/74, OSNCP 1975, z. 9, poz. 128, zajął stanowisko, że rozszerzenie odpowiedzialności na podstawie art. 473 § 1 k.c. musi być w umowie wyraźnie przewidziane. Wprawdzie dotyczyło to interpretacji odpowiedzialności w świetle treści art. 471 k.c. w związku z art. 473 § 1 k.c. w odniesieniu do umowy agencyjnej, ale jak to podniesiono wyżej, przepis art. 476 k.c. ma zastosowanie również do odpowiedzialności z tytułu kary umownej, a zatem należy przyjąć, że i rozszerzenie tej odpowiedzialności na podstawie art. 473 § 1 k.c. musi być wyraźnie przewidziane w postanowieniach umownych dotyczących kary.

Ponieważ umowa stron nie wspomina wyraźnie o takim rozszerzeniu odpowiedzialności, w szczególności nie wskazuje za jakie okoliczności, niezależne od winy powódki, będzie ona odpowiadała, należy przyjąć, że kara umowna została zastrzeżona na zasadach ogólnych, a więc brak winy po stronie powódki zwalnia ją z odpowiedzialności za naruszenie terminu zakończenia prac.

Ustalając stan faktyczny dotyczący sposobu wykonania prac przez powódkę i przyczyn, dla których nie zakończyła ona prac w terminie Sąd oparł się głównie na dowodach z dokumentów i opinii biegłego. Zeznania świadków uznano za wiarygodne w takim zakresie, w jakim znajdowały odzwierciedlenie w dokumentach. Sąd nie dał wiary części zeznań przedstawicieli pozwanej co do tego, iż przyczyną opóźnienia prac były przede wszystkim braki kadrowe czy materiałowe po stronie powódki. W tym zakresie występuje bowiem sprzeczność pomiędzy zeznaniami świadków K. i S. a zeznaniami nauczycielek, które wskazały, ze pracownicy powoda byli na budowie codziennie i nie było większych przestojów. Co do tego, jakie okoliczności mogły powodować uzasadnione przerwy technologiczne, Sąd oparł się wyłącznie na opinii biegłego. Ocena taka wymaga bowiem wiadomości specjalnych i może być dokonana wyłącznie przez biegłego, ponadto w sprawie zeznawały same osoby zainteresowane wynikiem sprawy – pracownicy powoda, przedstawiciele i pracownicy pozwanego oraz szkoły, na rzecz której prace były wykonywane, toteż ich oceny co do tego, czy prace mogły, czy nie mogły być wykonywane, obarczone były ryzykiem stronniczości. Biegły w opinii wskazał na wadę projektu – zakładała ona włączenie się rur spustowych z dachu łącznika do nieistniejącej kanalizacji deszczowej, ponadto nie było projektu zagospodarowania terenu, uzgodnień z gestorami sieci, nie było szczegółowego wymiarowania w zakresie lokalizacji poszczególnych elementów wyposażenia instalacji wod.-kan. i c.o. Na rozprawie biegły szeroko uargumentował, dlaczego w jego ocenie brak rozwiązań co do sposobu odprowadzenia wody deszczowej uniemożliwiał prowadzenie prac. Wywód ten jest logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego. Wobec tego na podstawie opinii biegłego za okres usprawiedliwionego opóźnienia należy uznać czas od 7 września (kiedy to zgłoszono braki w dokumentacji) do 19 września, kiedy to dokumentacja, zgodnie z zapisami w dzienniku budowy została dostarczona. Oznacza to, że przez 12 dni powódka nie mogła prowadzić prac z przyczyn od siebie niezależnych.

Na rozprawie biegły szerzej wypowiedział się co do drugiej z podnoszonych przez powódkę przyczyn opóźnienia prac – nakazanego przez projektanta okresu dojrzewania betonu i związanej z tym niemożności prowadzenia prac w miejscach, gdzie beton wylano. Początkowo biegły wskazał, że wstrzymanie prac na okres 14 dni było nieuzasadnione, jednak na rozprawie wyjaśnił, że mogło być tak, iż szczególne warunki zewnętrzne nakazały tak długą przerwę technologiczną, przy czym jednocześnie zauważył, że zazwyczaj okresem wystarczającym na stwardnienie betonu do stanu umożliwiającego kontynuowanie prac jest okres 3 dni. Dziennik budowy zawiera kilkukrotne podkreślenie przez projektanta, że okres dojrzewania betonu powinien wynieść 3 dni. Jednocześnie w § 15 umowy wskazano, że wykonawca nie dokona żadnej zmiany lub modyfikacji robót, jeśli i dopóki inspektor nadzoru nie poleci lub nie zatwierdzi zmiany, a zamawiający nie dokona akceptacji. W ocenie Sądu zapis ten wskazuje na obowiązek podporządkowania się poleceniom inspektora i niemożność podejmowania decyzji we własnym zakresie, jeśli czegoś brakowało. Umowa zobowiązywała też wykonawcę do postepowania zgodnie z zasadami sztuki. Jeśli więc projektant uznał, że beton winien dojrzewać 14 dni, to powódka, aby nie narazić się na zarzuty dotyczące jakości posadzki, winna była się do tego zalecenia zastosować. Wobec tego różnica pomiędzy standardowym czasem dojrzewania betonu (3 dni) a czasem narzuconym przez projektanta (14 dni), czyli 11 dni, także winna być uznana za przerwę spowodowaną okolicznościami niezależnymi od powódki.

Pozostałe fakty wskazywane przez powódkę (późniejszy termin rozpoczęcia prac, brak dokumentacji w oryginale, brak w projekcie umiejscowienia tablicy rozdzielczej) nie mogą zgodnie z opinią biegłego i zgodnie z treścią protokołu przekazania placu budowy prowadzić do uznania dalej idących okresów opóźnienia za usprawiedliwione.

Jest jednak okoliczność niezwiązana z technologią prac, która także powoduje, że niektóre dni nie powinny stanowić podstawy do naliczania kary umownej przez pozwaną. Mianowicie zgodnie z umową dla strony pozwanej zastrzeżono odrębnie kary za opóźnienie w oddaniu prac i odrębnie kary za opóźnienie w usunięciu wad (§ 17 umowy). Wobec tego czas pomiędzy spisaniem pierwszego protokołu odbioru, zawierającego wyszczególnienie usterek (protokół z 25.11.2013 r.) do czasu wyznaczonego na usunięcie usterek (30.11.2013 r.), a więc kolejne 5 dni nie powinno być doliczane do czasu opóźnienia. Nie można natomiast uwzględnić twierdzenia powódki, że odliczeniu powinno podlegać 8 dni, gdyż odbiór miał odbyć się 22.11.2013 r. W aktach znajduje się bowiem pismo, z którego wynika, że to powódka, z przyczyn leżących po jej stronie, wnioskowała o przesunięcie terminu odbioru.

Reasumując, pozwana była uprawniona do naliczenia kary umownej za 41 dni (69 dni opóźnienia, z czego należy odjąć okresy usprawiedliwione technologią i treścią umowy – 12 dni oczekiwania na rozwiązania projektowe, 11 dni na dłuższe niż standardowe dojrzewanie betonu i 5 dni na usunięcie usterek). Tak naliczona kara wynosi 54.547,13 zł. Tę karę należy zgodnie z twierdzeniami pozwu pomniejszyć o karę należną powódce. Zgodnie bowiem z § 17 ust 2 lit b wykonawcy należy się kara umowna m. in. za spowodowanie przerwy w wykonaniu robót z przyczyn zależnych do zmawiającego w wysokości 0,3% wynagrodzenia ryczałtowego brutto za każdy dzień. Ponieważ za dostarczenie prawidłowej dokumentacji projektowej odpowiada pozwany jako zlecający roboty budowlane (inwestor), wady w tej dokumentacji, powodujące wstrzymanie prac, należy uznać za przyczyny zależne od zamawiającego. Trzeba przy tym dodać, że pozwana nie podnosiła zarzutów dotyczących podwójnego uwzględnienia tej samej okoliczności na korzyść powódki, a z treści umowy wyraźnie wynika, że takie podwójne uwzględnienie strony dopuszczały. Kara za spowodowanie przerw w pracach może być usprawiedliwiona interesem wykonawcy, który musi przez czas wstrzymania prac utrzymywać załogę w gotowości, ponosi koszty ewentualnych wynajętych maszyn czy rusztowań, ryzykuje też nieprzystąpieniem do kolejnych zakontraktowanych prac w terminie itp., toteż nie sposób uznać, że uwzględnienie tej kary w jakikolwiek sposób sprzeciwia się właściwości czy naturze stosunku. Powódka naliczyła karę za 11 dni (mniej niż wskazał biegły) w kwocie 14.634,60 zł. Uzasadniona kara umowna przysługująca stronie pozwanej, pomniejszona o karę należną powódce to kwota 39.912,53 zł. Pozwany nie wypłacił powódce kwoty 91798,83 zł, zatem do wypłaty pozostaje 51.886,30 zł i taką kwotę zasądzono na rzecz powódki, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c.. Umowa stron przewidywała termin płatności 30 dni od dostarczenia faktury, powódka fakturę wystawiła 11.12.2013 r., zaś odsetek żądała dopiero od 1.04.2015 r., toteż żądanie to uwzględniono.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 i 100 k.p.c. Powódka wygrała sprawę w 85%, jej koszty to 3060 zł opłaty, 3617 zł wynagrodzenia pełnomocnika z opłatą skarbową (zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 862,65 zł wynagrodzenia biegłego. Koszt pozwanego to wynagrodzenie pełnomocnika - 3600 Rozdzielenie tych kosztów w stosunku 85% dla powoda i 15% dla pozwanego oznacza, iż pozwany winien zwrócić powódce 5868,70 zł.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

4. (...)