Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2016r. w S.

odwołania J. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 13 października 2015 r. Nr (...)

w sprawie J. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1306/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił przyznania J. Ś. prawa do emerytury. W uzasadnieniu ZUS wskazał, iż ubezpieczony nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony J. Ś.. Wskazał, że do ogólnego stażu ubezpieczeniowego powinien być doliczony okres pracy w gospodarstwie rodziców po ukończeniu 16.-tego roku życia, tj. okres od 1971 r. do 1973 r. Z kolei do stażu pracy w warunkach szczególnych powinien być doliczony ubezpieczonemu czas pracy na stanowisku murarza. W czasie tego zatrudnienia wykonywał on prace zbrojarskie i betoniarskie. Powołując się na przepisy ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej J. Ś. twierdził, iż praca przy użyciu zapraw budowlanych jest pracą w warunkach szkodliwych. Wskazał przy tym, iż w zawodzie murarza pracował w następujących okresach: od 15 września 1973 r. do 30 kwietnia 1979 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego, od 5 maja 1979 r. do 30 czerwca 1980 r. w Zakładach (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S. oraz od 20 października 1983 r. do 19 września 1984 r. w B.- Przedsiębiorstwie (...). Zdaniem ubezpieczonego, do okresów pracy w warunkach szczególnych powinna być również zaliczona praca przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne. Czynności te ubezpieczony wykonywał pracując w zawodzie młynowego surowców mineralnych od 25 sierpnia 1980 r. do 27 września 1983 r. w Przedsiębiorstwie (...) w W. Zakład Produkcyjny nr (...) w P..

W odpowiedzi na odwołanie i jego uzupełnieniu ostatecznie organ rentowy podtrzymywał argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji w zakresie nieudowodnienia przez ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999 r. okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie przedstawił bowiem stosownych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony J. S., ur. (...), w dniu 25 września 2015 r. złożył do (...) Oddział w S. wniosek o przyznanie emerytury, w którym wskazał, iż nie jest członkiem OFE (k. 1-3 a. e.). Na podstawie przedłożonych dokumentów, organ rentowy ustalił, iż J. S. legitymuje się stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 24 lat, 5 miesięcy i 22 dni, z czego 8 lat i 8 miesięcy stanowi okres pracy w warunkach szczególnych. Do tego okresu ZUS zaliczył zatrudnienie w Nadleśnictwie S. od 16 kwietnia 1987 r. do 30 kwietnia 1996 r. z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych oraz okresów przebywania na zwolnieniu lekarskim. Na tej podstawie organ rentowy wydał w dniu 13 października 2015 r. zaskarżoną decyzję, w której odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury (decyzja k. 26 a. e.).

W toku postępowania sądowego, na skutek przedstawienia przez ubezpieczonego nowych dowodów, ZUS zmodyfikował swoje stanowisko. Uznał bowiem, iż po doliczeniu zatrudnienia J. Ś. w Związku Spółek (...) w S. oraz pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16.-tego roku życia, ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. okresami składkowymi i nieskładkowymi w wymiarze 25 lat. Nadal jednak, w ocenie organu rentowego, ubezpieczony nie przepracował 15 lat w warunkach szczególnych, wobec czego nie jest on uprawniony do prawa do emerytury (decyzja (...) Oddział w S. z dnia 27 listopada 2015 r. k. 76 a. e.).

J. Ś. od 15 września 1973 r. do 30 kwietnia 1979 r. pracował jako murarz w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego w M.. Wykonywał wówczas różne prace przy wznoszeniu budynków: zajmował się murowaniem, tynkowaniem, zbrojeniem oraz wylewaniem fundamentów przy użyciu betoniarki.

Następnie, od 5 maja 1979 r. do 30 czerwca 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony jako murarz w Zakładach (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S.. W tym czasie ubezpieczony wykonywał prace remontowe polegające na demontażu tynków oraz instalacji podłóg jak również pracę przy budowie tj. przy wykonywaniu fundamentów.

Od 25 lipca 1980 r. do 27 września 1983 r. J. Ś. pracował na stanowisku młynowego surowców mineralnych w Przedsiębiorstwie (...) w W. Zakład Produkcyjny nr (...) w P.. Będąc zatrudnionym u tego pracodawcy ubezpieczony, obsługując młyny, pracował przy produkcji gazobetonu. Ubezpieczony mielił cement, wapno i piach. W razie potrzeby świadczył pracę na dozowni, gdzie zajmował się mierzeniem wyrobów.

W okresie od 20 października 1983 r. do 19 września 1984 r. ubezpieczony był zatrudniony jako murarz w B.- Przedsiębiorstwie (...) w S.. Wykonywał wówczas różne prace, tj. zajmował się murowaniem, wykonywał betonowanie fundamentów, szalowanie w wykopach jak również skręcał i układał zbrojenia.

J. Ś. pracował na stanowisku konserwatora urządzeń wodno-melioracyjnych w Związku Spółek (...) w S. w okresach od 1 października 1984 r. do 30 listopada 1984 r., od 2 stycznia 1985 r. do 14 grudnia 1985 r. oraz od 1 kwietnia 1986 r. do 10 grudnia 1986 r. W tym czasie ubezpieczony wykonywał czynności pracownicze w rowach- czasami były to rowy głębokie (zeznania ubezpieczonego k. 14-14v i 36-36v, zeznania świadków W. S. i M. S. k. 35v-36, świadectwa pracy k. 11-15 a. e., zaświadczenie o okresach zatrudnienia k. 71 a. e., dokumenty pracownicze zgromadzone: w aktach emerytalnych- k. 45-49 a. e., aktach osobowych z (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S.- m. in. umowy o pracę, z (...) w M.- m. in. umowa o pracę, z (...) w S.- m. in. umowa o pracę, z (...) w W. Zakład w P.- m. in. umowy o pracę, angaże, oświadczenie z dnia 28 września 2015 r. o niemożliwości wystawienia świadectwa pracy w warunkach szczególnych).

Odwołanie J. Ś. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w wyżej wymienionym wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia - co najmniej 25 lat mężczyzna, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W myśl § 2 ust. 1 wskazanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Jedyną sporną kwestią w niniejszej sprawie było, czy J. Ś. udokumentował na dzień 1 stycznia 1999 r. 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów pracowniczych zgromadzonych zarówno w postepowaniu przed organem rentowym jak również w aktach osobowych prowadzonych przez wyżej wymienionych pracodawców oraz treść zeznań ubezpieczonego i świadków W. S. i M. S. nie pozwala na przyjęcie, że ubezpieczony legitymuje się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

W przypadku tej sprawy kluczowym przepisem pozwalającym na wydanie rozstrzygnięcia jest § 2 ust. 1 wskazanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Przy ustalaniu przysługiwania wnioskodawcy prawa do emerytury w wieku obniżonym istotne są bowiem jedynie okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Innymi słowy, J. Ś. nabyłby prawo do żądanej przez niego emerytury tylko wtedy, gdyby wykonywał wyłącznie prace zbrojarza i betoniarza lub łącznie i inne zaliczane do pracy w warunkach szczególnych przez co najmniej 8 godzin dziennie. Sam ubezpieczony przyznał, iż nie przepracował jako zbrojarz i betoniarz całego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego w M. oraz w B.- Przedsiębiorstwie (...) w S.. Twierdzenia ubezpieczonego, jakoby miał pracować w tych przedsiębiorstwach odpowiednio 3 miesiące i przynajmniej 1/4 czasu wykonując prace zbrojarskie i betoniarskie nie zasługują na wiarę i nie są przekonujące dla Sądu. Nie zostały bowiem potwierdzone żadnymi innymi dowodami i tym samym nie można ich zweryfikować. Jak wynika również z zeznań ubezpieczonego oraz wyżej wymienionych świadków, J. Ś. podczas zatrudnienia w B.- Przedsiębiorstwie (...) w S. wykonywał różne prace w tym, obok prac zbrojarskich i betoniarskich, zajmował się murowaniem. Podkreślić również należy, iż z dokumentów pracowniczych zgromadzonych w aktach osobowych z Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego w M., Zakładów (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S. oraz B.- Przedsiębiorstwa (...) w S. wyraźnie wynika, iż ubezpieczony zatrudniony był jako murarz. Praca w tym zawodzie nie została jednak wymieniona w wykazie A stanowiącym załącznik do przywołanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. Wykaz ten z kolei stanowi zamknięty katalog prac, które mogą być uznane za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych. Na marginesie zaznaczyć należy, iż w tym wykazie wskazano, w dziale XIV poz. 10, jedynie na prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków. Ubezpieczony natomiast nie wykonywał takich prac, gdyż zatrudniony był on przy wznoszeniu budynków. A zatem, konsekwencją wykonywania przez J. Ś. również pracy murarza czy jak w przypadku zatrudnienia w Zakładach (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S. prac remontowych polegających na demontażu tynków oraz instalacji podłóg wyklucza przyjęcie, że w pełnym wymiarze wykonywał on pracę zbrojarza i betoniarza- czyli pracę w warunkach szczególnych. Dlatego też praca świadczona przez ubezpieczonego w wyżej wymienionych okresach na rzecz Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego w M., Zakładów (...) Komendy Wojewódzkiej MO w S. oraz B.- Przedsiębiorstwa (...) w S. nie może być uznana jako praca w warunkach szczególnych.

W konsekwencji, niezaliczenie wskazanych okresów jako pracy w warunkach szczególnych powoduje, iż ubezpieczony nie wykazał, by przepracował 15 lat pracy w warunkach szczególnych, gdyż organ rentowy zaliczył do zatrudnienia w takich warunkach 8 lat i 8 miesięcy. A zatem, ubezpieczony powinien wykazać jeszcze 6 lat 4 miesiące. Tymczasem pozostałe sporne okresy, tj. czas pracy w Przedsiębiorstwie (...) w W. Zakład Produkcyjny nr (...) w P. (czyli niespełna 3 lata i 2 miesiące) oraz Związku Spółek (...) w S. (nie licząc okresów korzystania z urlopów bezpłatnych tj. czasu od 1 marca 1985 r. do 31 marca 1985 r. oraz 5-6 grudnia 1985 r.–zaświadczenie k. 71 a. e.- niespełna 1 rok i 10 miesięcy) wynoszą łącznie niespełna 5 lat.

Na marginesie jedynie dodać należy, iż do pracy w warunkach szczególnych nie można zaliczyć zatrudnienia J. Ś. w Związku Spółek (...) w S. w okresach od 1 października 1984 r. do 30 listopada 1984 r., od 2 stycznia 1985 r. do 14 grudnia 1985 r. oraz od 1 kwietnia 1986 r. do 10 grudnia 1986 r. Ubezpieczony nie wykazał bowiem, by stale i w pełnym wymiarze wykonywał jedną z kategorii prac wymienionych w wykazie A- załączniku do wyżej wymienionego rozporządzenia Rady Ministrów. Według twierdzeń ubezpieczonego i treści ogólnego świadectwa pracy, pracował on w rowach na stanowisku konserwatora urządzeń melioracyjnych. Prace te nie wpisują się w wymienione w przywołanym wykazie A dziale X poz. 1 prace przy zakładaniu urządzeń melioracyjnych. J. Ś. nie udowodnił przy tym, by wykonywał prace polegające na zakładaniu takich urządzeń.

Odnośnie zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) w W. Zakład Produkcyjny nr (...) w P., Sąd stwierdza, co następuje. Ubezpieczony podnosił, iż okres tej pracy powinien odpowiadać wymienionej w wykazie A dziale V pkt 13 prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne. Tymczasem z zeznań wymienionego wynika, iż mielił wówczas cement, wapno i piach (k. 36v). A zatem, nie używał on klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne. Podobnie, nie używał on dolomitu, co wyklucza przyjęcie, że wykonywał prace określone w wykazie A dziale V poz. 20 (wypalanie, ściąganie i mielenie dolomitu oraz przygotowanie masy dolomitowej). Na uwagę zasługuje, iż powyższy pracodawca odmówił wystawienia J. Ś. świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, gdyż ubezpieczony pracował na stanowisku młynowego surowców mineralnych w zakładzie produkcji betonu komórkowego bez użycia pyłów dymnicowych. Ubezpieczony nie pracował bezpośrednio przy produkcji wapna (jest to praca wymieniona w wykazie A dział V poz. 15), gdyż przy użyciu wapna produkował on bowiem bloczki gazobetonowe. Praca ta mogłaby się kwalifikować jako praca przy produkcji betonu kruszywowego (wykaz A dział V poz. 15), jednakże jak już wyżej wspomniano, okres ten (niespełna 3 lata i 2 miesiące) po zsumowaniu z uznanym przez ZUS okresem 8 lat i 8 miesięcy nie jest wystarczający to spełnienia spornego wymogu 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Skoro zatem ubezpieczony nie wykazał, by świadczył pracę w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat, to jego odwołanie należało oddalić.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w wyroku.