Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VGCo 19/16

POSTANOWIENIE

Dnia 2 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Znak

po rozpoznaniu w dniu 2 maja 2016r. w Częstochowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

z udziałem (...) DEVELOPER Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

w C.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

postanawia: oddalić wniosek.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 24 marca 2016 r., który został uzupełniony w dniu 16 kwietnia 2016 r. uprawniony wnosił o udzielenie, przed wszczęciem postępowania, zabezpieczenia roszczenia w stosunku do obowiązanego w postaci uznania za bezskuteczne w stosunku do niego części umowy spółki (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C. zawartej w dniu 18 marca 2015 r. w C. w zakresie pokrycia przez obowiązanego 700 udziałów wkładem niepieniężnym o wartości 700.000,00 zł w postaci 7.410/10.000 części nieruchomości położonej w C. przy ul. (...) i ul. (...) oznaczonej jako działki: 4/7, 3/13, 3/24, 4/60, 4/62, 4/64, 4/66, 4/68 i 5/20, dla której Sąd Rejonowy w Częstochowie, IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Uprawniony wnosił o wydanie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia poprzez zakazanie obowiązanemu zbycia w całości lub w części oraz obciążania nieruchomości położonej w C., opisanej wyżej, a także zakazania ustanowienia na niej odrębnej własności lokalu. Uprawniony wnosił także o wydanie przez sąd postanowienia poprzez zabezpieczenie roszczenia poprzez dokonanie wpisu ostrzeżenia w księdze wieczystej o numerze (...) o zakazie zbycia w całości lub w części, obciążania, a także ustanawiania odrębnej własności lokali na w/w nieruchomości przez obowiązanego. W uzasadnieniu swego wniosku uprawniony podnosił, iż uprawdopodabnia swoje roszczenie w ten sposób, że zgodnie z art. 527 k.c. wskutek czynności prawnych dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, to każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do niego. Uprawniony zawarł ze spółki (...) Sp. z o.o. w C. w dniu 27 sierpnia 2014 r. umowę o świadczenie usług pośrednictwa kredytowego, zgodnie z którą na zasadzie pkt. IV ust. 6 tej umowy w przypadku kiedy do umowy z bankiem wskazanym przez doradcę (uprawnionego) przystępuje klient, podmiot, osoba powiązana służbowo lub kapitałowo i która w okresie 24 miesięcy zdecyduje się realizować i finansować projekt w obrębie działek objętych księgą wieczystą o numerze (...) jest zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia na rzecz uprawnionego. Uprawniony wskazał, iż (...) Sp. z o.o. w C. i obowiązany są powiązane kapitałowo poprzez zależności osobiste, gdyż członkami zarządu spółek są osoby o nazwisku G.. Wszystkie spółki mają siedzibę pod jednym adresem, z czego wynika, zdaniem uprawnionego, że powyższe spółk pozostają w stałych stosunkach gospodarczych. Ponadto w dniu 18 marca 2015 r. (...) Sp. z o.o. została większościowym udziałowcem nowo założonej spółki pod firmą (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C.. Jednocześnie w dniu 6 lipca 2015 r. (...) Sp. z o.o. sprzedała swoje udziały na rzecz (...) Sp. z o.o. w C., z którą są powiązane kapitałowo wszystkie w/w spółki. Obowiązany ma prawo do 3% prowizji – wynagrodzenia kwoty przyznaje przez bank kredytu. Uprawniony podał, iż zostało udzielone spółce obowiązanej finansowanie w wysokości 4.756.000,00 zł przez (...) Bank S.A. Z tego tytułu należne wynagrodzenie dla uprawnionego wynosi 142.680,00 zł. W związku z powyższym czynności prawne dokonane przez obowiązane nastąpiły z pokrzywdzeniem wierzyciela – uprawnionego. Interesu prawnego uprawniony poszukiwał w fakcie, iż brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia. Uprawniony upatrywał swoje roszczenie w fakcie, iż dotyczy ono świadczenia niepieniężnego. W ocenie uprawnionego istnieje także ryzyko dokonania dalszego przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości przez obowiązanego lub też jej dalszego obciążania. Sprzedaż lokali mieszkalnych spowoduje praktycznie, iż bezprzedmiotowe będzie roszczenie uprawnionego o uznanie przeniesienie własności nieruchomości za bezskuteczne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek uprawnionej jest bezzasadny i nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 730 § 1 k.p.c., w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Według art. 730 § 2 k.p.c., sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Przedmiotem niniejszej sprawy jest roszczenie pieniężne zatem do jego zabezpieczenia ma zastosowanie art. 747 k.p.c. Zgodnie z powyższym artykułem, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia zgodnie z normą wyrażoną w tym przepisie w ppkt. od 1 do 6. Ustawa zawiera tym samym zamknięty katalog sposobów zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. Sposób zabezpieczenia musi być adekwatny do treści roszczenia i okoliczności faktycznych a w tym zakresie występuje ogromne zróżnicowanie. W pierwotnym wniosku uprawniony wnosił o zabezpieczenie swoich roszczeń niepieniężnych jakich upatrywał w swoim roszczeniu o uznanie za bezskuteczną czynność prawną. Z tym, że właściwie sposób zabezpieczenia jaki podał jest realizacją art. 747 ppkt. 3 k.p.c. Jednocześnie zgodnie z art. 738 k.p.c. Sąd rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, bierze za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Przy zabezpieczeniu roszczeń zastosowanie znajdują podstawy zabezpieczenia wskazane w art. 730 ¹ k.p.c., tj. dopuszczalność dochodzenia roszczenia przed sądem powszechnym lub polubownym, uprawdopodobnienie roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Te warunki dopuszczalności zabezpieczenia muszą istnieć łącznie, a Sąd musi wziąć pod uwagę także to, że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Jak zauważa się w literaturze, uprawdopodobnienie z reguły nie może opierać się na samych twierdzeniach strony i przeprowadza się je za pomocą środków nieskrępowanych wymaganiami stawianymi co do formy przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Uprawdopodobnienie roszczenia dotyczy faktu jego istnienia, a nie okoliczności, że może ono powstać w przyszłości. Uprawdopodobnienie należy pojmować, jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu, niedający pewności, a wyłącznie prawdopodobieństwo twierdzenia o jakimś fakcie i stanowi odstępstwo od ogólnej reguły dowodzenia twierdzonych faktów na korzyść tej strony, której ustawa zezwala w określonym wypadku na uprawdopodobnienie faktu, na który się powołuje zamiast udowadniania go. Uprawdopodobnienie jest słabszą formą od udowodnienia (vide: Komentarz do art. 243 kodeksu postępowania cywilnego, Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008, Wyd. III.). Należy podkreślić, iż Sąd nie wymaga na tym etapie postępowania, niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia. Jednak uprawdopodobnienie oznacza uzasadnienie zgłoszonych twierdzeń o istnieniu roszczenia, dające przekonanie o jego prawdopodobieństwie, a nawet pewność, będące wynikiem postępowania zmierzającego do poznania rzeczywistości, ale bez zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym (vide: postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 4 czerwca 2010 r., X GC 104/10, LEX nr 585090).

W ocenie Sądu Okręgowego uprawniony w niniejszej sprawie nie uprawdopodobnił swojego roszczenia wynikającego ze skargi paulińskiej, tj. art. 527 k.c. Warunkiem dochodzenia ochrony na podstawie art. 527 § 1 k.c. jest wskazanie posiadania wierzytelności w stosunku do dłużnika, który dokonał kwestionowanej skargą paulińską czynności prawnej. Wierzytelność taka powinna istnieć w chwili dokonywania zaskarżonej skargą paulińską oraz w chwili wytoczenia powództwa na podstawie art. 527 § 1 k.c. Tytuł wykonawczy uprawnia wierzyciela do prowadzenia egzekucji z majątku dłużnika, jest traktowany wtedy, jakby nadal wchodził w skład majątku dłużnika. Jak wynika z dowodów załączonych przez uprawnioną, roszczenie jej wynika z umowy o świadczenie usług pośrednictwa kredytowego zawartej w dniu 27 sierpnia 2014 r. oraz faktury VAT z 1 marca 2016 r. z terminem płatności do dnia 8 marca 2016 r. Czynność prawne, które są kwestionowane przez powódkę następowały w roku 2015, tj. 18 marca, kiedy to spółka (...) została większościowym wspólnikiem obowiązanej. Także sprzedaż udziałów spółki (...) nastąpiła 6 lipca 2015 r.

Roszczenie o zapłatę powstało dopiero z dniem 8 marca 2016 r. i nie jest to jeszcze wierzytelność w rozumieniu art. 527 k.c.

Wobec braku uprawdopodobnienia roszczenia, nie może być ziszczony wniosek o zabezpieczenie takiego roszczenia. Zdaniem Sądu wytoczenie sprawy o zapłatę przeciwko obowiązanej spowoduje, iż będzie możliwe ewentualne zabezpieczenie takiego roszczenia. W świetle dowodów przedstawionych przez uprawnionego. Nie jest jasne kiedy i na jakich warunkach zostało przyznane kredytowanie i czy faktycznie przedmiotowy kredyt został udzielony na skutek działań wynikających z umowy o świadczenie usług pośrednictwa. Na tym etapie postępowania, wobec faktu, iż nie istnieje tytuł wykonawczy w stosunku do obowiązanego, brak jest możliwości uwzględnienia wniosku. Zbędne jest w tej sytuacji odnoszenie się do posiadania przez wnioskodawcę interesu prawnego w zabezpieczeniu roszczenia. Fakt, iż zostały zawarte umowy w zakresie przeniesienia części udziałów na inne spółki, niej jest równoznaczne z okolicznością, iż nie istnieje możliwość egzekucji, gdyż egzekucja może się także toczyć do udziałów w spółce osobowej.

Podsumowując, w ocenie Sądu Okręgowego uprawniona nie uprawdopodobniła istnienia roszczenia o zapłatę. W tej sytuacji trudno mówić o roszczeniu z tytułu skargi paulińskiej, tym bardziej, iż termin do zapłaty upłynął 8 marca, a uprawniony nie przedstawił dowodu, kiedy przedmiotowa faktura została doręczona obowiązanej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Częstochowie orzekł jak w sentencji na mocy art. 730¹§ 1 k.p.c. w związku z art. 747 k.p.c. a contrario.

V GCo 19/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE