Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2016 r. w S.

odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 22 lipca 2016 r. Nr (...)

w sprawie J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo J. S. do emerytury od dnia (...).

Sygn. akt IV U 660/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 22 lipca 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił J. S. prawa do emerytury. W ocenie organu rentowego ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25-letni okres ubezpieczenia. Organ rentowy podniósł, że udowodniony okres ubezpieczenia wynosi 24 lata, 9 miesięcy i 16 dni, w tym 17 lat pracy w szczególnych warunkach. Do okresu ubezpieczenia organ rentowy nie zaliczył okresu pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców od 4 lipca 1972r. do 14 stycznia 1975r. wskazując, że zeznania świadków nie są wiarygodne, ponieważ w okresie od 1 września 1972r. do 31 sierpnia 1973r. ubezpieczony był zatrudniony.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony J. S. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że wbrew twierdzeniom organu rentowego do okresu wymaganego do emerytury zaliczyć należy okres jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia, tj. czas od 4 lipca 1972r. do 14 stycznia 1975r. Ubezpieczony podał, iż w okresie od 1 września 1972r. do 31 sierpnia 1973r. uczęszczał do przyzakładowej szkoły zawodowej i odbywał naukę zawodu. Po zajęciach wracał do domu i pracował w rodzinnym gospodarstwie rolnym, dlatego też zawnioskowani przez niego świadkowie w postępowaniu toczącym się przed organem rentowym zeznali, iż przez cały wyżej wymienionych okres ubezpieczony pracował w rolnictwie (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony J. S. w dniu (...) ukończył 60. rok życia. Tego samego dnia (data prezentaty) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wpłynął jego wniosek o ustalenie prawa do emerytury (wniosek k.1-4 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lat, 9 miesięcy i 16 dni. Cały ten okres stanowią okresy składkowe. Ponadto, organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 17 lat. Z uwagi na brak wymaganego ustawą okresu ubezpieczenia decyzją z 22 lipca 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 22 lipca 2016r. k.20 akt emerytalnych).

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) w miejscowości Ł.. Rodzice ubezpieczonego C. i W. małż. S. od 4 listopada 1971r. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego we wsi J. gmina Ł. o powierzchni 8,07 ha (zaświadczenie wydane przez Starostę (...) z 19 maja 2016r. k.13 akt emerytalnych). Ubezpieczony mieszkał z rodzicami w miejscowości J. od urodzenia do 1 lutego 1977r. (zaświadczenie o zameldowaniu wydane przez Urząd Miejski w Ł. z 23 maja 2016r. k.12 akt emerytalnych). Po ukończeniu szkoły podstawowej (w wieku 16 lat), od 1 września 1972r. ubezpieczony kontynuował naukę w (...) Szkole Zawodowej prowadzonej przy Zakładzie (...) w O.. Naukę tę ubezpieczony pobierał do 31 sierpnia 1973r. będąc jednocześnie zatrudnionym jako uczeń zawodu w wyżej wymienionym zakładzie (świadectwo pracy wydane przez Fabrykę (...) w O. k.11 akt rentowych za wnioskiem z 22 marca 2007r.).

Poczynając od ukończenia 16. roku życia, co nastąpiło w dniu 4 lipca 1972r., poprzez okres nauki w (...) Szkole Zawodowej prowadzonej przy Zakładzie (...) w O. ,tj. do 31 sierpnia 1973r., ubezpieczony łączył naukę w szkole z praktyczną nauką zawodu w wyżej wymienionym Zakładzie oraz z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców położonym w J., przy czym całe okresy wakacyjne w 1972 r. oraz 1973r. ubezpieczony spędził w domu i pracował wyłącznie w rodzinnym gospodarstwie rolnym. W gospodarstwie prowadzona była uprawa zbóż i ziemniaków, a także hodowla zwierząt - około 4-6 sztuk krów, do 10 sztuk świń oraz drób. W gospodarstwie znajdowały się podstawowe maszyny przystosowane do pracy z koniem. Odległość z gospodarstwa rolnego do O., w którym uczył się ubezpieczony wynosi około 5 km. Ubezpieczony pokonywał te trasę rowerem, co zabierało mu około 20 minut. Zajęcia w szkole odbywały się cztery razy w tygodniu w godzinach od 8 do 14. Dwa dni w tygodniu ubezpieczony odbywał praktyki w Zakładzie (...) w O. w godzinach od 8 do 16. Ubezpieczony codziennie po powrocie z O. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Ojciec ubezpieczonego sezonowo ,tj. w okresie letnim, pracował również przy robotach melioracyjnych. Ubezpieczony ma o dwa lata starszą siostrę oraz dwie młodsze o cztery i osiem lat siostry. W związku z taką sytuacją rodzinną obowiązki związane z pracą w gospodarstwie rolnym w dużej mierze obciążały ubezpieczonego. Średnio poświęcał on na pracę w gospodarstwie około 4 godzin dziennie, przy czym w okresach wakacyjnych wymiar pracy w rolnictwie był zdecydowanie większy. Do jego stałych obowiązków należał obrządek zwierząt, wyprowadzanie krów na pastwiska oraz wykonywanie sezonowych prac polowych takich jak sianokosy, żniwa i wykopki. W okresie od 1 września 1973r. do 14 stycznia 1975r. ubezpieczony nigdzie nie pracował zawodowo i nie uczył się. Po pierwszym roku szkolnym ( (...)) przerwał naukę w w/w szkole zawodowej. Wpływ na jego decyzję miał wypadek, któremu uległa jego matka. Zdarzenie to miało miejsce latem 1973r. W wyniku przygniecenia przez konia C. S. miała zmiażdżoną nogę. We wskazanym okresie ubezpieczony przez całe dnie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców wykonując wszystkie potrzebne prace przy obrządku zwierząt, prace polowe i inne aktualnie potrzebne (zeznania świadków I. G. i K. R. k.11-11v akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.10-10v i k. 11v akt sprawy).

Od 15 stycznia 1975r. ubezpieczony rozpoczął pracę w Zakładzie Zespołów (...) w W. (świadectwo pracy wydane przez (...) Fabrykę Zakładów (...) w W. k.13 akt rentowych za wnioskiem z 22 marca 2007r.).

Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (raport z analizy konta k.15 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. S. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 wyżej wymienionej ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl art. 32 ust.1 i 4 przywołanej wyżej ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 3 i § 4 ust.1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku, jeżeli ukończył wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia tj. co najmniej 20 lat w przypadku kobiety i 25 lat w przypadku mężczyzny a w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z § 2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Bezspornym jest, że ubezpieczony spełnia pozostałe, wyrażone w przywołanych wyżej przepisach, warunki do nabycia emerytury w wieku obniżonym. Ubezpieczony udowodnił bowiem na dzień 1 stycznia 1999r. ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a w dniu 4 lipca 2016r. ukończył 60. rok życia.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wniosek ubezpieczonego o zaliczenie do okresu wymaganego do emerytury okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia jest w pełni uzasadniony, przy czym do wymaganych 25 lat zaliczyć należy okres wakacji od 4 lipca 1972r. do 31 sierpnia 1972r. ,tj. do podjęcia od 1 września 1972r. nauki w szkole zawodowej okres oraz okres od 1 września 1973r. do 14 stycznia 1975r., kiedy to ubezpieczony po przerwaniu nauki w szkole zawodowej nie uczył się dalej oraz nie pracował zawodowo. Jak pokazują ustalenia Sądu oparte o wiarygodne dowody w postaci dokumentów oraz spójnych i logicznych zeznań świadków I. G. oraz K. R., jak również zeznań ubezpieczonego, we wskazanych okresach ubezpieczony każdego dnia pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w J. w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. Pamiętać należy, iż okresy wiosenno-letnie i jesienne to czas wzmożonej pracy w rolnictwie związanej z odbywającymi się w tym czasie pracami polowymi takimi jak żniwa, sianokosy czy wykopki. Stałymi zaś pracami w rolnictwie, niezależnie od pory roku, są prace związane z szeroko rozumianym obrządkiem zwierząt – ich karmieniem, pojeniem, a uprzednio przygotowaniem pożywienia, wymianą podściółki, wywożeniem obornika. Relacja ubezpieczonego co do jego pracy w gospodarstwie rolnym znalazła swoje potwierdzenie w treści zeznań świadków mieszkających wówczas w J. w pobliżu gospodarstwa rolnego rodziny S. ,tj. I. G. oraz K. R.. Potrzeba wykonywania przez ubezpieczonego pracy w gospodarstwie rolnym w we wskazanych okresach nie budzi wątpliwości. Wynikała ona nie tylko z dużej ilości tych prac, ale uwarunkowana była również sytuacją rodzinna ubezpieczonego związaną z tym, że ubezpieczony był jedynym synem u rodziców i oprócz starszej od dwa lata siostry posiadał dwie znacznie młodsze siostry, ponadto ojciec ubezpieczonego w okresach wakacyjnych pracował sezonowo przy pracach melioracyjnych, co zwiększało zakres obowiązków ubezpieczonego. W tej sytuacji, mając na uwadze powierzchnię gospodarstwa (ponad 8 ha) i prowadzoną w nim uprawę roślin oraz hodowlę zwierząt stwierdzić należy, że praca ubezpieczonego była konieczna do prawidłowego funkcjonowania tego gospodarstwa.

Zaliczając wyżej wymienione okresy pracy w gospodarstwie rolnym do okresu ubezpieczenia stwierdzić należy, że ubezpieczony legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem wymaganym do nabycia emerytury. Jak stanowi bowiem art.10 ust.1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również, w zakresie niezbędnym przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję. Jako datę początkową ustalenia prawa do emerytury przyjął dzień, w którym ubezpieczony ukończył 60.-ty rok życia.