Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz

Sędziowie: SO Anna Zawadka (spr.)

SO Ludmiła Tułaczko

protokolant: p.o. protokolant sądowy Agnieszka Karpińska

przy udziale prokuratora Anny Lewandowskiej

po rozpoznaniu dnia 16 listopada 2016 r. w Warszawie

sprawy M. Ł. (1), córki J. i A., ur. (...) w G.

oskarżonej o przestępstwa z art. 278 § 1 i 5 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w zb. z art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, art. 278 § 1 i 5 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w zb. z art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

oraz M. Ł. (2), córki M. i M., ur. (...) w miejscowości Z.

oskarżonej o przestępstwo z art. 278 § 1 i 5 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w zb. z art. 276 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie

z dnia 2 lutego 2016 r. sygn. akt IV K 1167/11

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżone M. Ł. (1) i M. Ł. (2) od popełnienia zarzucanych im czynów; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonych M. Ł. (1) i M. Ł. (2) kwoty po 2789,64 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w obu instancjach; kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

SSO Maciej Schulz SSO Anna Zawadka SSO Ludmiła Tułaczko

Sygn. akt VI Ka 562/16

UZASADNIENIE

M. Ł. (1) i M. Ł. (2) zostały oskarżone o to, że:

I.  w dniu 26 stycznia 2011 roku w kawiarni (...) na terenie Centrum Handlowego (...) działając wspólnie i w porozumieniu dokonały zaboru celem przywłaszczenia torebki z zawartością portfela z pieniędzmi w kwocie 120 złotych, telefonu komórkowego marki N., dowodu osobistego, prawa jazdy, legitymacji rencisty wystawionych na nazwisko T. M., kart bankomatowych (...), legitymacji osoby niepełnosprawnej, karty parkingowej, 2 pęków kluczy, parasolki, rękawic skórzanych, apaszki, kosmetyków o łącznej sumie strat w kwocie 790 złotych na szkodę T. M., którego to czynu dokonała w przeciągu pięciu lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zb. z art 275 § 1 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

przy czym M. Ł. (1) czynu tego dokonała w przeciągu pięciu lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zb. z art 275 § 1 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

a ponadto M. Ł. (1) o to , że:

II.  w dniu 8 stycznia 2011 roku w W. w sklepie (...) na terenie Centrum Handlowego (...) dokonała zaboru celem przywłaszczenia torebki z zawartością portfela z pieniędzmi w kwocie 460 złotych, telefonu komórkowego marki N. (...), dowodu osobistego na nazwisko M. M. (2), karty bankomatowej (...) S.A., karty bankowej (...) S.A., karty zdrowotnej M., kuponów płatniczych, kluczy do mieszkania, klipsa srebrnego, pudru, parasolki, identyfikatora firmowego, (...) karty miejskiej o łącznej sumie strat w kwocie 825 złotych na szkodę M. M. (2), którego to czynu dokonała w przeciągu pięciu lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zb. z art. 275 k.k. w zb.z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 2 lutego 2016 roku, sygn. akt IV K 1167/11 :

I.  uznał M. Ł. (1) za winną popełnienia obu zarzucanych jej czynów, z tym, że ustalił w zakresie czynu II sumę strat na kwotę 824 zł oraz ustalił, iż czyny te zostały popełnione w podobny sposób w krótkich odstępach czasu i czynów tych M. Ł. (1) dopuściła się w przeciągu pięciu lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, co wypełnia kwalifikację z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zb. z art. 275 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i na podstawie art. 278 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązał oskarżoną do solidarnego z M. Ł. (2) naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej T. M. w kwocie 790 złotych oraz zobowiązął oskarżoną do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej M. M. (2) w kwocie 824 złote;

II.  M. Ł. (2) uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, z tym że z opisu czynu zarzucanego oskarżonej wyeliminował zdanie „którego to czynu dokonała w przeciągu pięciu lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne” i na podstawie art. 278 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył jej karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; Na podstawie art. 69 § 1 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k., w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 4 (czterech) lat; Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązał oskarżoną do solidarnego z M. Ł. (1) naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej T. M. w kwocie 790 złotych;

III.  Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżone od zapłaty kosztów sądowych i przejął je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonych zaskarżając go w całości na korzyść oskarżonych, wyrokowi temu, na podstawie art. 427 § 1 i 2 oraz art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k., zarzucił: w zakresie oskarżonej M. Ł. (2)

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a mianowicie art. 7 k.p.k., polegającą na całkowicie dowolnej, a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez bezzasadne uznanie, że zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazuje na udział M. Ł. (2) w dokonaniu kradzieży na szkodę T. M., podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego, a w szczególności zeznań odebranych od wyżej wymienionej pokrzywdzonej oraz świadka P. G., prowadzi do wniosku, że nie można przypisać oskarżonej zarzucanego jej czynu, albowiem nie ma podstaw do przyjęcia z całą pewnością, że to ona dokonała zaboru w celu przywłaszczenia torebki z zawartością pieniędzy, różnych przedmiotów i dokumentów na szkodę T. M. zwłaszcza, że zarówno pokrzywdzona, jak i świadkowie nie widzieli momentu kradzieży, a tym samym osoby, która jej dokonała, a przypisanie tego czynu oskarżonej opiera się jedynie na nieuprawnionych domysłach i domniemaniach,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, a polegający na wyrażeniu mylnego poglądu, iż zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwolił na uznanie, że M. Ł. (2) dopuściła się popełnienia czynu zabronionego, gdy tymczasem prawidłowo oceniony i rozważony materiał dowodowy, a zwłaszcza zeznania pokrzywdzonej oraz P. G. prowadzą do wnioskowania, że nikt z wyżej wymienionych nie był naocznym świadkiem dokonania kradzieży przez M. Ł. (2), a brak jest innych dowodów pozwalających na przypisanie jej tego czynu,

W zakresie oskarżonej M. Ł. (1):

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a mianowicie art. 7 k.p.k. polegającą na całkowicie dowolnej, a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez bezzasadne uznanie, że zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazuje na udział M. Ł. (1) w dokonaniu kradzieży na szkodę T. M. oraz kradzieży na szkodę M. M. (2), podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego, a w szczególności zeznań odebranych od wyżej wymienionej pokrzywdzonych oraz świadka P. G., a także opinii biegłego z zakresu badań antropologicznych, prowadzi do wniosku, że nie można przypisać oskarżonej zarzucanych jej czynów, albowiem nie ma podstaw do przyjęcia z całą pewnością, że to ona dokonała zaboru w celu przywłaszczenia torebki z zawartością pieniędzy, różnych przedmiotów i dokumentów na szkodę T. M. oraz torebki z zawartością pieniędzy, różnych przedmiotów i dokumentów na szkodę M. M. (2) zwłaszcza, że zarówno pokrzywdzone, jak i inni świadkowie nie widzieli momentu żadnej z kradzieży, a tym samym osoby, która ich dokonała, a opinia z zakresu antropologii nie jest kategoryczna, co powoduje, że przypisanie tych czynów oskarżonej opiera się jedynie na nieuprawnionych domysłach i domniemaniach,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, a polegający na wyrażeniu mylnego poglądu, iż zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwolił na uznanie, że M. Ł. (1) dopuściła się popełnienia czynów zabronionych, gdy tymczasem prawidłowo oceniony i rozważony materiał dowodowy, a zwłaszcza zeznania pokrzywdzonych oraz świadków, a także opinia z zakresu antropologii, prowadzą do wnioskowania, że nikt z wyżej wymienionych nie był naocznym świadkiem dokonania dwóch kradzieży przez M. Ł. (1), a brak jest innych dowodów pozwalających na przypisanie jej tych czynów.

Wskazując na powyższe zarzuty na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. obrońca wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie M. Ł. (2) i M. Ł. (1) od popełnienia zarzucanych im czynów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację obrońcy oskarżonych należało uznać za zasadną i zasługującą na uwzględnienie, dlatego skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku zgodnie z wnioskiem.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala, jak to uczynił Sąd Rejonowy, przypisać oskarżonym popełnienia zarzucanych im występków.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podniesiony w apelacji obrońcy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia jest w pełni zasadny. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest trafny wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający nie odpowiada prawidłom logicznego rozumowania oraz gdy błąd ten mógł mieć wpływ na treść orzeczenia.

Odnosząc się do zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. wskazać należy, że zasada swobodnej oceny dowodów wyrażona w tym przepisie nakazuje organom procesowym, w tym - sądowi, by oceniały znaczenie, moc i wiarygodność materiału dowodowego na podstawie wewnętrznego przekonania z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, nie będąc przy tym związanymi żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi. Pamiętać należy, iż sąd winien zawsze rozważać wszystkie okoliczności sprawy przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego i winno to być zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto powinno to być wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.

Sąd Rejonowy dokonując ustalenia stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie oparł się w głównej mierze na protokołach okazania tablic poglądowych z wizerunkami oskarżonych pokrzywdzonym oraz świadkowi P. G.. Sąd Rejonowy wskazał, iż żadna z pokrzywdzonych ani świadków nie widzieli momentu tych kradzieży. Odnośnie czynu zarzucanego w pkt I Sąd oparł się na rozpoznaniu wizerunków obu oskarżonych, co potwierdziło jedynie ich obecność w kawiarni w czasie gdy doszło do kradzieży torebki. Sąd Rejonowy oparł się w szczególności na zeznaniach pokrzywdzonej i świadka P. G., którzy potwierdzili obecność obu oskarżonych, w bliskiej odległości od fotela na którym leżała torebka pokrzywdzonej T. M.. Natomiast odnośnie czynu zarzuconego oskarżonej M. Ł. (1) w pkt II aktu oskarżenia, to za dowód winy oskarżonej Sąd Rejonowy uznał rozpoznanie przez pokrzywdzoną M. M. (2) na zdjęciu wizerunku oskarżonej jako osoby, która była obecna w sklepie obuwniczym, w którym doszło do kradzieży torebki, a także rozpoznanie przez pokrzywdzoną swojej torebki na ramieniu tej kobiety, podczas oględzin płyty CD z zapisem monitoringu centrum handlowego. Przy czym dowodem pośrednim była według Sądu opinia antropologiczna, która chociaż niekategoryczna to jednak wskazała na szereg podobieństw pomiędzy kobietą z nagrania a M. Ł. (1).

W ocenie Sądu Odwoławczego obie oskarżone miały sposobność dokonania kradzieży zarzuconej w pkt I, ale żaden z przeprowadzonych dowodów nie potwierdził, że jej dokonały. Za niedopuszczalne należy uznać stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, iż „oskarżone nie przedstawiły żadnych dowodów, które wykluczałyby popełnienie przez nie zarzucanych im czynów”. W tym miejscu wypada przypomnieć, że konsekwencją zasady domniemania niewinności wyrażonej w art. 5 § 1 k.p.k. jest to, że materialny ciężar dowodu winy spoczywa na oskarżycielu, który ponosi także ryzyko nieudania się dowodu. Oskarżony nie musi udowadniać, że jest niewinny. Wyrok uniewinniający oskarżonego powinien zapaść zarówno wtedy, gdy wykazana została jego niewinność, jak i wtedy, kiedy wprawdzie nie zostanie udowodniona jego niewinność, ale także nie zostanie udowodniona jego wina.

Przy takim rozłożeniu ciężaru dowodu Sąd Rejonowy winien bardzo uważnie analizować wyjaśnienia oskarżonych, jak i zeznania pokrzywdzonych oraz świadków pod względem ich kontekstu, podczas określonych zachowań uczestników zdarzeń. Podczas przeprowadzonej kontroli instancyjnej Sąd Okręgowy spostrzegł, iż Sąd I instancji ujawniony w toku rozprawy głównej materiał dowodowy ocenił jedynie na niekorzyść oskarżonych, zapominając o swobodnej ocenie dowodów. Sąd Rejonowy przypisał oskarżonej M. Ł. (1) winę za popełnienie zarzucanego jej w pkt II czynu na podstawie zeznań pokrzywdzonej M. M. (2) mimo, że jej zeznania były nie tylko wewnętrznie sprzeczne, ale i nie znajdowały w pełni potwierdzenia w pozostałym - obiektywnym materiale dowodowym zgromadzonym w przedmiotowej sprawie. Dokonując oceny wiarygodności zeznań tego świadka Sąd I instancji wykroczył poza, zakreślone przepisem art. 7 k.p.k., granice sędziowskiej swobody ocen, wkraczając w dowolność. Przeprowadzona analiza akt sprawy pozwala stwierdzić, iż Sąd I instancji niezbyt wnikliwie i skrupulatnie dokonał zbadania wszystkich przeprowadzonych dowodów, a winien tak uczynić mając na względzie brak spostrzeżenia przez kogokolwiek momentu kradzieży tej torebki. Pomimo braku jednoznacznych dowodów na sprawstwo oskarżonej, Sąd Rejonowy uznał, iż M. Ł. (1) dopuściła się zarzucanego jej w pkt II czynu z art. 278 § 1 i 5 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. z czym Sąd Okręgowy zgodzić się nie może.

Rację ma obrońca kwestionując wiarygodność rozpoznania przez pokrzywdzoną M. M. (2) wizerunku oskarżonej M. Ł. (1), skoro w toku postępowania przed sądem pokrzywdzona wskazała na młodszą o 30 lat drugą oskarżoną- M. Ł. (2), jako kobietę, która zasłoniła jej dostęp do lustra w sklepie. Natomiast wcześniej w trakcie okazania wizerunków po upływie 3 miesięcy od zdarzenia, pokrzywdzona wskazała na zdjęcie M. Ł. (1) rozpoznając ją w sposób pewny po rysach twarzy i włosach jako osobę, która zatarasowała jej dostęp do lustra w sklepie i którą spostrzegła na nagraniu z monitoringu ze swoją torebką na ramieniu. W tych okolicznościach nie można zgodzić się z oceną tych rozbieżności przez Sąd I instancji jako wynikających jedynie z upływu trzech i pół roku od zdarzenia czy też upodabnianiem się młodszej oskarżonej do swojej o trzydzieści lat starszej matki. Należy wskazać, że nawet pobieżne porównanie zdjęć obu oskarżonych znajdujących się na tablicach poglądowych (k.46 i 86), przeczy takiej ocenie dokonanej przez Sąd Rejonowy, gdyż podobieństwa obu kobiet w żaden sposób nie potwierdza. Wskazać także należy, że zdjęcia M. Ł. (2) pokrzywdzonej w toku dochodzenia w ogóle nie okazano, ograniczając się jedynie do zdjęcia M. Ł. (1). Prawie miesiąc od zdarzenia po obejrzeniu nagrania z monitoringu, pokrzywdzona M. M. (2) rozpoznała swoją torebkę i kobietę, która ją niosła, twierdząc, że widziała tą kobietę wcześniej w sklepie. Na okazaniu wizerunków wskazała na zdjęcie wówczas 55-letniej M. Ł. (1). Tymczasem na rozprawie po okazaniu nagrania z monitoringu pokrzywdzona M. M. (2) zeznała, że kobieta niosąca torebkę przypomina jej młodszą oskarżoną, czyli M. Ł. (2) (wówczas 28-letnią), a osoba idąca za nią nie przypomina jej M. Ł. (1). Przy czym pokrzywdzona nie była pewna swojego rozpoznania.

W świetle tych niekonsekwentnych zeznań pokrzywdzonej nie sposób ustalić, którą z oskarżonych widziała M. M. (2) w sklepie i którą z kobiet rozpoznała na nagraniu z monitoringu ze swoją torebką na ramieniu. Wobec braku pewnego rozpoznania nie można uznać tak jak uczynił to Sąd meriti, iż niekategoryczna opinia antropologiczna stanowi dowód tego, że to M. Ł. (1) dokonała kradzieży torebki na szkodę M. M. (2). Przeprowadzone badania antropologiczne wykazały jedynie, że utrwalony na nagraniu wizerunek głowy, twarzy oraz sylwetki NN kobiety w wielu możliwych do analizy cechach morfologicznych bardzo odpowiada takim samym cechom M. Ł. (1). Ponieważ jednak czytelność zapisu dowodowego jest niska nie można było przeprowadzić szczegółowej analizy wszystkich cech twarzy. Dlatego też identyfikacja M. Ł. (1) jest na średnim poziomie prawdopodobieństwa i ma walor identyfikacji grupowej.

W ocenie Sądu Okręgowego jakość zdjęć z monitoringu, które zostały załączone do wydanej w sprawie opinii biegłego uniemożliwiają jednoznaczne rozpoznania osoby, która niesie torebkę przypominającą wyglądem torebkę skradzioną pokrzywdzonej.

Bezspornym i niekwestionowanym jest fakt, że momentu samej kradzieży nie widziała ani pokrzywdzona ani personel sklepu, co ma niewątpliwie wpływ na brak możliwości poczynienia konkretnych i oczywistych ustaleń odnośnie sprawcy. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że wbrew stanowisku Sądu I instancji, nie można dokonać pewnej identyfikacji oskarżonej M. Ł. (1) i przypisać jej popełnienia występku kradzieży torebki na szkodę M. M. (2). Takie ustalenia będą bowiem oparte tylko na przypuszczeniach, nie popartych bezspornym dowodem.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych odnosi się także do ustalenia, że oskarżone M. Ł. (1) i M. Ł. (2) dokonały wspólnie kradzieży torebki na szkodę T. M..

Dokonując powyższych ustaleń Sąd Rejonowy oparł się w głównej mierze na zeznaniach pokrzywdzonej oraz świadka P. G., którzy rozpoznali na zdjęciach obie oskarżone jako osoby obecne w kawiarni w czasie kiedy nastąpiła kradzież torebki. Jednak żadna z tych osób nie zauważyła momentu kradzieży torebki. Pokrzywdzona T. M. nie przyglądała się dwóm kobietom narodowości romskiej, które weszły do kawiarni gdyż była pochłonięta rozmową z mężczyzną, z którym się wówczas spotkała. Jak sama przyznała widziała te kobiety tylko kątem oka przez ułamek sekundy i nie była w stanie opisać ich wyglądu, dlatego prawidłowość rozpoznania zdjęć obu oskarżonych przez pokrzywdzoną na okazaniach przeprowadzonych po upływie 3 oraz 6 miesięcy po zdarzeniu, budzi poważne wątpliwości.

Oceniając zeznania świadka P. G. Sąd zważył, iż świadek ten przedstawił spójną i logiczną wersję przebiegu wydarzeń i w sposób szczegółowy opisał w jaki sposób doszło do kradzieży, jak również wygląd obu kobiet. O ile można zgodzić się ze stwierdzeniem, iż świadek opisał dość szczegółowo wygląd obu kobiet i nie miał problemu z rozpoznaniem ich wizerunków. O tyle nie można podzielić oceny zeznań tego świadka w pozostałym zakresie. Należy wskazać, że świadek jak sam przyznał pracował za barem i był zajęty realizacją zamówień. W tym czasie gdy do kawiarni weszły rozpoznane na zdjęciach obie oskarżone, w kawiarni panował duży ruch. Według relacji świadka akurat weszła grupa gości „byli to młodzi ludzie, mężczyźni i kobiety”, czekali na wolne stoliki. Świadek zwrócił uwagę na dwie zaniedbane kobiety, które wyglądały jak „C. lub R.”. P. G. zeznał, że młodsza z kobiet zrobiła zamieszanie i przesunęła się bliżej stolika przy którym siedziała pokrzywdzona ze znajomym, a starsza podeszła do krzesła na którym była torebka. Po chwili obie kobiety nic nie zamawiając szybko wyszły z kawiarni. Świadek stwierdził, że obie kobiety stały blisko krzesła na którym leżała torebka. Sąd oceniając te zeznania jako wskazujące na sposób dokonania kradzieży, zupełnie pominął bardzo istotną okoliczność dotyczącą miejsca faktycznego położenia torebki. Wprawdzie Sąd zauważył, że świadek P. G. musiał się pomylić wskazując, że pokrzywdzona położyła torebkę na trzecim wolnym krześle przy stoliku, w sytuacji gdy z zeznań pokrzywdzonej wynika, iż torebkę położyła na fotelu za swoimi plecami. Jednak z tej istotnej okoliczności Sąd nie wysnuł logicznego wniosku, iż obie oskarżone nie znajdowały się blisko krzesła na którym leżała torebka, lecz tego gdzie leżało wierzchnie okrycie pokrzywdzonej. W sytuacji gdy ani barista P. G., ani pokrzywdzona oraz jej znajomy P. R. pomimo, że siedział naprzeciwko niej, nie zauważyli momentu kradzieży torebki, a w lokalu oprócz obu oskarżonych znajdowała się spora grupa innych osób, to wyciągnięcie wniosku o dokonaniu kradzieży przez obie oskarżone wydaje się nieuprawnione, niepoparte żadnym innym dowodem poza wewnętrznym przekonaniem, wynikającym z powszechnie panujących stereotypów społecznych. Rację ma bowiem skarżący podnosząc, że w tej sytuacji kradzieży torebki mogła dokonać każda inna osoba będąca w tym czasie w kawiarni. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy analiza akt przedmiotowej sprawy oraz ocena zeznań świadków nie pozwala na przypisanie oskarżonym zarzucanego im w pkt I czynu, jak to uczynił Sąd Rejonowy, z uwagi na fakt, iż nie ma żadnych niewątpliwych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonych.

Wydawać by się mogło, iż orzekając o uznaniu oskarżonych za winne Sąd Rejonowy zapomniał o art. 5 § 2 k.p.k. Stan nie dających się usunąć wątpliwości jest stanem niemożności poczynienia niewątpliwych ustaleń pomimo wykorzystania wszystkich przewidzianych prawem metod i w tym znaczeniu jest kategorią obiektywną.
W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia właśnie z powyższą sytuacją. W sprawie nie znalazły się żadne dowody świadczące jasno, że oskarżone dokonały kradzieży torebki na szkodę T. M., a oskarżona M. Ł. (1) dokonała kradzieży torebki należącej do M. M. (2). Mając na względzie powyższe oraz wobec tego, że oskarżone nie przyznały się do winy stwierdzić należy, że materiał dowodowy, ujawniony w toku postępowania w niniejszej sprawie, nie dostarczył wystarczających dowodów na popełnienie przez oskarżone przypisanych im w zaskarżonym wyroku czynów. Sąd Okręgowy wydając orzeczenie reformatoryjne miał na uwadze, że zebrane dowody pozwalają na odmiennie rozstrzygnięcie niż to miało miejsce w I instancji. Sąd Okręgowy zważył, bowiem, że dokonana ocena materiału dowodowego przez Sąd I instancji jest w sposób oczywisty błędna.

Sąd Okręgowy doszedł tym samym do przekonania, że dokonane przez Sąd I instancji przypisanie winy M. Ł. (1) i M. Ł. (2) w zakresie udziału w objętych zarzutem kradzieżach opiera się nie tyle na niebudzących wątpliwości dowodach, lecz przekonaniu pokrzywdzonych i świadka P. G., które o czym była mowa wyżej, nie zostało zweryfikowane w sposób, który wykluczyłby tezę, że inne osoby dokonały kradzieży obu torebek. Tym samym oskarżonym nie udowodniono winy zaś dostępny, wartościowy materiał dowodowy nie pozwala na konwalidowanie tego braku. Tym samym kierując się normą art. 5 § 1 k.p.k. oskarżonych należało od zarzucanych im czynów uniewinnić.

Wobec tego apelację wniesioną przez obrońcę oskarżonych Sąd Okręgowy uznał za w pełni uzasadnioną i w tym zakresie zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił oskarżone od popełnienia zarzucanych im czynów, zaś kosztami sądowymi w sprawie obciążył Skarb Państwa.

Wobec złożenia wniosku przez obrońcę oskarżonych o zasądzenie zwrotu od Skarbu Państwa na rzecz obu oskarżonych wydatków związanych z ustanowieniem w sprawie obrońców, Sąd Odwoławczy zgodnie z art. 632 pkt 2 k.p.k. orzekł o uzasadnionych wydatkach strony. Z uwagi na uniewinnienie oskarżonych koszty postępowania ponosi Skarb Państwa, w tym również koszty zastępstwa adwokackiego poniesione przez oskarżone. Wobec braku udokumentowania wysokości poniesionych przez oskarżonych kosztów (faktury, rachunku lub innego dokumentu potwierdzającego w jakiej wysokości należność na rzecz adwokatów została uiszczona), wysokość kosztów za postępowanie przed Sądem I instancji została ustalona w oparciu o zasadę z §14 ust 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013r. poz. 461). Wobec faktu, iż sprawa została wszczęta przed dniem 1 stycznia 2016r., zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r. poz. 1800), do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. Natomiast wysokość kosztów za postępowanie przed Sądem Odwoławczym została ustalona w oparciu o przepis § 11 ust 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r. poz. 1800).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.

SSO Anna Zawadka SSO Maciej Schulz SSO Ludmiła Tułaczko