Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2014r. w O.

sprawy z odwołania R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

na skutek skargi organu rentowego

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 9 grudnia 2013r. w sprawie IIIUa 6/13

orzeka:

I.  wznawia postępowanie zakończone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 9 grudnia 2013r. w sprawie IIIUa 6/13;

II.  oddala skargę o wznowienie postępowania.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 8.08.2013r. oddalił odwołanie R. S. od decyzji z dnia 8.06.2011r. Natomiast decyzje z dnia 16.06.2011r., z dnia 01.07.2011r. i z dnia 28.07.2011r. zmienił w ten sposób, że przyznał R. S. prawo do zasiłku chorobowego za łączny okres od dnia 06.05.2011r. do dnia 19.08.2011r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 09.12.2013r. oddalił apelację organu rentowego.

Dnia 20.03.2014r. ZUS wniósł skargę o wznowienie postępowania w przedmiotowej sprawie. Powołał się na art.403§2 kpc, czyli na ujawnienie nowych okoliczności wpływających na prawo do zasiłku R. S. tj. faktu pozostawania w ubezpieczeniu społecznym z tytułu stosunku pracy zawartego z Pocztą Polską S.A. także w okresie od 01.05.2011r. Zdaniem organu rentowego okoliczność ta powoduje, że R. S. nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od 06.05.2011r. do 19.08.2011r., gdyż winien być zastosowany art.17 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2005r., Nr 31, poz. 267 z późn. zm.), a nie art.13 ust.1 pkt 2 w/w ustawy.

W konkluzji ZUS wniósł o wznowienie postępowania w sprawie i zmianę wyroku poprzez oddalenie odwołania R. S. od decyzji z dnia 16.06.2011r., z dnia 01.07.2011r. i z dnia 28.07.2011r.

Rozpoznając ponownie sprawę w granicach zakreślonych skargą o wznowienie postępowania Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. S. w okresie od 01.09.1994r. do 30.04.2011r. był zatrudniony w Poczta Polska S.A. Centrum Poczty Oddział Rejonowy w C.. W dniu 11.05.2011r. ubezpieczony zwrócił się do ZUS z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego za okres zwolnienia lekarskiego wystawionego od 19.04.2011r. do 05.05.2011r. Następnie składał kolejne zwolnienia lekarskie za okresy od 06.05.2011r. do 23.05.2011r., od 24.05.2011r. do 20.06.2011r., od 21.06.2011r. do 19.07.2011r. i od 20.07.2011r. do 19.08.2011r.

R. S. dodatkowo jest członkiem rady nadzorczej od 2008r. w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o.o. w P. i z tego tytułu otrzymuje comiesięczne świadczenie w wysokości 120% minimalnego wynagrodzenia, natomiast z tytułu udziału w posiedzeniach rady nadzorczej nie pobierał i nie pobiera honorarium. Świadczenie, które otrzymuje R. S., jest wolne od składek na ubezpieczenia społeczne.

W sprawie III Ua 6/13 Sąd Okręgowy uznał, że prawidłowo Sąd I instancji zmienił dwie decyzje z dnia 16.06.2011r. oraz decyzje z dnia 01.07.2011r. i z dnia 28.07.2011r. i przyznał R. S. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 06.05.2011r. do dnia 19.08.2011r.

Sąd Okręgowy uznał, że prawidłowo Sąd Rejonowy zastosował art.13 w/w ustawy. Przepis ten określa sytuacje, które powodują, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, w sytuacji gdy niezdolność do pracy powstała 1) w trakcie trwania ubezpieczenia, 2) po ustaniu ubezpieczenia (w warunkach określonych w art. 7 ustawy).

Sąd przyjął, że tytuł ubezpieczenia chorobowego R. S. ustał w dniu 30.04.2011r., podczas gdy zaświadczenia niezdolności do pracy dotyczyły okresu od 06.05.2011r. do 23.05.2011r., od 24.05.2011r. do 20.06.2011r., od 21.06.2011r. do 19.07.2011r., od 20.07.2011r. do 19.08.2011r. Stąd na gruncie niniejszej sprawy, we wskazanym zakresie, zastosowanie winien znaleźć przepis art. 13 w/w ustawy - nie zaś art. 17.

W sprawie III Ua 6/13 Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 13 w/w ustawy wyłączające prawo R. S. do otrzymania zasiłku chorobowego. Bowiem mimo, że kontynuował on działalność zarobkową w postaci członkostwa w radzie nadzorczej spółki akcyjnej, to okoliczność ta nie stanowiła tytułu do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym i nie zapewniała prawa do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

W skardze o wznowienie postępowania w sprawie III Ua 6/13 ZUS wskazał, że R. S. po rozwiązaniu z nim przez Pocztę Polską stosunku pracy, odwołał się do Sądu i wniósł o przywrócenie go do pracy. Wyrok w Sądzie Okręgowym w Płocku zapadł w tej sprawie dnia 13.10.2011r. R. S. zgłosił gotowość podjęcia pracy i stawił się do pracy dnia 14.10.2011r. Sąd nie zasądził R. S. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, a jedynie 1-miesięczne wynagrodzenie. Dnia 25.10.2011r. Poczta Polska S.A. zgłosiła R. S. do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych od dnia 01.05.2011r. Za okresy pozostawania bez wynagrodzenia zostały sporządzone raporty zerowe.

ZUS uznał, że wobec powyższego R. S. od dnia 01.05.2011r. pozostawał w stosunku pracy i podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia. Dlatego do okresu od dnia 01.05.2011r. także należy zastosować art.17 ust.1 w/w ustawy, a nie art.13 ustawy. Tym samym organ rentowy stanął na stanowisku, że w czasie orzeczonej niezdolności do pracy R. S. wykonywał pracę zarobkową i wykorzystał zwolnienie lekarskie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia i dlatego nie jest uprawniony do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy uznał, że zachodzą podstawy do wznowienia postępowania. W myśl art.403§2 kpc – można żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Sąd doszedł bowiem do wniosku, że okoliczność, iż R. S. został przywrócony do pracy, wyszła na jaw dopiero podczas wykonywania przez ZUS wyroku w sprawie IIIU Ua 6/13. Skarga o wznowienie postępowania została przez ZUS złożona w ustawowym terminie wynikającym z art.407 kpc. Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca wznowienie postępowania wiąże z okolicznościami, które „mogłyby” mieć wpływ na wynik sprawy. Zatem dopiero postępowanie na skutek złożenia skargi o wznowienie postępowania ostatecznie odpowiada na pytanie, czy okoliczności te miały istotnie wpływ na wynik poprzedniego rozstrzygnięcia sprawy.

Analizując zatem ponownie materiał dowodowy w granicach złożonej skargi i w kontekście ujawnionej informacji o przywróceniu R. S. do pracy, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że okoliczność ta nie wpływa na wynik przedmiotowej sprawy.

Organ rentowy w skardze o wznowienie postępowania stanął na stanowisku, że w wyniku przywrócenia do pracy R. S. pozostawał w stosunku pracy od dnia 01.05.2011r.

Ze stanowiskiem takim nie sposób się zgodzić. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 28.05.1976r. (V PZP 12/75) wyjaśnił, że orzeczenie o przywróceniu do pracy ma charakter mieszany tj. konstytutywno-deklaratywny. Konstytutywny charakter tego orzeczenia wyraża się w tym, że doprowadza ono do powstania stosunku pracy, jaki istniał przed zakwestionowanym rozwiązaniem umowy o pracę. Deklaratoryjny zaś charakter przejawia się w tym, że wyrok taki zobowiązuje pracodawcę do zatrudnienia pracownika. Przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich warunkach oznacza zatem, że pracodawca jest obowiązany zatrudnić go na takim samym stanowisku, jakie zajmował uprzednio, zapewnić mu możliwość wykonywania takiej samej pracy i za wynagrodzeniem zgodnym z obowiązującymi u tego pracodawcy przepisami płacowymi (wyrok SN z dnia 24 października 1997 r., I PKN 326/97). Obowiązek ten ciąży na pracodawcy pod warunkiem terminowego zgłoszenia przez pracownika gotowości niezwłocznego podjęcia pracy (art.48 k.p.). Dopiero w następstwie tych dwóch zdarzeń - wyroku przywracającego do pracy i zgłoszenia przez pracownika gotowości podjęcia pracy - następuje reaktywowanie stosunku pracy. Skutek ten wyraża konstytutywny charakter wyroku przywracającego do pracy.

W konsekwencji orzeczenie o przywróceniu do pracy powoduje restytucję stosunku pracy ex nunc, czyli na przyszłość, tj. z chwilą spełnienia przesłanek z art.48 kp. Nie unieważnia natomiast bezprawnego oświadczenia pracodawcy z mocą wsteczną.

Przekładając te rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, że stosunek pracy pomiędzy R. S. a Pocztą Polską SA został restytuowany z chwilą zgłoszenia przez niego gotowości do podjęcia pracy, co miało miejsce dnia 14.10.2011r., a więc już po spornym okresie.

Brak jest natomiast podstaw prawnych do uznania, że R. S. pozostawał w zatrudnieniu od dnia 01.05.2011r. Wskazać tu należy, że zgodnie z art.51 kp - pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. Przepis ten wprowadza fikcję prawną, bowiem podkreślić należy, że okres pozostawania bez pracy wliczany do okresu zatrudnienia nie jest równoznaczny z istnieniem stosunku pracy, w tym czasie pracownik nie nabywa żadnych uprawnień, które zależą od pozostawania w zatrudnieniu.

Sąd w niniejszym składzie w całości podziela pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 15.05.2014r. (IIIAUa 34/14), zgodnie z którym pojęcie "okres pozostawania bez pracy", o którym mowa w art. 51 § 1 k.p. jest okresem świadczenia pracy, który nie jest okresem zatrudnienia ani okresem uznawanym za taki okres, a jedynie okresem podlegającym wliczeniu do okresu zatrudnienia. W związku z tym pracownik przywrócony do pracy orzeczeniem sądu, nie pozostaje w tym okresie w stosunku pracy. Orzeczenie to doprowadza do powstania stosunku pracy "na przyszłość" nie unieważnia natomiast bezprawnego oświadczenia pracodawcy z mocą wsteczną, tj. od momentu w jakim zostało złożone.

W konsekwencji takiego ustalenia podnieść należy, że R. S. w spornym okresie tj. od 06.05.2011r. do 19.08.2011r. nie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia. Wobec powyższego nie ma w odniesieniu do tego okresu zastosowania art.17 ust.1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Natomiast należy stosować dla oceny tego okresu art.13 ust.1 pkt 2 w/w ustawy. Zgodnie z tym przepisem - zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Z treści art. 13 ust. 1 pkt 2 wynika więc, że jedną z przyczyn wyłączającą prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia jest kontynuowanie lub podjęcie działalności zarobkowej, ale tylko takiej działalności zarobkowej, która stanowi tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

W niniejszej sprawie tytuł ubezpieczenia chorobowego skarżącego ustał 30.04.2011r., a kolejny został nawiązany dopiero od dnia 14.10.2011r. Po dniu 30.04.2011r. odwołujący kontynuował działalność zarobkową tj. brał udział w posiedzeniach rady nadzorczej, za co otrzymywał świadczenie pieniężne (wynagrodzenie), jednakże nie stanowiło to podstawy do objęcia obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (co pozostawało poza sporem), przez co uznać należało, że nie została spełniona negatywna przesłanka wyłączająca prawo do zasiłku chorobowego, o której mowa w art.13 ust.1 pkt 2 w/w ustawy.

Reasumując powyższe Sąd Okręgowy, po ponownym rozpoznaniu sprawy, oddalił skargę o wznowienie postępowania na mocy art.412§1 kpc, uznając, że wyrok wydany w sprawie III Ua 6/13 jest prawidłowy, gdyż ujawniona okoliczność o przywróceniu R. S. do pracy pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy.