Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. K. (1) został oskarżony o to, że w dniu 23 sierpnia 2014 roku, w B., woj. (...) w mieszkaniu mieszczącym się na oś. (...) (...) dokonał naruszenia czynności narządów ciała osoby dla siebie najbliższej zamieszkującej wspólnie z nim tj. swojej żony A. K. w ten sposób, że uderzył w/w pokrzywdzoną z pięści w oko, czym spowodował u w/w pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci urazu okolicy oczodołu lewego z wylewem podspojówkowym, naruszających czynności narządów ciała pokrzywdzonej na okres poniżej siedmiu dni w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, tj. o przestępstwo z art. 157 § 2 i 4 kk.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 07 czerwca 2015 roku w sprawie II K 564/15 umorzył na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 kpk postępowanie karne prowadzone wobec oskarżonego M. K. (1) z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu;

- na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazał zwrócić oskarżycielce posiłkowej A. K. dowód rzeczowy, szczegółowo opisany w wykazie dowodów rzeczowych Nr I/22/15/P, pod pozycją 1 (jeden), znajdujący się na karcie 34 akt, zaksięgowany w księdze dowodów rzeczowych pod poz. Drz 476/15, po uprzednim sporządzeniu kopii nagrania z wymienionego nośnika, który nakazał pozostawić w aktach sprawy;

- zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. K. 756 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie pierwszoinstancyjne.

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonego M. K. (1) oraz pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej A. K..

Apelacja obrońcy oskarżonego wywiedziona została z podstawy prawnej art. 438 pkt 2 kpk i zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi obrazę art. 4 kpk, art. 5 kpk i art. 7 kpk, polegającą na nie wyjaśnieniu wątpliwości dotyczących momentu powstania u pokrzywdzonej opisanych w akcie oskarżenia obrażeń i interpretacji ich na niekorzyść oskarżonego, co doprowadziło do błędnych ustaleń, jakoby to oskarżony miał uderzyć w dniu 23 sierpnia 2014 roku pokrzywdzoną, powodując tym samym wspomniane obrażenia, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Skarga apelacyjna pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej wywiedziona została z podstawy prawnej art. 438 pkt 1 i 2 kpk i zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego:

- art. 115 § 2 kk polegającą na nie uwzględnieniu wszelkich przesłanek oceny stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, a zwłaszcza: rodzaju i charakteru dobra naruszonego działaniem oskarżonego, sposobu i okoliczności popełnienia czynu, wagi naruszonych przez sprawcę obowiązków oraz postaci zamiaru i motywacji kierującej nim przy jego popełnianiu, a w konsekwencji nieprawidłową ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu;

- art. 157 § 2 i 4 kk poprzez błędne uznanie, że działanie oskarżonego było umotywowane chęcią ochrony życia pokrzywdzonej, podczas gdy oskarżony dopuścił się przemocy fizycznej wobec osoby mu najbliższej, co nie znajdowało żadnego usprawiedliwienia w danych okolicznościach.

2.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku poprzez naruszenie:

- art. 4 kpk , art. 7 kpk w zw. z art. 92 kpk, i art. 410 kpk, polegającą na jednostronnej, pobieżnej i wybiórczej ocenie dowodów, wyrażającej się w wyeksponowaniu jedynie tych okoliczności, które przemawiały na korzyść oskarżonego M. K. (2), bez rozważenia okoliczności przemawiających na jego niekorzyść, co skutkowało tym, że poczynione przez Sąd ustalenia - stanowiące efekt nie swobodnej, lecz dowolnej oceny dowodów - są sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego i doprowadziły do niesłusznego umorzenia postępowania karnego na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.;

- art. 17 § 1 pkt 3 kpk poprzez jego zastosowanie, a w konsekwencji umorzenie postępowania karnego w sytuacji, gdy okoliczności sprawy nie wskazywały na znikomą społeczną szkodliwość czynu.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie punktu 1 zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie wniesione w sprawie apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Odwoławczego zebrany w toku postępowania pierwszoinstancyjnego materiał dowodowy, został przez Sąd merytoryczny oceniony prawidłowo i wszechstronnie, a jego całokształt dawał wystarczające podstawy, by uznać sprawstwo i winę oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu z art. 157 § 2 i 4 kk.

Sąd pierwszej instancji zasadnie przyjął za miarodajne dla poczynionych ustaleń faktycznych zeznania pokrzywdzonej A. K.. Jej relacje odznaczają się wysoką spójnością, jednolitością i konsekwentnością. Przedstawiła w nich szczegółowo zachowanie oskarżonego prowadzące do spowodowania u niej obrażeń w postaci urazu okolicy oczodołu lewego z wylewem podspojówkowym. Istotnym dowodem pozwalającym pozytywnie zweryfikować wiarygodność twierdzeń pokrzywdzonej są zeznania naocznego świadka zdarzenia tj. syna stron - J. K., z których jednoznacznie wynika, że oskarżony przy próbie wyprowadzenia pokrzywdzonej z łazienki uderzył ją w twarz.

Relacje pokrzywdzonej potwierdzają również wydane w sprawie opinie – opinia biegłego R. E. oraz opinia sądowo - lekarska z (...) z Ł.. Pierwsza stwierdziła, że obrażenia pokrzywdzonej były wynikiem siły zewnętrznej, tj. powstały na skutek uderzenia tępym, twardym przedmiotem. Opinia ta wykluczyła aby uraz oka wyżej wymienionej był wynikiem przeprowadzonego u niej płukania żołądka.

Opinia sądowo-lekarska przedstawiona przez dr n. med. z Katedry i Zakładu (...) w Ł. – E. M. również wskazywała, iż stwierdzone u pokrzywdzonej obrażenie oka powstało wskutek działania przedmiotu twardego i tępego. Mogło to być uderzenie zadane otwartą ręką jak też pięścią. Według opiniującej uraz pokrzywdzonej nie mógł powstać w wyniku płukania żołądka, ponieważ w takich sytuacjach możliwe jest powstanie drobnych wybroczyn podspojówkowych symetrycznie w obrębie obu gałek ocznych.

Zeznań pokrzywdzonej nie dyskredytuje fakt, iż dokumentacja medyczna ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego nie wskazuje na występowanie u tejże obrażeń oka. Zważyć należy, iż wyżej wymieniona trafiła na powyższy oddział z powodu nadużycia leków przeciwbólowych. Zatem działania personelu medycznego w tym momencie skupione były tylko na udzielenie pomocy pokrzywdzonej w związku z próbą samobójczą. W tym stanie rzeczy poza zakresem zainteresowania mogły być dla personelu medycznego wszelkie inne okoliczności nie związane z sytuacją przedawkowania przez pokrzywdzoną leków. Nie ma również podstaw do kwestionowania zeznań pokrzywdzonej z tego powodu, że ta wylew w oku zaobserwowała dopiero następnego dnia po jej uderzeniu, kiedy tymczasem – jak wynika z opinii biegłej z zakresu okulistyki A. A., wylew taki winien powstać w dniu uderzenia. Biorąc pod uwagę sytuację z powodu której pokrzywdzona została przywieziona do szpitala, emocje jakie wywołało u niej zdarzenie z udziałem oskarżonego oraz fakt późnej pory stawienia się na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, pokrzywdzona mogła nie wykazać zainteresowana tym jak wygląda, a tym samym nie zauważyć czy działanie oskarżonego doprowadziło do spowodowania u niej skutków w zakresie zdrowia.

Wreszcie nie sposób też pominąć tego, że choć wyżej wymieniona stwierdziła, że wylew w oku powstał następnego dnia po jej uderzeniu, to o fakcie uderzenia poinformowała już lekarza psychiatrę podczas przeprowadzanej przez niego konsultacji na oddziale Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Informacja taka znalazła również potwierdzenie w dokumentacji medycznej z oddziału psychiatrycznego, na który to pokrzywdzona trafiła z SOR-u. Podkreślenia wymaga też okoliczność, iż w związku z rozpoznanym, podczas pobytu pokrzywdzonej na oddziale psychiatrii, urazem lewego oka, poddana została konsultacji okulistycznej, która potwierdziła fakt doznania przez wyżej wymienioną wylewu podspojówkowego oka lewego po urazie lewego oczodołu.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oceniony przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy, pozwolił na jednoznaczne ustalenie, że oskarżony M. K. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu z art. 157 § 2 i 4 kk.

Przechodząc do zarzutu apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zważyć należy, iż Sąd Rejonowy dokonał kompleksowej analizy przesłanek wymienionych w przepisie art. 115 § 2 kk pozwalających na prawidłową ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, wobec czego ta ostatnia jest przekonująca i Sąd Okręgowy ją podziela.

Zauważyć należy, iż inkryminowane zdarzenie rozegrało się na tle sytuacji wywołanej przez pokrzywdzoną, która to po zamknięciu się w łazience miała zażyć dużą ilość tabletek przeciwbólowych. Informacja niniejsza przekazana oskarżonemu przez syna stron wywołała jego zaniepokojenie, wobec czego podjął działania ukierunkowane na udaremnienie pokrzywdzonej próby samobójczej. Zachowanie podsądnego, w sytuacji przekonania, iż żona mogła zrobić sobie krzywdę niewątpliwie podejmowane było pod wpływem silnych emocji. Do zadania ciosu pokrzywdzonej doprowadziła wręcz jej postawa, wszak uparcie nie pozwoliła wyprowadzić się oskarżonemu z łazienki, co też wywołało u niego reakcję agresywną, podjętą – jak słusznie zauważył sąd merytoryczny – pod naporem chwili, a więc nagłą, nieprzemyślaną, nakierowaną na opanowanie sytuacji zagrożenia życia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że czyn oskarżonego miał charakter wyłącznie emocjonalny, wynikający z silnego wzburzenia będącego następstwem zachowania się pokrzywdzonej, a jego dokonaniu towarzyszyło użycie niewielkiej siły – co potwierdza opinia biegłej z (...) w Ł..

W tych okolicznikach rozstrzygnięcie w zakresie stwierdzenia znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu zarzuconego oskarżonemu, a tym samym konieczności umorzenia postępowania jest jak najbardziej słuszne.

Nie mniej jednak Sąd Rejonowy w sposób niekompletny skonstruował, w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, podstawę prawną powyższej decyzji. Nie powołał wszak zastosowanego przepisu prawa karnego materialnego - art. 1 § 2 kk - który to statuuje, iż nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Stąd też niezbędna stała się zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uzupełnienie podstawy prawnej w tym zakresie o wskazany przepis.

Sąd Okręgowy oddalił wnioski dowodowe pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej z uwagi na fakt, iż dla oceny zachowania oskarżonego nie było istotne kiedy pokrzywdzona złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, jak i to że została zdradzona przez męża.

Sąd Okręgowy zwolnił oskarżycielkę posiłkową od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zważywszy na jej trudną sytuację materialną.

Oskarżonego natomiast, na podstawie powołanych w wyroku przepisów, obciążył wydatkami za postępowanie odwoławcze.