Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Adam Bednarczyk

Sędziowie: SSO Zenon Stankiewicz

SSO Jacek Matusik (spr.)

protokolant: p.o. protokolant sądowy Agnieszka Karpińska

przy udziale prokuratora Anny Radyno - Idzik

po rozpoznaniu dnia 7 grudnia 2016 r. w Warszawie

sprawy N. B., syna M. i H., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwa z art. 56 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks, art. 62 § 3 kks w zw. z art. 6 § 2 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim

z dnia 24 marca 2016 r. sygn. akt II K 377/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Nowym Dworze Mazowieckim.

SSO Zenon Stankiewicz SSO Adam Bednarczyk SSO Jacek Matusik

Sygn. akt VI Ka 802/16

UZASADNIENIE

N. B. został oskarżony o to, że:

1. w okresie od sierpnia 2007 r. do marca 2008 r. w N., działając w wykonaniu tego samego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, podał nieprawdę w deklaracjach dla podatku od towarów i usług (VAT-7) za miesiące: od sierpnia 2007 r. do marca 2008 r., złożonych do Urzędu Skarbowego w N. w okresie od dnia 25 września 2007 r. do dnia 25 kwietnia 2008 r., poprzez obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wyżej wskazanych deklaracjach, mimo braku podstaw do skorzystania z uprawnienia do obniżenia i spowodowanie tym samym uszczuplenia należności publicznoprawnej w wysokości 1.796.809,00 zł., to jest o czyn z art. 56 § 1 k.k.s w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.,

2. w okresie od stycznia 2008 r. do marca 2008 r. w I., ul. (...), działając w wykonaniu tego samego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, nie przechowywał, wbrew obowiązkowi w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej faktur VAT, dokumentujących poniesione wydatki, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą za miesiące: styczeń 2008 r. – marzec 2008 r., to jest o czyn z art. 62 § 3 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim, wyrokiem z dnia 24 marca 2016r., sygn. akt II K 377/13 uznał oskarżonego za winnego zarzucanych mu czynów, z tym że co do czynu zakwalifikowanego z art. 62 § 3 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. uznał, że dotyczy on faktur VAT, dokumentujących poniesione wydatki, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą za miesiące: luty i marzec 2008r. oraz ograniczył czas, w którym miał on być popełniony, do okresu od 01.02.2008r. do 31.03.2008r.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który orzeczeniu temu zarzucił obrazę przepisów postępowania oraz błąd w ustaleniach faktycznych i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oraz zawarty w niej wniosek zasługują na uwzględnienie, chociaż nie do końca z przyczyn podniesionych przez skarżącego.

Na wstępie przypomnieć należy, iż zgodnie z treścią art. 8 § 1 k.p.k. sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Tym samym więc niedopuszczalne jest opieranie się przez ten sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych na ustaleniach poczynionych przez inny organ, a więc niejako "przejmowania" ustaleń tego organu, gdyż obowiązkiem sądu jest poczynienie własnych ustaleń jako jedynie dopuszczalnej podstawy rozstrzygnięcia (vide m.in. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II AKa 385/12 LEX nr 1236434). Tymczasem już tylko pobieżna lektura pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, wskazuje jednoznacznie, że Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę w pełni oparł się i przyjął za własne, ustalenia faktyczne dokonane przez pracowników Urzędu Skarbowego w N. w toku kontroli podatkowej oskarżonego, a przedstawione w protokole z dnia 29 września 2012r. Co więcej, Sąd nie tylko powielił te ustalenia, ale jednocześnie w żaden sposób ich nie zweryfikował, co mógł przecież uczynić chociażby poprzez dołączenie akt kontroli i analizę znajdujących się w nich, dokumentów. Należy również zauważyć, że jak wynika z treści wskazanego protokołu kontroli, zawarte w nim ustalenia, czynione były m.in. w oparciu o zeznania oskarżonego, który w postępowaniu kontrolnym był pouczony o odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k. za składanie fałszywych zeznań, a zatem w oparciu o dowód, którego nie można wykorzystać w postępowaniu karnym - skarbowym. Już tylko to uchybienie, które Sąd Okręgowy, mając na względzie treść art. 440 k.p.k., uwzględnił z urzędu skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. Nie mniej jednak, dodatkowo zauważyć należy, iż nawet gdyby przyjąć ustalenia faktyczne poczynione w toku kontroli za prawidłowe, to nie są one wystarczające do przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa skarbowego. Oczywistym jest bowiem, że inne są przesłanki odpowiedzialności podatkowej, które legły u podstaw wydania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego decyzji o ustaleniu zobowiązania podatkowego, a inne te, które pozwalają na przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa skarbowego. I tak w przypadku przestępstwa z art. 56 § 1 k.k.s zarzucanego oskarżonemu niezbędne było wykazanie, iż umyślnie podał nieprawdę w deklaracjach dla podatku od towarów i usług, podczas, gdy do wydania decyzji o ustaleniu zobowiązania podatkowego wystarczające było to, że oskarżony nie dysponował fakturami (oryginałami lub duplikatami) stanowiącymi podstawę rozliczenia podatku. Nie można przecież wykluczyć, że oskarżony w czasie dokonywania rozliczenia podał prawdziwe dane, jednakże z powodu utraty stosownej dokumentacji, nie mógł ich udowodnić w toku kontroli podatkowej. W takim przypadku oczywistym jest, że nie można mu będzie przypisać umyślnego działania polegającego na podaniu nieprawdy, nawet jeżeli utrata dokumentów nastąpiła z jego winy. W tym miejscu zwrócić należy uwagę, iż z treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika jednoznacznie, czy Sąd Rejonowy uznał, że dokumentacja podatkowa oskarżonego została faktycznie skradziona w wyniku włamania do samochodu w dniu 31 stycznia 2008r., czy też nie, która to okoliczność w realiach niniejszej sprawy, jest zdaniem Sądu Okręgowego, niezwykle istotna z punktu widzenia ewentualnej odpowiedzialności oskarżonego za czyn z art. 56 § 1 k.k.s. Jeżeli bowiem dać wiarę oskarżonemu, że faktycznie kradzież dokumentacji miała miejsce, to nie można wykluczyć, że dokumentacja ta uzasadniała takie rozlicznie podatku, jakiego dokonał oskarżony, a tym samym brak będzie podstaw do przypisania mu czynu polegającego na podaniu nieprawdy w rozliczeniu. Odnośnie, przypisanego oskarżonemu, czynu z art. 62 § 3 k.k.s., wskazać należy, iż również w tym zakresie, na obecnym etapie postępowania, ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji nie można uznać za prawidłowe. Zmiana opisu czynu dokona przez Sąd Rejonowy wskazuje, iż Sąd ten uznał, że oskarżonemu nie można przypisać nieprzechowywanie dokumentów za miesiąc styczeń 2008r., co mogłoby wskazywać, iż Sąd przyjął, że faktycznie dokumenty te zostały skradzione oskarżonemu w dniu 31.01.2008r. Jednocześnie Sąd zupełnie nie zauważa, iż jak sam ustalił, Naczelnik Urzędu Skarbowego w N. skierował do N. B. wezwanie z dnia 2 stycznia 2008r. w celu przeprowadzenia w dniu 16 stycznia 2008 r. czynności sprawdzających dotyczących prawidłowości rozliczenia podatku VAT w deklaracjach VAT-7 za październik 2007r. a dalsze czynności, podejmowane w 2008 roku przez urząd, w ramach kontroli oskarżonego dotyczyły tego właśnie okresu (a przynajmniej w aktach sprawy brak jest dowodów wskazujących, że oskarżonego wzywano do przedstawienia dokumentów za okres luty-marzec 2008r.). Dokumentów dotyczących okresu od stycznia 2008r. do marca 2008 r. zażądano od oskarżonego dopiero w trakcie kontroli wszczętej i przeprowadzonej w 2012 roku, a więc przeszło cztery lata później. Tym samym więc, na obecnym etapie postępowania brak jest jakichkolwiek dowodów, że oskarżony w okresie od 01.02.2008r. do 31.03.2008r. wbrew obowiązkowi nie przechowywał stosownych dokumentów, a zgromadzony materiał dowodowy pozwala jedynie na stwierdzenie, że dokumentów tych oskarżony nie posiadał w czasie kontroli podatkowej w 2012 roku.

Podsumowując, stwierdzone wyżej uchybienia skutkują koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji, do ponownego rozpoznania. Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Rejonowy winien ponownie przeprowadzić w całości postępowanie dowodowe, przy czym musi pamiętać o treści art. 8 § 1 k.p.k., co łączy się z koniecznością dołączenia pełnej dokumentacji zebranej w toku kontroli podatkowej i dokonania jej analizy w powiązaniu z pozostałymi dowodami zarówno z dokumentów jak i tych o charakterze osobowym. W szczególności ustalić należy, czy faktycznie w wyniku włamania do samochodu w dniu 31 stycznia 2008r., została skradziona dokumentacja podatkowa oskarżonego oraz czy w okresie luty – marzec 2008r. rzeczywiście oskarżony nie przechowywał dokumentów za luty i marzec 2008 roku. Dopiero wyjaśnienie tych okoliczności bowiem, pozwoli na ustalenie, czy oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów, które zgodnie z art. 4 § 1 k.k.s. mogą być popełnione wyłącznie umyślnie

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku.

SSO Zenon Stankiewicz SSO Adam Bednarczyk SSO Jacek Matusik