Pełny tekst orzeczenia

II C 501/15

UZASADNIENIE

(...) S.A. w L. wniosła pozew o zasądzenie od T. O. na swoją rzecz 85’289,77 zł z odsetkami ustawowymi od 27 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty tytułem opłaty należnej za pobór energii elektrycznej w okresie od 3 lutego 2014r. do 27 lipca 2014r. bez zawartej umowy, oraz zasądzenie kosztów procesu.

Nakazem zapłaty z 29 grudnia 2014r., wydanym w postępowaniu upominawczym, Sąd uwzględnił w całości żądanie powoda.

T. O. wniósł sprzeciw od tego nakazu domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz od powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany podniósł, że wypowiedzenie umowy o dostawę energii elektrycznej z 28 lutego 2013r., łączącej strony było bezskuteczne ponieważ w dacie złożenia tego oświadczenia powód był dłużnikiem pozwanego. Niezależnie od tego, nawet jeśli uznać, iż doszło do wypowiedzenia poprzedniej umowy to została ona ponownie zawarta w sposób konkludentny. Ponadto pozwany zgłosił zarzut potrącenia w związku z przysługującą mu od powoda bonifikatą w kwocie 136’054,91 złotych z tytułu nieuzasadnionej zwłoki w usuwaniu zakłóceń w dostawie energii w okresie od 31 lipca 2012r. do 10 stycznia 2014r.

Powód podtrzymał swoje stanowisko. W szczególności spółka zaprzeczyła, aby strony łączyła w tym okresie umowa zawarta per facta concludentia oraz aby istniały jakiekolwiek zobowiązania finansowe przysługujące T. O. przeciwko (...).

Stan faktyczny:

Strony łączyła umowa nr (...) o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, zawarta 28 lutego 2013r., która obowiązywała od 1 marca 2013 r. Dotyczyła ona usługi dystrybucji energii elektrycznej w punkcie poboru położonym w P. przy ul. (...).

/ umowa wraz z warunkami dostarczania i odbioru energii elektrycznej – k 72-73 /

Z uwagi na nieuregulowanie przez pozwanego zadłużenia za usługi dystrybucji energii elektrycznej, w dniu 9 grudnia 2013 r. wstrzymana została dostawa energii elektrycznej po wcześniejszym dostarczeniu pozwanemu wezwania do zapłaty. Tego dnia doszło do odłączenia energii w rozdzielni niskiego napięcia znajdującej się na posesji pozwanego. Pozwany wielokrotnie utrudniał powodowi dostęp do urządzeń infrastruktury energetycznej znajdujących się na jego posesji. Po kilku dniach od wstrzymania dostawy energii elektrycznej zdalnie sprawdzono, że licznik został samowolnie podłączony przez pozwanego w stacji transformatorowej znajdującej się na terenie posesji.

/ zeznania świadka L. S. – k 237, zeznania świadka P. G. – k 237, zeznania świadka P. O. – k 289 /

Ze względu na zadłużenie pozwanego, w dniu 19 grudnia 2013 r. powód przesłał pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, które T. O. odebrał 30 grudnia 2013 r. W oświadczeniu po raz kolejny wezwano pozwanego do uregulowania należności. Zgodnie z zawartą w niniejszym piśmie informacją umowa ulegała rozwiązaniu po upływie 30 dni od dnia doręczenia oświadczenia o jej wypowiedzeniu .

/ oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wraz z dowodem jego doręczenia – k 170-172 /

29 lipca 2014r. pracownicy powoda przeprowadzili na posesji pozwanego kontrolę układu pomiarowo-rozliczeniowego, w trakcie której stwierdzono, że pozwany usunął plomby na skrzynce rozdzielczej stacji transformatorowej, zamontował bezpieczniki mocy i przywrócił zasilanie w energię elektryczną. Kontrolujący odczytali stany zużycia energii elektrycznej czynnej i energii elektrycznej biernej indukcyjnej. Kontrola odbyła się w obecności T. O., który nie wniósł zastrzeżeń do sporządzonego na tę okoliczność protokołu.

/ protokół kontroli wraz załącznikiem – k 12-13 /

W oparciu o przeprowadzoną kontrolę powód wystawił notę obciążeniową za nielegalny pobór energii elektrycznej przez pozwanego, w ilości 41482 kWh. Wysokość opłaty z tego tytułu wyliczono zgodnie z obowiązującą W (...) taryfą opłat, tzn. jako pięciokrotność stawki opłaty określonej dla grupy taryfowej, do której zakwalifikowany byłby pozwany, na kwotę 85’289,77 zł.

/ nota obciążeniowa – k 17, taryfa opłat (...) k 22-42 /

Pismem z 18 sierpnia 2014r. pozwany został wezwany do uregulowania tej należności w terminie do 26 sierpnia 2014r.

/ wezwanie do zapłaty – k 16 /

Pozwany nie zapłacił tej należności.

/ niesporne /

W październiku 2011r. rzeczoznawca Stowarzyszenia (...)dokonał oceny stanu technicznego stacji transformatorowej słupowej w zakresie połączeń uziemiających, znajdującej się na nieruchomości pozwanego, z której poprowadzone było przyłącze zasilające posesję T. O.. Rzeczoznawca wskazał na zły sposób wykonania uziomów i ich zły stan techniczny oraz podkreślił konieczność wymiany tej instalacji. Raport tego rzeczoznawcy jest w pełni profesjonalny i potwierdza nieprawidłowości występujące wówczas w uziemieniu stacji transformatorowej.

/ raport rzeczoznawcy (...) k 125-139, opinia pisemna biegłego elektryka L. k. – k 335 - 345 /

Na skutek powyższego raportu T. O. wykonał na własny koszt za zgodą powoda przebudowę instalacji uziemiającej stacji transformatorowej.

/ niesporne /

Licznik energii elektrycznej o numerze (...), który był przedmiotem kontroli z 29 lipca 2014r. działał prawidłowo. Jest to pojedynczy licznik trójfazowy typu (...), który mierzy między innymi energię czynną, energię bierną indukcyjną, energię bierną pojemnościową oraz posiada wskaźnik mocy maksymalnej. Wskazania licznika są prawidłowe. Asymetria obciążenia w układach trójfazowych jest zjawiskiem typowym i występuje także w instalacji znajdującej się u pozwanego. Można ją częściowo likwidować przełączając odbiorniki z fazy najbardziej obciążonej na pozostałe fazy, aby uzyskać zbliżone obciążenia na poszczególnych fazach i tym samym zbliżone wartości natężeń prądu w poszczególnych fazach, tzn. równomierne obciążenie przewodów. Asymetria obciążenia nie ma wpływu na wskazania licznika. Licznik trójfazowy indukcyjny posiada trzy oddzielne układy pomiarowe dla każdej z faz i układ sumujący, który podaje wynikową ilość pobranej energii elektrycznej. Czynnikiem mającym wpływ na pomiar pobieranej przez odbiorcę energii elektrycznej jest natomiast uziemienie stacji transformatorowej. Przy złym jego wykonaniu, gdy instalacja uziemiająca ma zbyt wysoką wartość rezystencji, część energii elektrycznej jest tracona na tej instalacji, i nie dociera do odbiorcy, ale energia ta jest mierzona przez licznik. W efekcie, za utraconą w ten sposób część energii płaci odbiorca. Po remoncie instalacji uziemiającej, wykonanej przez pozwanego w połowie 2013r., zjawisko to nie występuje. Obecnie nie jest możliwe wyliczenie, jaka część energii była tracona przed przebudową uziomu. Wymagałoby to bowiem dokonania pomiarów wartości rezystencji poprzedniej instalacji, której nie da się już odtworzyć. Ograniczniki przepięć nie mogły mieć wpływu na ilość pobranej energii elektrycznej. Ograniczniki przepięć są w czasie normalnej pracy stacji transformatorowej elementami biernymi, tzn. nie pracują. Spełniają swoją rolę tylko w przypadku dużych przepięć odprowadzając wówczas udar przepięciowy do ziemi. Ograniczniki przepięć nie mają wpływu na ilość energii elektrycznej pobieranej i mierzonej przez licznik.

/ opinia pisemna biegłego elektryka L. k. – k 335 – 345, zeznania biegłego – k 382 /

Przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi toczy się proces z powództwa (...) S.A. w L. przeciwko T. O. o zapłatę 38’543,97 zł należności za usługę dystrybucji energii elektrycznej w okresie obowiązywania umowy nr (...).

/ kopia pozwu z załącznikami ze sprawy XII GC 1015/14 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia – k 304-326 /

Sąd oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do przedstawienia pomiarów uziemienia za cały okres współpracy między stronami oraz zestawienia zużycia miesięcznego energii elektrycznej przez pozwanego za okres 10 lat oraz dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyliczenia ilości energii elektrycznej pobranej przez pozwanego w nadmiernej ilości wskutek wady uziemienia stacji transformatorowej, zgłoszony na ostatniej rozprawie. Wniosek ten jest spóźniony. Pozwany wiedział o wadzie instalacji uziemiającej co najmniej od końca 2011 roku, gdy na jego zlecenie sporządzony został raport rzeczoznawcy (...). Konsekwencją tego raportu była przebudowa instalacji uziemiającej wykonana przez T. O. w lipcu 2013r. Nic zatem nie stało na przeszkodzie, aby wnioski te zostały zgłoszone już w samym sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym w tej sprawie w kwietniu 2015r., jak wymaga tego art. 503 § 1 kpc. Strona nie uprawdopodobniła, aby niezgłoszenie tych wniosków nastąpiło bez jej winy albo, że wystąpiły inne wyjątkowe okoliczności uzasadniające ich uwzględnienie na tak późnym etapie postępowania. Warto w tym miejscu zauważyć, że T. O. uzyskał informację o możliwym wpływie wadliwego uziemienia na wskazania licznika mierzącego pobór energii elektrycznej już z opinii biegłego sporządzonej w połowie września 2015r. na potrzeby sprawy XII GC 1015/14, której kopię złożyła strona powodowa na rozprawie 5 października 2015r. (k 253-281 akt), a która w zasadniczych kwestiach nie odbiega od opinii biegłego elektryka sporządzonej w tym procesie.

Rozważania prawne:

Strona pozwana nie kwestionuje faktu, że w okresie, za który powód naliczył opłatę będącą przedmiotem powództwa, T. O. pobierał energię elektryczną.

Przedmiotem sporu jest przede wszystkim to, czy w okresie tym strony łączyła umowa o świadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej, co wykluczałoby możliwość naliczenia opłaty za nielegalny pobór energii. Wbrew twierdzeniu powoda stron nie łączyła taka umowa w omawianym okresie. Poza sporem jest okoliczność, że dystrybutor złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z 28 lutego 2013r., zaś odbiorca otrzymał je 30 grudnia 2013r. Pozwany nie zakwestionował skutecznie podstawy dokonania tego wypowiedzenia, tzn. nie udowodnił, aby zadłużenie z tytułu dostawy nie istniało, albo zostało wcześniej uregulowane, a zatem wypowiedzenie odniosło skutek z upływem ostatniego dnia stycznia 2014r.

Nie jest zasadne twierdzenie jakoby strony łączyła umowa zawarta przez fakty dokonane, albowiem w zachowaniu strony powodowej i składanych przez nią oświadczeniach w okresie od grudnia 2013r. do lipca 2014r. nic nie wskazuje na istnienie po stronie (...) woli kontynuowania umowy po jej wypowiedzeniu. Warto przypomnieć, że powód odłączył dopływ energii elektrycznej jeszcze w grudniu 2013r., zaś przywrócenie zasilania było wynikiem samowolnego działania pozwanego. Okoliczność, że owa samowola była wiadoma powodowi na skutek kontroli przeprowadzonej przez jego pracowników, a mimo to powód nie podjął działań zmierzających do ponownego odłączenia zasilania, nie jest jeszcze przejawem woli zawarcia umowy, zwłaszcza w sytuacji, gdy pozwany dopuścił się owej samowoli a następnie została ona ujawniona jeszcze przed złożeniem mu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z 28 lutego 2013r.

W tej sytuacji działanie pozwanego w okresie objętym pozwem wyczerpało znamiona nielegalnego pobierania energii, zdefiniowanego w art. 3 punkt 18ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. prawo energetyczne (Dz. U. z 2012r. poz. 1056), co uprawnia powoda do obciążenia pozwanego opłata przewidzianą w taryfie – stosownie do art. 57 ust. 1 punkt 1 tej ustawy. Zgodnie z taryfą stosowaną przez (...) opłata wynosi pięciokrotność stawki określonej dla grupy taryfowej, do której pozwany byłby zakwalifikowany, co jest zgodne z § 44 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2013r. poz. 1200). Wielkość zużytej w tym okresie energii została wyliczona na podstawie pomiaru dokonanego w chwili przeprowadzenia kontroli z 29 lipca 2014r. T. O. nie kwestionował wyników tej kontroli – w tym sensie, że nie zakwestionował zgodności zapisanego wyniku ze wskazaniem licznika, co potwierdził w protokole. Jak wynika z opinii biegłego, urządzenie pomiarowe było w sprawne, zaś w okresie objętym pozwem nie zachodziły okoliczności mogące spowodować wskazanie przez licznik większego poboru energii elektrycznej, niż miało to miejsce w rzeczywistości. Ewentualny wpływ wadliwej instalacji uziemiającej nie dotyczył roku 2014r.

Zarzut potrącenia należało uznać za bezzasadny wobec nieudowodnienia przez pozwanego wysokości należności przypadającej T. O. od powoda z jakiekolwiek tytułu.

Wobec powyższego powództwo podlegało uwzględnieniu. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc uwzględniając wydatki poniesione przez stronę powodową na wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową oraz na opłatę od pozwu.

Na podstawie art. 113 ust. 1 uksc w zw. z art. 98 kpc Sąd obciążył pozwanego nieopłaconymi kosztami sądowymi.