Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 grudnia 2016 r. w S.

odwołania H. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 16 sierpnia 2016 r. Nr (...)

w sprawie H. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo H. O. do emerytury od (...)

Sygn. akt IV U 797/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 sierpnia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, odmówił H. O. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Do okresu pracy w wyżej wymienionych warunkach organ rentowy nie zaliczył zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. od 12 listopada 1980r. do 31 grudnia 1998r. z uwagi na zaistniałe, pomiędzy świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych a tzw. „ogólnym” świadectwem pracy, rozbieżności w określeniu stanowiska pracy. W pierwszym z tych dokumentów wskazano, iż ubezpieczony pracował jako maszynista zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych, w drugim zaś podano, iż był on maszynistą otoczarki.

Odwołanie od w/w decyzji złożył H. O.. Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Zdaniem ubezpieczonego, organ rentowy nieprawidłowo przyjął, że nie legitymuje się on 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, że stale i w pełnym wymiarze świadczył pracę maszynisty zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych będąc zatrudnionym od 12 listopada 1980r. do 31 grudnia 1998r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. (odwołanie k.1-3 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-6 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony H. O. w dniu (...) ukończył 60 lat. W dniu 5 lipca 2016r. (data prezentaty) wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniosek ubezpieczonego o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę k.l-3v akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy, uzupełniony 4-letnią pracą w gospodarstwie rolnym, w wymiarze 25 lat, z czego okresy składkowe wynoszą 20 lat, 4 miesiące i 21 dni, a okresy nieskładkowe 20 dni. Organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony nie wykazał żadnego stażu pracy w szczególnych warunkach. Z uwagi na rozbieżności pomiędzy świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych a tzw. „ogólnym” świadectwem pracy w określeniu stanowiska pracy, organ rentowy odmówił uznania do pracy w wyżej wymienionych warunkach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. od 12 listopada 1980r. do 31 grudnia 1998r. W konsekwencji, zaskarżoną decyzją z 16 sierpnia 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, gdyż na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach (decyzja z 16 sierpnia 2016r. k.11 akt emerytalnych).

W dniu 12 listopada 1980r. ubezpieczony został zatrudniony w pełnym wymiarze w (...) w G. (następcą prawnym tego podmiotu było późniejsze Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o. o. w W.). Ubezpieczony kontynuował zatrudnienie u wyżej wymienionego pracodawcy nieprzerwanie do 31 grudnia 1998r. i dalej do 28 lutego 2013r. W okresie zatrudnienia ubezpieczony wykonywał pracę maszynisty zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych, przy czym formalne uprawnienie do obsługi tego urządzenia uzyskał w dniu 17 grudnia 1982r. i przez początkowy okres

pracował na stanowisku pomocnika maszynisty tej maszyny. Zespół maszyn do produkcji mas bitumicznych określany jest potocznie tzw. otaczarką (taka też definicja w encyklopedii PWN). Jest to zespół od 5 do 7 połączonych ze sobą urządzeń przeznaczonych do wytwarzania masy bitumicznej. Do maszyny tej wsypywany jest piach, kruszywo, asfalt oraz mączka. Ubezpieczony jako maszynista znajdował się w kabinie tej maszyny. Opisana praca odbywała się w bardzo dużym hałasie i zapyleniu. Wyprodukowana masa bitumiczna wykorzystywana była do produkcji dróg. Doraźnie, w okresach zimowych, ubezpieczony wykonywał pracę maszynisty odśnieżarki - pługu z wirnikiem. Uprawnienia do obsługi odśnieżarki mechanicznej ubezpieczony nabył w dniu 12 grudnia 1981r. (świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydane przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o. o. w upadłości likwidacyjnej w W. k.20 akt z wniosku o świadczenie przedemerytalne, świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o. o. w W. k.16-17 akt z wniosku o świadczenie przedemerytalne, przedstawione na terminie rozprawy w dniu 22 grudnia 2016r. wydane przez Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych dokumenty poświadczające nabycie uprawnień do obsługi odśnieżarki mechanicznej z 12 grudnia 1981r. oraz zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych z 17 grudnia 1982r. protokół k. 17v akt sprawy, zeznania ubezpieczonego k.17v-18 akt sprawy).

Ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa (raport z analizy konta k.7 akt emerytalnych, wniosek o emeryturę k. 2 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie H. O. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U z 2015r., poz.748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl art. 32 ust.1 i 4 przywołanej wyżej ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 3 i § 4 ust.1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku, jeżeli ukończył wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia tj. co najmniej 20 lat w przypadku kobiety i 25 lat w przypadku mężczyzny a w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z § 2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony spełnia na dzień 1 stycznia 1999r. przesłankę 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Poza sporem pozostawało bowiem, że H. O. osiągnął wymagany ustawą wiek, spełnił przesłankę ogólnego stażu ubezpieczeniowego oraz jako członek otwartego funduszu emerytalnego, wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa.

Analiza przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego, opartego na dokumentach pracowniczych ubezpieczonego zgromadzonych w postępowaniu przed organem rentowym (świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz tzw. ogólne świadectwo pracy) oraz na logicznych, konsekwentnych i zasługujących na wiarę zeznaniach samego ubezpieczonego, dała podstawy do ustalenia, że w okresie zatrudnienia w (...) w G., a następnie w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę pomocnika operatora, a potem maszynisty zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych - inaczej otaczarki. Relacja ta znajduje swoje potwierdzenie w dokumentacji (angaże) znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego. Prace wykonywane przez ubezpieczonego odpowiadają rodzajowo pracy maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, które wymienione zostały w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w dziale V- w budownictwie i przemyśle materiałów budowalnych pod poz. 3. Uszczegółowienie powyższej regulacji znajduje się w zarządzeniu nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty. W tym akcie prawnym w dziale V poz. 3 pkt 10 i 11 wskazano na pracę maszynisty zespołów maszyn do produkcji mas bitumicznych i mas betonowych oraz maszynisty zespołów maszyn do rozścielania mas bitumicznych i mas betonowych. Co prawda, zarządzenie to ma jedynie pomocniczy charakter przy wykładni rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., jednakże nie budzi wątpliwości, iż praca ubezpieczonego w całym wyżej wymienionym okresie stanowi pracę maszynisty zespołów maszyn do produkcji i rozścielania mas bitumicznych.

Powyższej kwalifikacji nie stoi na przeszkodzie również fakt, iż doraźnie ubezpieczony w okresach zimowych wykonywał pracę maszynisty odśnieżarki, tj. pługu z wirnikiem. Maszyna ta powinna być bowiem zaliczona do kategorii ciężkich maszyn drogowych, o których mowa w wyżej wymienionym wykazie A dziale V poz. 3. A zatem, również i ta praca wpisuje się w pojęcie pracy w warunkach szczególnych - pracy maszynistów ciężkich maszyn drogowych. Na marginesie zauważyć należy, iż decydującym dla kwalifikacji pracy w warunkach szczególnych czynnikiem nie jest nazwa stanowiska pracy, lecz rodzaj wykonywanych czynności. Podkreślić przy tym należy, że przesłanka 15 lat pracy w szczególnych warunkach zostanie spełniona również w sytuacji uwzględnienia do pracy w szczególnych warunkach okresu od 17 grudnia 1982r. ,tj. od chwili uzyskania przez ubezpieczonego potwierdzonych przez Ministra Budownictwa i Materiałów Budowlanych uprawnień do obsługi zespołu maszyn do produkcji masy bitumicznej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i zaliczając do stażu pracy w szczególnych warunkach wyżej wymieniony okres zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku maszynisty zespołu maszyn do produkcji masy bitumicznej (z ostrożności licząc okres od 17 grudnia 1982r. do 31 grudnia 1998r.) na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił prawo H. O. do emerytury od (...) ,tj. od dnia, w którym ubezpieczony ukończył 60-ty rok życia.