Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec

Protokolant: Ewelina Grobelny

w obecności Agnieszki Goleśny Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Rybniku

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2016 r.

sprawy: J. P. /P./,

syna T. i K.,

ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwa z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 19 września 2016r. sygn. akt IX K 293/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  obciąża oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatą za II instancję w kwocie 380 (trzysta osiemdziesiąt) złotych i zasądza od niego wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych.

SSO Jacek Myśliwiec

Sygn. akt V. 2 Ka 633/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 19 września 2016r., sygn. akt IX K 293/15, uznał oskarżonego J. P. za winnego tego, że:

-

w bliżej nieustalonym czasie od 2013 roku do maja 2014 roku w Ś. działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru groził pokrzywdzonemu D. M. uszkodzeniem ciała, które to groźby wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę spełnienia, tj. za winnego występku z art. 190§1 kk w zw. z art. 12 kk i za czyn ten na mocy art. 190§1 kk wymierzył mu karę grzywny w rozmiarze 50 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 złotych,

-

w bliżej nieustalonym dniu miesiąca czerwca 2012 roku w Ś. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadził w błąd pokrzywdzonego D. M. co do zamiaru wywiązania się z ustnej warunkowej umowy sprzedaży samochodu marki J. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i numerze VIN (...) w ten sposób, że nieprawdziwie zapewnił pokrzywdzonego, iż po spłacie przez niego miesięcznych rat za ten samochód, którego cena została przez strony ustalona na kwotę 21.000 złotych, w wysokości 670 złotych każda oraz po przyjęciu w rozliczeniu od pokrzywdzonego samochodu marki R. (...) o wartości 3 000 złotych, przeniesie na niego własność przedmiotowego pojazdu, czego nie uczynił a nadto zataił przed nim fakt, iż samochód ten jest przedmiotem przewłaszczenia na zabezpieczenie na rzecz banku (...) na podstawie umowy nr (...) o kredyt samochodowy z dnia 26 kwietnia 2012 roku zawartej pomiędzy A. P. a (...), czym doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 21.090 zł tj. za winnego występku z art. 286 §1 kk i za czyn ten na mocy art. 286§1 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Na mocy art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4§1 kk Sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 5 lat tytułem próby.

Na mocy art. 73 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4§1 kk Sąd oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Na mocy art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 3 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 380 zł i wydatki poniesione od chwili wszczęcia postępowania w sprawie w kwocie 70 zł.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który na podstawie art. 425 §1 i 2 oraz art. 444 kpk zaskarżył wyrok w całości i na podstawie art. 438 pkt 2, 3 oraz art. 427 kpk wyrokowi temu zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to m. In. naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie (art. 7 kpk), a w szczególności zeznań świadków D. M., A. M. (1), A. M. (2), J. M., R. B., S. B., K. K., M. K., A. P. oraz wyjaśnień oskarżonego;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony groził pokrzywdzonemu oraz te rzekome groźby oskarżonego (jeżeli miały miejsce) wywoływały u pokrzywdzonego uzasadniony strach i obawę ich spełniania. Tymczasem z zeznań świadków i zachowania pokrzywdzonego wynika, że pokrzywdzony utrzymywał z oskarżonym przyjacielskie relacje przez cały okres zarzucanego czynu tj. od 2012r. do maja 2014r., zatem zachowanie pokrzywdzonego, biorąc pod uwagę zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, przeczy jakoby obawiał się spełnienia gróźb oskarżonego;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez Sąd, że oskarżony doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem oraz, że oskarżony działał z zamiarem pokrzywdzenia D. M., gdy tymczasem uważna analiza dokumentów oraz pozostałych dowodów przeprowadzonych w sprawie musi prowadzić do wniosku, że ani nie doszło do pokrzywdzenia D. M., ani nie istniał po stronie oskarżonego zamiar jego pokrzywdzenia;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez Sąd, że pokrzywdzony nie wiedział, że samochód marki J. (...) nr VIN (...) jest przedmiotem przewłaszczenia na zabezpieczenie kredytu bankowego w (...), tymczasem z dowodów przeprowadzonych w sprawie (np. wyjaśnień oskarżonego) wynika, że pokrzywdzony wiedział o zaciągniętym kredycie na samochód ponieważ takie były ich wspólne uzgodnienia w tym zakresie.

Podnosząc te zarzuty, w myśl art. 437 kpk, skarżący wniósł uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Żorach. Niezależnie od powyższego skarżący wniósł o zasądzenie na rzecz obrońcy z wyboru kosztów obrony według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja obrońcy oskarżonego na uwzględnienie nie zasługiwała. Polemizując z ustaleniami faktycznymi autor apelacji usiłował wykazać, że Sąd I instancji bezpodstawnie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, zaprzeczającego aby dopuścił się przypisanych mu przestępstw i ustalenia oparł na zeznaniach świadków w tym pokrzywdzonego, które zdaniem skarżącego budzą wątpliwości co do ich wiarygodności. Skarżący kwestionował nadto ocenę dowodów przeprowadzoną przez Sąd I instancji podnosząc, że zgromadzone w sprawie dowodowy oceniono przekraczając granicę swobodnej oceny dowodów.

Przed odniesieniem się do tego ostatniego stwierdzenia należy przede wszystkim podkreślić, że wynikające z art. 7 kpk prawo swobodnej oceny dowodów jest jedną z najistotniejszych prerogatyw sądu, a zarzut obrazy tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że Sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy tym zasad wiedzy i doświadczenia życiowego.

Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia byłby słuszny tylko wtedy, gdyby Sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania dowodowego, albo też z faktów tych wysnuł wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Takich uchybień Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopuścił, albowiem Sąd ten wskazał dowody, na których oparł swoje ustalenia faktyczne, a jednocześnie wskazał przesłanki, którymi kierował się odmawiając wiary dowodom przeciwnym.

Sąd I instancji mając do wyboru przeciwstawne relacje dotyczące meritum sprawy tj. warunków zawartej umowy zbycia samochodu oraz kierowania gróźb karalnych – poczynił ustalenia opierając się na zeznaniach pewnej grupy świadków (w tym pokrzywdzonego) uznając je za wiarygodne, zaś wyjaśnieniom oskarżonego tego waloru odmówił.

Z faktu, że Sąd merytoryczny dokonał oceny dowodów – do czego zresztą był zobowiązany – nie wynika samo przez się, że poczynione ustalenia faktyczne są błędne, jeśli ocena dowodów zebranych w sprawie nie wykracza poza ramy zakreślone w przepisach postępowania zwłaszcza zaś w art. 4 i 7 kpk.

W istocie Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób bezstronny, nie przekroczył granic oceny swobodnej, a przy tym uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, a swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Odnośnie wyjaśnień oskarżonego, na które to w głównej mierze powołuje się apelujący, to wypada tylko zauważyć, że wyjaśnienia te zostały poddane przez Sąd I instancji wnikliwej analizie i konfrontując je z całokształtem ujawnionych okoliczności Sąd Rejonowy uznał je za niewiarygodne. Zwrócić należy uwagę na ewoluujący charakter tych wyjaśnień w zależności od prezentowanych dowodów oskarżony dopasowywał treść swoich wyjaśnień. Odnośnie zawartej z pokrzywdzonym umowy ustnej zbycia pojazdu najpierw oskarżony, a także świadek A. P. negowali fakt zawarcia takiej umowy twierdząc, że pojazd został tylko pożyczony pokrzywdzonemu. Dopiero gdy pokrzywdzony okazał pewne dokumenty, które zostały mu przekazane wraz z pojazdem, a których nie byłoby powodu przekazywać w przypadku pożyczenia pojazdu, oskarżony zmienił natychmiast swoje wyjaśnienia przyznając, iż istotnie zawarł z pokrzywdzonym umowę ustną ratalnego zbycia swojego pojazdu, równocześnie stwierdzając, iż zapłata za ten pojazd obejmowała również koszt obsługi kredytu, którego pojazd był zabezpieczeniem i o czym pokrzywdzony miał wiedzieć. Już choćby ten labilny daleki od konsekwencji sposób relacjonowania przez oskarżonego jego odniesień do pokrzywdzonego sprawia, iż trudno uznać je za wiarygodne. Także teza, iż cena zakupu jego pojazdu miała obejmować obsługę kredytu, którego pojazd ten był zabezpieczeniem brzmią niewiarygodnie. Podwyższenie ceny wskazanej przez pokrzywdzonego o wartość obsługi kredytu czyniło tę transakcję nieopłacalną. Podobnie zresztą jak próba nabycia pojazdu stanowiącego zabezpieczenie kredytu. W tym kontekście ocena tego dowodu jaką zaprezentował Sąd Rejonowy nie zawiera w sobie ani błędu ani nie jest oceną dowolną skoro została poparta wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy.

Co do świadków, na podstawie zeznań których Sąd merytoryczny oparł swoje ustalenia faktyczne, to zeznania te co do istotnych dla sprawy elementów są z sobą zbieżne i potwierdzają wersję zdarzeń prezentowaną przez pokrzywdzonego. Występujące różnice w zeznaniach omawianej w tym miejscu grupy świadków dotyczą okoliczności mało istotnych lub wręcz nieistotnych dla sprawy. W żadnym jednak razie nie dyskredytują wartości dowodowej zeznań tych świadków.

Należy zwrócić uwagę, iż przestępstwo groźby karalnej stypizowane w art. 190 kk polega na oddziaływaniu na psychikę osoby pokrzywdzonej. Nie chodzi tu zatem – jak sugeruje skarżący o paraliżujący strach, który nieomal pozbawia pokrzywdzonego możliwości działania, lecz o ewidentny dyskomfort psychiczny związany z możliwością realizacji takiej groźby. Fakt, iż oskarżony z pokrzywdzonym znali się na niwie towarzyskiej od wielu lat sprawił, że pokrzywdzony istotnie – co sam zresztą przyznał – początkowo nie obawiał się tych gróźb. Dopiero po pewnym czasie, gdy nie ustawały, zaczął je odbierać jako realne. Oskarżony tymi groźbami chciał niejako wymusić na pokrzywdzonym regularną spłatę rat za wydany już mu do użytkowania samochód.

Tak więc oskarżony swoim zachowaniem w pełni wyczerpał dyspozycję art. 190 §1 kk.

Generalnie zarzuty i argumenty apelacji miały charakter czysto polemiczny, sprowadziły się do negowania ocen i ustaleń sądowych i zastępowania ich ocenami i wnioskami własnymi. W żadnym zaś razie nie podważają one trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

W świetle zebranego i prawidłowo ocenionego przez Sąd I instancji materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że oskarżony dopuścił się przypisanych mu przestępstw.

Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy za prawidłową Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie winy, ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wymierzone oskarżonemu kary tak grzywny jak i pozbawienia wolności żadną miarą nie mogły zostać uznane za rażąco niewspółmiernie surowe zwłaszcza że ostatnia z tych kar orzeczona został z z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary – dlatego i w tej części brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku.

Z tych względów Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.