Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2016 r. w Gliwicach

sprawy G. G. (G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania G. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 19 stycznia 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu G. G. prawo do emerytury od stycznia 2016 r.

(-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek

Sygn. akt. VIII U 428/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 stycznia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu G. G. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił żadnego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganego 15 – letniego okresu takiej pracy. Nadto ZUS wskazał, iż do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył ubezpieczonemu okresu zatrudnienia od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. z uwagi na brak oryginału świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz okresu od 24 lutego 1989r. do 31 grudnia 1998r. z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do spornego świadczenia podnosząc, iż posiada wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Odwołujący wskazał, iż przedłożył potwierdzoną za zgodność kopię świadectwa pracy w szczególnych warunkach za okres pracy w Zakładzie (...) od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r., wskazującą na pracę w narażeniu na promieniowanie jonizujące oraz działanie pól elektromagnetycznych, natomiast oryginał świadectwa znajduje się w zakładzie pracy. Z kolei w latach 1989 – 2001 pracował w Spółdzielni (...) w T. i wykonywał taką samą pracę jak w poprzednim okresie zatrudnienia jako administrator sieci komputerowej, co może wykazać zeznaniami świadków. Na rozprawie w dniu 13 września 2016r. ubezpieczony sprecyzował, że z okresu pracy w Spółdzielni (...) domaga się uwzględnienia pracy w warunkach szczególnych pracy na stanowisku zestrajacza oraz administratora sieci, do czasu przejścia do kontroli jakości.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił:

Ubezpieczony G. G. urodził się (...) Wiek 60 lat osiągnął (...)

W dniu 4 stycznia 2016r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 stycznia 2016r. (...) Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, z uwagi na brak wymaganego 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych.

ZUS przyjął, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. posiada 25 lat, 5 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu żadnego okresu zatrudnienia.

W szczególności do pracy w warunkach szczególnych ZUS nie uwzględnił ubezpieczonemu okresów zatrudnienia:

- od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. w Zakładzie (...) SA w Z. – za który ubezpieczony przedłożył w ZUS kserokopie świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 października 2015r. oraz

- od 24 lutego 1989r. do 31 grudnia 1998r. w Spółdzielni (...) w T. – za który pracodawca nie wystawił ubezpieczonemu świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił, że G. G. w okresie od 16 lipca 1973r do 17 lutego 1989r. był zatrudniony w Zakładzie (...) SA w Z..

Zakład (...) produkował urządzenia komputerowe. W spornym okresie od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. ubezpieczony pracował na stanowisku montera układów elektronicznych i brygadzisty ekipy zajmującej się zestrajaniem. Ubezpieczony zestrajał pamięci ferrytowe a następnie zestrajał monitory. Taką samą pracę wykonywał w okresie sprawowania funkcji brygadzisty.

Sąd ustalił, iż w aktach osobowych ubezpieczonego znajduje się świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 października 2015r.– kopia potwierdzona przez specjalistę do spraw kadr, którego treść jest tożsama z treścią świadectwa przedłożonego organowi rentowemu.

W świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 października 2015r. pracodawca potwierdził, że w okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) SA w Z. G. G. wykonywał w okresie od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. prace narażające na prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300.000 MHz w strefie zagrożenia wymienione w Wykazie A, dział XIV, poz.4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) na stanowiskach:

- od 1 stycznia 1977r. do 30 czerwca 1984r. – monter układów elektronicznych,

- od 1 lipca 1984r. do 17 lutego 1989r. – brygadzista – monter układów elektronicznych.

Dalej Sąd ustalił, że w okresie od 24 lutego 1989r. do 31 grudnia 2002r. ubezpieczony pracował w Spółdzielni (...) w T.. Początkowo ubezpieczony pracował jako zestrajacz aparatury elektronicznej przy regulowaniu monitorów, zestrajał monitory i kardiomonitory, w szczególności z części wyprodukowanych przez E..

Jak wynika z akt osobowych ubezpieczonego z dniem 27 marca 1995r. powierzono mu stanowisko informatyka administratora sieci. Do jego obowiązków należała dbałość o sieć komputerową. Praca odwołującego polegała wówczas na usuwaniu błędów w komputerach. Była to praca stale przy monitorze.

Z dniem 31 sierpnia 1998r. powierzono mu stanowisko kontrolera jakości w dziale kontroli jakości.

Sąd ustalił, iż Spółdzielnia (...) obecnie już nie istnieje. Zakład pracy nie wystawił odwołującemu świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

W Spółdzielni (...) w T. wraz z ubezpieczonym pracowali świadkowie Z. S. i B. K.. Świadek Z. S. pracował w latach 1968 – 2002 na różnych stanowiskach, świadek B. K. pracował w latach 1976 – 2001 na różnych stanowiskach od kierownika po prezesa – był przełożonym ubezpieczonego.

Sąd ustalił, iż ubezpieczony legitymuje na dzień 1 stycznia 1999r. okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat, 5 miesięcy i 10 dni.

Bezsporne było, że ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego za okres zatrudnienia w Zakładach (...), akt osobowych ubezpieczonego za okres zatrudnienia w Spółdzielni (...), pisma Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 1 czerwca 2016r. (k.20), zeznań świadków B. K. (nagranie protokołu rozprawy z dnia 13 września 2016r. min. 12.13 i n. k.45) i Z. S. (nagranie protokołu rozprawy z dnia 16 czerwca 2016r. min. 21.49 i n. k.24) oraz przesłuchania ubezpieczonego (nagranie protokołu rozprawy z dnia 13 września 2016r. min. 19.29 i n. k.45).

Odnośnie rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego Sąd dał wiarę jego twierdzeniom, które zostały potwierdzone przez inne dowody.

Charakter pracy ubezpieczonego w Zakładzie (...) został potwierdzony przez dokumentację z akt osobowych ubezpieczonego, w których znajduje się świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 października 2015r.– kopia potwierdzona przez specjalistę do spraw kadr, którego treść jest tożsama z treścią świadectwa przedłożonego organowi rentowemu. ZUS nie kwestionował nadto samego charakteru pracy w tym okresie, natomiast nie zaliczył tego okresu zatrudnienia z uwagi na brak oryginału świadectwa pracy. Ostatecznie też ZUS uznał, że po potwierdzeniu przez zakład pracy wystawienia przedmiotowego świadectwa, okres sporny w (...) może być zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Charakter pracy odwołującego w Spółdzielni (...) znajduje potwierdzenie zarówno w aktach osobowych ubezpieczonego jak i zeznaniach świadków. Świadkowie Z. S. i B. K. pracowali razem z ubezpieczonym w Spółdzielni (...), regularnie stykali się z ubezpieczonym, posiadają zatem szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art. 184 ust. 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. w dacie złożenia wniosku oraz wydania zaskarżonej decyzji – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 – letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy nie uwzględnił mu do takiej pracy żadnego okresu zatrudnienia.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem do takiej pracy należało zaliczyć mu sporne okresy zatrudnienia od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. w Zakładzie (...) SA w Z. oraz od 24 lutego 1989r. do 30 sierpnia 1998r. w Spółdzielni (...) w T. tj. do czasu kiedy powierzono mu stanowisko kontrolera jakości w dziale kontroli jakości.

Jak wynika z materiału dowodowego w czasie zatrudnienia w Zakładzie (...) ubezpieczony w okresie od 1 lipca 1977r. do 17 lutego 1989r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku montera układów elektronicznych i zajmował się zestrajaniem początkowo pamięci ferrytowych a następnie zestrajał monitory. Taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Charakter takiej pracy został potwierdzony przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 października 2015r., którego ZUS nie uznał jedynie z uwagi na przedłożenie przez ubezpieczonego jedynie kopii tego świadectwa pracy. Ostatecznie też ZUS, w toku postępowania sądowego uznał, że po potwierdzeniu przez zakład pracy wystawienia przedmiotowego świadectwa, okres sporny w (...) może być zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Następnie odwołujący podjął pracę w Spółdzielni (...) w T., gdzie od początku tj. od 24 lutego 1989r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy takie same obowiązku jak w przedsiębiorstwie (...). Pracował jako zestrajacz aparatury elektronicznej przy regulowaniu monitorów, zestrajał monitory i kardiomonitory, w szczególności z części wyprodukowanych przez (...) gdyż zakłady te współpracowały ze sobą.

Jak wynika z akt osobowych ubezpieczonego od marca 1995r. powierzono mu stanowisko informatyka administratora sieci. Do jego obowiązków należała dbałość o prawidłowe funkcjonowanie sieci komputerowej, usuwanie błędów w komputerach. Była to praca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy monitorze w narażeniu na promieniowanie. Jak również wynika z akt osobowych ubezpieczonego taką pracę wykonywał do 30 grudnia 1998r. a następnie przeszedł do kontroli jakości.

Wykonywane przez ubezpieczonego w obu okresach spornych prace: montera układów elektronicznych i zestrajacza aparatury elektronicznej zaliczają się do prac narażających na działanie promieniowania jonizującego oraz prac narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300.000 MHz w strefie zagrożenia, które wymienione zostały pod poz. 4, działu XIV, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.), zawierającego wykaz prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Z kolei prace administratora sieci należy zaliczyć do prac wymienionych pod poz. 5, działu XIV, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wymieniającego prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia - w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych.

Za okres zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) pracodawca wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Z kolei brak takiego świadectwa za okres w Spółdzielni (...) jest bez znaczenia, bowiem fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

W konsekwencji powyższych rozważania należało uznać, że ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15 –letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego nie była przedmiotem sporu. Nie było także sporne, iż odwołujący nie jest członkiem OFE i na dzień wydania zaskarżonej decyzji ukończył wymagany wiek 60 lat.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od stycznia 2016r. tj. od miesiąca złożenia wniosku.

(-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek