Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2016 r. w Szczecinie

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...)

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 stycznia 2016 r. sygn. akt VI U 819/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na rzecz J. K. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO del. Gabriela Horodnicka SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek

- Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 184/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z 24.09.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. K. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, ponieważ nie udowodnił on co najmniej 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony w odwołaniu wniósł o zmianę decyzji organu rentowego, podnosząc, że od 1.09.1974 r. do 12.09.1982 r. pracował jako kierowca ciągnika.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wskazując, że ubezpieczony nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych we wskazywanym okresie.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. i przyznał ubezpieczonemu J. K. prawo do emerytury od 1.06.2015 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. K., urodzony (...) Posiada ogólny okres ubezpieczenia wynoszący 25 lat, w tym staż pracy w warunkach szczególnych wynoszący 7 lat, 2 miesiące i 24 dni. Na dzień złożenia wniosku o przyznanie emerytury nie był członkiem OFE. Dnia 29.08.1974 r. ubezpieczony nabył uprawnienia do kierowania pojazdami kat. T, natomiast 08.02.1980 r. do kierowania pojazdami kat. B.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w okresie od 1.09.1974 r. do 12.09.1982 r. ubezpieczony pozostawał zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) w D. na stanowisku kierowca ciągnikowy i w rzeczywistości taką pracę wykonywał. W tym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, wskazując na treść art. 184 ust. 1 i 2, art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U.2015.748, zwana dalej ustawą emerytalną), a także § 2 ust. 1, § 3 i § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze. zm.) Sąd Okręgowy uznał odwołanie J. K. za uzasadnione. Podkreślił, że spór w sprawie w szczególności koncentrował się na nieuwzględnieniu przez organ rentowy jako pracy w warunkach szczególnych okresu od 1.09.1974 r. do 12.09.1982 r., kiedy ubezpieczony pozostawał zatrudniony w (...) w D. na stanowisku kierowca ciągnikowy.

Dla ustalenia okoliczności spornych sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z zeznań świadków Z. S., A. B. i przesłuchania ubezpieczonego, dokumentów zalegających w aktach organu rentowego oraz akt osobowych ubezpieczonego, a następnie uznał, że w spornym okresie ubezpieczony pozostawał zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika oraz pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu. Sąd Okręgowy podkreślił, że w aktach osobowych ubezpieczonego stanowisko jego pracy było określane jednolicie jako kierowca ciągnikowy oraz traktorzysta. Ubezpieczony nie miał przerw w zatrudnieniu w spornym okresie i pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Z kolei z przedłożonego prawa jazdy ubezpieczonego wynikało, że w spornym okresie posiadał uprawnienia do kierowania ciągnikami rolniczymi (kat. T). W ocenie Sądu Okręgowego w spornym okresie J. K. pracował jako kierowca ciągnika stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym charakterze pracował także zimą, przy czym wówczas jego czynności polegały na realizacji zleceń dla podmiotów zewnętrznych m.in. na odśnieżaniu dróg. Ponadto w przypadku długotrwałej awarii ciągnika otrzymywał pojazd zastępczy. Każdy pracownik zatrudniony na stanowisku traktorzysty miał przypisany dany ciągnik, zaś J. K. pracował na dwóch ciągnikach – jednym do prac lżejszych, drugim do prac cięższych.

Oceniając materiał dowodowy Sąd Okręgowy dał wiarę dokumentom znajdującym się w aktach sprawy, a także zeznaniom świadków jako spójnym i logicznym. Świadkowie pracowali z ubezpieczonym, widzieli go przy wykonywanej pracy, a ponadto ich zeznania pokrywały się. Także przesłuchanie ubezpieczonego w charakterze strony sąd ten uznał za wiarygodne, gdyż jego zeznania były logiczne i zgodne z zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków. Dodatkowo zaznaczył, że organ rentowy w żaden sposób nie kwestionował powyższych dowodów.

Mając na uwadze powyższe dowody Sąd Okręgowy uznał, że w spornym okresie J. K. pracował na stanowisku kierowcy ciągnika, która to praca jest pracą w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, dziale VIII pod poz. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Wykazał on zatem spełnienie wszystkich przesłanek warunkujących przyznanie świadczenia emerytalnego, a więc posiada wymagany okres ubezpieczenia oraz staż pracy w warunkach szczególnych wynoszący 15 lat, 3 miesiące i 6 dni, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz ukończył wymagany wiek 60 lat.

Apelację od wyroku złożył organ rentowy. Zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu naruszenie przez błędną wykładnię art.184 ust. l pkt 1 i 2 w związku z art. 32 ust. l i ust. 2 ustawy emerytalnej w związku z §2 ust. l i 2, §4 ust. l pkt 3, §19 ust. l i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., poprzez przyjęcie, że Ubezpieczony nabył prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach, podczas gdy warunku tego nie spełnił, a tym samym przyjęcie, że wykonywanie przez Ubezpieczonego pracy kierowcy ciągnika w (...) w D. jest zatrudnieniem w warunkach szczególnych,

Apelujący zarzucił także naruszenie art. 233 §1 k.p.c. w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych, co do okresów pracy Ubezpieczonego w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i przyjęcie, że Ubezpieczony wykazał, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresie od 1 września 1974 r. do 12 września 1982 r. w (...) w D..

Wskazując na powyższe, organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wystarczające postępowanie dowodowe, dokonując przy tym prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o wszechstronną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w granicach swobodnej oceny dowodów, o której stanowi art. 233 § 1 k.p.c. i wyprowadził z nich należycie uzasadnione wnioski, które stały się podstawą do wydania orzeczenia przez Sąd Odwoławczy, bez potrzeby ich uzupełniania. Sąd meriti wskazał w pisemnych motywach wyroku jaki stan faktyczny stał się podstawą rozstrzygnięcia oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu, stosując przy tym prawidłową wykładnię przepisów prawnych mających zastosowanie w niniejszej sprawie.

W kontekście treści apelacji oraz przebiegu dotychczasowego postępowania, zaznaczyć należy, że na etapie postępowania apelacyjnego organ rentowy w istocie kwestionował jedynie ustalenie, że prace polowe wykonywane ciągnikiem przez ubezpieczonego, nie są pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu wykazu A, działu VIII poz. 3 załącznika do rozporządzenia, a więc nie uprawniają do emerytury w wieku obniżonym mimo ich wykonywania stale i w pełnym wymiarze.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, trafnie Sąd pierwszej instancji uznał, że zgromadzony materiał jednoznacznie wskazuje, iż ubezpieczony w spornym okresie wykonywał prace w warunkach szczególnych jako kierowca ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko Sądu Okręgowego w przedmiocie uznania za wiarygodne zeznań świadków A. B. oraz Z. S., a także samego ubezpieczonego, które korespondowały ze zgromadzoną dokumentacją. Nie budziło zatem wątpliwości, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze w spornym okresie na stanowiskach kierowca ciągnikowy oraz traktorzysta wykonywał tego rodzaju pracę, a więc pracę wymienioną w wykazie A, dziale VIII poz. 3 załącznika do rozporządzenia, tj. pracę kierowcy ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że organ rentowy w istocie nie kwestionował takiego ustalenia, ograniczając się jedynie do zaprzeczania jakoby ustawodawca formułując poz. 3 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia, miał na myśli czynności, tożsame z wykonywanymi przez ubezpieczonego.

W kontekście powyższego za zupełnie chybioną należy uznać argumentację organu rentowego, jakoby praca kierowcy ciągnika, czy kombajnu musiała być związana z transportem. Trudno oczekiwać by kombajn, czy pojazd gąsienicowy transportował towar – tylko wówczas bowiem, zdaniem organu rentowego, kierujący świadczyłby pracę w warunkach szczególnych. Przyjęcie stanowiska organu rentowego zaprezentowanego w apelacji prowadziłoby w istocie do absurdu, że kierowca prowadzący traktor, kombajn czy pojazd gąsienicowy po drogach publicznych wykonywałby pracę w szczególnych warunkach a jeżdżąc po polach takiego warunku by nie spełniał. Należy podkreślić, że zestawienie w jednej jednostce redakcyjnej kierowców ciągników, kombajnów i pojazdów gąsienicowych wyraźnie wskazuje na fakt, że praca świadczona na każdej z tych maszyn, stanowi pracę w warunkach szczególnych, a tym samym nie jest konieczne spełnienie żadnych dodatkowych przesłanek, by za taką mogła być uznana. Umieszczenie tych prac w dziale dotyczącym transportu a nie w dziale rolnictwo świadczy o tym, że prace traktorzystów mogły być wykonywane nie tylko w rolnictwie ale również w innych działach gospodarki. Istotne jest to, aby ubezpieczony świadczył pracę kierowcy wskazanego pojazdu.

Apelacja organu rentowego okazała się zatem nieuzasadniona, zaś jej treść sprowadzała się wyłącznie do bezpodstawnej polemiki z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji. W toku procesu J. K. udowodnił spełnienie przesłanki posiadania co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a w obliczu niekwestionowania spełnienia pozostałych przesłanek, należało przyznać mu wnioskowane świadczenie emerytalne.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego (pkt 1).

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i w związku z art. 108 § 1 k.p.c. Wysokość kosztów ustalono w oparciu o § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) (pkt 2).

SSO del. Gabriela Horodnicka SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek

- Stelmaszczuk