Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2016 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w L.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 15 grudnia 2015 r., sygn. akt I C 364/15,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 617/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie oddalił powództwo K. W. skierowane przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w L. o uchylenie uchwały numer (...) Walnego Zgromadzenia Członków pozwanej z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie wyboru M. P. na członka Rady Nadzorczej na kadencję 2014 – 2017 oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej 197 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrok Sądu Okręgowego oparty został na następujących ustaleniach faktycznych.

Powód jest członkiem pozwanej Spółdzielni.

W dniu 25 czerwca 2015 r. odbyło się Walne Zgromadzenie pozwanej Spółdzielni.

Zawiadomienie o jego zwołaniu Zarząd Spółdzielni przesłał przesyłkami poleconymi członkom Spółdzielni. Porządek obrad o których informowano członków nie obejmował wyborów do Rady Nadzorczej.

Już po przesłaniu członkom zawiadamiania o terminie, miejscu i porządku obrad Walnego Zgromadzenia, w dniu (...) zmarła U. M., jeden z członków Rady Nadzorczej pozwanej. Zarząd podjął decyzję o uzupełnieniu porządku obrad Walnego Zgromadzenia o punkt dotyczący wyboru nowego członka Rady Nadzorczej. Projekt uchwały w tej kwestii został wyłożony w dniu 10 czerwca 2015 r. w siedzibie pozwanej a w dniu następnym wywieszony na klatkach schodowych i w siedzibie Spółdzielni.

Porządek obrad Walnego Zgromadzenia przeprowadzonego w dniu 25 czerwca 2015 r. został uzupełniony o dwa punkty, o których członkowie nie byli wcześniej zawiadomieni listownie tj. o wybór członków komisji wyborczej i wybory uzupełniające do Rady Nadzorczej. Ostatecznie Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę nr (...) o zatwierdzeniu wyboru M. P. na członka Rady Nadzorczej na kadencję 2014 – 2017. W głosowaniu wzięło udział 37 członków, wszyscy głosowali za podjęciem uchwały.

Mając na względzie powyższe ustalenia, które były bezsporne między stronami, Sąd uznał, że przedstawione przez powoda w pozwie zarzuty co do wadliwego trybu podjęcia kwestionowanej uchwały nie zasługują na uwzględnienie. Oceny zasadności powództwa Sąd dokonał kierując się treścią przepisu art. 42 § 1 Prawa spółdzielczego oraz postanowień statutu pozwanej.

Sąd nie podzielił stanowiska powoda, że Walne Zgromadzenie nie było władne do podejmowania uchwały w kwestii nie objętej porządkiem obrad o którym członkowie byli zawiadomieni listownie na 21 dni przed terminem posiedzenia tego organu Spółdzielni.

Sąd wskazał na to, że zgodnie z § (...) statutu pozwanej, jej zarząd był uprawniony do zgłoszenia projektu uchwały nie objętej dotychczas porządkiem obrad na 14 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia i zawiadomienia o tym członków, przez wyłożenie projektów uchwał w siedzibie i wywieszenie stosownych informacji na klatkach schodowych budynków w których zamieszkują członkowie.

Sąd podkreślił, że postanowienia statutu mają charakter umowy, a co za tym idzie należy do ich wykładni stosować reguły zawarte w przepisie art. 65 kpc.

Wprawdzie w § (...) statutu pozwanej podano, że Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym członkom do wiadomości w sposób określony w § (...) statutu jednakże w ocenie Sądu treść § (...) statutu, zgodnego z art. (...) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych sprzeciwia się takiemu literalnemu rozumieniu postanowień statutu.

Sąd nie podzielił też wątpliwości powoda co do tego czy dopuszczalne były wybory uzupełniające do Rady Nadzorczej pozwanej ze względu na śmierć jednego z jej członków, skoro Rada Nadzorcza może skutecznie działać też w niepełnym składzie.

Sąd wskazał na to, że wybory uzupełniające do Rady Nadzorczej, w razie wygaśnięcia mandatu jednego z jej członków, na najbliższym Walnym Zgromadzeniu, przewiduje (...) obowiązującego w pozwanej Spółdzielni Regulaminu Rady Nadzorczej.

Sąd nie dopatrzył się sprzeczności tego postanowienia regulaminu z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa.

Z tych względów Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo jako pozbawione podstaw prawnych. O kosztach orzeczono na mocy art. 98 kpc.

Wyrok został zaskarżony w całości apelacją przez powoda.

Skarżący zarzucił naruszenie przepisu art. 65 kc oraz § (...) statutu pozwanej przez błędną wykładnię tych przepisów i ich niewłaściwe zastosowanie.

W uzasadnieniu apelacji powód zarzucił, że treść § (...) statutu jest jednoznaczna i nie wymaga wykładni. Wynika z niego, że Walne Zgromadzenie nie może podejmować uchwał w sprawach, które nie były objęte porządkiem obrad o jakim członkowie byli zawiadomieni zgodnie z § (...) statutu.

Powód podkreślił, że uzupełnienie przez pozwaną porządku obrad w sposób sprzeczny z tym postanowieniem statutu spowodowało bardzo niską frekwencję na Walnym Zgromadzeniu skutkiem czego M. P. została wybrana na członka Rady Nadzorczej mimo, że uzyskała o połowę mniej głosów od powoda, który kandydował do Rady Nadzorczej, uzyskał głosów dwukrotnie więcej, i nie został wybrany w skład członków Rady Nadzorczej.

Ponadto powód podał, że kwestionowany przez niego tryb informowania o porządku obrad Walnego Zgromadzenia spowodował opuszczenie sali obrad przez część uczestników posiedzenia w związku z czym za kwestionowaną uchwałą głosowało zaledwie 37 osób z 803 uprawnionych do głosowania. Wadliwy tryb ustalenia i informowania o porządku obrad Walnego Zgromadzenia, w ocenie skarżącego, miał wpływ na treść zaskarżonej uchwały.

Powołując się na powyższe powód wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa lub ustalenie jej nieważności ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania.

W razie nieuwzględnienia apelacji skarżący wnosił o nieobciążanie go kosztami postępowania na mocy art. 102 kpc, gdyż działał w interesie wszystkich członków pozwanej spółdzielni.

Pozwana wnosiła w odpowiedzi na apelację o jej oddalenie i o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że przedmiotem postępowania apelacyjnego nie mógł być wniosek apelacji o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały.

Postępowanie przed Sądem pierwszej instancji dotyczyło żądania uchylenia uchwały. Przesłanki uchylenia uchwały są inne niż przesłanki stwierdzenia jej nieważności. Jest to żądanie innego rodzaju zgłoszone dopiero w postępowaniu apelacyjnym.

Zgodne z przepisem art. 383 kpc w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami.

Także zarzuty apelacji zmierzające do stwierdzenia, że kwestionowana uchwała winna być uchylona na podstawie art. 42 Prawa spółdzielczego nie zasługują na uwzględnienie. Nie jest ona bowiem sprzeczna z postanowieniami statutu, dobrymi obyczajami, nie godzi w interesy spółdzielni ani nie ma celu pokrzywdzenia powoda.

Na etapie postępowania apelacyjnego rozważania wymagała jedynie kwestia prawidłowości zwołania posiedzenia Walnego Zgromadzenia w dniu 25 czerwca 2015 r. i poinformowania członków o porządku obrad Walnego Zgromadzenia.

Wymaga to oceny czy uzupełnienie porządku obrad o wybory uzupełniające do Rady Nadzorczej zgodne było z postanowieniami statutu i ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Sąd Apelacyjny nie podziela zarzutów apelacji jakoby tryb uzupełnienia porządku obrad Walnego Zgromadzenia pozwanej w dniu 25 czerwca 2015 r. sprzeczny był z przepisami wspomnianej ustawy oraz postanowieniami statutu pozwanej. Paragraf (...)statutu stanowi, że Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości w sposób określony w § (...) statutu jednakże z § (...) tego statutu wynika, że projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych uchwał w porządku obrad Walnego Zgromadzenia może zgłaszać m.in. zarząd. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań winny być wykładane co najmniej na 14 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia. Podobnie członkowie mogą zgłaszać projekty uchwał i żądanie co do porządku obrad w terminie do 15 dni przed Walnym Zgromadzeniem, a propozycje w tym zakresie winny być wyłożone na co najmniej 14 dni przed posiedzeniem Walnego Zgromadzenia.

To uregulowanie statutowe zgodne jest z przepisem art. (...) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Ta regulacja ustawowa wynika z nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych dokonanej w czerwcu 2007 r.

Należy więc domniemywać, że pozwana wprowadzając do statutu § (...) dążyła do zgodności jego postanowień z bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z tego co podano wyżej wynika, że statut pozwanej zawiera uregulowania wzajemnie sprzeczne ze wspomnianą ustawą. W § (...) przewiduje możliwość uzupełnienia porządku obrad po upływie 21 dni od terminu zwołanego posiedzenia Walnego Zgromadzenia a w § (...) ^{( )} stanowi, że Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w sposób określony w § (...) statutu (czyli co najmniej 21 dni przed Walnym Zgromadzeniem).

Skarżący nie kwestionuje, że statut pozwanej jest rodzajem umowy zawartej przez członków pozwanej spółdzielni. Kwestionuje jedynie dokonaną przez Sąd Okręgowy wykładnię postanowień tej umowy.

Z art. 65 kc dotyczącego wykładni umów wynika, że w umowach należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Mając na względzie ten wymóg ustawodawcy co do wykładni umów, w tym przypadku statutu pozwanej, nie sposób uznać, że celem spółdzielców podejmujących uchwałę co do treści statutu było aby ważnym był § (...) statutu uniemożliwiający uzupełnienie porządku obrad walnego zgromadzenia po 21 dniach od powiadomienia o jego terminie i porządku, w sytuacji gdy powoływany poprzez art. (...) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych na to pozwala i odpowiadające tej regulacji zapis zawarto w statucie pozwanej.

Brzmienie przepisu art. 65 § 2 kc nakazuje uznać, że zamiarem członków pozwanej spółdzielni było aby Walne Zgromadzenie mogło podejmować uchwały w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w sposób określony w § (...)statutu a § (...) tego statutu został wadliwie zredagowany.

Przeciwne rozumowanie, reprezentowane przez skarżącego prowadziłoby do stwierdzenia, że Walne Zgromadzenie pozwanej nie jest w stanie podejmować uchwał w sprawach wynikających z uzupełnienia porządku obrad w sposób zgodny z ustawą oraz ze statutem pozwanej.

Reasumując należy uznać, że Walne Zgromadzenie pozwanej w dniu 25 czerwca 2015 r. dokonując wyboru członka Rady Nadzorczej obradowało w trybie zgodnym z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa oraz zgodnie z prawem wewnątrzspółdzielczym.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za tego rodzaju stwierdzeniem jest to, że to członkowie zebrani na wspomnianym Walnym Zgromadzeniu podjęli uchwałę co do porządku obrad. Jeśli obecni na tym posiedzeniu pozwanej uznaliby, że sposób zawiadomienia o zmianie porządku obrad i ranga uchwały, która ma być podjęta nie pozwalają na uzupełnienie porządku obrad winni głosować przeciwko porządkowi obrad innemu niż podany do wiadomości członków spółdzielni na 21 dni przed walnym zgromadzeniem.

Z akt sprawy wynika, że tak się nie stało. Powód i inni oponenci opuścili posiedzenie Walnego Zgromadzenia. W związku z tym porządek obrad w brzmieniu proponowanym przez Zarząd został uchwalony przez tych członków, którzy w walnym zgromadzeniu uczestniczyli. Naczelny organ pozwanej, który nie wymaga w tym przypadku kwalifikowanej większości, zatwierdził więc porządek obrad w ramach którego podjęto zaskarżoną uchwałę.

W tych okolicznościach zarzuty apelacji dotyczące niskiej frekwencji na Walnym Zgromadzeniu, czy wynik głosowania w poprzednich wyborach do Rady Nadzorczej, nie mogą skutecznie podważać kwestionowanej uchwały.

Dlatego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 kpc oddalił apelację jako pozbawioną uzasadnionych podstaw.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 kpc. W ocenie Sądu Apelacyjnego w sporze wszczętym z pozwaną Spółdzielnią wadliwa interpretacja przepisów statutu spółdzielni nie jest wypadkiem szczególnie uzasadnionym w rozumieniu art. 102 kpc uzasadniającym obciążenie pozwanej kosztami wygranego procesu.