Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2016 roku w Radomiu

sprawy T. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. B. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 11 kwietnia 2016 roku, nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. B. (1) prawo do emerytury z dniem (...) roku.

SSO Jarosław Łuczaj

Sygn. akt VI U 551/16

UZASADNIENIE

T. B. (1) pismem z dnia 5 maja 2016 roku odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 11 kwietnia 2016 roku w sprawie odmowy prawa do emerytury, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do dochodzonego świadczenia. W uzasadnieniu podniósł, że pracował w warunkach szczególnych od 28 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1998 roku najpierw w Cementowni (...), a po prywatyzacji w (...) S.A. w M. na stanowisku elektromonter instalacji elektrycznych przemysłowych w całym zakładzie, zarówno przy piecach, na dziale surowym, jak i w kamieniołomach (odwołanie – k. 3-4).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono, że T. B. (1) na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił ogólny okres ubezpieczenia w wymiarze 25 lat, 6 miesięcy i 13 dni, nie udokumentował zaś 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresów: od 28 lipca 1977 roku do 28 lutego 1996 roku w (...) S.A. w M. na stanowisku elektromonter instalacji przemysłowych, bowiem prace wymienione w wykazie A, dział II rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dotyczą prac w energetyce, a wnioskodawca zatrudniony był w cementowni; od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku w w/w zakładzie na stanowisku starszego mistrza zmianowego-sztygara zmianowego elektrycznego, bowiem nie jest wiadome czy sprawował nadzór na wydziałach i oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (odpowiedź na odwołanie – k. 5).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. B. (1) urodził się (...) (okoliczność bezsporna).

W dniu 28 lipca 1977 roku T. B. (1) został zatrudniony w Cementowni (...) w W. (obecnie (...) S.A. w M.) na stanowisku elektromontera w wydziale wydobycia i przygotowania surowca. Dnia 4 grudnia 1988 roku został mu nadany I stopień górniczy. Do 28 lutego 1996 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace na stanowisku elektromontera instalacji elektrycznych przemysłowych. W cementowni znajdował się Zakład (...), który zajmował się wydobyciem surowca skalnego, tj. wapieni i margli do produkcji cementu. Zakład ten mieścił się około kilometra od Cementowni. Surowce wydobywało się metodą odkrywkową. Do wydobycia surowca służyły koparki elektryczne. T. B. pracował jako elektryk w Cementowni oraz w całym zakładzie, również na dziale wydobycia. Głównie pracował przy utrzymaniu ruchu działów produkcyjnych. W całym zakładzie znajdowały się urządzenia elektryczne napędzane prądem, były to silniki i sterownie. Urządzenia pracowały i psuły się, a T. B. dokonywał wymiany silników i napędów przenośników taśmowych, kubełkowych, ślimaków, elewatorów itp.. Zajmował się remontami, przeglądami i konserwacją urządzeń elektrycznych. W Cementowni (...) pracował w dziale wydobycia i przygotowania surowca, w dziale surowym, gdzie surowiec był mielony za pomocą młynów napędzanych elektrycznie, w dziale wypalania, gdzie były piece obrotowe. W dziale wypalania wypalało się klinkier - półprodukt do produkcji cementu. Pracował także na młynach cementu, gdzie był mielony klinkier z dodatkami. Z młynów tych wychodził gotowy cement i był składowany w silosach, tam znajdowały się wentylatory, a wszystko było napędzane elektrycznie. Pracował także na pakowni, gdzie były pakowaczki napędzane elektrycznie, jak też w kamieniołomach. Na tych wydziałach pracował w zależności od potrzeb. Naprawiał wszystkie urządzenia elektryczne, które uległy awarii, np. koparki na kopalni kiedy przestały działać, wiertnice na kopalni i napędy wszystkich urządzeń do produkcji cementu. Zajmował się również instalacjami elektrycznymi, np. spalonymi kablami i oświetleniem zakładu, ale to były drobne prace, które w ciągu dnia zajmowały może 5 % czasu. Generalnie pracował przy utrzymaniu ruchu. W okresie od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku T. B. (1) wykonywał prace na stanowisku starszy mistrz zmianowy – sztygar zmianowy elektryczny, w tym od 1 lipca 1997 roku mistrz-sztygar elektryczny na wydziale utrzymania ruchu elektrycznego. Do zakresu działania i odpowiedzialności mistrza zmianowego - sztygara zmianowego elektrycznego Zakładu (...) należało organizowanie, nadzorowanie i kierowanie czynnościami pracowników zajmujących się konserwacją i naprawami urządzeń elektrycznych na poszczególnych działach oraz w Zakładzie (...) (świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, świadectwo pracy, umowy o pracę, angaże, Karta organizacji stanowiska pracy z 26 września 1989 roku w aktach osobowych – k. 13, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 17, zeznania świadków: R. B., W. M. – zapis na płycie CD – k. 17 ).

W dniu (...) T. B. (1) złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniosek o przyznanie prawa do emerytury (wniosek – k. 1-4 akt ZUS).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 11 kwietnia 2016 roku odmówił T. B. (1) prawa do dochodzonego świadczenia wobec braku udowodnienia wymaganego przepisami ustawy 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy uwzględnił okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 25 lat, 6 miesięcy i 13 dni. Organ rentowy odmówił uznania okresów pracy w warunkach szczególnych: od 28 lipca 1977 roku do 28 lutego 1996 roku na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 14 marca 2016 roku wydanego przez (...) S.A. w M. na stanowisku elektromonter instalacji elektrycznych przemysłowych, kwalifikowanych przez pracodawcę do wymienionych w wykazie A, dziale II, poz. 1 prac przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Prace te są bowiem wykazane w Dziale II dotyczącym energetyki, natomiast wnioskodawca zatrudniony był w cementowni; od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 14 marca 2016 roku wydanego przez (...) S.A. w M., ponieważ do wykazu A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1 świadectwo nie zawiera informacji, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach, w których są zachowane higieniczne normy pracy (decyzja – k. 9 akt ZUS).

Sąd uznał za wiarygodne zeznania T. B. (1) co do jego zatrudnienia i charakteru pracy w Cementowni (...) w W.. Zeznania te potwierdzone zostały przez zeznania świadków R. B. i W. M.. Są one wiarygodne i obiektywne, pochodzą od osób obcych w stosunku do wnioskodawcy, nie nastawionych na konkretne rozstrzygnięcie w sprawie. Świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą w spornych okresach, wobec czego mieli możliwość obserwacji jego pracy i opisali czynności, jakie wykonywał. Zeznania wnioskodawcy potwierdzają także jego akta osobowe, z których - w szczególności z angaży, umów o pracę, świadectw pracy wynika, iż w spornych okresach zajmował on stanowiska: elektromontera w wydziale wydobycia i przygotowania surowca, przy produkcji cementu, w wydziale utrzymania ruchu i starszego mistrza zmianowego – sztygara zmianowego elektrycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie natomiast z ust. 2 przytoczonego wyżej artykułu emerytura, o której mowa
w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest więc spełnienie przed dniem 1 stycznia 1999 roku przesłanki posiadania co najmniej 25-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Brak w treści tego artykułu przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. dożycia wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2007 roku) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32, 33, 39 i 40 również po dniu 31 grudnia 2007 roku oraz nieprzystąpieniu do OFE.

Natomiast zgodnie z art. 32 ust.1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami,
o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Poprzez art. 184 ust. 1 przepisy art. 32 ustawy stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1949 roku.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej
ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 powołanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 1 i 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zatem zastosowanie będą miały przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepisy § 3 i 4 wymienionego rozporządzenia określają warunki, od których spełnienia zależy uzyskanie wcześniejszej emerytury. Są to: okres zatrudnienia wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A oraz osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że wnioskodawca w dniu 31 stycznia 2014 roku osiągnął wiek emerytalny, udowodnił 25-letni okres ubezpieczenia oraz że nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Okolicznością sporną było natomiast czy udowodnił, iż wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat i czy staż ten osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku, w szczególności czy pracował w warunkach szczególnych w czasie zatrudnienia w Cementowni (...) w W. (obecnie (...) S.A. w M.) w okresie od 28 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1998 roku.

Co do tego okresu zatrudnienia T. B. (1) przedstawił zwykłe świadectwo pracy, z którego wynika, że w okresie od 28 lipca 1977 roku do 10 grudnia 2000 roku zatrudniony był w (...) S.A. w M. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brygadzista-sztygar oraz świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, z którego wynika, iż w trakcie zatrudnienia tam w okresie od 28 lipca 1977 roku do 28 lutego 1996 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace na stanowisku elektromonter instalacji elektrycznych przemysłowych przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, zaś w okresie od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku wykonywał prace na stanowisku starszy mistrz zmianowy – sztygar zmianowy elektryczny przy kontroli między operacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na wydziałach i oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie stanowiska na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym w wykazie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił w/w okresów wykonywania prac w warunkach szczególnych z uwagi na błędne przyporządkowanie w świadectwie pracy rodzaju wykonywanych prac z wykazem A, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie pozwala jednak jednoznacznie stwierdzić, że T. B. (1) w okresie od dnia 28 lipca 1977 roku do dnia 28 lutego 1996 roku (18 lat, 7 miesięcy i 1 dzień) w Cementowni (...) w W. (obecnie (...) S.A. w M.) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w wykazie A, w dziale XIV, poz. 25, gdzie wskazano bieżącą konserwację agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano remontowe na oddziałach będących w ruchu, w związku z działem V, poz. 14 (tj. prace przy produkcji cementu) oraz działem I, poz. 3 (tj. wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych). Zarówno z zeznań wnioskodawcy, przesłuchanych w sprawie świadków, jak i akt osobowych wynika, że T. B. (1) w tym okresie częściowo wykonywał prace jako elektromonter na wydziałach produkcji cementu, jak również w Zakładzie (...), czyli przy wydobyciu, obróbce i przeróbce surowców skalnych służących do produkcji cementu. Wszystkie prace wnioskodawcy wykonywane były na terenie zakładu przy urządzeniach elektrycznych sąsiadujących z urządzeniami będącymi w ruchu. Wskazuje na to m.in. świadek W. M. oraz znajdujący się w aktach osobowych angaż, z którego wynika, iż wnioskodawca pracował w wydziale utrzymania ruchu elektrycznego.

W okresie zaś od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku (2 lata i 10 miesięcy) T. B. (1) wykonywał w tym samym zakładzie pracy prace na stanowisku starszy mistrz zmianowy – sztygar zmianowy elektryczny. Do jego zakresu obowiązków należało organizowanie, nadzorowanie i kierowanie czynnościami pracowników zajmujących się konserwacją i naprawami urządzeń elektrycznych na poszczególnych działach oraz w Zakładzie (...). Pozwala to przyjąć, że we wskazanym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w wykazie A, w dziale XIV, poz. 24, gdzie wskazano kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach w związku z działem V, poz. 14 (tj. prace przy produkcji cementu) oraz działem I, poz. 3 (tj. wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych).

Konkludując, okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 21 lat, 5 miesięcy i 1 dzień. Spełnione więc zostały przesłanki określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 129 ust. 1 w/w ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wniosek w sprawie niniejszej wpłynął do organu rentowego w dniu (...), a w dniu (...) T. B. (1) osiągnął wiek 60 lat, tym samym prawo do emerytury przysługuje od dnia 24 marca 2016 roku.

Biorąc powyższe pod uwagę, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji.

SSO Jarosław Łuczaj