Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2013r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jacek Witkowski

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 18 maja 2011 r. (Nr (...) )

w sprawie J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od ubezpieczonego J. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego za obydwie instancje.

Sygn. akt IV U 1043/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.05.2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił wnioskodawcy J. G. przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) albowiem wnioskodawca nie wykazał na dzień 1.01.1999 r. co najmniej 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony J. g., który wnosił o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury w wieku obniżonym. Odwołujący się wnosił o uznanie, że w okresie od 21.10.1974 r. do 30.06.2004 r. tj. w okresie zatrudnienia w S. Zakładach (...) w S. P.. wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku elektromontera.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wnosił o jego oddalenie, argumentując, iż w świadectwie pracy z 15.04.2005 r. brak jest określenia charakteru pracy, rodzaju zajmowanego stanowiska oraz przywołania odpowiednich przepisów prawa i stwierdził, że świadectwo pracy, które przedłożył ubezpieczony nie odpowiada wymaganiom określonym w 2 ust. 2 cyt. rozporządzenia RM z 7.02.1983 r.

Wyrokiem z dnia 7.08.2012 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach ustalił J. G. prawo do emerytury od dnia 9.04.2011 r. Sąd ten ustalił, iż okres zatrudnienia ubezpieczonego w S. Zakładach (...) od dnia 21.10.1974 do 31.12.2000 r. należy do kategorii prac w warunkach szczególnych na stanowisku elektromontera i elektryka. Sąd ten swoje ustalenia oparł na opiniach dwóch biegłych z zakresu bhp, tj. Jarosława Chmielewskiego i Andrzeja Flasińskiego. W wyniku apelacji pozwanego organu rentowego Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 14.11.2012 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu swojego orzeczenia Sąd II instancji stwierdził m.in. iż nie zostały dokonane ustalenia w zakresie przesłanek do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, a tym samym nie została rozpoznana istota sprawy. W szczególności Sąd II instancji podkreślił, iż wadliwe było zlecenie ustaleń stanu faktycznego biegłym z zakresu bhp, albowiem biegli nie mogą wyręczać Sądu w dokonywaniu ustaleń. Rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych tylko wówczas, gdy zagadnienie mające zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy nie może być wyjaśni0one bez posiadania wiadomości specjalnych z określonej dziedziny nauki. Sąd Apelacyjny aby przy ponownym rozpoznaniu dokonać ustaleń, czy praca elektromontera, którą wykonywał ubezpieczony, była pracą w warunkach szczególnych i ustalenia te winny być dokonane w oparciu o dokumenty jak i zeznania świadków i strony.

Sąd Okręgowy w wyniku ponownego rozpoznania sprawy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. G. , ur. (...), złożył w dniu 11.04.2011 r. wniosek do pozwanego Oddziału ZUS o przyznanie mu prawa do emerytury. Do wniosku o to świadczenie ubezpieczony załączył świadectwo pracy z dnia 15.04.2005 r. wystawione przez Centrum (...) sp. z o.o. w upadłości w B., który to podmiot przejął ubezpieczonego jako pracownika Zakładów (...) w S. P.. w trybie art. 23 ¹ kp (k. 9 a.r.). W świadectwie tym znajduje się zapis z powołaniem się na ugodę sądową z 2004 r. iż J. G. w okresie zatrudnienia od dnia 21.10.1974 r. do 31.12.2000 r. pracował w warunkach szczególnych na stanowiskach: elektromonter – konserwator, elektromechanik, monter aparatury kontrolno - pomiarowej, brygadzista elektromechanik prac konserwacyjno - remontowych i elektryka. Ponadto z innych dokumentów dotyczących ubezpieczonego wynikało, iż ubezpieczony na dzień 1.01.1999 r. wykazał 30 lat i 1 miesiąc, oraz 23 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Pozwany organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu zatrudnienia do kategorii prac w warunkach szczególnych uznając, że świadectwo pracy które zostało złożone do akt rentowych z datą 15.04.2005 r. nie spełnia warunków określonych w § 2 ust. 2 cyt. rozporządzenia RM z 7.02.1983 r. Zaskarżoną decyzją z dnia 18.05.2011 r. pozwany Oddział ZUS odmówił J. G. przyznania emerytury w wieku obniżonym stwierdzając w decyzji, że nie spełnia on przesłanek z art. 184 ustawy emerytalno – rentowej.

W toku postępowania rozpoznawczego Sąd przeprowadził dowód z zeznań ubezpieczonego (k. 19 – 19v, 151 – 151v i 216 – 217) oraz dowód z zeznań świadków: J. P. (k. 62 – 62v, 226v), T. R. (k. 227v) oraz świadka M. S. (k. 227 a.s.). Ponadto Sąd przeprowadził dowód z akt osobowych ubezpieczonego i akt sprawy pracowniczej IV P 840/04. Na podstawie tych dowodów Sąd ustalił, iż ubezpieczony J. G. zawarł umowę o pracę w dniu 21.10.1974 r. z (...) Kombinatem (...) w S. w budowie na stanowisku elektromontera konserwatora w dziale głównego mechanika (k. 16 a.osob.).

Z zeznań ubezpieczonego wynika, że do jego obowiązków należała naprawa urządzeń elektrycznych i konserwacja stacji transformatorowych, wszystkie urządzenia na terenie zakładów mięsnych były zasilane energią elektryczną i z uwagi na zawilgocenie oraz stosowanie soli przy produkcji, urządzenia zamakały, co powodowało awarie (k. 19). Przy usuwaniu awarii należało wymienić części uszkodzone, często w sytuacji tylko częściowego wyłączenia obwodu elektrycznego. Do innych obowiązków należała wymiana i konserwacja oświetlenia, oraz wymiana kabli. Na jednej zmianie pracowało 4 – 5 elektryków. Niezależnie od usuwania bieżących awarii, czy też wykonywania napraw, ubezpieczony uczestniczył też w naprawach urządzeń powyżej 15 kW, urządzenia te znajdowały się w rozdzielniach. Odbywało się to dwa razy w roku. Ubezpieczony zeznał, że wykonywał również inne uciążliwe prace, które polegały na naprawie urządzeń elektrycznych na terenie chłodni, gdzie temperatury były ujemne.

Świadkowie J. P. i M. S. byli pracownikami Zakładów (...) w S. P.. Pierwszy z nich pracował w latach 1985 – 1988 na stanowisku mistrza utrzymania ruchu, świadek ten był przełożonym J. G.. Drugi z wymienionych świadków pracował w latach 1975 – 1990 i początkowo pracował jako mistrz automatyków, a po upływie roku, zatrudniony został jako główny energetyk. Świadkowie ci zeznali, iż ubezpieczony pracował jako elektromonter i jego podstawowym obowiązkiem było usuwanie awarii urządzeń w zakresie elektryki, a ponadto wykonywanie prac konserwacyjnych linii elektrycznych i instalacji. Większość urządzeń pracowało pod napięciem o mocy 380 i 220 V. Prace były wykonywane w różnych warunkach w zależności od wydziału,, w których czynności te były wykonywane. Często w warunkach dużej wilgotności i różnorodności temperatur. Z kolei świadek J. R. był zatrudniony do 1994 r. jako inspektor ds. bhp. Podał on w swoich zeznaniach, iż wg jego wiedzy ubezpieczony zajmował się czynnościami elektryka i wykonując pracę w różnych wydziałach był narażony zarówno na choroby odzwierzęce jak i w chłodni przy temp. – 20 st.C. W toku zatrudnienia ubezpieczonemu kilkakrotnie zmieniano angaże określające stanowisko pracy. Stanowiska te nosiły nazwę: elektromonter konserwator, elektromechanik, kontroler aparatury kontrolno – pomiarowej, elektromonter aparatury kontrolno – pomiarowej, brygadzista, elektromechanik, elektromonter prac konserwacyjno – remontowych urządzeń elektrycznych, brygadzista (akta osobowe). Ubezpieczony w swoich zeznania potwierdził, że zmiana nazw stanowisk pracy spowodowana była jedynie tym, że mógł on uzyskiwać wyższe wynagrodzenia, natomiast charakter pracy był zawsze taki sam. Ten argument ubezpieczonego potwierdzili przesłuchiwani w sprawie świadkowie.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie ubezpieczonego nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu. Zdaniem Sądu poczynione ustalenia wskazują, że ubezpieczony w okresie swojego zatrudnienia w S. zakładach Mięsnych w S. P.. wykonywał czynności związane z naprawą o i konserwacją wszelkich urządzeń elektrycznych bądź oświetlenia. W większości naprawy te dotyczyły urządzeń pracujących w normalnym napięciu tj. 220 V lub 380 V, sporadycznie naprawy dotyczyły urządzeń wysokonapięciowych przekraczających 1 kilowolt. Dotyczyło to jedynie rozdzielni, które wymagały dwa razy w roku przeglądów i konserwacji sześciu rozdzielni. Zeznania ubezpieczonego jak i świadków wskazują, że charakter jego pracy był bardzo zróżnicowany. W zależności od potrzeb w danym dniu był on kierowany do różnych wydziałów w celu dokonania naprawy urządzenia, bądź jego konserwacji, często też wymieniał oświetlenie w postaci „świetlówek”. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego w tej części, iż zmiana nazewnictwa jego stanowisk pracy nie wiązała się ze zmianą zakresu czynności. Okoliczność na którą powoływał się m.in. w swoich zeznaniach ubezpieczony, że jego stanowisko pracy było zaliczone do pracy w warunkach szczególnych w ramach zakładowego wykazu stanowisk pracy w szczególnych warunkach opracowanego w 1991 roku nie wywiera skutków prawnych. Wykaz ten był jedynie wewnętrznym źródłem prawa dla potrzeb przyznawania dodatków za pracę uciążliwą. W ocenie Sądu jedynie wykaz A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z 7.02.1983 r., zawierający zestawienie rodzaju prac w szczególnych warunkach w poszczególnych branżach stanowi źródło prawa do oceny, czy dany rodzaj pracy kwalifikuje się do zaliczenia jej jako pracy w warunkach szczególnych. Odnosząc tę regulację na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż rodzaj prac wykonywanych w Zakładach (...) w S. P.. należy badać pod kątem wykazu zawartego w dziale X, tj. prac w rolnictwie i przemyśle rolno – spożywczym. Do kategorii prac w szczególnych warunkach w myśl tej regulacji podlegają jedynie prace wykonywane w chłodniach składowych o temp. poniżej 0 st. C., prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt, a także wykonywane przy utylizacji surowców zwierzęcych, zatem w myśl przytoczonego działu X wykazu A, zdecydowana większość stanowisk pracy bądź rodzaju prac które były wykonywane w zakładach mięsnych nie należą do kategorii prac w warunkach szczególnych. Odrębną regulacją zawartą w powołanym wykazie A jest dział II w „energetyce”. Przepis ten stanowi, iż do kategorii prac w warunkach szczególnych należą prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Zdaniem Sądu brak jest podstaw aby przypisać charakter pracy ubezpieczonego do tej kategorii. Z ustawy wynika bowiem, że w zdecydowanej większości prac, którą wykonywał ubezpieczony na co dzień polegała na konserwacji bądź usuwaniu awarii zwykłych urządzeń produkcyjnych pracujących w zwykłym napięciu i nie były to urządzenia elektroenergetyczne czy cieplne, jedynie sporadycznie prace wykonywał przy naprawie bądź przeglądzie rozdzielni.

Zatem uprawniona jest ocena, iż roszczenie ubezpieczonego o zakwalifikowanie całego okresu jego zatrudnienia do kategorii prac w warunkach szczególnych nie znajduje uzasadnionych podstaw faktycznych, jak i prawnych. W tej sytuacji Sąd przyjął, iż ubezpieczony nie wykazał jednej z przesłanek do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym określonych w § 4 ust. 1 pkt 3 cyt. wyżej rozporządzenia RM z 7.02.1983 r. tj. nie wykazał co najmniej 15- letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych na dzień 1.01.1999 r. Mając zatem powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł o oddaleniu odwołania.

Jednocześnie na mocy art. 98 kpc Sąd zasądził od ubezpieczonego na rzecz pozwanego ZUS kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.