Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Andrzej Tekieli

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lubaniu A. I.

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2016 r.

sprawy R. K. ur. (...) w Z.

s. B., A. z domu S.

oskarżonego z art. 12a ust. 1 Ustawy o wyrobie alkoholu etylowego i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w związku z art. 14 Ustawy o wyrobie alkoholu etylowego i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 25 stycznia 2016 r. sygn. akt II K 318/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. K. w ten sposób, że z podstawy skazania i z podstawy wymiaru kary eliminuje art. 14 Ustawy o wyrobie alkoholu etylowego i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

R. K. został oskarżony o to, że w okresie od lipca 2014 roku do lutego 2015 roku w L. woj. (...) bez wymaganego wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych wytwarzał wyroby tytoniowe w ten sposób, iż kupował zmielony tytoń, który następnie pakował w tubki papierowe a następnie tak wytworzone papierosy sprzedawał na sztuki za kwotę 40 i 50 groszy M. W., K. M. oraz nieletniemu D. M.,

tj. o czyn z art. 12a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych;

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 25 stycznia 2016r. w sprawie sygn. akt IIK 318/15:

I.  uznał oskarżonego R. K. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku stanowiącego występek z art. 12a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych i za to na podstawie art. 12a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w zw. z art. 37a kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności z jednoczesnym obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny, wskazany przez Burmistrza Miasta L., w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w skali miesiąca,

II.  na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ustęp 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie i nie wymierzył mu opłaty.

Z wyrokiem powyższym nie zgodził się oskarżony oraz Prokurator Rejonowy w Lubaniu.

Prokurator zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

- naruszenie prawa materialnego w postaci art. 12 a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy z dnia 2 marca 2001r. o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych poprzez orzeczenie za ten czyn kary 8 miesięcy ograniczenia w postaci wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez Burmistrza Miasta L. w wymiarze 30 godzin w skali miesiąca, podczas gdy przepis art. 14 cytowanej ustawy w sankcji karnej nie przewiduje kary ograniczenia wolności.

Stawiając powyższy zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata oraz karę grzywny w wysokości 20 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 PLN.

Oskarżony zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za jego podstawę, który miał wpływ na jego treść, polegający na nieprawidłowym przyjęciu, iż oskarżony R. K. mógł i powinien wpisać do państwowego rejestru producentów wyrobów tytoniowych swoje rękodzielnicze wytwórstwo papierosów, skręcanych ręcznie w gilzy na własny użytek palacza, gdyż zdarzało mu się trzykrotnie odstępować z grzeczności innym osobom, pojedyncze papierosy, po kosztach własnych, za kwotę 40 lub 50 groszy.

2.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 12 a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych – przez nieuwzględnienie w ogóle treści art. 3, art. 4, art. 5 tej ustawy oraz art 1 par. 2 a, - zamiast przyjąć, że działania oskarżonego nie zawierają cech przestępstwa, gdyż nie nadają się w ogóle do wpisu do rejestru producentów wyrobów tytoniowych ze względu na swój mikroskopijny charakter ilościowy, nie podlegający rejestracji, ani penalizacji.

Z ostrożności procesowej zarzucił rażącą niewspółmierność kary wobec osoby nie karanej w przeszłości, schorowanej i dotkniętej kalectwem kręgosłupa, za przypisany bezzasadnie czyn zagrożony karą do 3 lat. Powołując się na powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 par. 1 kpk i art. 437 par 11 2 kpk, wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie od postawionego oskarżonemu zarzutu.

Sąd Okręgowy, zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie zostały złożone apelacje przez oskarżonego oraz przez prokuratora.

Sąd Odwoławczy w pierwszej kolejności odniesie się do apelacji oskarżonego, z uwagi na okoliczność, iż jest ona dalej idąca.

Apelacja oskarżonego zasługiwała na uwzględnienie w części.

Chybiony jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Oskarżony w swojej apelacji argumentuje iż jako osoba wytwarzająca papierosy na użytek własny nie może podlegać odpowiedzialności karnej w niniejszej sprawie, gdyż takiej podlegają tylko osoby produkujące wyroby tytoniowe na skalę przemysłową, które mogłyby realnie posiadać status producenta. Sąd II Instancji wskazuje iż przepisy niniejszej ustawy odnoszą się także do osób wytwarzających wyroby tytoniowe na użytek własny, co znajduje swoje potwierdzenie w doktrynie (zob. Augustyniak Rafał, Wytwarzanie wyrobów tytoniowych. Z problematyki właściwej kwalifikacji prawnej czynu. WPP 2013/4/100-109), a także koresponduje z poglądem wyrażonym w judykaturze (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2004r. sygn. Akt. I KZP 23/04). Jasnym jest, że indywidualne wytwarzanie wyrobów tytoniowych dla zaspokojenia własnych potrzeb stanowi czyn o niższym stopniu społecznej szkodliwości, jednakże na odpowiedzialność karną oskarżonego w niniejszej sprawie wpłynął fakt iż swoje wyroby sprzedawał osobom trzecim, w tym nieletniemu, co zresztą sam przyznał w złożonej przez siebie apelacji. Nie mają tu znaczenia sumy jakie pobierał od kupujących. Jego zachowanie nie było tylko okazjonalną, jednorazową transakcją ale wskazywało, że oskarżony działał z zamiarem prowadzenia sprzedaży swoich papierosów. Znajduje to potwierdzenie w zeznaniach B. P. (k. 4-5), a także K. R. (k. 12-13), której to zeznań oskarżony w swojej apelacji nie kwestionuje. Na ocenę inkryminowanego czynu oskarżonego nie ma wpływu załączona przez niego dokumentacja medyczna jego konkubiny, B. P. (k. 153-155). Jak wynika z niej, choć jest ona osoba uzależnioną od alkoholu, posiada jasną świadomość i pełną orientację (k. 154), przez co danie wiary jej zeznaniom przez Sąd I instancji było uzasadnione. Dokonując sprzedaży produkowanych przez siebie wyrobów tytoniowych, R. K. spowodował, iż jego działanie zawierało wyższy, niż znikomy stopień społecznej szkodliwości, w związku z czym za w pełni uzasadnione należy uznać przypisanie mu popełnienia przestępstwa.

Częściowo zasadny był zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, art. 12a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych. Jak wyczerpująco wskazano w powyższych rozważaniach, co do których pozostaje się odnieść, wina i sprawstwo oskarżonego, w związku z wypełnieniem ustawowych przesłanek wymienionych w art. 12a ust. 1 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, nie budzą wątpliwości.

Nie może jednak ostać się w podstawie prawnej wyroku art. 14 wyżej wymienionej ustawy.

Wydając zaskarżony wyrok, uwzględniający powyższy przepis w podstawie prawnej skazania Sąd Rejonowy wskazał, że oparł się na zeznaniach B. P., K. R., M. W., K. M. i D. M. oraz J. M. (k. 130). Z zeznań tych świadków wynika iż oskarżony prowadził proceder sprzedaży produkowanych przez siebie wyrobów tytoniowych dla szerokiego grona odbiorców. Jednakże fakt ten nie znajduje swojego potwierdzenia w pozostałej części materiału dowodowego. Pozostali przesłuchiwani w tej sprawie świadkowie, tak podczas postepowania przygotowawczego, jaki podczas rozprawy głównej wskazali, że nie wiedzą nic na temat sprzedaży przez R. K. wyrobów tytoniowych. Brak jest także dowodów, uwiarygadniających osiągane przez oskarżonego z tego tytułu dochody, w szczególności potwierdzających, że jego działanie miało istotnie charakter działalności ukierunkowanej na uzyskiwanie z tego stałych dochodów.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że z podstawy prawnej skazania i z podstawy wymiaru kary wyeliminował art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych.

Za w pełni zasadne należy uznać wymierzenie przez Sąd Rejonowy oskarżonemu kary ograniczenia wolności. Sąd II Instancji popiera rozważania Sądu I Instancji w tym zakresie wskazując iż na szkodliwość czynu, mającą wpływ na wymiar kary, miał fakt iż sprzedał on papierosy m.in. osobie nieletniej przyczyniając się do narażenia jej zdrowia na uszczerbek, a nadto narażając ją na ryzyko wpadnięcia w nałóg palenia. Chybiony jest tutaj zarzut rażącej surowości kary podnoszony przez oskarżonego, jako, że w świetle realiów niniejszej sprawy kara ograniczenia wolności orzeczona przez Sąd Rejonowy jest karą właściwą. Oskarżony jest osobą bezrobotną, a jednocześnie wychowującą trójkę dzieci: kara orzeczona w takiej formie nie narazi na szkodę jego relacji z bliskimi, a jednocześnie będzie na tyle dotkliwa, że uświadomi mu naganność jego postępowania i wzbudzi poszanowanie dla prawa w przyszłości.

Apelacja prokuratora okazała się bezzasadna.

Jak wyżej wskazano wymierzona oskarżonemu kara ograniczenia wolności spełni swoje zadanie tak w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej. W przekonaniu Sądu Okręgowego wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności, nawet z warunkowym zawieszeniem wykonania i dodatkowo kary grzywny, jak postuluje prokurator, byłoby rażąco surowe.

Skarżący zaskarżył wyrok Sądu I Instancji zarzucając naruszenie prawa materialnego w postaci art. 12a ust. 1 w zw. z art. 14 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych.

Podnoszony zarzut jest chybiony. Istotnie, art. 14 przywoływanej ustawy nie dopuszcza możliwości wymierzenia kary ograniczenia wolności, jednakże, na wskutek uwzględnienia apelacji złożonej przez oskarżonego, wyżej wymieniony przepis został wyeliminowany z podstawy prawnej skazania i wymiaru, co zostało wyczerpująco uargumentowane w powyższych rozważaniach, do których pozostaje się odnieść.

R. K. został więc skazany na podstawie art. 12a ust. 1 ustawy o wyrobie alkoholu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, który to artykuł w swojej treści dopuszcza wymierzenie kary ograniczenia wolności.

Mając na uwadze powyższe, w pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.

Mając na uwadze fakt iż oskarżony nie posiada majątku, jest bezrobotny oraz posiada na wychowaniu trójkę dzieci Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. postanowił zwolnić go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciążyć nimi Skarb Państwa.