Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Henryk Brzyżkiewicz

Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa P. J.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej

w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 16 lutego 2016 r., sygn. akt I C 1810/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 w ten sposób, że powództwo oddala,

b)  w punkcie 3 w ten sposób, że zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu,

c)  w punkcie 4 poprzez jego uchylenie;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3400 zł (trzy tysiące czterysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego w tym 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III Ca 961/16

UZASADNIENIE

Powód P. J. żądał ostatecznie zasądzenia na jego rzecz
od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
w W. zadośćuczynienia w kwocie 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami
od dnia 26 03 2014r. do dnia zapłaty, zatoru kosztów leczenia i dojazdów do placówek medycznych w kwocie 587,67zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 03 2014r.
do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdził, że w dniu 14 10 2013r.w gospodarstwie rolnym, spadł z drabiny z wysokości 3 metrów. W następstwie zdarzenia doszło
do złamania kości piętowej, co pociągnęło za sobą odczuwanie przez powoda znacznych dolegliwości bólowych oraz ograniczenia ruchomości. Gospodarstwo rolne posiadało aktualne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników w (...) S.A., którego następcą prawnych jest pozwana.

Pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz
od powoda zwrotu kosztów procesu.

Kwestionowała zasadę odpowiedzialności posiadacza gospodarstwa rolnego i swoją gwarancyjną z umowy ubezpieczenia, podnosząc, iż powód nie wykazał,
że ubezpieczona zleciła powodowi wykonywanie prac w jej gospodarstwie, tym samym powód podejmując się sam tych prac powinien samodzielnie ponosić skutki tych działań. Ponadto podkreślił, iż zdarzenie to nosi cech nieszczęśliwego wypadku.

W odpowiedzi na apelację powód P. J. wnosił o oddalenie apelacji oraz zasądzenia na jego rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu podnosił między innymi, że prowadzenie produkcji wytwórczej
w gospodarstwie i uzyskiwanie jej efektów pozostaje w takim bezpośrednim związku
z faktem wykorzystywania urządzeń poruszanych za pomocą sił przyrody,
że od stopnia wykorzystania tych sił zależy w ogóle funkcjonowanie gospodarstwa
i uzyskiwanie efektów działalności wytwórczej, a nie tylko ułatwienie ich osiągnięcia.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 18 03 2014r. zasądził
od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
w W. na rzecz powoda kwotę 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 24 04 2014r. do dnia zapłaty. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę
1.651 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia przywołał regulacje:
art. 445 § 1 k.c., art. 435 § 1 k.p.c., art. 822 § 1 k.p.c. Stwierdził, że szkoda pozostaje
w bezpośrednim związku z działalnością gospodarstwa rolnego ubezpieczonej, powód wykazał zaistnienie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej oraz wysokość żądanego zadośćuczynienia. Następnie dokonując oceny całokształtu okoliczności sprawy, wziął pod uwagę w szczególności zakres i charakter odniesionych przez powoda obrażeń, przebieg leczenia, rozmiar odczuwalnych przez niego cierpień fizycznych, ustalony uszczerbek w wysokości 10%, długotrwałość następstw wypadku, niepewne rokowania na przyszłość, wiek powoda, ograniczenia jakich w związku
z wypadkiem doznał powód i doznaje w życiu codziennym. Powołując się na treść
art. 6 k.c. uznał, iż powód nie wykazał roszczenia o odszkodowanie i w tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. O należnych powódce od pozwanej odsetkach ustawowych orzekł uwzględniając regulację art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a o kosztach postępowania na podstawie regulacji art. 100 k.p.c. i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 07 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r., nr 90, poz. 594 ze zm.).

Orzeczenie zaskarżyła pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. w części uwzględniającej powództwo, która wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Zarzuciła sprzeczność ustaleń z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenie prawa materialnego, regulacji art. 435 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie oraz art. 6 k.c.

W uzasadnieniu kwestionowała ustalenia Sądu, że B. N. (1) w ogóle ponosi odpowiedzialność za zdarzenia z dnia 14 10 2014r. Podniósł, iż wypadek powoda
nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem urządzeń wprowadzanych w ruch za pomocą sił przyrody. Podkreślił, iż do wypadku nie doszło wskutek działania sił przyrody, to działanie samego powoda wywołało upadek powoda z drabiny. Powód nie dowiódł, iż zawarł umowę o wykonanie jakichkolwiek robót gospodarczych z B. N. (2) w związku z prowadzeniem przez nią gospodarstwa rolnego.

Sąd Odwoławczy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powoda przyjmując, że ma ono źródło w reżimie odpowiedzialności deliktowej za szkodę

oraz w łączącej poprzednika pozwanej z właścicielem gospodarstwa rolnego umowie obowiązkowego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie poczynionych ustaleń jest logiczny oraz wewnętrznie spójny, a informacje zawarte
w poszczególnych źródłach dowodowych wzajemnie się uzupełniaj i potwierdzają
i jako takie są w pełni wiarygodne.

Podniesiony w apelacji zarzut istnienia sprzeczności pomiędzy istotnymi ustaleniami Sądu pierwszej instancji a treścią zebranego w sprawie materiału nie tylko został w żaden sposób uzasadniony ale nawet nie został w dostatecznie sprecyzowany (nie wskazano w apelacji jakich konkretnych ustaleń lub ich braków zarzut ten dotyczy) a z uzasadnienia apelacji wynika, że w istocie kwestionuje się w jej ramach dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną.

Odnosi się on zatem tylko werbalnie do podstawy faktycznej orzeczenia

i jako taki nie ma on żadnego wpływu na powyższą ocenę.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sąd pierwszej instancji .

W świetle podstawy faktycznej powództwa zasadniczym źródłem dochodzonych roszczeń jest regulacja art., 435 k.c., statuująca odpowiedzialność kontrahenta poprzednika prawnego pozwanej za szkody powstałe w związku prowadzonym niego gospodarstwa rolnego (B. N. (2) teściową powoda).

W czasie wypadku powoda w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez teściową powoda wykorzystywane były mechaniczne narzędzia rolnicze i Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że gospodarstwo to bylo wprowadzone w ruch za pomocą sił przyrody w rozumieniu przywołanej regulacji prawnej.

Do upadku powoda z drabiny doszło w czasie wykonywania przez niego prac w jej gospodarstwie rolnym, podjętych w wyniku wcześniejszych uzgodnień z wła-ścicielem gospodarstwa rolnego (teściową powoda), zgodnie z którymi powód miał samodzielnie wykonać drzwi do chlewu z desek znajdujących na strychu w stodole,

tj. osiągniąć rezultat w postaci wykonania tych drzwi z powierzonych mu materiałów.

W toku postępowania nie wykazano, żeby osiągnięcie tego rezultatu miało nastąpić za wynagrodzeniem, stąd też uznać należy, że w wyniku tych uzgodnień doszło do zawarcia przez nich umowy cywilnoprawnej, do której tylko odpowiednio zastosowanie miały przepisy dotyczące umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.).

Jakkolwiek prace podjęte przez powoda w wykonaniu tej umowy były wykonywane na terenie gospodarstwa rolnego jego teściowej, to w czasie przedmiotowego wypadku w żaden sposób nie podlegał on oddziaływaniu wykorzystywanych w tym gospodarstwie sił przyrody - w rozumieniu przywołanej

na wstępie regulacji prawnej.

Z tej przyczyny nie istnieje związek przyczynowy pomiędzy doznanym przez niego w wyniku wypadku rozstrojem zdrowia a „ruchem przedsiębiorstwa,

w konsekwencji czego z mocy tej regulacji prawnej nie doszło do powstania po jej stronie odpowiedzialności za jego skutki.

W toku postępowania nie wykazano również, żeby właściciel gospodarstwa rolnego nie wywiązał się lub nienależycie wywiązał się z łączącej go z powodem umowy albo że ponosi on winę za wywołanie rozstroju zdrowia powoda (z zeznań samego powoda wynika, że drabinę do prac przygotował sam z teściem bez udziału

i wiedzy teściowej, wyglądała ona na solidną i była wykorzystywana przez wiele lat

i „nic się nie działo”; zeznania powoda k – 44 akt).

Dlatego brak jest również podstaw do przypisania mu odpowiedzialności

za skutki wypadku powoda odpowiednio w oparciu o regulacje art. 471 k.c. i art. 415 k.c. (więcej z materiału sprawy wynika, iż to powód ponosi winę za doznany rozstrój zdrowia, gdyż jak trafnie zauważa apelacja wchodząc na drabinę na znaczną wysokość nie sprawdził należycie jej stanu technicznego, wszedł na nią bez użycia odpowiednich zabezpieczeń i nie zapewnił sobie odpowiedniej asekuracji innych osób).

Czyni to powództwo bezzasadnym a apelację uzasadnioną, a to w oparciu

o regulację art. 386 § 1 k.c. prowadziło do oddalenie powództwa w uwzględnionej przez Sąd Rejonowy jego części i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej należnych jej kosztów procesu przy zastosowaniu regulacji art. 98 k.p.c. oraz uchylenia orzeczenia

o obciążeniu pozwanej nieuiszczonymi kosztami sądowymi

Reasumując wyrok w zaskarżonej części jest wadliwy i dlatego apelację pozwanej jako uzasadnioną uwzględniono zmieniając zaskarżony wyrok w sposób wskazany w sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy regulacji
art. 98 k.p.c. biorąc pod uwagę, że powód w całości uległ w tym postępowaniu
i powinien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty, w tym koszty zastępstwa przez fachowego pełnomocnika.