Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 561/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jolanta Grzegorczyk (spr.)

Sędziowie:

SA Lilla Mateuszczyk

SA Wiesława Kuberska

Protokolant:

sekr. sądowy Joanna Płoszaj

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa B. H.

przeciwko Kancelarii(...)z siedzibą w O. oraz Miejskiemu Zakładowi (...) (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 28 stycznia 2013 r., sygn. akt I C 1726/12

1. oddala apelację;

2. zasądza od powoda B. H. na rzecz Kancelarii (...)z siedzibą w O. oraz Miejskiego Zakładu (...) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 561/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy w Kaliszu oddalił powództwo B. H., które wniósł przeciwko Kancelarii (...)z siedzibą w O. oraz Miejskiemu Zakładowi(...) (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., żądając zasądzenia na swoją rzecz odszkodowania w ostatecznie sprecyzowanej kwocie 10.000.000 zł. Nadto żądał zasądzenia od pozwanych 150 000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (k. 62).

Powyższy wyrok zapadł na podstawie poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny podziela w całości.

W świetle tych ustaleń Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że powództwo nie jest zasadne i przedstawił motywy swego orzeczenia (uzasadnienie k. 79-85).

Sąd Okręgowy podkreślił, że powód domagał się zasądzenia od pozwanych na jego rzecz odszkodowania za szkodę jakiej doznał (jak sam twierdził) wskutek wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt I Nc 1745/12 Sądu Rejonowego w Ostrowie Wlkp. na skutek pozwu wniesionego przez pozwanych - Miejski Zakład (...) (...) Sp. z o.o. w O., który jako powód reprezentowany był przez Kancelarię (...)w O.. Zdaniem powoda pozwani dopuścili się przestępstwa wymuszając, jak twierdził, sądownie zapłatę przez niego zadłużenia z tytułu opłat czynszowych za najem lokalu mieszkalnego, nie uwzględniając faktu, iż powód domaga się od pozwanego (...) sp. z o.o. zwrotu zwaloryzowanej według jego wyliczeń kaucji mieszkaniowej oraz wpłaty na wyposażenie łazienki, dokonanych przez matkę powoda w 1964r.

Sąd ten jednocześnie stwierdził, że powód w niniejszej sprawie nie wykazał by zaistniały przesłanki uzasadniające odpowiedzialność pozwanych.

Z zebranego materiału dowodowego, a w szczególności z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika by na skutek niedozwolonego działania pozwanych powód poniósł szkodę, nie wynika także by istniał związek przyczynowy między wydaniem przeciwko powodowi nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym na podstawie pozwu o zapłatę zaległych opłat czynszowych za najem lokalu mieszkalnego a „pozbawieniem” powoda roszczenia o zwrot zwaloryzowanej według wyliczeń powoda kaucji mieszkaniowej oraz wpłaty za wyposażenie łazienki. W ocenie Sądu Okręgowego - słusznie wskazano w odpowiedzi na pozew, że fakt ewentualnych rozliczeń powoda z (...) Sp. z o.o. nie może stanowić podstawy faktycznej lub prawnej do przyjęcia istnienia roszczenia związanego z odpowiedzialnością odszkodowawczą, a roszczenia stron są oparte na całkowicie odmiennych podstawach.

W sprawie I Nc 1745/12 Sąd Rejonowy w Ostrowie Wlkp. ustalił, że powód jako najemca lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w O., zalegał z zapłatą czynszu za ten lokal na rzecz pozwanego (...), jako wynajmującego i pozwany (...) Sp. z o.o. zasadnie wystąpił na drogę sądową przeciwko powodowi z roszczeniem o zapłatę zaległych opłat czynszowych. Roszczenie pozwanego (...) Sp. z o.o. w O. w tamtej sprawie zostało uwzględnione przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim, który uznał je za udowodnione i dlatego wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko B. H.. Natomiast świadczona pomoc prawna i czynności procesowe pozwanej w niniejszej sprawie Kancelarii (...) w O. podejmowane w imieniu pozwanego (...) Sp. z o.o. w sprawie I Nc 1745/12 wynikały z udzielonego pełnomocnictwa, którego zakres określa treść przepisu art. 91 k.p.c. Nadto powód kwestionując zasadność żądania pozwu w sprawie I Nc 1745/12 oraz rozstrzygnięcie zawarte w nakazie zapłaty miał możliwość złożenia środka zaskarżenia od tego orzeczenia, tj. mógł złożyć sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, o czym został pouczony przy doręczeniu nakazu zapłaty w sprawie I Nc 1745/12.

Sąd Okręgowy wskazał też, że roszczenie powoda o zwrot kaucji mieszkaniowej wpłaconej w 1964 r. przez jego nieżyjącą obecnie matkę, jest niezależne od faktu dochodzenia przez (...) Sp. z o.o. w postępowaniu sądowym należności od powoda z tytułu zadłużenia w opłatach czynszowych, dlatego Sąd uznał, że powód w ustalonym stanie faktycznym nie doznał żadnej szkody z winy pozwanych, na skutek wydania przedmiotowego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt I Nc 1745/12. Dochodzone roszczenie oparte zostało jedynie na subiektywnych odczuciach powoda. Dlatego Sąd I instancji oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanych zwrot kosztów postępowania.

Po wydaniu wyroku w przedmiotowej sprawie, lecz przed uprawomocnieniem się tego orzeczenia, powód w dniu 28 marca 2013r. wniósł pismo następującej treści „Niniejszym wycofuję pozew sygn. j.w.” (pismo k. 89).

Następnie w terminie otwartym do wniesienia apelacji powód zaskarżył powyższy wyrok apelacją. W apelacji stwierdził, że opiera ją na art. 35 k.p.c., nie przedstawił podstaw prawnych zarzutów, natomiast z treści apelacji wynika, że skarży wyrok w całości, wnosi o jego zmianę i zasądzenie na swoją rzecz 10.000.000 zł oraz 300.000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu apelacji nawiązał ponownie do prezentowanego przez siebie przed Sądem Okręgowym stanowiska, jakoby pozwani dopuścili się „przestępstwa przepływu dokumentów” dlatego, że nie ustosunkowali się do żądań powoda przedstawionych w piśmie powoda zawierającym żądanie waloryzacji według jego wyliczeń kaucji mieszkaniowej i opłat z tytułu wyposażenia łazienki wpłaconych przez jego matkę w 1964r. Bardzo szczegółowo w apelacji raz jeszcze przedstawił swe stanowisko, twierdząc, że należy mu się wyliczona przez niego kwota. Zarzucił także, że Przewodniczący orzekający w tej sprawie w Sądzie Okręgowym nie „potrafił skorzystać z takiego tworu jak ugoda, do której wg k.p.c. sąd był obowiązany strony nakłonić”. (apelacja k. 93-95)

Do apelacji załączył trzy pisma (k. 96-99).

Następnie w dniu 9 września 2013r. złożył pismo jako załącznik do apelacji, do którego załączył kolejne pisma i dokumenty (k. 104-112). Również w dniu rozprawy apelacyjnej wpłynęło kolejne pismo powoda wraz z załącznikami (k. 120-134).

Pozwani nie uznali apelacji i wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego (k. 136).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest oczywiście bezzasadna z następujących przyczyn.

W apelacji powód ponownie podniósł swe wywody na temat rzekomo przysługujących mu od pozwanego (...) sp. z o.o. roszczeń z tytułu zwaloryzowanych według jego wyliczeń – kaucji mieszkaniowej oraz opłat za wyposażenie łazienki, które to należności zostały wpłacone w 1964r. przez nieżyjącą już obecnie matkę powoda.

Natomiast tak jak podniósł Sąd Okręgowy, w niniejszym postępowaniu powód domagał się zasądzenia od pozwanych na jego rzecz odszkodowania za szkodę, jakiej według jego niczym nieudokumentowanych twierdzeń, doznał wskutek wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt I Nc 1745/12 Sądu Rejonowego w Ostrowie W.. na skutek pozwu wniesionego przez Miejski Zakład Gospodarki Mieszkaniowej (...) Sp. z o.o. w O., który jako powód reprezentowany był w tamtej sprawie przez Kancelarię (...) w O..

Twierdzenia powoda, że pozwani dopuścili się przestępstwa wymuszając sądownie zapłatę przez niego zadłużenia z tytułu opłat czynszowych za najem lokalu mieszkalnego i nie uwzględniając faktu, iż powód domaga się od pozwanego (...) sp. z o.o. zwrotu kaucji mieszkaniowej i wpłaty na wyposażenie łazienki dokonanych przez matkę powoda w 1964r. są całkowicie bezpodstawne.

Trafnie wywiódł Sąd Okręgowy, że powód w niniejszej sprawie nie wykazał by zaistniały przesłanki uzasadniające odpowiedzialność pozwanych.

Z zebranego materiału dowodowego, a w szczególności z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika aby działania pozwanych wobec powoda stanowiły czyn zabroniony, tak jak bezpodstawnie twierdzi powód. Nie wynika także aby na skutek działań pozwanych powód doznał szkody, jak również by istniał związek przyczynowy między wydaniem przeciwko powodowi nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym na podstawie pozwu o zapłatę zaległych opłat czynszowych za najem lokalu mieszkalnego a „pozbawieniem” powoda roszczenia o zwrot zwaloryzowanej według jego wyliczeń kaucji mieszkaniowej oraz wpłaty za wyposażenie łazienki. Trafnie stwierdził Sąd Okręgowy, że fakt ewentualnych rozliczeń powoda z (...) Sp. z o.o. nie może stanowić podstawy faktycznej lub prawnej do przyjęcia istnienia roszczenia związanego z odpowiedzialnością odszkodowawczą.

W sprawie I Nc 1745/12 Sąd w Ostrowie Wielkopolskim ustalił i przyjął za udowodnione, że powód jako najemca lokalu mieszkalnego przy ul. (...), zalegał z zapłatą czynszu za ten lokal na rzecz pozwanego (...), jako wynajmującego, zatem pozwany (...) Sp. z o.o. zasadnie wystąpił z roszczeniem o zapłatę zaległych opłat czynszowych na drogę sądową a Sąd dlatego wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Prawidłowo przyjął Sąd Okręgowy, że pomoc prawna świadczona przez pozwaną Kancelarię (...). w O. i czynności procesowe podejmowane przez pełnomocników działających w ramach tej Kancelarii w imieniu pozwanego (...) Sp. z o.o. wynikały z udzielonego pełnomocnictwa, którego zakres określa treść przepisu art. 91 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazał też, że roszczenie powoda o zwrot kaucji mieszkaniowej wpłaconej w 1964 r. przez jego nieżyjącą obecnie matkę, jest niezależne od faktu dochodzenia przez (...) Sp. z o.o. w innym, odrębnym postępowaniu sądowym należności od powoda z tytułu zadłużenia w opłatach czynszowych, dlatego zasadnie Sąd I instancji uznał, że powód w ustalonym stanie faktycznym z winy pozwanych nie doznał żadnej szkody na skutek wydania przedmiotowego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt I Nc 1745/12 a roszczenie oparte zostało jedynie na subiektywnych odczuciach powoda.

Oczywiście niezasadne, tym bardziej w sytuacji opisanej wyżej, są zarzuty pod adresem Przewodniczącego, że nie zmusił stron pozwanych (sic!) do zawarcia ugody z powodem na proponowanych przez niego warunkach i wskazują one na całkowity brak zrozumienia przez powoda instytucji ugody sądowej.

Nadto na marginesie rozważań należy wskazać, że podnoszone przez powoda zastrzeżenia co do rzekomo niewłaściwego przebiegu rozprawy przed Sądem Okręgowym nie mogą odnieść skutku, bowiem powód nie zgłaszał wcześniej żadnych zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. Termin do złożenia tego rodzaju zastrzeżenia dla obecnych na nim stron kończy się wraz z zakończeniem posiedzenia lub też dla nieobecnych - kończy się z zakończeniem najbliższego posiedzenia (czyli pierwszego po posiedzeniu, którego dotyczy zastrzeżenie). Jedynie zgłoszenie zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. skutkuje możliwością późniejszego powoływania się na uchybienia procesowe w toku posiedzenia. Natomiast niezłożenie tego zastrzeżenia wyklucza możliwość późniejszego powoływania się w środkach zaskarżenia lub środkach odwoławczych na powstałe uchybienia procesowe, z wyjątkiem uchybień, które sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu (tj. powodujących nieważność postępowania) albo w wypadku braku zgłoszenia zastrzeżenia z przyczyn niezawinionych przez stronę. Brak winy musi być jednak uprawdopodobniony (postanowienie SN z dnia 17 października 1969 r., I CR 316/69, OSP 1971, z. 1, poz. 5, z glosą W. Siedleckiego; uchwała SN z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, OSNC 2006, nr 9, poz. 144). Zachowanie uprawnienia do powoływania się na uchybienia przepisom postępowania, z wyjątkiem przewidzianym w art. 162 zdanie drugie k.p.c. wymaga - poza dochowaniem terminu zgłoszenia zastrzeżenia - wskazania spostrzeżonego przez stronę uchybienia z wyczerpującym przytoczeniem naruszonych przepisów postępowania wraz z wnioskiem o wpisanie tak sformułowanego zastrzeżenia do protokołu. Niewpisanie zastrzeżenia do protokołu powoduje utratę podnoszonych zarzutów (wyrok SN z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 237/06, Biul. SN 2006, nr 11, poz. 17). Jak wynika z powyższych uwag, skoro powód nie wniósł w postępowaniu przed Sądem Okręgowym zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c., dlatego nie może dopiero w apelacji skutecznie podnosić zarzutów niewłaściwego przebiegu postępowania pierwszoinstancyjnego.

Z podobnych przyczyn, skoro powód nie zgłaszał wniosku o uzupełnienie czy sprostowanie protokołu rozprawy przed Sądem Okręgowym, nie może w apelacji skutecznie twierdzić, że jej przebieg był inny aniżeli wynika to z treści protokołu rozprawy. Terminami prekluzyjnymi do zgłoszenia wniosku o sprostowanie lub uzupełnienie protokołu jest: zakończenie następnego posiedzenia w tej samej instancji lub przedstawienie akt sądowi drugiej instancji, dotyczy to protokołu posiedzenia, na którym zamknięto rozprawę i wydano wyrok. Nieskorzystanie przez stronę z wniosku o sprostowanie bądź uzupełnienie protokołu rozprawy przed sądem pierwszej instancji powoduje, że zarzut dotyczący treści protokołu nie może być uznany za usprawiedliwioną podstawę apelacji ( tak też w odniesieniu do skargi kasacyjnej - SN w wyroku z dnia 14 września 1998 r., I PKN 322/98, OSNP 1999, nr 20, poz. 641).

Sąd pierwszej instancji przeprowadził wnioskowane przez powoda dowody w zakresie niezbędnym dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności i w oparciu o nie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz trafnie ocenił, że powództwo jest bezzasadne. Nadto Sąd Okręgowy dokonał oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w granicach wyznaczonych treścią art. 233 § 1 k.p.c., co znalazło swój wyraz w należytym uzasadnieniu wyroku (art. 328 § 2 k.p.c.). Zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. byłby skuteczny wówczas, gdyby apelujący wykazał, że Sąd Okręgowy uchybił podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, Lex nr 172176), a takiej próby skarżący nawet nie podjął. Natomiast Sąd Okręgowy w sposób wszechstronny i bezstronny oraz zgodny z zasadą swobodnej oceny dowodów dokonał analizy zgromadzonego materiału dowodowego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny oddalił apelację jako oczywiście bezzasadną i zasądził od powoda na rzecz pozwanych zwrot kosztów postępowania odwoławczego (art. 98 §1 k.p.c. w. zw. z art. 108 k.p.c.).