Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

CZĘŚCIOWO ZAOCZNY

Dnia 16 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący SSO Rafał Kubicki

Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Grandys

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2016 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa D. P. (1)

przeciwko H. T. (1) i A. P.

o zapłatę i rentę

I.  oddala powództwo wobec obu pozwanych (wyrok w części dotyczącej pozwanego H. T. (1) jest wyrokiem zaocznym),

II.  zasądza od pozwanego D. P. (1) na rzecz powoda A. P. kwotę 1.217 (tysiąc dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Rafał Kubicki

Sygn. akt I C 444/16

UZASADNIENIE

Powód D. P. (1) wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych: H. T. (1) (egzekwującego wierzyciela) i A. P. (Komornika Sądowego przy SR w (...) prowadzącego z majątku powoda egzekucję sądową) sumy 326.195 zł tytułem odszkodowania za zniszczenie: wersalki (290 zł), segmentu mebli stołowych (20.000 zł) oraz tytułem odszkodowania za kradzież: szafy segmentu mebli szaro-czarnych (700 zł), śpiworu półtornik (...) (2.300 zł), podróżnej bordowej torby (570 zł), (...) (1.400 zł), pamiątkowych kieliszków kryształowych (300.000 zł), grzejnika płomieniówkowego (...) (170 zł), grzejnika płomieniówkowego (...) (250 zł), butli turystycznej na propan-butan (175 zł), palnika na butlę turystyczną (35 zł), czajnika 1,5 l na palenisko gazowe (55 zł), węża na propan-butan dł. 1,6 m (15 zł), spłuczki do sedesu (...) (70 zł), deski sedesowej twardej do kompletu (...) (55 zł) oraz półki na stół (110 zł). Sumę tę uzasadnił tym, że w trakcie jego zdaniem bezprawnie przeprowadzonej egzekucji (eksmisji z lokalu mieszkalnego w M. przy ul. (...)) wierzyciel i komornik przewozili jego mienie do lokalu socjalnego wywrotką zamiast za pomocą przedsiębiorstwa przewozowego, wskutek czego doprowadzili do uszkodzenia rzeczy o podanych wyżej wartościach, a inne rzeczy – również wyżej wymienione z wartościami – ukradli. Sumy i zasadę żądania sprecyzował w piśmie procesowym z 27.07.2016 r. (k. 77) i na rozprawie (k. 98).

Ponadto wniósł o zasądzenie od samego A. P. kwoty 110 zł tytułem odszkodowania związanego ze zwrotem kosztów leczenia przeziębienia, do którego doszło
u powoda w wyniku bezprawnego przekwaterowania go do nieogrzewanego lokalu socjalnego, a także renty w wysokości 200 zł za każdy miesiąc za wywołanie u powoda rozstroju zdrowia (bezsenność z przeżyciami) bezprawną eksmisją do lokalu, który nie spełniał wymagań ustawowych lokalu socjalnego.

Pozwany A. P. wniósł w odpowiedzi na pozew o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu wg norm przepisanych. Wyjaśnił, że:
1) eksmisja z lokalu mieszkalnego w M. przy ul. (...) odbyła się po przełamaniu oporu dłużnika i dwuetapowo: 12.10.2012 r. i 12.07.2013 r.; 2) dłużnik był obecny w lokalu, z którego był eksmitowany, lecz po przewiezieniu pierwszej partii rzeczy oddalił się, wobec czego pozwany kontynuował czynności, dokonując spisu rzeczy, które jeszcze nie zostały przewiezione, a następnie i te przewiózł do lokalu socjalnego i do przynależnej mu piwnicy; 3) 12.07.2013 r. opróżniono zaś piwnicę i rzeczy z niej pochodzące zostały złożone w piwnicy wierzyciela przy ul. (...) (dozór wierzyciela); 4) wszelkie czynności dokonywane były w obecności policjantów; 5) to wierzyciel zapewnił transport;
6) żadna rzecz nie została skradziona ani zniszczona; 7) powód nie udowodnił stanu rzeczy ani ich wartości. Pozwany ten przypozwał ponadto (...) S.A.
w W., który jednak mimo zawiadomienia nie przystąpił do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego.

Pozwany H. T. nie złożył odpowiedzi i nie wziął udziału w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z 18 lipca 1979 r. Zakłady (...) w K. przydzieliły powodowi zatrudnionemu wówczas w tych zakładach lokal mieszkalny nr (...),
o powierzchni 32,30 m ^{( 2)}, mieszczący się w budynku zakładowym położonym w M. przy ul. (...). C. S. (...) Z dniem 31 grudnia 1980 r. powód został zwolniony z pracy w trybie wypowiedzenia i cofnięto mu przydział lokalu mieszkalnego. Decyzja ta nie została jednak wyegzekwowana, gdyż powodowi nie został zapewniony lokal zamienny. W związku z tym od 1982 do 2002 roku zajmował mieszkanie bez tytułu prawnego i był obciążany opłatami ustalanymi w taki sposób, jakby był najemcą. Sytuacja zmieniła się w 2002 r., kiedy to pozwany na mocy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, poczynając od 10 lipca 2002 roku wstąpił w stosunek najmu spornego lokalu i uzyskał status jego prawnego najemcy. Powód jako najemca lokalu nie uiszczał opłat we właściwej wysokości.

( fakty znane z urzędu z uzasadnienia prawomocnego wyroku SO w Olsztynie sygn. akt(...) )

Wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) w 6 stycznia 2006 r. (sygn. akt (...)), któremu w dniu 12.02.2009 r. nadano klauzulę wykonalności, została orzeczona wobec niego eksmisja, przy czym jednocześnie sąd orzekł o prawie do lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania eksmisji do czasu złożenia oferty zawarcia najmu lokalu socjalnego. Postanowieniem z 11.02.2008 r. (sygn. akt (...)) Sąd ten nadał ponadto ww. wyrokowi klauzulę wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela – H. T. (1), który 7.02.2011 r. złożył u Komornika Sądowego przy SR w (...) wniosek o wszczęcie egzekucji.

( dowód: odpis wyroku w aktach Komornika Sądowego przy SR w (...) sygn. Km (...), k. 2)

Pismem z 13.01.2011 r. Burmistrz M. zaproponował D. P. lokal socjalny w zasobach gminy o pow. 28,91 m ² w M. przy ul. (...).

( dowód: odpis pisma w aktach Komornika Sądowego przy SR w (...) sygn. Km (...), k. 3)

Komornika Sądowego przy SR w (...) aż pięciokrotnie w 2011 r. próbował przeprowadzić eksmisję powoda, jednak bezskutecznie – drzwi pozostawały zamknięte, a powód nie odbierał korespondencji. W dniu 22.04.2011 r. powód złożył skargę na czynności komornika, zarzucając mu, że lokal w M. przy ul. (...) nie spełnia wymagań lokalu socjalnego. Skarga została prawomocnie oddalona. W dniu 9 maja 2011 r. powód odmówił komornikowi osobistego odbioru korespondencji. Pismem z 13.04.2012 r. Burmistrz M. oświadczył komornikowi, że wobec upływu czasu lokal w M. przy ul. (...) został już wynajęty innej osobie. Pismem z 31.08.2012 r. poinformował powoda o przyznaniu mu lokalu socjalnego w M. przy ul. (...) o powierzchni użytkowej 13,45 m ². składającego się z jednego pokoju z wc wspólnym na klatce schodowej.

( dowód: koperta, protokoły, postanowienie i pisma w aktach Km (...), k. 19, 21-27, 54-55, 64)

Pismem z 19.09.2012 r. komornik wezwał powoda do dobrowolnego opuszczenia
i opróżnienia lokalu pod rygorem eksmisji przymusowej w dniu 12.10.2012 r. Powód na wezwanie nie odpowiedział i lokalu nie wydał. W dniu 12.10.2012 r. komornik rozpoczął (i przerwał z powodu trudności z wejściem) czynności eksmisyjne. Kontynuował je 17.10.2012 r. – przymusowo otworzył drzwi przy ul. M. C. S. (...) Powód był obecny w lokalu. W trakcie eksmisji wezwano powodowi karetkę pogotowia. Przybyły lekarz stwierdził, że powód ma podwyższone ciśnienie, lecz jest zdolny do udziału w czynnościach. Powód nie zastosował się do wezwania komornika do spakowania swoich rzeczy, wobec czego komornik przystąpił do ich pakowania i przewożenia w obecności powoda – bez ich spisywania. Po przewiezieniu pierwszej partii rzeczy komornik rozpoczął spisywanie rzeczy w protokole - k. 76 i 77. Czynności zakończono przewiezieniem wszystkich rzeczy do lokalu socjalnego w M. przy ul. (...) i do przynależnej mu piwnicy i wydaniem kluczy do tego lokalu powodowi. Skarga powoda na czynność komornika polegającą na wezwaniu do opuszczenia lokalu i wyznaczeniu terminu na jego opuszczenie została oddalona postanowieniem SR w (...) z 28.12.2012 r. (sygn. akt (...)).

( dowód: wezwanie, z.p.o., protokół, postanowienie w aktach Km (...), k. 67-77, 108)

Ponieważ pozostały rzeczy powoda w piwnicy przy ul. M. C. S. (...), komornik wezwał powoda do dobrowolnego jej opróżnienia, lecz ten oświadczył komornikowi osobiście w jego kancelarii, że nie będzie obecny przy czynnościach opróżnienia piwnicy i nie wyraża na nie zgody. Komornik w dniu 12.07.2013 r. wezwał dłużnika do otwarcia piwnicy, a gdy ten odmówił, zarządził przymusowe otwarcie, sporządził odrębny protokół spisu rzeczy, a następnie rzeczy te oddał pod dozór wierzyciela. Wierzyciel pismami z 24.07 i 23.08.2013 r. bezskutecznie wezwał dłużnika do odebrania dozorowanych przedmiotów. Skarga dłużnika na te czynności komornika została oddalona postanowieniem SR w (...) z 23.09.2013 r., a zażalenie na to postanowienie zostało 22.11.2013 r. oddalone przez SO w Olsztynie (sygn. akt (...)).

( dowód: protokół i pisma w aktach Km (...), k. 154-156, 165, 175)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zostało należycie udowodnione i nie zasługuje na uwzględnienie.

Fakty ustalono na podstawie powołanych wyżej dokumentów, których wiarygodność nie była w procesie podważana i która nie budzi wątpliwości Sądu.

Należy podkreślić, że mimo udzielonych powodowi na rozprawie pouczeń powód nie w pełni skorzystał z możliwości wskazywania dowodów na potwierdzenie podawanych przez siebie spornych faktów – dotyczy to w szczególności zeznań świadków i przesłuchania stron, a Sąd nie doszukał się przyczyn, by takie dowody na sporne okoliczności dopuścić z urzędu. Sąd pominął dowody z zeznań 7 świadków wskazanych przez powoda na stronie 3. pozwu, ponieważ okazało się bezsporne (nie było kwestionowane przez pozwanych), że rzeczy powoda były w trakcie eksmisji przewożone „wywrotką”, z udziałem wierzyciela i osób przez niego przybranych i bez udziału przedsiębiorstwa transportowego. Sąd pominął również dowody z zeznań 2 świadków (lekarzy) wskazanych przez powoda na stronie 4. pozwu, ponieważ okazało się bezsporne (nie było kwestionowane przez pozwanych), że tydzień po eksmisji powód był hospitalizowany, a obecnie cierpi na bezsenność i musi przyjmować leki na obniżenie ciśnienia.

Zacząć należy od oceny legalności działań pozwanych. We wstępie trzeba podkreślić, że dwukrotnie czynności komornika były przedmiotem oceny sądowej dokonanej w obu instancjach na skutek skarg i zażaleń powoda. Zarzuty powoda nie potwierdziły się. Powód przyjął w toku postępowania egzekucyjnego postawę blokującą czynności komornika. Nie zgadzał się na przyjęcie żadnego z dwóch proponowanych mu lokali socjalnych, choć konkretnie nie formułował zarzutów przeciwko tym lokalom. Postawą tą spowodował, że gmina musiała odstąpić od oferty lokalu o większym metrażu i prawdopodobnie lepszym komforcie. Powód otrzymał lokal dużo mniejszy, lecz nie naruszający limitu ustawowego. Definicja lokalu socjalnego zawarta jest w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 21.06.2001 r.
o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowych zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego – jest to lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego nie może być mniejsza niż 10 m ², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie. Powód wskazywał w procesie de facto tylko na dwie wady – że lokal nie ma ciepłej wody i że ogrzewanie za pomocą pieca węglowego powoduje pylenie przez kratkę w ścianie. W ocenie Sądu Okręgowego, wobec definicji ustawowej i wobec opisu lokalu przedstawionego przez powoda nie było żadnej potrzeby zasięgania wnioskowanej przez powoda opinii biegłego sądowego. Brak ciepłej wody lokator może stosownie do potrzeb uzupełnić za pomocą bojlera elektrycznego, zaś ewentualną wadę grzania węglowego pomieszczenia – za pomocą grzejnika elektrycznego lub gazowego. Co do tego ostatniego zresztą powód nie przedstawił żadnego dowodu (łącznie ze złożonym tuż przed zamknięciem rozprawy potwierdzeniem przekazania mieszkania), że w okresie od 2013 do 2016 r. dokonywane były przeglądy lub próby napraw przewodu kominowego, w wyniku których okazałoby się ewentualnie, że chodzi o wadę nieusuwalną. W ocenie Sądu, powód nie może się po prostu pogodzić
z obniżeniem standardu życiowego na skutek przeprowadzki do lokalu socjalnego.

Brak bezprawności w omówionym wyżej zakresie powoduje, że nie można mówić
o odpowiedzialności deliktowej pozwanych określonej w art. 415 k.c. i w art. 23 ust. l ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Szkoda powoda w bezspornej wysokości 110 zł, związana z zakupem lekarstw na przeziębienie, jest oderwana przyczynowo od działań pozwanych i nie towarzyszy jej bezprawność tych działań.

W zakresie zarzutów kradzieży i uszkodzenia mienia Sąd dostrzega uchybienie pozwanego komornika, polegające na tym, że do przewiezienia rzeczy z opróżnianego mieszkania do lokalu socjalnego nie zatrudnił przedsiębiorstwa przewozowego i że od początku nie spisywał przewożonych rzeczy, lecz faktycznie na czas przewozu (bez formalnego powierzenia dozoru innej osobie) przekazał pieczę nad nieustaloną masą rzeczy wierzycielowi i osobom przez niego przybranym. Jednak powód, aby wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej określonej w ww. przepisach powinien był udowodnić (choćby swoimi zeznaniami w ramach przesłuchania stron), jakie były: skład
i stan rzeczy przed przewozem i po przewozie i jaka była wartość rzeczy, o których twierdził, że zostały skradzione lub uszkodzone. Dołączone do pozwu zdjęcia i rachunki nie są wystarczającym dowodem na uszkodzenia dokonane w transporcie, ponieważ nie wiadomo, kiedy zdjęcia zostały zrobione ani kiedy powstały uszkodzenia na nich widoczne (mogły powstać przed transportem). Ten sam mankament dotyczy rachunków za naprawę.

Fakt, że powód pisał pozwanym o brakujących rzeczach (pisma na k. 29-31), nie świadczy o tym, że w trakcie eksmisji wskazane przez powoda rzeczy zostały skradzione. Powód nie tylko kradzieży tej nie udowodnił, ale i swoich wyjaśnieniach informacyjnych na rozprawie zaprzecza faktycznie temu twierdzeniu. Otóż powód przyznał, że nie przejrzał rzeczy, które zostały mu przewiezione do piwnicy lokalu socjalnego, a swoje przekonanie
o tym, że niektórych brakuje, wywodzi tylko z faktu, że z wierzchu ich nie widać. Samo to stwierdzenie przekonuje o bezzasadności powództwa w omawianym zakresie. To nie rolą pozwanych jest wykazania, że powód nie posiada rzeczy, które podlegały przewozowi. Rolą powoda jest wykazanie, że przy dostarczeniu mu zbioru rzeczy doszło do braków. Jedyne, co udało się ustalić na gruncie wyjaśnień powoda (k. 116), to to, że żadna z rzeczy, o których powód twierdzi, że ich brakuje, nie znajduje się wśród tych, które znajdują się pod dozorem wierzyciela.

Nieuzasadnione było w konsekwencji również żądanie renty. Podstawę żądania w tym zakresie stanowi przepis art. 444 §2 k.c., zgodnie z którym poszkodowany deliktem może żądać renty, jeżeli utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Powód nie udowodnił łącznych przesłanek odpowiedzialności pozwanego – ani deliktu, ani utraty zdolności do pracy zarobkowej, ani zwiększenia jego potrzeb czy zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.

Z tych przyczyn na podstawie art. 415 i art. 444 §2 k.c. i w art. 23 ust. l ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji powództwo oddalono. W zakresie szafy wskazanej w pkt. 3 pozwu, co do której powód na rozprawie (k. 116) cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, powinno nastąpić częściowe umorzenie postępowania na mocy art. 355 §1 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., obciążając powoda tylko częścią (1.217 zł) kosztów poniesionych przez pozwanego P.. Koszty te powinny stosownie do podanej przez powoda wartości przedmiotu sporu wynosić 7.217 zł (w tym 7.200 zł to obowiązująca do 31.12.2015 r. stawka minimalna wynagrodzenia radcowskiego oraz 17 zł to opłata od pełnomocnictwa procesowego), jednak obciążanie powoda tak dużymi kosztami w jego oczywiście złej sytuacji materialnej i w obliczu wątpliwości, czy wartość kieliszków 300.000 zł została podana w pełni świadomie, kłóciłoby się z poczuciem słuszności.

Wyrok z części dotyczącej pozwanego, który nie brał udziału w procesie, jest wyrokiem zaocznym.

Sędzia R. K.