Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: protokolant sądowy Sylwia Wardzała

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania T. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 listopada 2015 roku nr (...)

w sprawie T. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty rodzinnej

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1126/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 30 listopada 2016 roku

Decyzją z dnia 23 listopada 2015 r., nr (...),Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2016 poz. 887 ), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 października 2015 r., odmówił T. M. prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu (...) r. E. M.. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na art. 68 powyższej ustawy. Ponadto wskazał, iż T. M. nie spełnia wymaganych warunków, ponieważ ukończył 25 lat nie będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej oraz zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 06.11.2015 r. nie jest on osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji ani nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Odwołanie od tej decyzji wniósł T. M. domagając się zmiany decyzji. Odwołujący podał, iż przedmiotowa decyzja jest dla niego krzywdząca.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując jednocześnie zaskarżoną decyzję. Zakład stwierdził, iż odwołanie również nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę orzeczenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący T. M. urodził się (...) r. Odwołujący ukończył szkołę podstawową, zawodową o specjalności wykończenie wnętrz oraz liceum uzupełniające w trybie kształcenia specjalnego dla uczniów niesłyszących.

W okresie od 03.06.2004 r. do 30.06.2007 r., odwołujący pobierał rentę socjalną w związku z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy, która pozostawała w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym w okresie od 05.05.1986 r. do 04.05.2004 r.

Decyzją z dnia 31.08.2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił prawa do dalszej wypłaty renty socjalnej wobec nie stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy.

Wyrokiem z dnia 12.06.2008 r., sygn.. akt IV U 1086/07 Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie od powyższej decyzji. Również apelacja wnioskodawcy od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 17.12.2008 r. , sygn.. akt : III AUa 1553/08.

W dniu 5 marca 2014 r. T. M. złożył wniosek o rentę rodzinną. Do wniosku dołączył świadectwo ukończenia Liceum Ogólnokształcącego z dnia 27.04.2007 r. oraz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na stałe.

Decyzją z dnia 23.04.2014 r. organ rentowy odmówił prawa do renty rodzinnej. Decyzja ta została oparta na orzeczeniu lekarza orzecznika z dnia 08.04.2014 r., na podstawie którego wyżej wymieniony nie został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji ani całkowicie niezdolną do pracy w okresie , o którym mowa w art. 68 ust.1 pkt 2 i 3 ustawy emerytalnej.

Wyrokiem z dnia 2 lipca 2014 r., sygn.. akt IV U 692/14 Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie od decyzji ZUS z dnia 23.04.2014 r.

Dnia 1 października 2015 r. odwołujący wystąpił z ponownym wnioskiem o rentę rodzinną.

Zaskarżoną decyzja z dnia 23 listopada 2015 r., organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu, gdyż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 6 listopada 2015 r., nie został on uznany za całkowicie niezdolnego do pracy ani całkowicie niezdolnego do pracy i niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

/okoliczności bezsporne/

Dowód:

- akta ZUS,

- akta sygn.. IV U 692/14,

- akta sygn.. IV U 1086/07.

Sąd Okręgowy ustalił ponadto następujący stan faktyczny niniejszej sprawy:

W opinii lekarskiej z dnia 30 października 2015 r., Lekarz Orzecznik ZUS wskazał, iż odwołujący jest głuchoniemy. Na podstawie badania klinicznego i analizy dostępnej dokumentacji stwierdził, że obecny stopień naruszenia sprawności organizmu badanego nie uzasadnia orzeczenia długotrwałej całkowitej niezdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami.

Dowód: opinia lekarska z dnia 30.10.2015 r. – akta ZUS.

Na skutek sprzeciwu sprawa skierowana została do rozpoznania przez Komisję Lekarską ZUS, która w opinii z dnia 6 listopada 2015 r., podtrzymała stanowisko wyrażone przez Orzecznika ZUS.

Dowód: sprzeciw od orzeczenia z dnia 30.10.2015 r., opinia lekarska z dnia 06.11.2015 r. – akta ZUS.

Celem stwierdzenia czy odwołujący całkowicie utracił zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy oraz czy całkowita niezdolność do pracy powstała w okresach , o których mowa w art. 68 ustawy emerytalnej, Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii lekarzy – biegłych sądowych: lek. med. S. B. – specjalisty otolaryngologa oraz lek. med. E. G. – specjalisty psychiatry.

W opinii sądowo – lekarskiej z dnia 10 lutego 2016 r., biegła z zakresu otolaryngologii S. B. rozpoznała u opiniowanego obustronny niedosłuch typu odbiorczego dużego stopnia ( słuch zaprotezowany mało skutecznie ).Biegła wskazała, iż uszkodzenie słuchu jest trwałe, jednakże zaburzenia mowy można nieco poprawić, ale przy dobrze założonych aparatach słuchowych oraz chęci współpracy z logopedą i psychologiem. Podała nadto, iż badany jest osobą młodą, sprawną fizycznie, zdolną do samodzielnej egzystencji. Dodała ,że uszkodzenie słuchu upośledza sprawność organizmu, ale nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. Wskazała, iż odwołujący może pracować w wyuczonym zawodzie, ale z ograniczeniami: pracy na wysokości, w hałasie , przy obsłudze maszyn w ruchu oraz na stanowisku wymagającym kontaktu słownego. Podniosła ponadto, iż jako osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności z powodu uszkodzenia słuchu i następowym zaburzeniem mowy, może pracować na różnych stanowiskach przy założeniu ,że będą spełnione warunki na tych stanowiskach pod względem technicznym i organizacyjnym, tzn. będą przystosowane do wymogów wynikających z występującej niepełnosprawności.

Dowód: opinia sądowo – lekarska z dnia 10.02.2016 r. – k. 7 – 8.

W opinii sądowo – psychiatrycznej z dnia 19 września 2016 r. sporządzonej na podstawie badania wykonanego przy pomocy tłumacza języka migowego, biegły psychiatra – A. W. zdiagnozował u opiniowanego mieszane zaburzenia osobowości u osoby głuchej ( F 61 ) oraz lekkie obniżenie sprawności procesów poznawczych.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy oraz po przeprowadzeniu osobistego badania, biegły specjalista orzekł, iż odwołujący nie jest z psychiatrycznego punktu widzenia osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W uzasadnieniu opinii , lek. med. A. W. podał, iż T. M. wykazuje zaburzenia osobowościowe w postaci tzw. homilopatii. Są to zaburzenia osobowościowe występujące u osób dotkniętych kalectwem ( w tym przypadku głuchotą ). Stwierdzone zaburzenia nie są jednak podstawa do orzekania o całkowitej niezdolności do pracy. Biegły podniósł również , iż nie zachodzi konieczność powoływania biegłych innych specjalności poza już powołanymi.

Dowód: opinia sądowo – psychiatryczna z dnia 19.09.2016 r. – k. 20 – 25.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zalegających w aktach ZUS i aktach sądowych ( sygn.. akt: IV U 1086/07; IV U 692/14 ; IV U 1126/15 ) dokumentów prywatnych i urzędowych oraz opinii biegłych lekarzy specjalistów.

W całości podzielił Sąd wnioski i tezy wypływające z dokumentów. Ich autentyczność oraz wiarygodność nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Brak więc było jakichkolwiek podstaw – także takich, które należałoby uwzględnić z urzędu – by dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Stąd stosownie do treści art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone, a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

W całości podzielił również Sąd opinie biegłych sądowych lekarzy z zakresu psychiatrii i otolaryngologii. Opinie te w ocenie Sądu są pełne i wyczerpujące, uwzględniają wszystkie zalecenia Sądu, wiarygodnie oddają stan zdrowia odwołującego się. Końcowe ustalenia opinii zostały w sposób prawidłowy a przy tym jasny, logiczny uargumentowane, co sprawia, że spełniają one wymagania zupełności i komunikatywności. Nie stwierdzono w nich niedokładności czy też innych usterek w zakresie poprawności metodologicznej. Biegli, wysokiej klasy specjaliści we wskazanych powyżej dziedzinach, udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione pytania, formułując przy tym swe argumenty i wnioski w sposób profesjonalny, logiczny i zrozumiały. Skoro wydane opinie poprzedzone zostały zapoznaniem się przez biegłych z dokumentacją medyczną zgromadzoną w sprawie oraz osobistym badaniem odwołującego się, to przyjąć należało, że biegli posiadali wszelkie informacje niezbędne do sformułowania wniosków.

Opinie biegłych w ocenie Sądu spełniają ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, określone w art. 278 kpc i art. 285 kpc, zaś w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które mogłyby podważać zaufanie do wiedzy czy bezstronności biegłych.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 68 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2016 poz. 887 ): 1. Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

2. Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

W myśl art. 12 ust. 2 całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W orzecznictwie przyjmuje się, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy - weryfikacja orzeczeń Lekarzy Orzeczników - wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, Sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Dopuszczając tego rodzaju dowód, Sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa (por. wyrok SN z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 748/74, LEX nr 7618; wyroki SA w Szczecinie: z dnia 13 lutego 2014 r., III AUa 670/13, LEX nr 1441549 i z dnia 18 września 2014 r., III AUa 14/14, LEX
nr 1527188).

W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego - w tym jednoznacznych wniosków opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii oraz otolaryngologii brak było podstaw do przyjęcia, że odwołującemu przysługuje prawo do renty rodzinnej, gdyż rodzaj i charakter ujawnionych schorzeń nie uzasadniał uznania go jako osoby całkowicie niezdolnej do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnej do pracy.

Zarówno z orzeczenia lekarza orzecznika, a następnie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i treści opinii biegłych sporządzonych na użytek postępowania wynika, że odwołujący nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

U odwołującego rozpoznano co prawda: obustronny niedosłuch typu odbiorczego dużego stopnia ( słuch zaprotezowany mało skutecznie ), mieszane zaburzenia osobowości u osoby głuchej ( F 61 ) oraz lekkie obniżenie sprawności procesów poznawczych, jednakże schorzenia te nie czynią go osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W konsekwencji, Sąd uznał, że rodzaj i natężenie występujących u odwołującego się schorzeń kwalifikuje do przyjęcia, że nie jest on niezdolny do pracy całkowicie. Tym samym należało przyjąć, że nie spełnia on przesłanek z art. 68 ustawy emerytalnej warunkujących prawo do renty rodzinnej .

Skoro więc zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych była prawidłowa, to odwołanie należało oddalić jako bezzasadne, przyjmując jako podstawę powołane przepisy oraz art.477 ¹⁴§1 k.p.c.