Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Wicherek

Protokolant: Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z powództwa C. K.

przeciwko „ (...) Przedsiębiorstwu (...) w B.” sp. z o.o. z siedzibą w B.

o złożenie oświadczenia woli

I.  zobowiązuje stronę pozwaną „ (...) Przedsiębiorstwo (...) w B.” sp. z o.o. z siedzibą w B. do złożenia oświadczenia woli następującej treści: (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. nabywa od pozwanego C. K., numer PESEL (...), własność sieci kanalizacyjnej i wodociągowej na nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych numer (...) położonych w W., o długości sieci wodociągowej ok. 312,5 metra, a sieci kanalizacyjnej ok. 156,7 metra, zgodnie z opisem zawartym w opinii biegłej sądowej U. C., znajdującym się w aktach sprawy, za cenę 73.310,81 złotych (siedemdziesiąt trzy tysiące trzysta dziesięć złotych 81/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie I C 702/15 Sądu Okręgowego w Tarnowie do dnia faktycznej jej zapłaty”,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.067,00 zł (dziesięć tysięcy sześćdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 702/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 7 października 2016r.

Powód – C. K. wniósł w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu (karta 260) o zobowiązanie spółki (...) w B. sp z o.o. z siedzibą w B. do złożenia oświadczenia woli o następującej treści: „ (...) Przedsiębiorstwo (...) w B. Sp z o.o. z siedzibą w B. nabywa na własność sieci kanalizacyjnej i wodociągowej na nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych numer (...) w miejscowości W. od C. K. zamieszkałego ul. (...) w S. za cenę 132.700 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pierwotnie żądanie pozwu sformułowane było bardzo podobnie, jedynie cena za jaką strona pozwana miałaby nabyć własność sieci określona została na kwotę 79.000,00 złotych.

Na uzasadnienie żądania pozwu, powód podał, że jest właścicielem nieruchomości położonych w W. składających się z działek ewidencyjnych numer (...) oraz współwłaścicielem działki numer (...). W celu doprowadzenia wody i odprowadzenia ścieków do projektowanych na powyższych działkach budynków konieczne było wybudowanie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Powód uzyskał decyzję Starosty B. z dnia 22.11.2012r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej z przyłączami do budynków w miejscowości W. na działkach ew. nr (...). Ze względu na odległy term realizacji przedmiotowych sieci, powód zwrócił się do pozwanego z wnioskiem o wyrażenie zgody na wykonanie przedmiotowych sieci we własnym zakresie. Po uzyskaniu stanowiska pozwanego, powód wybudował na własny koszt sieć wodociągową i kanalizacyjną. Całkowity koszt realizacji przedmiotowej inwestycji wyniósł 79.254 zł. W związku z powyższym powód zwrócił się do pozwanego o zawarcie umowy na mocy której przeniesione zostałyby odpłatnie na rzecz pozwanego wybudowane urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne. Pismem z dnia 8.01.2015r. pozwany wyraził gotowość zawarcia zaproponowanej przez powoda umowy i wskazał kwotę pieniężną w wysokości 40.500 zł jako możliwą do zapłaty za przejęte urządzenie oraz za ustanowienie służebności przesyłu. Ostatecznie do zawarcia umowy nie doszło, gdyż strony nie porozumiały się co do kwoty stanowiącej ekwiwalent za przeniesienie prawa własności.

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, kwestionując powództwo co do zasady i co do wysokości. Pozwany zaprzeczył wszystkim twierdzeniom powoda z wyjątkiem wyraźnie przyznanych. Pozwany naprowadził, że wydał powodowi warunki techniczne przyłączenia do sieci oraz uzgodnił projekt budowlany, jednocześnie informując, że wykonanie przyłącza nastąpi za kolejnością wpływających wniosków. Wobec jednakże wykonania sieci przez powoda, strony podjęły rozmowy w celu przeniesienia jej własności na pozwanego za stosownym wynagrodzeniem. Pozwany podniósł, że na tym etapie postępowania, powód powoływał się na koszty wykonania sieci w wysokości 50.000 zł, a więc znacznie niższym niż wskazywane w pozwie. W ocenie pozwanego przyczyną niezawarcia stosownej umowy pomiędzy stronami była jednakże nie kwestia wynagrodzenia, a ustanowienie służebności przesyłu umożliwiająca pozwanemu dalszą eksploatację sieci. Pozwany podniósł także iż żądanie powoda obejmuje nie tylko przeniesienie własności sieci, ale również przyłącza. Żądanie to jest tym samym nieuprawnione, gdyż przyłącz stanowi własność inwestora i nie wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Pozwany zakwestionował w całości wyliczenie kosztów budowy oparte na załączonym do pozwu kosztorysie powykonawczym.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

C. K. jest współwłaścicielem na prawach małżeńskiej wspólności ustawowej z M. K. działek o numerach (...) położonych w W. w powiecie (...), w województwie (...), stanowiących grunty orne o łącznej powierzchni 0,4590 ha, które są objęte księgą wieczystą o numerze (...) oraz posiadaczem nieruchomości, w postaci działki o numerze (...) położonej w W., o powierzchni 1,5800 ha, według księgi wieczystej (...) stanowiącej współwłasność rodziny K., przy czym wpisy w tej księdze przeniesiono z LWH (...) gm. Kat. W., i pochodzą one jeszcze z XIX wieku, lub początków wieku XX. Na działce (...) położony jest budynek mieszkalny jednorodzinny. Działka (...) stanowi drogę dojazdową miedzy innymi do działek nr (...).

Dowód: odpisy z ksiąg wieczystych ( karty 15-22), opinia biegłego sądowego (karta 143-183),

Powód budował dom mieszkalny dla swojego syna. W toku prac budowlanych zgłosił się do pozwanego po zezwolenie na przyłączenie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej do tego domu. Od pozwanego otrzymał warunki techniczne przyłączenia do sieci, z których wynikało, że oprócz przyłącza musi wykonać również odcinek sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej. Dla inwestycji ustalono w dniu 30.08.2012r. lokalizację inwestycji celu publicznego w postaci obiektu infrastruktury technicznej – budowy odcinka sieci kanalizacji sanitarnej oraz budowy odcinka sieci wodociągowej. Następnie wykonano projekt budowlany sieci kanalizacyjnej i wodociągowej z przyłączami do budynków, w październiku 2012r. W dniu 22 listopada 2012r. Starosta B. zatwierdził projekt budowlany sieci wodociągowej i kanalizacyjnej i udzielił pozwolenia dla powoda na ich budowę z przyłączami do budynków w miejscowości W. na działkach ewidencyjnych nr (...).

Dowód: decyzja Starosty B. nr (...)dnia 22.11.2012r. (karta 24) decyzja Burmistrza B. z dnia 30.08.2012r. (karta 39), projekt budowlany (karta 25-38), przesłuchanie stron (karta 267-268 i nagranie), warunki techniczne (karta 23)

W związku z proponowanym odległym terminem realizacji sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, powód w dniu 16.07.2013r. wniósł do (...) Przedsiębiorstwa (...) w B. Sp z o.o. o wyrażenie zgody na wykonanie tych sieci we własnym zakresie przez powoda, czemu pozwany się nie sprzeciwił. Powód zgłosił ukończenie budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w dniu 17.10.2014r.

Dowód: pismo (karta 50), dziennik budowy (karta 51-60), zawiadomienie z dnia 17.10.2014r. (karta 64), pismo z dnia 4.06.2012r. (karta 105),

Roboty polegające na wykonaniu sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wykonał powód. Prace rozpoczęto w dniu 17.08.2013r. Koszty wszystkich wykonanych robót pokrył w całości powód i wyniosły one kwotę 79 254,93 zł. Był to realny koszt wykonania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, włącznie z kosztami robocizny, którą wykonywała w znacznej części firma należąca do powoda, a w pozostałym zakresie powód i jego rodzina własnym sumptem. Koszt ten nie obejmował wydatków związanych z wybudowaniem przyłącza do wybudowanego przez powoda domu. Prace budowlane w terenie zakończono w dniu 10.10.2014r. W dniu 6.09.2013r. odbyła się próba szczelności rurociągu wody pitnej i ppoż DN 110 mm oraz sieci kanalizacyjnej DN 160 mm wraz z przyłączem. Próba odbyła się pomyślnie, a rurociąg zbudowany przez powoda podłączono do istniejącego rurociągu należącego do pozwanej. Całość robót wykonanych przez powoda została odebrana przez pozwaną.

Dowód: kosztorys powykonawczy (karta 65 - 75), warunki techniczne przyłączenia do sieci (karta 41), zeznanie powoda C. K. (karta 267-268 i nagranie).

Pismem z dnia 17.12.2014r. C. K. zwrócił się do (...) Przedsiębiorstwa (...) w B. Sp z o.o. z propozycją odpłatnego przeniesienia znajdującego się na należących do niego działkach urządzenia wodociągowego i kanalizacyjnego, wybudowanego z jego własnych środków. Zaproponował on kwotę 50.000 zł. W odpowiedzi na tę propozycję (...) w B. Sp z o.o. podtrzymał swoje stanowisko co do zapłaty za wykonane sieci wodociągową i kanalizacji sanitarnej w wysokości 40.500 zł

Dowód: korespondencja (karta 106, 107), zeznanie powoda C. K. (karta 267-268 i nagranie)

Sieć kanalizacyjna wraz z dwoma studniami rewizyjnymi oraz sieć wodociągowa wraz z hydrantem, wybudowane przez powoda, zlokalizowane są na działce nr (...), oraz w minimalnym zakresie na działkach (...). W zakres kanalizacji sanitarnej wchodzą kolektor kanalizacyjny z rur PVC D 200mm o długości 156,7 m, studnie rewizyjne o średnicy 40 - 2 sztuki. W zakres wodociągu wchodzą rurociąg PE PN10 o średnicy 110 mm o długości 312,5 m, oraz hydrant podziemny o średnicy 80 – 1 sztuka. Prace związane z budową sieci kanalizacyjnej i wodociągowej wraz z przyłączami do budynków rozpoczęto w roku 2012. Dla inwestycji wydana została przez Starostę B. w dniu 22.11.2012r. decyzja nr (...) zatwierdzająca projekt budowlany i o udzieleniu pozwolenia na budowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej z przyłączami do budynku. Budowa została zakończona. Obiekt wzniesiony został w 2013r., aktualnie ma 3 lata, przewidywany okres trwałości dla sieci wodociągowych wynosi 30 – 45 lat, a dla sieci kanalizacyjnych 35-40 lat. Stopień zużycia technicznego i funkcjonalnego przedmiotowej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wynosi 7,5 %.

Dowód: opinia biegłej sądowej (karta 143-183 wraz z załącznikami), opinia uzupełniająca (karta 227 – 234)

Wartość rynkowa nieruchomości gruntowej zabudowanej składającej się z działek nr (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym oraz budynkiem gospodarczo – garażowym w trakcie budowy, w stanie zaawansowania prac na poziomie 92% wynosi 360.850,65 zł. Wartość rynkowa nieruchomości nie obejmuje działki (...). Wartość rynkowa nieruchomości gruntowej niezabudowanej składającej się z działki nr (...) wynosi 172.186,00 zł, bez uwzględnienia wartości drzew znajdujących się na działce.

Dowód: opinia biegłej sądowej (karta 143-183 wraz z załącznikami), opinia uzupełniająca (karta 227 – 234)

W chwili obecnej do wybudowanej przez powoda sieci wodociągowo – kanalizacyjnej, która jest już użytkowana, przyłączają się już i inni sąsiedzi, powód osobiście budował takie przyłącza dla trzech sąsiadów.

Dowód: zeznanie powoda C. K. (karta 267-268 i nagranie)

Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie powyższych dowodów z dokumentów, opinii biegłego sądowego oraz przesłuchania strony powodowej.

Dokumenty urzędowe w postaci decyzji administracyjnych uznano za wiarygodne w całości. Zostały sporządzone w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji, odpowiadając tym samym dyspozycji art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 244 § 1 k.p.c., dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Dowody z dokumentów prywatnych w postaci dokumentacji budowy sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej a także korespondencji wymienianej pomiędzy stronami stanowią dokumenty prywatne. W postępowaniu cywilnym dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie - art. 245 k.p.c. Dowody z tej dokumentacji zostały przedstawione Sądowi przez obie strony postępowania. Treść i forma wymienionych dokumentów nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Nie ujawniły się również żadne okoliczności, które nakazywałyby Sądowi z urzędu poddać w wątpliwość posiadanie przez owe dokumenty waloru wiarygodności i autentyczności. Treść dokumentów jest dokładna, jasna i czytelna, a ponadto stanowi uzupełnienie i potwierdzenie okoliczności przywoływanych przez strony w pismach procesowych.

W niniejszym postępowaniu powstała konieczność posłużenia się wiadomościami specjalnymi z określonej dziedziny, a taką szansę daje unormowanie art. 278 § 1 k.p.c. Sąd mając powyższe na względzie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa o specjalności szacowanie nieruchomości – U. C.. Powyższą opinię należy uznać za niewątpliwie przydatną dla ustaleń faktycznych w sprawie niniejszej. Opinia ta została opracowana przez osobę posiadającą kwalifikacje i wiedzę z dziedziny szacowania nieruchomości, kompetentną, obiektywną, posiadającą wieloletnie doświadczenie na polu praktyki i teorii. Ponadto, co istotne, biegła jest osobą obcą do stron, a zatem bezspornie nie zainteresowaną rozstrzygnięciem tego sporu na korzyść którejkolwiek z nich.

Opinia nie zawiera twierdzeń wzajemnie sprzecznych, które stanowczo by się wykluczały bądź uniemożliwiały dokonanie wiążących na ich podstawie ustaleń. Posiada ona także wymagane przez art. 285 § 1 k.p.c. uzasadnienie. Patrząc przez pryzmat pozostałego materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy, uznanego także za wiarygodny, nie sposób kwestionować wywodów opinii i fachowości. Z powyższych względów Sąd uznał iż brak jest podstaw do powołania opinii innego biegłego sądowego, gdyż opinia zalegająca w aktach jest kompletna, a sam fakt niezgodności treści opinii ze stanowiskiem procesowym strony pozwanej nie jest wystarczający do jej wzruszenia.

Sąd uznał również zasadniczo za wiarygodne zeznania powoda – słuchanego w ramach dowodu z przesłuchania stron. Sąd zakwestionował te zeznania jedynie w części dotyczącej faktycznie poniesionych przez powoda kosztów wykonania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Powód zeznając podał bowiem, że koszty materiałów budowlanych oraz pracowników mieściły się w kwocie 70.000 – 80.000 zł, ale nie zawierały kosztów jego pracy oraz jego rodziny, co powód wiązał z faktem wykonywania sieci wodno – kanalizacyjnej przez jego firmę. Jednakże zdaniem Sądu stwierdzenie to jest sprzeczne z materiałem dowodowym zebranym w sprawie w tym przede wszystkim z kosztorysem powykonawczym, który powód załączył do pozwu, a który winien uwzględniać całość prac wykonanych. Z kolei późniejsze wskazywanie na prace, które nie zostały w nim ujęte jest czynione jedynie na potrzeby postępowania. Nic bowiem nie stało na przeszkodzie, aby powód w kosztorysie powykonawczym ujął wszystkie koszty wykonania robót, a nie uzupełniał je dopiero w toku postępowania, po uzyskaniu wyceny biegłego sądowego. Kosztorys ten powód sporządził wszak niczym nie przymuszany, dobrowolnie, a tym samym oświadczył, że taka właśnie a nie inna jest wartość wykonanej przezeń sieci.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w znacznej części na uwzględnienie.

Powód dochodził od pozwanej odkupienia od niego sieci wodociągowej przeprowadzonej w celu zasilania działek m.in. przez działkę stanowiącą współwłasność powoda, a wybudowanej w całości na jego koszt jako inwestora. Powód powołał jako podstawę swojego żądania art. 49 § 2 kc . Przepis ten stanowi, iż osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń opisanych w art. 49 § 1 kc (tj. urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należąc do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa), może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej.

Powód wykazał, że był inwestorem w procesie budowlanym budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w latach 2012 - 2013 i poniósł koszty wykonania sieci. Przedstawił potwierdzające to dokumenty w postaci dokumentacji projektowej. Pozwana nie kwestionowała tychże dowodów ani podnoszonych przez powoda okoliczności faktycznych w zakresie wybudowania sieci i wyłożenia na ten cel środków przez powoda.

Dodać przy tym należy, że powód dochodząc swego roszczenia żądał aby strona pozwana złożyła oświadczenie o nabyciu jedynie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, bez przyłączy do jego budynku, a tym samym podnoszona w odpowiedzi na pozew okoliczność, jakoby powód domagał się rzekomo nabycia przez stronę pozwaną również przyłączy i zapłaty ich wartości nie znajduje w ogóle odzwierciedlenia w żądaniu pozwu. Tym samym zbędnym jest przywoływanie orzecznictwa sądowego co do kwestii ewentualnego nabywania przyłączy, albowiem takiego żądania w ogóle nie zgłaszano. Można jedynie wskazać, że w literaturze przedmiotu powołuje się że zakresem art. 49 ust. 2 k.c. objęte jest również przekazywanie przyłączy niezależnie od ich usytuowania, a tym samym po dniu 3 sierpnia 2008 r. gdy weszła w życie nowelizacja kodeksu cywilnego, wprowadzająca do art. 49 nowy § 2 wcześniejsze wypowiedzi judykatury co do kwestii przejmowania na własność przyłączy straciły aktualność (Henryk Palarz, Przyłączenie do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Aspekty prawne – publikacja dostępna w systemie prawnym LEX).

Podobnie nietrafny pozostaje argument pozwanego, jakoby powód nie posiadał legitymacji czynnej w procesie, z uwagi na brak wykazania prawa swej własności do działki numer (...), po której w przeważającej części wodociąg został poprowadzony. Utrwalone orzecznictwo sądowe przyjmuje bowiem, iż zdarzeniem prawnym, którego skutkiem jest nabycie własności urządzeń wymienionych w art. 49 § 1 k.c. jest sfinansowanie kosztów ich budowy. Podmiotem roszczenia przysługującego na podstawie art. 49 § 2 k.c. jest osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń wchodzących w skład przedsiębiorstwa, stająca się ich właścicielem, niezależnie od przysługujących jej uprawnień do nieruchomości. Oznacza to, że roszczenie z omawianego przepisu przysługuje osobie, która poniosła koszty budowy urządzeń, chociaż wybudowane zostały na cudzym gruncie. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt V ACa 71/13).W tym kontekście należy podnieść, ze fakt poniesienia przez powoda kosztów budowy sieci jest bezsporny i w toku postepowania nie był przez stronę pozwaną zaprzeczany co do samej zasady.

Chybiony jest też zarzut strony pozwanej, jakoby ewentualne przejęcie przez stronę pozwaną sieci musiało być połączone z ustanowieniem służebności przesyłu. Z art. 49 ust. 2 k.c. który stanowi materialnoprawną podstawę roszczenia powoda żadna tego rodzaju przesłanka nie wynika.

Istota sporu między stronami, przy braku sporu co do faktu pobudowania sieci, oraz jej przyłączenia do struktury wodociągowej strony pozwanej dotyczy więc przede wszystkim wysokości należnego powodom wynagrodzenia.

Kwestię ostatecznego sfinansowania kosztów budowy sieci wodociągowej (kanalizacyjnej, energetycznej, gazowej, itp.) reguluje bezwzględnie obowiązujący przepis art. 49 § 2 kc . Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13.07.2011 r., III CZP 26/11, OSNC 2012/1/8, oraz w wyroku z dnia 22.01.2010 r., V CSK 206/09, przepis ten jest podstawą roszczenia o wykupienie urządzeń przesyłowych od dnia 03.08.2008 r. także wówczas, gdy urządzenia te zostały wybudowane przed tą datą. Powód może zatem dochodzić od pozwanego przedsiębiorstwa wodociągowego zawarcia umowy o odpłatne przekazanie na jej rzecz wykonanej części sieci wodociągowej.

Wystąpienie na drogę sądową o zobowiązanie przedsiębiorstwa wodociągowego do złożenia oświadczenia o nabyciu od finansującego własności urządzeń wodociągowych może nastąpić w przypadku, gdy nie została zawarta umowa o tym przedmiocie. Stanowisko takie należy uznać za ugruntowane w orzecznictwie – por. wyroki SN: z dnia 26.02.2003 r., II CK 40/02, z dnia 29.06.2004 r., II CK 404/03, z dnia 02.07.2004 r., II CK 420/03, z dnia 22.01.2010 r., V CSK 206/09.

Powód wykazał, że od 2013 r. prowadził z pozwaną rozmowy na temat zawarcia umowy o przejęcie sieci wodno - kanalizacyjnej. Pozwana również tym okolicznościom nie zaprzeczyła i nie kwestionowała treści przedstawionej przez powodów korespondencji, w szczególności treści oświadczeń składanych przez jej przedstawicieli oraz propozycji ugodowego zakończenia postępowania. Strony w trybie negocjacyjnym nie osiągnęły ostatecznie porozumienia co do zawarcia umowy, mimo że jej treść została w znacznej mierze uzgodniona. Sąd przyznał rację powodowi, iż na mocy art. 49 k.c. podmiotem zobowiązanym do wykupu sieci jest przedsiębiorca, który podłączył urządzenia do swojej sieci. Wykazane zostało ponadto, że sieć jest eksploatowana od paru lat. Zdaniem Sądu w ten sposób w sprawie wykazane zostało, że powodowi przysługuje roszczenie o przeniesienie własności sieci za wynagrodzeniem, a strona pozwana jest zobowiązana do odpłatnego nabycia sieci. Zakres sieci, co do którego powód domaga się przeniesienia własności został wskazany w opinii biegłej sądowej. Podstawa do odmowy przejęcia urządzenia może zaistnieć wyłącznie wówczas, gdy nie odpowiada ono właściwym parametrom technicznym określonym w odrębnych przepisach. Jednakże powód dopełnił wszelkich wymogów administracyjnoprawnych, uzyskał pozwolenie na budowę, następnie przeprowadził odbiór wodociągu oraz sieci kanalizacyjnej i pod nadzorem pracownika strony pozwanej dokonał ich włączenia do ogólnej sieci strony pozwanej. Zatem pozwana nie może odmówić przejęcia wodociągu.

Art. 49 § 2 kc przewiduje przeniesienie własności urządzeń przesyłowych za odpowiednim wynagrodzeniem. Oczywiście w ramach negocjacji prowadzonych przez strony mogą one uzgodnić wynagrodzenie w wysokości niższej od kosztów wykonania sieci poniesionych przez uprawnionego. Pozwana jednak nie zaakceptowała kwoty wskazywanej przez powoda. Wynagrodzenie za przeniesienie własności urządzeń przesyłowych odpowiadać winno poniesionym przez uprawnionego kosztom wybudowania tychże urządzeń. Odnosząc się do wartości sieci Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego w zakresie budownictwa i szacowania nieruchomości. Biegły dokonał wyceny wybudowanej przez powoda sieci wodno – kanalizacyjnej w oparciu o dwa podejścia. Zgodnie z podejściem kosztowym wysokość wynagrodzenia wynosiłaby kwotę 132.700 zł. Z kolei zgodnie z podejściem dochodowym, wysokość wynagrodzenia za przeniesienie prawa własności urządzenia w postaci sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wynosi 99.600 zł. Obie te kwoty są wyższe od kwoty wskazanej przez powoda jako kwoty faktycznie poniesione koszty wykonania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, którą w kosztorysie powykonawczym powód określił na 79.254,93 zł. Mając zatem na uwadze okoliczność istnienia konkurencyjnych wartości bezspornego realnego kosztu wykonania sieci, oraz hipotetycznie obliczonego w oparcie o standaryzowane cenniki wynagrodzenia za wybudowanie wskazanych urządzeń w ocenie Sądu odpowiednie wynagrodzenie winno odpowiadać faktycznemu kosztowi ich wykonania. Tym samym Sąd zdecydował się przyjąć właśnie tę kwotę, wskazaną przez samego powoda w kosztorysie powykonawczym jako podstawę do obliczenia adekwatnego wynagrodzenia za przeniesienie własności urządzeń na pozwanego. Należy jednakże pamiętać, że wysokość ekwiwalentu pieniężnego (odpłatność) ustala się uwzględniając wartość urządzeń oraz nakładów koniecznych w celu doprowadzenia ich do standardu technicznego umożliwiającego eksploatację bezpieczną, trwałą i ekonomicznie uzasadnioną (por. wyrok SN z dnia 31.01.2007r., sygn. akt: II CNP 81/06). Mając zatem na względzie faktyczną wartość urządzeń, należy uwzględnić również stopień ich zużycia, który biegła obliczyła na 7,5%. Wartość wykonanej instalacji po potrąceniu zużycia przedstawia następujący wzór 79 254,93 - 79 254,93*7,5% = 79 254,93 – 5944,12 = 73.310,81 zł. Po odliczeniu zatem zużycia urządzeń, pozostaje kwota 73.310,81 zł, która podlega zasądzeniu na rzecz powoda. W ocenie Sądu bowiem odpowiednie wynagrodzenie o którym jest mowa w art. 49 § 2 k.c. powinno odpowiadać rzeczywiście poniesionym kosztom przez stronę wykonującą sieć wodociągową. Wynagrodzenie to nie może bowiem służyć do bezpodstawnego wzbogacenia strony powodowej.

Należy przy tym dodać, że wartości wybudowanych sieci, jak bezspornie wykazała to opinia biegłego, nie są wyższe od wartości nieruchomości na których sieci te są pobudowane.

W tym stanie rzeczy roszczenie powoda jest uzasadnione. Podstawą jego żądania jest przy tym art. 64 i 1047 k.c. Jeżeli pozwane przedsiębiorstwo jest obowiązane do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, a złożyć go nie chce, prawomocne orzeczenie sądu zobowiązujące do złożenia oświadczenia zastępuje oświadczenie dłużnika. W sytuacji gdy podstawą przeniesienia własności urządzeń jest art. 49 k.c. podmiotem zobowiązanym jest przedsiębiorstwo przesyłowe, w tym wypadku strona pozwana. W ocenie Sądu zatem roszczenie strony powodowej jest sformułowane precyzyjnie i prawidłowo. Orzeczenie sądu zastępujące umowę przeniesienia własności (art. 1047 k.p.c.) nie wymaga składania dodatkowych oświadczeń woli, dlatego sentencja takiego orzeczenia powinna precyzyjnie określać treść umowy, którą ono zastępuje i tak też po uwzględnieniu żądania pozwu się stanie. Sąd uwzględnił zatem powództwo co do zasady i nakazał stronie pozwanej złożenie oświadczenia woli o treści wskazanej w sentencji orzeczenia, przyjmując przy tym jednak cenę za jaką winno nastąpić przejęcie na kwotę 73.310,81 złotych, z przyczyn wyżej szczegółowo opisanych. W pozostałym zakresie natomiast, czyli co do określenia ceny wyższej powództwo musiało zostać oddalone.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c. zgodnie z podstawową zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty te złożyły się: uiszczona przez powoda opłata od pozwu w kwocie 3.950 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, zaliczka wpłacona przez powoda na koszty opinii biegłego w wysokości 2.500 zł oraz wynagrodzenie reprezentującego stronę powodową profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 3600 złotych.

Powództwo zostało uwzględnione niemalże w całości mianowicie Sąd uwzględnił je co do zasady, oraz prawie w całości co do wysokości pierwotnego żądania, które determinowało wartość przedmiotu sporu, oraz wysokość kosztów zastępstwa procesowego stron. Dlatego też sąd postanowił włożyć na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, gdyż pozwany uległ jedynie w nieznacznej części swego żądania. A zatem biorąc pod uwagę, iż powód w przedmiotowej sprawie poniósł koszty w łącznej kwocie 10.067 zł to strona pozwana winna mu zwrócić całą kwotę przedmiotowych kosztów, zgodnie z punktem III sentencji wyroku. Natomiast nie decydowano na tę chwilę o ściągnięciu od strony pozwanej lub powodowej brakującej części wydatków – albowiem całościowe koszty opinii biegłej wyniosły 2.917,22 złotych, a ponad kwotę złożonej zaliczki zostały uiszczone tymczasowo przez Skarb Państwa. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie zapadnie ewentualnie na posiedzeniu niejawnym stosownie do wyniku prawomocnego rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Względy wskazane w rozważaniach zdecydowały, że orzeczono jak w sentencji na mocy powołanych wyżej przepisów prawa.