Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 lutego 2016r

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Marta Kowalska

Sędzia: SO Beata Kozłowska - Sławęcka

Sędzia: SO Janusz Beim

Protokolant: Z-ca Kierownika Sekret. Rafał Bielski

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2016r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przy uczestnictwie A. K. i J. K.

o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

na skutek apelacji wniesionej przez uczestnika J. K.

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa –Śródmieścia w Krakowie

z dnia 2 października 2014r sygn. akt VIII Gzd 37/06/S

postanawia:

I.  zmienić punkt I zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że wskazany tam okres 6 (sześciu) lat zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu zmienić na okres 3 (trzech) lat, a w pozostałym zakresie apelację oddalić;

II.  nie obciążać uczestnika J. K. kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt XII Ga 111/15

UZASADNIENIE

(...)spółka jawna w S. w dniu 27 października 2006 r. wniósł o orzeczenie pozbawienia prawa działalności gospodarczej w oparciu o art. 373 ust. 1 pkt. w zw. z art. 376 ust. 1 ustawy Prawa upadłościowego i naprawczego (dalej: puin) J. K. na okres 10 lat i A. K. na okres 7 lat oraz obciążenie uczestników kosztami postępowania.

W uzasadnieniu wniosku podał, że uczestnicy są członkami zarządu w spółce (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości w K.. Wniosek o ogłoszenie upadłości układowej spółki został przez jej zarząd złożony na wiosnę 2006 r., upadłość została ogłoszona 28 lipca 2006 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie (VIII GU 115/06/S), 11 września 2006 r. sąd upadłościowy zmienił postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na upadłość likwidacyjną (VIII Gup 14/6).

Zdaniem wierzyciela, już w 2004 roku zaistniały przesłanki do ogłoszenia upadłości spółki, a uczestnicy nie dopełnili obowiązku wynikającego z art. 21 ust. 1 puin, Ponadto wnioskodawca podnosi zarzut celowego doprowadzenia do niewypłacalności spółki przez uczestników (art. 374 ust. 2 puin) oraz to, że wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu złożony był w złej wierze, ponieważ uczestnicy byli świadomi, że ani majątek ani renoma przedsiębiorstwa nie pozwolą na wywiązanie się ze zobowiązań układowych. Ponadto uczestnicy utworzyli spółki zależne (F., B.), w których także pełnili funkcje członków zarządu i poprzez zawieranie niekorzystnych umów pomiędzy spółkami, doprowadzili do niewypłacalności spółki (...) sp. z o. o. Największym wierzycielem upadłej spółki jest wnioskodawca.

W odpowiedzi na wniosek uczestnicy wnieśli o jego oddalenie w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi zaprzeczyli wszystkim okolicznościom powołanym we wniosku. W ocenie uczestników, przesłanki do ogłoszenia upadłości spółki zaistniały dopiero po ostatecznym zerwaniu negocjacji ze spółką (...) i zarząd dochował terminu wynikającego z art. 21 ust. 1 puin składając wniosek o ogłoszenie upadłości. Firmy (...) współpracowały ze sobą od 2000 r., spółka (...) dostarczała upadłej spółce towar ((...)), który ta dystrybuowała na terenie całej Polski. W 2003 r. zakwestionowała jakość dostarczanego towaru, a w 2004 r. zgłosiła reklamacje wystawionych przez (...)faktur i podjęła rozmowy negocjacyjne z jej reprezentantem P. J.. Strony nadal zawierały transakcje i spółka (...) uznała, że kwestionowane należności zostały zawieszone od czasu zakończenia negocjacji. Ostateczne zerwanie rozmów nastąpił na przełomie lutego i marca 2006 r. i zarząd bezzwłocznie złożył wniosek o ogłoszeni upadłości spółki. Postępowanie układowe nie doszło do skutku, ponieważ główny wierzyciel – spółka (...) nie zgodził się na propozycje układowe, a wtedy dłużnik złożył wniosek o zmianę postępowania o ogłoszeniu upadłości na upadłość obejmującą likwidację majątku spółki. Przy czym na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości, wartość księgowa majątku spółki (12.785.788,85 zł) przewyższała jej zobowiązania (11.274.736,70 zł). Uczestnicy zaprzeczyli aby podejmowane przez nich działania doprowadziły do niewypłacalności spółki. Podnieśli ponadto, że A. K. przestała pełnić funkcję członka zarządu spółki 24 lutego 2005 r.

Po przeprowadzeniu bardzo obszernego postępowania dowodowego (akta sprawy liczą XIV tomów) postanowieniem z dnia 2 października 2014 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie pozbawił w punkcie I uczestnika J. K. prawa prowadzenia działalności gospodarczej na okres 6 lat, w punkcie Ii oddalił wniosek wobec uczestniczki A. K., w punkcie III zasądził od uczestnika J. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.193,60 zł tytułem zwrotu wydatków, w punkcie IV zniósł w pozostałym zakresie koszty postępowania pomiędzy wnioskodawcą i uczestnikiem J. K., w punkcie V zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki A. K. kwotę 137,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W obszernym uzasadnieniu postanowienia sąd wskazał, że zostało ono wydane w myśl przepisów art. 373 ust. 1 pkt. 1 i art. 373 ust. 2 oraz 374 ust. 1 i 2 puin w brzmieniu obowiązującym w chwili złożenia wniosku (tj. przed zmianą wprowadzoną ustawa z dnia 6 marca 2009 r. – Dz. U. 09.53.434). W myśl art. 374 ust. 1 i 2 puin, sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej wobec dłużnika będącego osobą fizyczną, także jeżeli niewypłacalność dłużnika wynika z jego celowego działania lub rażącego niedbalstwa.

W ocenie sądu, wbrew twierdzeniom uczestników wniosek nie narusza art. 5 kc, a wnioskodawca był w pełni legitymowany do złożenia wniosku o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wobec uczestników.

Zdaniem sądu, wnioskodawca nie wykazał dowodowo aby działania dłużnika (w tym m.in. zakup przez (...) sp. z o.o. zorganizowanej części (...)w K., przejęcie przez (...)indywidualnego kredytu J. K.) doprowadziły do niewypłacalności dłużnika. Jednakże, jak wykazało postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości spółki (VIII GU 115/06/S) niewypłacalność spółki nastąpiła z końcem 2004 r., a stan jej zadłużenia „narastał lawinowo przez cały 2004 r.” Zadłużenie spółki w roku 2004 wynosiła łącznie 7.530.990,70 zł i w ocenie sądu I instancji, wobec prowadzonych do końca lipca 2005 r. negocjacji ugodowych z głównym wierzycielem (wnioskodawcą w niniejszej sprawie), wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być złożony najpóźniej 5 sierpnia 2005 r. (odebranie wezwania do zapłaty od(...)). Uczestniczka A. K. nie wchodziła już wtedy w skład zarządu spółki, dlatego sąd oddalił wobec niej wniosek o orzeczenie zakazu.

Sąd Rejonowy orzekając wobec uczestnika J. K. zakaz prowadzenia działalności na okres mniejszy od żądanego przez wnioskodawcę uznał, za okoliczność umniejszającą jego winę uzasadnione zastrzeżenia co do jakości towaru dostarczonego przez (...)oraz działania zmierzające do zawarcia ugody z głównym wierzycielem, a ostatecznie, jakkolwiek po upływie ustawowego terminu złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Równocześnie uznał, że wstrzymywanie się uczestnika ze złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w okresie od 20 sierpnia 2005 r. do 5 czerwca 2006 r. oraz sprzedaż nieruchomości należących do przedsiębiorstwa w okresie styczeń – marzec 2006 r. doprowadziło do pogorszenia sytuacji wierzycieli, uznał winę uczestnika w nieterminowym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości jako umyślną.

W apelacji od punktu I i III powyższego wyroku, uczestnik J. K. wniósł o jego zmianę i oddalenie wniosku o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarcze wobec uczestnika, uchylenie punktu III zasądzającego koszty postępowania oraz zasądzenie na rzecz uczestnika od wnioskodawcy kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie na podstawie art. 386 § 2 i 4 w zw. z art. 13 § 2 kpc wniósł o uchylenie postanowienia w punkcie I i III i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

Zaskarżonemu postanowieniu apelujący zarzucił:

1)  naruszenie przepisów postepowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 kpc polegające na przekroczeniu przez sąd granic swobodnej oceny dowodów przez ustalenie stanu faktycznego niezgodnie z okolicznościami wynikającymi z zebranego materiału dowodowego, przez przyjęcie, że niewypłacalność spółki (...) sp. z o. o. nastąpiła najdalej w dniu 5 sierpnia 2005 r.;

2)  naruszenie przepisów postepowania mające istotny wpływ na wynika sprawy tj. art. 233 kpc polegające na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów przez nieprawidłowe przyjęcie, iż zakończenie negocjacji pomiędzy stronami nastąpiło z końcem lipca 2005 r., podczas gdy jeszcze po dniu 5 czerwca 2006 r. strony prowadziły rozmowy negocjacyjne;

3)  naruszenie przepisów postepowania mające istotny wpływ na wynika sprawy tj. art. 233 kpc polegające na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, przez nieprawidłowe przyjęcie, że pomiędzy wnioskodawcą a spółką (...) sp. z o. o. nie została zawarta umowa o kooperację gospodarczą;

4)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 373 ust. 1 pkt. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. puin poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez sąd, że okoliczność wyraźnego sprzeciwu wnioskodawcy odnośnie procedowania postępowania upadłościowego w formie postępowania układowego, pozostawała bez znaczenia dla oceny postawy uczestnika J. K., podczas gdy m.in. okoliczność ta winna wyłączyć odpowiedzialność uczestnika J. K. i skutkować oddaleniem wniosku wobec niego;

5)  naruszenie przepisów postepowania mające istotny wpływ na wynika sprawy tj. art. 233 kpc polegające na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez sąd, że strony nie ustaliły 150 dniowego terminu płatności (co wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego), co skutkowało przyjęciem, że J. K. uchybił terminowi złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości;

6)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 373 ust. 1 pkt. 1 ust. 2 puin przez nieprawidłowe przyjęcie przez sąd, że okoliczność dostarczenia przez wnioskodawcę wadliwego towaru do spółki (...) stanowiła jedynie okoliczność zmniejszającą winę uczestnika J. K. w nieterminowym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, podczas gdy powinna stanowić o wyłączeniu jego odpowiedzialności;

7)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 373 ust. 1 pkt. 1 i ust. 2 puin poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez sąd, że okoliczność wyraźnego sprzeciwu wnioskodawcy odnośnie składania wniosku o ogłoszenie upadłości przez uczestnika J. K. stanowiła jedynie okoliczność zmniejszającą winę uczestnika w nieterminowym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, podczas gdy powinna stanowić o wyłączeniu jego odpowiedzialności;

8)  naruszenie przepisów postepowania mające istotny wpływ na wynika sprawy tj. art. 233 kpc polegające na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, poprzez nieprawidłowe przyjęcie iż sprzedaż nieruchomości w K. przez spółkę (...) uszczupliła majątek spółki (...), a w konsekwencji działanie to przyniosło szkodę wierzycielom albowiem przeniesienie tego składnika majątku nastąpiło odpłatnie z uwzględnieniem zasady ekwiwalentności świadczeń, co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego;

9)  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 278 w zw. z art. 286 kpc polegające na pominięciu przez sąd wniosków wynikających z opinii biegłego z zakresu księgowości, w tym w szczególności wniosku, iż reprezentant upadłego złożył wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie, ze wskazaniem na rzekomą nieprecyzyjność tych wniosków przy jednoczesnym nieprzeprowadzeniu w sprawie dowodu z dodatkowej opinii biegłego;

10)  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 214 § 1 w zw. z art. 214 ¹ w zw. z art. 217 w zw. z art. 227, w zw. za art. 242 kpc oraz przepisu art. 299 w zw. z art. 302 kpc polegające na nieuwzględnieniu wniosku o odroczenie rozprawy i pominięciu przez sąd odwodu z przesłuchania uczestników, pomimo złożenia w tym zakresie wniosku o odroczenie rozprawy, prawidłowego usprawiedliwienia nieobecności uczestników oraz uznaniu, że postepowanie dowodowe w tym zakresie napotyka przeszkody o nieokreślonym czasie trwania oraz, że przeprowadzenie dowodu z przesłuchania uczestników powoduje zwłokę w postępowaniu, pomimo, że w świetle okoliczności tej sprawy brak było do tego podstaw, a istotne okoliczności spraw6y nie zostały wyjaśnione, a także polegające na przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania jednej tylko ze stron pomimo że brak było podstaw faktycznych lub prawnych do takiego działania w świetle art. 320 kpc, co doprowadziło do niewyjaśnienia istotnych okoliczności mających wpływ na rozstrzygnięcie i pozbawiło uczestników prawa do obrony oraz naruszyło zasadę równouprawnienia stron;

11)  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 227 w zw. z art. 217 w zw. z art. 278 kpc polegające na nieuwzględnieniu przez sąd wniosku uczestników o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego wpisanego na listę rzeczoznawców (...) na okoliczności dopuszczalności w okresie styczeń 2003 – lipiec 2005 importu i sprzedaży w Polsce mintaja zawierającego glazurę 20% prawidłowości stosowanych przez wnioskodawcę zapisów na etykietach i fakturach, istnienia pojęcia glazury skompensowanej i nieskompensowanej, rozumienia terminu „masa netto” oraz rodzaju czynności dokonywanych przez osobę kontrolująca w zakresie określenia zawartości glazury w kontrolowanej partii ryb, podczas gdy powyższe kwestie wymagały wiadomości specjalnych oraz miały istotne znaczenie dla sprawy;

12)  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 227 w zw. z art. 217 kpc polegające na nieuwzględnieniu przez sąd wniosku uczestników o przeprowadzenie odwodu z przesłuchania A. J. w charakterze strony, podczas gdy dowód ten miał istotne znaczenie dla sprawy albowiem A. J. była wspólniczką wnioskodawcy uprawnioną do jego reprezentowania a tym samym zasadnym było przyjęcie domniemania, iż prowadziła sprawy wnioskodawcy, błędnym natomiast było przyjęcie przez sąd tezy przeciwnej jedynie w oparciu o twierdzenia pełnomocnika wnioskodawcy;

13)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 kc, poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez sąd, iż nie wystąpiła sprzeczność wniesienia przez wnioskodawcę wniosku o orzeczenie zakazu prowadzenia przez uczestników działalności gospodarczej z zasadami współżycia społecznego oraz ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa, podczas gdy taka sprzeczność w stanie faktycznym sprawy wystąpiła, czego przejawem była w szczególności postawa wnioskodawcy, który sprzeciwiał się składaniu przez uczestników wniosku o ogłoszenie upadłości;

14)  z najdalej idącej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia przez sąd podniesionych powyżej zarzutów, zarzucił naruszenie art. 377 puin poprzez orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej podczas gdy od momentu w którym należało w ocenie Sądu złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości do momentu wszczęcia niniejszego postępowania upłynął ponad rok czasu.

Skarżący złożył wnioski o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania uczestników J. K. i A. K. w charakterze stron w trybie art. 299 kpc, przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze strony A. J. na okoliczności daty w której powinien zostać złożony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) sp. z o. o. , braku winy uczestnika w dochowaniu terminu tego wniosku, wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiaru pokrzywdzenia wierzycieli, przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w zakresie wskazanym w zarzucie 11 apelacji, na okoliczność, że to działania wnioskodawcy doprowadziły do zwiększenia zadłużenia spółki (...) i jej upadłości.

W bardzo obszernym uzasadnieniu apelacji uczestnik podtrzymał swoje stanowisko prezentowane w toku postępowania, szczegółowo omawiając wszystkie, wymienione wyżej zarzuty apelacji w kontekście zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz w odniesieniu do doktryny i judykatury.

W odpowiedzi na apelację, wnioskodawca podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, zaprzeczył wszystkim nieprzyznanym twierdzeniom uczestnika, wniósł o pominięci zgłoszonych wniosków dowodowych, oddalenie apelacji w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

Po rozpoznaniu apelacji Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja jest nieuzasadniona.

Jedynie w takim zakresie w jakim zarzuty apelacyjne wskazują na konieczność przyjęcia mniejszego stopnia zawinienia uczestnika (a w ślad za tym skrócenia okresu zakazu) niektóre z argumentów uczestnika musza zostać uwzględnione.

Bezzasadne są zarzuty naruszenia wskazanych w apelacji norm prawa procesowego, a w szczególności art. 233 kpc, który to zarzut jest swoiście multiplikowany w pkt 1 – 5 apelacji. Uczestnik prowadzi w istocie w dalszym ciągu polemikę z trafnymi ustaleniami sądu . Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji i uznając je za własne czyni podstawa dalszych rozważań. W oparciu o treść zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, sąd I instancji w pełni zasadnie ustalił, że sierpień 2005 r to okres, w którym najpóźniej należało zgłosić wniosek o upadłość. Zgodnie z ukształtowanymi poglądami prezentowanymi w judykaturze, skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 kpc, to wykazanie, że sąd I instancji naruszył konkretne zasady logicznego rozumowania lub zasady doświadczenia życiowego. To uczestnik usiłuje wykreować taki stan rzeczy, który będzie w konsekwencji potwierdzał jego stanowisko przyjęte w niniejszym postepowaniu. Sam fakt prowadzenia rozmów z kontrahentem gospodarczym, fakt współpracy gospodarczej, nawet jeżeli istotnie miały miejsce, niczego do sprawy nie wniosły. Ocena zachowania osoby odpowiedzialnej za prawidłowe realizowanie obowiązku wynikającego z przepisu prawa tj. art. 21 puin dokonana została przez sąd I instancji właśnie z uwzględnieniem faktu współpracy gospodarczej. Nie jest uzasadnione stanowisko uczestnika sprowadzające się do stwierdzenia, że tzw. negocjacje lub fakt kooperacji gospodarczej z wnioskodawcą, miały przemawiać za uwolnieniem uczestnika od wypełnienia obowiązku wynikającego z art. 21 puin. Chybione jest stanowisko uczestnika, a w ślad za tym zarzut apelacyjny, że sprzeciw wnioskodawcy co do postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu wyłącza odpowiedzialność uczestnika. Również kwestia ustalenia 150 –dniowego terminu zapłaty nie ma zasadniczego znaczenia. To uczestnik ,jako osoba odpowiedzialna za funkcjonowanie spółki i konieczność wywiązywania się z obowiązków prawnych, winna ocenić w sposób profesjonalny stan przedsiębiorstwa i możliwości wywiązania się ze zobowiązań wobec wierzycieli. Nie wykazał przy tym uczestnik, że ewentualne wydłużenie terminu płatności za faktury wystawiane przez wnioskodawcę, pozwala na odzyskanie dobrej kondycji finansowej spółki którą zarządzał. Zatem zarzuty apelacji oznaczone w pkt.1 – 5 są oczywiście chybione, są polemika z ustaleniami sądu I instancji.

Bezzasadne są też zarzuty podane w pkt 6 -7 apelacji. Sąd Okręgowy w pełni podziela tok rozumowania sądu I instancji, że bezsprzeczny fakt dostarczania wadliwego towaru przez wnioskodawcę (zresztą fakt co najmniej tolerowany przez uczestnika) oraz sprzeciwienie się wnioskodawcy co do możliwości zawarcia układu, może jedynie mieć znaczenie dla określenia stopnia zawinienia uczestnika, a nie prowadzić do zdjęcia w ogóle jego odpowiedzialności. Sąd Okręgowy w pełni podziela również ustalenia sądu I instancji co do faktu i oceny transakcji, przedmiotem której była nieruchomość położona w K..

Nie naruszył sąd I instancji norm art. 278 i 286 kpc. Nie było potrzeby prowadzenia dowodu z dodatkowej opinii biegłego sądowego, jak też zasadnie sąd I instancji stwierdził, że wniosek o upadłość został wniesiony skutecznie po upływie ustawowego terminu.

Zarzut naruszenia art. 214 w zw. z art. 227, 242 i art. 299 kpc jest bezprzedmiotowy, a to z uwagi na fakt przeprowadzenia powyższego dowodu przez sąd II instancji. Jedynie dla porządku należy podać, że zarzut ten byłby również chybiony. Uczestnik ewidentnie postępował w taki sposób, aby praktycznie uniemożliwić sądowi I instancji przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. Swoista obstrukcja procesowa może obciążać jedynie samego uczestnika. Sąd II instancji stworzył ponownie możliwość przeprowadzenie powyższego dowodu, nie oznacza to jednak, że sąd I instancji naruszył swoim działaniem wskazane wcześniej normy.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 227, 217 w zw. z art. 278 kpc opisany w pkt 11 apelacji. Dla rozpoznania niniejszego wniosku zupełnie zbędnym było prowadzenie postępowania dowodowego odnoszącego się do jakości dostarczanego towaru przez wnioskodawcę. Gdyby spółka zarządzana przez uczestnika w odpowiednim czasie podjęła kroki zmierzające do zapewnienia właściwej jakości towaru i na tym tle zaistniałby spór sądowy, wówczas takie dowody należałoby przeprowadzić. Uczestnik sam w istocie zeznał na rozprawie apelacyjnej, że fakt wadliwego towaru był mu wiadomy, zatem prowadzenie dowodów w tym przedmiocie było zupełnie zbędne.

Nie ma racji uczestnik, że nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań A. J. naruszyło normy art. 227 i 217 kpc. Podkreślenia wymaga, że dowód z przesłuchania stron jest dowodem subsydiarnym, sąd może, ale nie ma obowiązku prowadzenia powyższego dowodu. Jeżeli zgromadzony w sprawie materiał dowodowy do rozstrzygnięcia była wystarczający, sąd nie musiał prowadzić takiego dowodu.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 kc. Można krytycznie oceniać zachowanie wnioskodawcy z uwagi na zasady uczciwości kupieckiej itp., ale to nie oznacza, że sąd I instancji winien był odstąpić od uwzględnienia wniosku jedynie z uwagi na zachowanie samego wnioskodawcy wobec spółki prowadzonej przez uczestnika. Naruszenie obowiązku przewidzianego w art. 21 puin należy rozpatrywać nie poprzez pryzmat relacji uczestnika z wnioskodawcą, a biorąc pod uwagę całokształt okoliczności, interesy innych wierzycieli.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 377 puin bowiem wniosek o orzeczenie zakazu działalności gospodarczej został wniesiony zgodnie z zasadami przewidzianymi w powyższym przepisie. Uczestnik stawiając powyższy zarzut zdaje się w ogóle nie dostrzegać faktu wydania przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Tak jak zaznaczono wcześniej, apelacja wnioskodawcy musi prowadzić do korekty orzeczenia sądu I instancji, ale jedynie w zakresie okresu pozbawienia prawa działalności gospodarczej. Nie ulega wątpliwości, że pozbawienie powyższego prawa jest swoistą sankcją cywilną (zbliżoną w swej naturze do sankcji karnej). Jest to ograniczenie swobód obywatelskich gwarantowanych normą konstytucyjną zatem stosowanie takiej sankcji winno się cechować uzasadnioną ostrożnością.

W ocenie Sądu Okręgowego walor edukacyjny i prewencyjny powyższego zakazu stanowi jego istotę. Zatem wyeliminowanie określonej osoby z aktywności gospodarczej na pewien czas, jako konsekwencja niewłaściwego postępowania i nierespektowania zasad uczciwości i sumienności kupieckiej ma swoje uzasadnione. Jednak każda ingerencja w sferę praw obywatelskich winna być nacechowana uzasadnioną powściągliwością. W ocenie Sądu Okręgowego wina uczestnika w nieterminowym zgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości jest bezdyskusyjna. Uczestnik przesłuchany w charakterze strony na rozprawie apelacyjnej w sposób zupełnie chybiony, nieadekwatny do wymaganego standardu profesjonalnego uczestnika obrotu gospodarczego, usiłował usprawiedliwić swoje postępowanie działaniami samego wnioskodawcy. Oczywiście taka postaw nie może być zaakceptowana. Natomiast można przyjąć, że postawa uczestnika była w pewnym stopniu pochodną zachowania wnioskodawcy. Była w pewnym stopniu pochodną specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej i faktycznego uzależnienia od współpracy z jednym kontrahentem tj. wnioskodawcą. Uczestnik niewątpliwie monitował wnioskodawcę co do jakości dostarczanego towaru, przejawiał chęć wyprowadzenia swojej spółki z kłopotów finansowych, jednak czynił to w sposób nieudolny. Używane podczas przesłuchania na rozprawie apelacyjnej sformułowania, iż wnioskodawca był swoistym dyrektorem finansowym spółki prowadzonej przez uczestnika, są z jednej strony przejawem ścisłego związku gospodarczego obu firm, a z drugiej nieprofesjonalnej postawy uczestnika. To z kolei prowadzi do wniosku, że po stronie uczestnika nie mamy do czynienia z jakimś znaczącym natężeniem złej woli, z chęcią pokrzywdzenia wierzycieli. W tym kontekście zasadnie sąd I instancji uznał, że fakt dostarczania towaru wadliwego przez wnioskodawcę, fakt swoistego blokowania decyzji w przedmiocie ogłoszenia upadłości spółki, roztaczania perspektyw opłacalnej współpracy, miał znaczenie dla przyjęcia mniejszego stopnia zawinienia uczestnika. To z kolei pozwala Sądowi II instancji do zmniejszenia dolegliwości zakazu. W pierwszej kolejności taki zakaz winien być traktowany jako swoiste ostrzeżenie, że w przypadku postępowania odbiegającego od zasad uczciwości i sumienności kupieckiej, można spotkać się z odpowiednią reakcją wynikającą z norm prawa. Zatem eliminacja z obrotu gospodarczego danej osoby winna być w pierwszym rzędzie ostrzeżeniem. W ocenie Sądu Okręgowego wymiar zakazu działalności gospodarczej wobec uczestnika na okres lat trzech jest adekwatny do stopnia zawinienia i stopnia [pokrzywdzenia wierzycieli.

Dlatego też należało zmienić zaskarżone postanowienie jedynie w takim zakresie. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji w oparciu o zasadę wynikającą z treści art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 35 w zw. z art. 375 puin.

Ref. I inst. SSR E. Brzozowska