Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 lutego 2015 roku (data prezentaty Sądu) powód (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od M. R. kwoty 6.029,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko powód wyjaśnił, że pozwany w dniu 2 lutego 2000 r. zawarł z bankiem, będącym poprzednikiem prawnym powoda, umowę kredytu nr (...), na podstawie której zobowiązany był do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych wraz z należnym oprocentowaniem, prowizją oraz kosztami i opłatami w terminie określonym w umowie. Pozwany nie uregulował zobowiązania wynikającego z umowy w przewidzianym terminie, w związku z czym bank wypowiedział umowę. G. (...) Bank zbył przedmiotową wierzytelność na rzecz (...) Niestandaryzowanego Sekuryrtyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.. Następnie również (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zbył przedmiotową wierzytelność na rzecz (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.. Powód wezwał pozwanego do uregulowania należności - bez skutku. Na dzień sporządzenia pozwu zadłużenie wyniosło 6.029,85 zł, na które składają się: należność główna w kwocie 2.157,60 zł, odsetki umowne w wysokości 1.728,58 zł, odsetki karne w kwocie 1.763,88 zł, odsetki ustawowe w kwocie 92,21 zł, oraz odsetki ustawowe od kapitału w wysokości 2.157,60 zł naliczone od dnia następującego po dniu przelewu wierzytelności do dnia 20 stycznia 2015 r. w kwocie 287,58 zł.

(pozew - k. 3-7)

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 10 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. uwzględnił żądanie pozwu w całości i nakazał pozwanemu zapłatę na rzecz powoda kwoty 6.029,85 zł oraz zwrot kosztów procesu w wysokości 1.279,50 zł w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniesienie w tym terminie sprzeciwu.

(nakaz zapłaty – k. 86)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 23 marca 2015 r. (data stempla pocztowego) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazał, iż po zawarciu umowy kredytu pogorszyła się jego sytuacja finansowa, głównie w wyniku działalności zorganizowanej grupy przestępczej. Pozwany podniósł, że nie posiada żadnego majątku, posiada drugą grupę inwalidzką, utrzymuje się z prac dorywczych, a jego świadczenia rentowe są co jakiś czas wstrzymywane. Wniósł również o nieobciążanie go obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych ze względu na trudną sytuację materialną.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 89-90)

W piśmie procesowym z dnia 11 stycznia 2016 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. (pismo procesowe pozwanego – k. 113-117)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 lutego 2000 roku pozwany M. R. zawarł z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w L. umowę kredytu nr (...), na mocy której Bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 2.301,36 zł. Pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty pożyczki w 16 równych ratach miesięcznych, wraz z należnymi odsetkami za okres kredytowania w wysokości 350,50 zł.

(umowa kredytu - k. 24-25)

Z uwagi na trudną sytuację finansową, pozwany nie spłacił przedmiotowego kredytu. (okoliczności bezsporne)

W dniu 26 września 2013 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umową przelewu wierzytelności przeniósł na (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wierzytelność względem pozwanego M. R., wynoszącą na dzień 31 sierpnia 2013 r 5.650,06 zł.

(umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami - k. 26-42)

W dniu 30 grudnia 2013 roku (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. umową przelewu wierzytelności przeniósł na (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wierzytelność względem pozwanego M. R., w wysokości wynoszącej na dzień zawarcia umowy 5.742,27 zł.

(umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami i aneksami do umowy - k. 62-80)

Powód pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, wzywając do niezwłocznego uiszczenia kwoty 5.766,09 zł, w tym 2.157,60 zł należności głównej, 1.763,88 zł odsetek karnych, 92,21 zł odsetek poprzedniego wierzyciela oraz 23,82 zł odsetek ustawowych. Jednocześnie powód wskazał, iż wyznaczył pozwanemu termin płatności w wymiarze siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia.Załączył również pismo, w którym (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. poinformował pozwanego o dokonanym przelewie wierzytelności na (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W..

(wezwanie do zapłaty wraz z załącznikiem - k. 17-20)

Pozwany M. R. jest osobą schorowaną, częściowo niezdolną do pracy. Utrzymuje się z renty przyznawanej mu w czasowo.

(pismo informujące o wstrzymaniu świadczeń rentowych – k. 91, decyzja przedłużająca prawo do renty – k. 92, zaświadczenie lekarskie o stanie psychicznym pozwanego – k. 93)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów prywatnych złożonych do akt sprawy przez stronę powodową, których prawdziwość ani wiarygodność nie była co do zasady kwestionowana przez stronę pozwaną.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, przy czym wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przelew jest umową, na mocy której wierzyciel cedent przenosi na nabywcę – cesjonariusza wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Wierzytelność przechodzi na nabywcę solo consensu – przez sam fakt zawarcia umowy. Celem i skutkiem przelewu jest natomiast przejście wierzytelności na nabywcę, który w ten sposób otrzymuje ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi wyłączając go ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W świetle unormowania przyjętego w art. 509 k.c. przedmiotem przelewu może być wierzytelność (wierzytelności) przysługująca zbywcy wobec dłużnika, przy czym jej skuteczność zależy od oznaczenia osoby dłużnika i doprecyzowania roszczeń, które zostają objęte umową. Zdaniem Sądu spełnienie w/w warunków w umowie przelewu pozwala dopiero ustalić, co jest przedmiotem przelewu, przeciwko komu roszczenie przysługuje, a przede wszystkim stanowi o skuteczności zawartej umowy cesji.

W ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że przedmiotem cesji z dnia 26 września 2013 roku było nabycie wierzytelności przysługujących (...) Bankowi S.A. z siedzibą w W. przez (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. oraz, że przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności z 30 grudnia 2013 r. było nabycie wierzytelności przysługujących (...) Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w W. przez powoda. Przy tym wierzytelności podlegające przelewowi zostały każdorazowo dookreślone w odpowiednich załącznikach do umów przelewu wierzytelności. Wyciągi z załączników zostały załączone do niniejszych umów i złożone do akt sprawy. Przedmiotowe dokumenty zostały złożone w poświadczonej za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego adwokatem kopii. W rzeczonych załącznikach została doprecyzowana osoba dłużnika, jak również zobowiązanie i jego wysokość, która na nim ciąży. Tym samym w/w dokumenty pozwalają ustalić co było przedmiotem cesji - co prowadzi do wniosku, iż złożone do akt umowy przelewu należy uznać za skuteczne, a tym samym doszło do nabycia przez powoda legitymacji do dochodzenia ww. roszczenia na drodze postępowania sądowego. Nie sposób przy tym nie zauważyć, że pozwany w ogóle nie kwestionował skutecznego przejścia praw na powoda.

W niniejszej sprawie było bezsporne, że pozwany nie spełnił świadczenia wobec powoda, do którego był zobowiązany. Pozwany nie zakwestionował dochodzonej pozwem należności ani co do zasady ani co do wysokości. W sprzeciwie od nakazu zapłaty wskazał jedynie przeszkody w spełnieniu świadczenia wobec wierzyciela. Przeszkody te są natury finansowej i życiowej.

Zgodnie z treścią przepisu art. 229 k.p.c. fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie to nie budzi wątpliwości, nie wymagają dowodu. Za "fakty przyznane" rozumie się fakty stwierdzone przez jedną stronę i potwierdzone, jako zgodne z prawdą, przez stronę przeciwną w drodze wyraźnego oświadczenia wiedzy (przyznania) złożonego w toku postępowania ustnie do protokołu lub pisemnie. Zgodnie z dyspozycją art. 229 k.p.c. skutkiem przyznania niebudzącego (według oceny sądu orzekającego) wątpliwości (z materiałem zgromadzonym w aktach sprawy) jest wyłączenie obligatoryjności przeprowadzania postępowania dowodowego co do przyznanych okoliczności faktycznych. Za równoznaczne z przyznaniem faktów, zgodnie z art. 230 k.p.c., można uznać milczenie strony co do twierdzeń strony przeciwnej.

W niniejszej sprawie pozwany nie zakwestionował zasadności żądania zapłaty kwoty dochodzonej pozwem ani jej wysokości, koncentrując się na podaniu przyczyn niewykonania zobowiązania. M. R. nie kwestionował ani faktu zawarcia przedmiotowej umowy, ani dochodzonego przez powoda roszczenia - zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, w tym także wysokości naliczonych odsetek. Na podstawie złożonych do akt dokumentów możliwe było poczynienie ustaleń w zakresie istnienia i wysokości należności dochodzonych pozwem. Mając na uwadze powyższe, jak również dokumentację dołączoną przez powoda do pozwu, Sąd uznał, że roszczenie powoda co do żądanej kwoty wskazanej w pozwie zasługiwało na uwzględnienie.

W związku z powyższym Sąd w pkt 1 sentencji wyroku zasądził od pozwanego M. R. kwotę 6.029,85 zł na rzecz powoda, wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. od 9 lutego 2015 r.

Odsetki te podlegały, ze względu na zmianę treści art. 481 k.c. rozbiciu na okresy do 31 grudnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r. Artykuł 56 Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830) znajduje, w ocenie Sądu, zastosowanie do odsetek za opóźnienie. Norma ta nakazuje rozliczać wartość odsetek należnych za okres do dnia wejścia w życie na podstawie przepisów sprzed nowelizacji, tj. według dotychczasowej stopy odsetek ustawowych, określonej zgodnie z art. 359 § 2, § 3 k.c. i wydanego na jego podstawie Rozporządzenia. Za okres po wejściu w życie nowelizacji w stosunku do odsetek ustawowych zastosowanie znajduje zaś art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu po nowelizacji. Takie rozumienie przepisu przejściowego sprawia, że koniecznym jest, wobec istnienia po 1 stycznia 2016 r. dwóch rodzajów odsetek ustawowych, dookreślenie, że obowiązkiem pozwanego po tym dniu jest zapłata odsetek ustawowych za opóźnienie.

Stosownie do treści art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Jak trafnie wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie, takie wypadki zachodzą, jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny, spełnienie świadczenia przez pozwanego niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia, byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Wskazać należało, iż art. 320 k.p.c. może być zastosowany jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W piśmiennictwie wyrażono pogląd uznający wymienioną przesłankę za spełnioną wtedy, gdy w chwili wyrokowania są podstawy do przyjęcia, że ze względu na sytuację majątkową dłużnika wyrok zasądzający całe świadczenie stanowiłby tytuł egzekucyjny bez szans na realizację. Prowadzenie egzekucji w tym zakresie narażałoby tylko wierzyciela na nieefektywne wydatki egzekucyjne, a dłużnika i osoby pozostające na jego utrzymaniu na utratę podstaw egzystencji. Takie bezskuteczne czynności egzekucyjne byłyby zarazem szkodliwe społecznie i podważałyby sens prowadzenia procesu. Przy takim pojmowaniu szczególnie uzasadnionych wypadków uzasadniających zastosowanie art. 320 k.p.c. przepis ten służy nie tylko interesom dłużnika i wierzyciela, ale także interesom ogólnym.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę doszedł do wniosku, że sytuacja pozwanego jest na tyle trudna, że uzasadnia rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Pozwany jest osobą chorą, cierpiącą na dolegliwości psychiczne, częściowo niezdolną do pracy. Utrzymuje się z renty, nie ma żadnego majątku. Jego trudna sytuacja i postawa w toku procesu (nie kwestionował żądania pozwu, nie składał wniosków dowodowych i nie przedłużał postępowania), dała również przyczynek do rozłożenia na raty należności zasądzonej wyrokiem.

W związku z powyższym, w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 320 k.p.c., z uwagi na sytuację materialną pozwanego, Sąd zasądzoną sumę, tj. kwotę 6.029,85 zł, rozłożył na 12 równych miesięcznych rat, płatnych w ten sposób, że pierwsza rata płatna w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się niniejszego wyroku a następne płatne do piętnastego dnia każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy, w tym trudną sytuację finansową, zdrowotną i rodzinną pozwanego, Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. postanowił także nie obciążać pozwanego kosztami procesu. Argumentacja Sądu na temat przyczyn rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty jest w pełni aktualna i legła również u podstaw zastosowania wobec pozwanego zasady słuszności wyrażonej w art. 102 k.p.c. Przepis art. 102 k.p.c. wskazuje, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przywołany przepis, realizujący zasadę słuszności, stanowi wyjątek od ogólnej reguły obciążania stron kosztami procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik (art. 98 § 1 k.p.c.). Odstępując od obciążenia pozwanego kosztami procesu, Sąd miał przede wszystkim na uwadze trudną sytuację finansową pozwanego, który utrzymuje się z renty, jest schorowany i częściowo niezdolny do pracy. Podkreślenia wymaga również postawa pozwanego w toku procesu, który nie kwestionował okoliczności dotyczących roszczenia. Kwestia zastosowania art. 102 k.p.c. pozostawiona jest orzekającemu sądowi z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważona przez sąd wyższej instancji w zasadzie jedynie wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 roku, I CZ 66/12, LEX nr 1232749; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2012 roku, IV CZ 69/12, LEX nr 1232622). Wszystkie powyższe okoliczności – uwzględniając niezwykle trudną sytuację finansową i życiową pozwanego - przemawiały za odstąpieniem od obciążania go obowiązkiem zwrotu kosztów.

Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności faktyczne i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSR Joanna Pąsik

(...).