Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XVIII Cywilny

w składzie: Przewodniczący : SSO Magda Inerowicz

Protokolant: prot. sąd. Emilia Staszkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r.,

na rozprawie

sprawy z powództwa: M. W. (1)

przeciwko : (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P.

o uchylenie uchwały

1.  powództwo oddala,

2.  zasadza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 377 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO /-/ M. Inerowicz

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu dnia 18 stycznia 2016r. powódka M. W. (1) wniosła o:

1.  uznanie czynności sprzedaży mieszkania nr (...) na Os. (...) w P. przez D. i R. W. za bezprawną,

2.  uchylenie uchwały nr 75 z dnia 26 listopada 2015 roku Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w P., zasądzenie od pozwanej Spółdzielni na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania powódka wskazała, że ww. uchwała zapadła pomimo zgłoszenia przez nią wyraźnego sprzeciwu, o czym pozwana wiedziała. M. W. (1) wskazywała, że wspólność majątkowa między nią a jej mężem M. W. (2) ustała na skutek rozwodu. Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego zawsze należy do obojga małżonków. Bez wiedzy i zgody powódki, w dniu 20 lutego 2008r., były mąż powódki zbył (darował) swój udział w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...) na Os. Zwycięstwa nr (...) w P. małżonkom D. i R. W.. Działo się to za przyzwoleniem Spółdzielni. Przed sądem rejonowym toczyło się postępowanie o podział majątku wspólnego. Mieszkanie zostało sprzedane bez wiedzy i zgody powódki w dniu 1 kwietnia 2015r. Jest to bezprawie. W wypadku wykreślenia lub wykluczenia członka spółdzielni przysługujące mu własnościowe prawo do lokalu nie wygasa.

Postanowieniem z dnia 13 maja 2011 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Poznaniu, jako właściwemu miejscowo i rzeczowo do jej rozpoznania.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2016r. Sąd wyłączył do odrębnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawę z powództwa M. W. (1) przeciwko R. W., D. W., L. B. i M. B. o stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na Os. (...) w P..

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 sierpnia 2016r. pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w P. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana podniosła, że bezspornym jest, że małżonkom M. i M. W. (2) przysługiwało własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) na Os. (...) w P.. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód 29 listopada 1989r. M. W. (2) umową darowizny z dnia 2.02.2008r. darował swój udział w wysokości ½ części w ww. ograniczonym prawie rzeczowym małżonkom D. i R. W.. W wyniku postępowania o podział majątku wspólnego M. i M. W. (2), prawo do ww. lokalu zostało przyznane uczestnikom postępowania D. i R. W.. Decyzją Wojewody W.. z dnia 18 maja 2015r. powódka została wymeldowana z ww. lokalu.

Z powyższych okoliczności wynika, że powódka utraciła prawo do ww. lokalu mieszkalnego, w zw. z czym pozwana wzywała M. W. (1) do złożenia oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w pozwanej Spółdzielni. Powódka tego nie uczyniła, w zw. z czym Zarząd Spółdzielni złożył wniosek do Rady Nadzorczej o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu Spółdzielni. Powódka otrzymała zaproszenie na posiedzenie Komisji (...) – Mieszkaniowej Rady Nadzorczej, na którym złożyła wyjaśnienia. Oświadczyła, że nie zrezygnuje z członkostwa w Spółdzielni. M. W. (1) przyjęła do wiadomości termin posiedzenia Rady Nadzorczej, jak również została o nim pisemnie powiadomiona. Rada Nadzorcza w dniu 26 listopada 2015r. po zapoznaniu się ze stanem faktycznym podjęła uchwale o wykreśleniu powódki z rejestru członków Spółdzielni na podstawie art. 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódce M. W. (1) oraz M. W. (2) na mocy przydziału z 29 grudnia 1989 roku przysługiwało własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) na Os. (...) w P.. Sąd Rejonowy w Poznaniu prawomocnym wyrokiem z dnia 29 listopada 1989 r. w sprawie o sygn. akt R.IX.C 776/86 rozwiązał małżeństwo M. W. (1) i M. W. (2).

Umową z dnia 20 lutego 2008r., zawartą przed notariuszem I. A. w P., zapisaną w rep. A nr 2029/2008 M. W. (2) darował synowi R. W. oraz synowej D. W., do ich majątku wspólnego, udział w wysokości ½ części we własnościowym spółdzielczym prawie do wyżej opisanego lokalu mieszkalnego wraz z ogółem praw z tym lokalem związanych.

Przed Sądem Rejonowym Poznań – Stare Miasto w Poznaniu w sprawie o sygn. akt I Ns 583/08 toczyło się postępowanie o podział majątku wspólnego oraz ograniczonego prawa rzeczowego. Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2013r. Sąd rejonowy, w punkcie II., dokonał podziału majątku wspólnego M. W. (1) i M. W. (2) oraz zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego na Os. (...) w P. w ten sposób, że:

a)  przedsiębiorstwo cukiernicze prowadzone w formie indywidualnej działalności gospodarczej przy Al. (...) w P. przeniósł wyłącznie na uczestnika M. W. (2),

b)  spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na Os. (...) w P. przeniósł w całości na R. i D. małżonków W. na prawach wspólności ustawowej,

zaś w punkcie III. zasądził od uczestników postępowania na rzecz wnioskodawczyni M. W. (1) odpowiednie kwoty tytułem spłat.

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt II Ca 850/14 Sąd Okręgowy w Poznaniu, na skutek apelacji wniesionej przez M. W. (1), zmienił ww. postanowienie w pkt. II. w ten sposób, że dokonał podziału spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego na Os. Zwycięstwa nr (...) w P.: a) przyznając uczestnikom postępowania R. i D. małżonkom W. do wspólności ustawowej małżeńskiej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego na Os. Zwycięstwa nr (...) w P.,

b) zasądzając od ww. uczestników na rzecz wnioskodawczyni spłatę w kwocie 138.827,17 zł, płatną w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia (punkt 2 lit. a postanowienia z 28.11.2014r.).

Ww. postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie o sygn. akt II Ca 850/14 jest prawomocne od dnia 28 listopada 2014r., za wyjątkiem pkt. 4, który uprawomocnił się w dniu 15.01.2015r.

M. W. (1) od ww. postanowienia z 28 listopada 2014r. wniosła skargę kasacyjną, która została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 23 marca 2015r.

Bezsporne, a nadto dowód : przydział z dnia 29.12.1989r. (k. 30, k. 87), zaświadczenia z 10.10.2001r. (k. 33), umowa darowizny z dnia 20.02.2008r. (k. 34-37), postanowienie Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 4.12.2013r. (k. 89), postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28.11.2014r. (k .88), postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 23.03.2015r. (k. 90 – 91).

M. W. (1) w 2002 roku na stałe opuściła lokal mieszkalny nr (...) położony na Os. Zwycięstwa nr (...) w P.. Decyzją Prezydenta Miasta P. z dnia 27 marca 2015r., podtrzymaną w mocy decyzją Wojewody (...) z dnia 18 maja 2015r. nr SO-IX.621.1.41.2015.7, powódka została wymeldowana z pobytu stałego w lokalu nr (...) na Os. Zwycięstwa nr (...) w P..

Bezsporne, a nadto dowód : decyzja Wojewody W.. z dnia 18.05.2015r. (k. 92-94).

W dniu 12 lutego 2015r. Zarząd Spółdzielni zwrócił się do M. W. (1) o podpisanie rezygnacji z członkostwa w pozwanej Spółdzielni w związku z przedłożonym do pozwanej postanowieniem Sądu z dnia 28 listopada 2014r., na podstawie którego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje D. i R. małżonkom W..

Pismem z dnia 30 marca 2015r. Spółdzielnia poinformowała powódkę, że wyrok sądowy w sprawie przyznania prawa do lokalu nr (...) R. i D. małżonkom W. posiada klauzulę prawomocności i obliguje Spółdzielnię do jego wykonania. Pozwana poinformowała M. W. (1), że jej członkostwo w Spółdzielni było związane wyłącznie z prawem do spornego lokalu. Wobec utraty tego prawa, M. W. (1) winna złożyć oświadczenie o rezygnacji z członkostwa w pozwanej Spółdzielni, o co ponownie zawnioskowano.

Pozwana, pismem z dnia 2.06.2015r. ponowiła wniosek o złożenie przez M. W. (1) oświadczenia o rezygnacji z członkostwa do dnia 15.06.2015r., pouczając, że po tym terminie Zarząd Spółdzielni wystąpi do Rady Nadzorczej z wnioskiem o wykreślenie powódki ze Spółdzielni na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu.

Powódka, pomimo kilkakrotnych wezwań, nie złożyła oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w P.. M. W. (1) nie posiada prawa do innego lokalu mieszkalnego, ani niemieszkalnego znajdującego się w zasobach pozwanej.

Bezsporne, a nadto dowód : pisma Spółdzielni z dnia 12.02.2015r., 30.03.2015r., z dnia 2.06.2015r. z dowodami doręczenia (k. 11-13, k. 24, k. 95-96, 97-98), z dnia 10.06.2015r. (k. 10), pismo Spółdzielni z dnia 23.07.2015r. (k. 9, k. 99), zeznania powódki M. W. (1) (min. 2:23 – 8:45 e- protokołu rozprawy z dnia 20.10.2016r.).

Wnioskiem z dnia 21 października 2015r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P., po rozpatrzeniu sprawy na posiedzeniu z dniu 21 października 2015r., wniósł do Rady Nadzorczej Spółdzielni o wykreślenie ze Spółdzielni (...), nr członkowski N- (...), na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu w związku z utratą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) na Osiedlu (...) w P. na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r. sygn. akt II Ca 850/14.

Zarząd pozwanej Spółdzielni, pismem z dnia 28 października 2015r., na podstawie § 58 ust. 2 Statutu, zawiadomił M. W. (1), że Komisja (...) – Mieszkaniowa Rady Nadzorczej na posiedzeniu w dniu 4 listopada 2015r., opiniować będzie wniosek Zarządu o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu tj. w związku z utratą prawa do przedmiotowego lokalu mieszkalnego i niezłożeniem oświadczenia o rezygnacji z członkostwa. Pouczono powódkę, że sprawa będzie rozpoznana bez względu na jej stawiennictwo na posiedzeniu.

Pismem z dnia 4 listopada 2015r. M. W. (1) stwierdziła, że o posiedzeniu Komisji winna być zawiadomiona z 14 dniowym wyprzedzeniem.

W dniu 4 listopada 2015r. odbyło się posiedzenie Komisji (...) – Mieszkaniowej Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni, na którym opiniowano m.in. wniosek Zarządu z dnia 21.10.2015r. Obecni byli Przewodniczący oraz członek Rady Nadzorczej, Prezes Zarządu Spółdzielni, członkowie ww. Komisji, radca prawny i inne osoby. Na posiedzenie to przybyła powódka M. W. (1) i oświadczyła stanowczo, że nie zrezygnuje z członkostwa Spółdzielni, bo sprawa będzie się dalej toczyła, gdyż pozbawiono ją mieszkania w „drodze przestępstwa”. Komisja (...) – Mieszkaniowa Rady Nadzorczej pozytywnie zaopiniowała wniosek o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni. Poinformowano M. W. (1), że ostateczną decyzję w przedmiocie wykreślenia z grona członków podejmie Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 26 listopada 2015r.

Zawiadomieniem z dnia 6 listopada 2015r., doręczonym powódce dnia 17 listopada 2015r., Zarząd Spółdzielni poinformował M. W. (1), że w dniu 26 listopada 2015r. Rada Nadzorcza rozpatrzy wniosek Zarządu o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni, na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4, w związku z utratą w wyniku podziału sądowego majątku wspólnego, prawa do lokalu nr (...) na Os. Zwycięstwa nr (...) w P.. Pouczono powódkę, że sprawa może być rozpatrzona przez Radę Nadzorczą bez względu na to czy M. W. (1) będzie obecna na posiedzeniu.

W dniu 26 listopada 2015r. odbyło się posiedzenie (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P., na którym podjęto uchwałę nr 75 w przedmiocie wykreślenia powódki z grona członków Spółdzielni. Rada Nadzorcza pozwanej, przed podjęciem uchwały z 26 listopada 2015r., wysłuchała powódkę.

Pismem z dnia 4 grudnia 2015r. Rada Nadzorcza (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. doręczyła M. W. (1) (w dniu 9.12.2015r.) uchwałę o wykreśleniu z rejestru członków Spółdzielni z uzasadnieniem oraz poinformowała powódkę, że uchwałą nr 75 z dnia 26 listopada 2015r. została wykreślona ze Spółdzielni oraz że od ww. uchwały może się odwołać do Zebrania Przedstawicieli (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia uchwały albo zaskarżyć uchwałę do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia jej doręczenia. Wskazano, że wykreślenie stanie się skuteczne po upływie ww. terminów do wniesienia odwołania lub zaskarżenia uchwały do Sądu. W uchwale wskazano, że wykreślenie z rejestru członków Spółdzielni następuje na podstawie § 83 ust. 1 pkt. 20 oraz § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu Spółdzielni, zaś w jej uzasadnieniu wskazano, że wykreślenie następuje w związku z utratą prawa do spornego lokalu na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r. w sprawie II Ca 850/14, jak i wobec faktu, że powódka nie złożyła dobrowolnie oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w Spółdzielni.

Bezsporne, a nadto dowód : wniosek Zarządu Spółdzielni z dnia 21.10.2105r. (k. 100), pismo Zarządu z dnia 28.10.2015r. z dowodem doręczenia (k. 8, k.101-102), protokół z posiedzenia Komisji z 4.11.2015r. (k. 103-105), zawiadomienie z dnia 6.11.2015r. z dowodem doręczenia (k. 7, k. 106-107), zawiadomienie z dnia 4.12.2015r. wraz z uchwałą i jej uzasadnieniem i dowodem doręczenia (k. 5 – 6, k. 208-209), pismo powódki z 4.11.2015r. (k. 15), zeznania powódki M. W. (1) (min. 2:23 – 8:45 e- protokołu rozprawy z dnia 20.10.2016r.).

Zgodnie z § 83 ust. 1 pkt. 20 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. do zakresu działania Rady Nadzorczej poza sprawami wymienionymi w innych przepisach statutu należy w szczególności, podejmowanie uchwał w sprawie pozbawienia członkostwa przez wykluczenia lub wykreślenie z rejestru członków Spółdzielni oraz uchwał o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Z kolei, w myśl § 56 ust. 1 Statutu, członek Spółdzielni niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie z rejestru członków Spółdzielni. Wykreślenie może nastąpić, w szczególności, gdy członek w wyniku podziału majątku wspólnego lub orzeczenia sądu utracił prawo do lokalu (§ 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu). Wykluczenia lub wykreślenia członka z rejestru dokonuje Rada Nadzorcza w formie uchwały, po uprzednim wysłuchaniu wyjaśnień zainteresowanego członka. Rada może rozpatrzyć wniosek bez udziału członka, jeśli ten nie przybędzie na posiedzenie celem złożenia wyjaśnień (§ 58 ust. 1). Zarząd powinien zawiadomić pisemnie zainteresowanego członka o terminie posiedzenia Rady Nadzorczej, na którym ma być rozpatrywana jego sprawa, co najmniej na 14 dni przed posiedzeniem (§ 58 ust. 2 Statutu). Rada Nadzorcza ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykluczeniu albo wykreśleniu ze Spółdzielni w terminie 2 tygodni od podjęcia uchwały ( § 58 ust. 3). Członek ma prawo odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do Walnego Zgromadzenia w terminie miesiąca od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem albo zaskarżyć uchwałę do sądu w terminie 6 tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem (§ 58 ust. 4 pkt. 1 i 2 Statutu).

Bezsporne, a nadto dowód : Statut (...) w P. (k. 124).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz zeznań powódki.

Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.). W myśl dyspozycji przepisu art. 245 k.p.c., dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Sąd dał wiarę przedłożonym przez strony dowodom z dokumentów prywatnych albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości ani autentyczności, a Sąd nie znalazł podstaw, by wątpliwości w tym zakresie powziąć z urzędu. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, iż dokumenty zostały złożone w kserokopiach, jednakże powódka, ani pozwana nie kwestionowały ich zgodności z oryginałami, nie wnosząc o przedłożenie do akt sprawy oryginałów. Wobec powyższego Sąd uznał, iż stanowią one wiarygodny dowód pośredni, wskazujący na istnienie i treść dowodów właściwych.

Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wiarygodności zeznań powódki, aczkolwiek częściowo dotyczyły one okoliczności nieistotnych dla rozstrzygnięcia sporu. Istotne, że powódka przyznała w swoich zeznaniach, że przed podjęciem spornej uchwały nr 75 składała wyjaśnienia przed Radą Nadzorczą. Dla rekonstrukcji okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, kluczowe znaczenie miały dowody z wyżej powołanych dokumentów.

Sąd oddalił wniosek powódki o przesłuchanie świadków, albowiem powódka nie sprecyzowała na jaką okoliczność sporną dowody te miały być przeprowadzone, a nadto - w ocenie Sądu – były to dowody zbędne dla rozstrzygnięcia (art. 217 § 3 kpc). Wszystkie okoliczności sporne, istotne dla rozstrzygnięcia, Sąd ustalił bowiem na podstawie dowodów z dokumentów i zeznań powódki.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

W rozpoznawanej sprawie M. W. (1) zaskarżyła uchwałę nr 75 z dnia 26 listopada 2015 roku Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w P. w przedmiocie wykreślenia powódki z rejestru członków pozwanej Spółdzielni, domagając się jej uchylenia.

Materialnoprawną podstawę tak skonstruowanego roszczenia stanowił przepis art. 24 § 6 pkt. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2016r., nr 21 , t.j.), zgodnie z którym jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem, przy czym przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio. Art. 42 § 1 Prawa spółdzielczego stanowi, że uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy. Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna (art. 42 § 2), zaś uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu (art. 42 § 3 ustawy Prawo spółdzielcze). Każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka przysługuje wyłącznie członkowi wykluczonemu albo wykreślonemu (art. 42 § 4).

W rozpoznawanej sprawie zaskarżona uchwała nr 75 o wykreśleniu z rejestru członków Spółdzielni została podjęta dnia 26 listopada 2015r. przez Radę Nadzorczą, a więc przez organ uprawniony do tego na mocy 83 ust. 1 pkt. 20 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P.. Powódce doręczono ww. uchwałę wraz z pisemnym uzasadnieniem oraz pouczeniem o sposobie jej zaskarżenia w dniu 9 grudnia 2015r. (k. 209), a zatem powódka wnosząc pozew o jej uchylenie w dniu 18 stycznia 2016r. dochowała ustawowego terminu do jej zaskarżenia. Nadto, w myśl art. 42 § 4 Prawa spółdzielczego jest uprawniona do zaskarżenia uchwały do Sądu, a zatem przysługuje jej legitymacja czynna w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności rozważyć należało czy sporna uchwała Rady Nadzorczej została podjęta zgodnie z procedurą przewidzianą w Prawie spółdzielczym, jak i Statucie.

Zgodnie z art. 24 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze, Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia (§ 2 art. 24). Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia (art. 24 § 3 Prawa spółdzielczego). Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni (art. 24 § 4 ww. ustawy). Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia (art. 24 § 5 Prawa spółdzielczego).

Jak wynika z ustaleń Sądu, pozwana zmierzając do wykreślenia powódki z rejestru członków Spółdzielni, dochowała wymaganej w tym względzie procedury. W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że inicjatywa związana z pozbawieniem powódki członkostwa w Spółdzielni wynikała z dostarczenia pozwanej odpisu prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r., zgodnie z którym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na Os. Zwycięstwa nr (...) w P. przypadło D. i R. małżonkom W., do wspólności majątkowej małżeńskiej. Powódka nie posiada prawa do innego lokalu mieszkalnego znajdującego się w zasobach pozwanej Spółdzielni mieszkaniowej i z tego względu nie było celowe jej dalsze pozostawanie w Spółdzielni. Zarząd pozwanej w pierwszej kolejności, począwszy od lutego 2015r., wzywał powódkę do dobrowolnego złożenia oświadczenia o rezygnacji z członkostwa. Strony prowadziły w tym przedmiocie liczną korespondencję, jednak powódka konsekwentnie odmawiała złożenia takiego oświadczenia. W tej sytuacji, Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P., wnioskiem z dnia 21 października 2015r., wniósł do Rady Nadzorczej Spółdzielni o wykreślenie ze Spółdzielni (...), nr członkowski N- (...), na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu w związku z utratą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) na Osiedlu (...) w P. na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r. sygn. akt II Ca 850/14. Zarząd pozwanej Spółdzielni, pismem z dnia 28 października 2015r., na podstawie § 58 ust. 2 Statutu, zawiadomił M. W. (1), że Komisja (...) – Mieszkaniowa Rady Nadzorczej na posiedzeniu w dniu 4 listopada 2015r., opiniować będzie wniosek Zarządu o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu tj. w związku z utratą prawa do przedmiotowego lokalu mieszkalnego i niezłożeniem oświadczenia o rezygnacji z członkostwa. Pouczono powódkę, że sprawa będzie rozpoznana bez względu na jej stawiennictwo na posiedzeniu. Wprawdzie M. W. (1) została o ww. posiedzeniu Komisji (...) – Mieszkaniowej Rady Nadzorczej zawiadomiona na 7 dni, a nie 14 dni przed posiedzeniem, jak to przewiduje § 58 ust. 2 Statutu, jednakże nie miało to istotnego znaczenia dla prawidłowości podjęcia zaskarżonej uchwały, gdyż powódka stawiła się osobiście na posiedzeniu w dniu 4 listopada 2015r. i złożyła wyjaśnienia, których streszczenie wpisano do treści protokołu posiedzenia ww. Komisji z dnia 4 listopada 2015r. Stwierdzono w nim, że powódka, zabierając głos „stanowczo oświadczyła, że nie zrezygnuje z członkostwa w Spółdzielni, bo sprawa będzie się dalej toczyła, gdyż pozbawiono ją mieszkania w drodze przestępstwa”. Na posiedzeniu tym poinformowano M. W. (1), że ostateczną decyzję w przedmiocie wykreślenia z grona członków podejmie Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 26 listopada 2015r. Niezależnie od powyższego, Zarząd Spółdzielni, pisemnym zawiadomieniem z dnia 6 listopada 2015r., poinformował M. W. (1), że w dniu 26 listopada 2015r. Rada Nadzorcza rozpatrzy wniosek Zarządu o wykreślenie powódki z grona członków Spółdzielni, na podstawie § 56 ust. 2 pkt. 4, w związku z utratą w wyniku podziału sądowego majątku wspólnego, prawa do lokalu nr (...) na Os. Zwycięstwa nr (...) w P.. Pouczono powódkę, że sprawa może być rozpatrzona przez Radę Nadzorczą bez względu na to czy M. W. (1) będzie obecna na posiedzeniu. Zawiadomienie powódki o ww. posiedzeniu Rady Nadzorczej czyniło zadość wymogom przepisu art. 24 § 4 ustawy Prawo spółdzielcze. Wprawdzie ww. zawiadomienie doręczno powódce dnia 17 listopada 2015r., a więc 9, a nie 14 dni przed posiedzeniem, jednakże jak wynika z zeznań M. W. (1), Rada Nadzorcza pozwanej, przed podjęciem uchwały nr 75 na posiedzeniu z dnia 26 listopada 2015r., wysłuchała wyjaśnień powódki. Jak wskazuje się w judykaturze, celem zawiadomienia członka o posiedzeniu wyznaczonym w celu rozpoznania wniosku o wykluczeniu albo wykreśleniu z rejestru członków spółdzielni, jest stworzenie zainteresowanemu członkowi możliwości wzięcia udziału w posiedzeniu i złożenie wyjaśnień (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20.05.2015r., sygn. akt I ACa 164/15, Lex nr 1746799). W niniejszej sprawie powódka została zawiadomiona na piśmie o posiedzeniu Rady Nadzorczej z dnia 26 listopada 2015r. – w dniu 17 listopada 2015r., niemniej jeszcze wcześniej, bo już 4 listopada 2015r. została zawiadomiona ustnie o terminie tego posiedzenia. Spełniony został zatem cel ww. zawiadomienia. Powódka została wysłuchana przed podjęciem uchwały z 26 listopada 2015r., w szczególności osobiście przedstawiła swoje stanowisko na posiedzeniu Komisji (...) – Mieszkaniowej Rady Nadzorczej w dniu 4 listopada 2015r.

W dalszej kolejności, Rada Nadzorcza (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P., pismem z dnia 4 grudnia 2015r. doręczyła M. W. (1) - w dniu 9.12.2015r. (a więc nie dłużej niż 14 dni od dnia podjęcia uchwały – co jest zgodne z art. 24 § 5 Prawa spółdzielczego) - uchwałę o wykreśleniu z rejestru członków Spółdzielni z uzasadnieniem oraz poinformowała powódkę, że uchwałą nr 75 z dnia 26 listopada 2015r. została wykreślona ze Spółdzielni oraz że od ww. uchwały może się odwołać do Zebrania Przedstawicieli (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia uchwały albo zaskarżyć uchwałę do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia jej doręczenia. Wskazano również, że wykreślenie stanie się skuteczne po upływie ww. terminów do wniesienia odwołania lub zaskarżenia uchwały do Sądu. W uchwale wskazano, że wykreślenie z rejestru członków Spółdzielni następuje na podstawie § 83 ust. 1 pkt. 20 oraz § 56 ust. 2 pkt. 4 Statutu Spółdzielni, zaś w jej uzasadnieniu wskazano, że wykreślenie następuje w związku z utratą prawa do spornego lokalu na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r. w sprawie II Ca 850/14, jak i wobec faktu, że powódka nie złożyła dobrowolnie oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w Spółdzielni. Powyższe zawiadomienie zawierało treść uchwały, jak i pouczenie o sposobie i terminie zaskarżenia. Sama zaś uchwała zawierała nie tylko jej zasadniczą treść, ale również rzeczowe uzasadnienie, które odnosiło się do rzeczywistych podstaw jej podjęcia wraz ze wskazaniem odpowiednich postanowień Statutu (co jest zgodne z art. 24 § 5 Prawa spółdzielczego i § 58 ust. 1-3 Statutu).

Sąd, w postępowaniu wszczętym na podstawie art. 24 § 6 w zw. z art. 42 §§ 2-4 Prawa spółdzielczego, obowiązany jest rozpoznać nie tylko czy zachowano określone w Statucie lub regulaminie wymogi proceduralne regulujące przebieg obrad rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia, ale obowiązany jest także skontrolować, czy istnieją ważne przyczyny, od których statut uzależnia wykluczenie albo wykreślenie ze spółdzielni (por. wyrok SA we Wrocławiu z 3.02.2012r., I ACa 1415/11, Lex 1220729).

Istotnym jest, że Sąd bada sprawę wyłącznie w granicach faktów przytoczonych w uchwale o wykluczeniu albo wykreśleniu członka ze spółdzielni, w szczególności ograniczając się do tych okoliczności, które organ podejmujący stosowną uchwałę podał w uzasadnieniu decyzji. Rola zatem Sądu polega nie na ocenie całokształtu zachowania się i działalności członka, lecz jedynie na zbadaniu, czy przyczyny podane w uchwale o wykluczeniu albo wykreśleniu istniały o czy wykluczenie albo wykreślenie członka z tych przyczyn nie naruszyło postanowień statutu lub dobrych obyczajów, a także czy nie godziło w interesy spółdzielni lub czy nie miało na celu pokrzywdzenia członka (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.05.2004r., V CK 443/03, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 22.05.2014r., I ACa 110/14, Lex nr 1489165, Adam Stefaniak, Komentarz do art. 24 ustawy Prawo spółdzielcze, Lex).

W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie, wskazana w uzasadnieniu uchwały nr 75 przyczyna wykreślenia powódki z rejestru członków Spółdzielni jest rzeczywista i oparta na ustawowej (art. 24 § 3), jak i statutowej (art. 56 ust. 2 pkt. 4) podstawie. Jak wynika bowiem z ustaleń Sądu, na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt II Ca 850/14 w którym Sąd, dokonał podziału spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego na Os. Zwycięstwa nr (...) w P. w ten sposób, że przyznał to prawo uczestnikom postępowania R. i D. małżonkom W. do wspólności ustawowej małżeńskiej z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz M. W. (1). Z datą uprawomocnienia się tego postanowienia tj. 28 listopada 2014r., powódka została ostatecznie pozbawiona prawa do ww. lokalu mieszkalnego, a zatem spełniła się przesłanka wykreślenia z rejestru członków Spółdzielni wynikająca z § 56 ust. 2 pkt. 5 Statutu tj. utraciła prawo do tego lokalu w wyniku orzeczenia Sądu. Jest to również zgodne z art. 24 §§ 1 i 3 ustawy Prawo spółdzielcze. Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka (§ 1 art. 24). Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykluczenia (§ 3 art. 24). Utrata przez M. W. (1) prawa do przedmiotowego lokalu mieszkalnego, na skutek orzeczenia sądu, skutkuje tym, że powódka z przyczyn niezawinionych nie może wykonywać obowiązków statutowych, zwłaszcza, że nie dysponuje ona prawem do żadnego innego lokalu mieszkalnego (ani niemieszkalnego), znajdującego się w zasobach pozwanej Spółdzielni. Co więcej, powódka od 2002r. nie zamieszkuje na stałe w spornym lokalu, zatem również z tego tytułu nie wykonuje swoich obowiązków statutowych. Obowiązki te wynikają przede wszystkim z § 10 Statutu i są immanentnie związane z faktem przysługiwania członkowi praw do lokali, znajdujących się w zasobach Spółdzielni.

Reasumując powyższe, stwierdzić należy, że zaskarżona uchwała nr 75 została podjęta przy zachowaniu statutowych, jak i ustawowych wymogów proceduralnych (formalnych), jak i została oparta na ustawowej, jak i statutowej przesłance. Z tego względu uchwała jest ważna (nie jest sprzeczna z ustawą, art. 42 § 2 w zw. z art. 24 § 6 pkt. 2 Prawa spółdzielczego), jak i nie jest sprzeczna z postanowieniami Statutu pozwanej (art. 42 § 3 w zw. z art. 24 § 6 pkt. 2 Prawa spółdzielczego). Uchwała ta nie jest również sprzeczna z dobrymi obyczajami, nie godzi w interesy Spółdzielni ani nie ma na celu pokrzywdzenia powódki jako członka Spółdzielni (art. 42 § 3 w zw. z art. 24 § 6 pkt. 2 Prawa spółdzielczego). Powódka nie wskazywała nawet, które w powyższych naruszeń w jej ocenie miało miejsce w niniejszej sprawie. Jak już wyżej wskazano, M. W. (1) została prawomocnie pozbawiona spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) na Os. Zwycięstwa nr (...) w P. (powódka nie wykazała, aby powyższe nastąpiło na skutek przestępstwa albo w inny sposób było niezgodne z prawem, art. 6 kc w zw. z art. 232 kpc). Powódce nie przysługuje prawo do żadnego innego lokalu mieszkalnego ani niemieszkalnego, znajdującego się w zasobach pozwanej Spółdzielni. M. W. (1) nie mieszka już od około 14 lat w ww. lokalu. Przedmiotowa uchwała nie jest zatem sprzeczna z dobrymi obyczajami, ani nie miała w żadnej mierze na celu pokrzywdzenia powódki.

Mając na względzie powyższe, stwierdzając brak przesłanek do uchylenia zaskarżonej uchwały nr 75 z dnia 26 listopada 2015r. Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P., powództwo – na podstawie ww. przepisów – należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, obciążając nimi powódkę, jako stronę która przegrała proces. Na koszty strony pozwanej składały się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 360 zł (§ 8 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U. 2015, poz. 1804).

SSO /-/ Magda Inerowicz