Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Stępień

Protokolant: star. sekr. sądowy Ewelina Trzeciak

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016 r. w Legnicy

sprawy z wniosku J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 19 kwietnia 2016 r.

znak (...)

oddala odwołanie

SSO Regina Stępień

Sygn. akt V U 605/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 kwietnia 2016r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił J. L. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie dołączył żadnych dokumentów, które miałoby wpływ na zmianę stanowiska zawartego we wcześniejszej decyzji z 6 maja 2014r., którą odmówiono mu prawa do tego świadczenia. Dodał, iż odwołanie wnioskodawcy od tej wcześniejszej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z 14 stycznia 2015r.

Od decyzji z 19 kwietnia 2016r. odwołanie złożył wnioskodawca J. L., domagając się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniósł, że spełnia wszystkie warunki do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Domagał się uwzględnienia jako okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia od 12 grudnia 1982r. do 30 kwietnia 1985r. w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L., gdzie wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony – ujętych w wykazie A dziale VIII poz. 2 załącznika do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r.

W odpowiedzi na odwołanie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w skarżonej decyzji. Dodał, iż wnioskodawca nie spełnia przesłanek do uzyskania prawa do emerytury, bowiem nie udowodnił żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach. Wskazał, iż poprzednie odwołanie od odmownej decyzji z 6 maja 2014r. zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy, a Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 17 września 2015r. oddalił apelację wnioskodawcy.

Sąd ustalił:

J. L. urodził się (...) Wiek 60 lat osiągnął w dniu (...)

Na dzień 01 stycznia 1999 r. wykazał 26 lat, 08 miesięcy 09 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Wnioskodawca w dacie złożenia wniosku o emeryturę był członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na OFE na dochody budżetu państwa za pośrednictwem ZUS .

/bezsporne/

Wyrokiem z 14 stycznia 2015r. w sprawie V U 2316/14 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z 6 maja 2014r., którą odmówiono mu prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Sąd ten, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego uwzględnił wnioskodawcy do okresów pracy w szczególnych warunkach zatrudnienie: od 17 listopada 1979r. do 31 sierpnia 1980r. (9 miesięcy i 14 dni), od 1 listopada 1984r. do 30 kwietnia 1985r. ( 6 miesięcy ), od 02 maja 1985r. do 31 lipca 1988r. ( 3 lata 03 miesiące )

- od 01 sierpnia 1988r. do 31 grudnia 1998r.( 10 lat 1 miesiąc i 16 dni – po odliczeniu przerw w pracy z tytułu choroby po 14 listopada 1991r. Łączny okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – liczony na dzień 1 stycznia 1999r. – wyniósł 14 lat i 8 miesięcy. W konsekwencji powyższych ustaleń sąd uznał, iż J. L. nie spełniał warunku posiadania stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w wymiarze 15 lat .

Nie uwzględnił jako okresu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach zatrudnienia od 11 listopada 1980r.do 31 października 1984r. w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L., wskazując iż w tym czasie wykonywał on prace kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony (Ż., T.). Ustalenia w tym zakresie poczynił w oparciu o dokument zawarte w aktach osobowych (wniosek o przyjęcie do pracy, odpis prawa jazdy kat. B, umowę o pracę z 11 listopada 1980r., skierowanie na kurs prawa jazdy kat. C) prawo jazdy kat. C, wyjaśnienia wnioskodawcy i zeznania świadka A. T.. Sąd w uzasadnieniu wskazał, iż wnioskodawca składając w dniu 10 listopada 1980r. wniosek o przyjęcie do pracy skarżący dołączył m.in. odpis prawa jazdy kat B wydanego dnia 21 czerwca 1978.( seria (...)), a uprawniającego do prowadzenia samochodów osobowych oraz samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym do 3,5 tony. W dniu 11 listopada 1980r. podpisana została umowa o pracę i J. L. został zatrudniony w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L. na stanowisku kierowcy Ż. w Dziale (...) .

Wnioskodawca na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy kierował samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony ( samochód Ż.) i zajmował się transportem materiałów budowlanych z centrali materiałów budowlanych lub z firm , w których towar ten był kupowany przez zakład pracy . W dniu 17 lutym 1982r. J. L. skierowany był przez zakład pracy na kurs prawa jazdy kat C . Prawo jazdy uprawniające wnioskodawcę do prowadzenia samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ( prawo jazdy lat. C ) wydane zostało J. L. w dniu 22 października 1984r.

Do 31 października 1984r. wnioskodawca na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony - marki Ż. . W okresach kiedy pojazd ten był w remoncie J. L. miał zmieniany angaż z kierowcy na ładowacza z zaznaczeniem, że zmiana stanowiska pracy następuje na czas remontu samochodu Ż. . Po skończonym remoncie zakład pracy nie odnotowywał powrotu wnioskodawcy na stanowisko kierowcy ciężarowego o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony - marki Ż. . Faktycznie w czasie remontu samochodu Ż. wnioskodawca wykonywał prace transportowe jeżdżąc samochodem m-ki T. (samochód ciężarowy o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony) .

Po otrzymaniu prawa jazdy kategorii C J. L. został wysłany przez zakład pracy do S., skąd przywiózł samochód marki S. 200 . Od 01 listopada 1984r. do 30 kwietnia 1985r. (6 miesięcy) skarżący na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniony był na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wykonywał prace transportowe materiałów budowlanych.

We wniesionej apelacji od tego wyroku wnioskodawca domagał się zmiany wyroku i przyznania mu prawa do emerytury. Wskazywał, iż do okresów pracy w szczególnych warunkach winien zostać mu zaliczony, nieuwzględniony przez Sąd Okręgowy okres pracy od 1 listopada 1982r. do 30 kwietnia 1985r. w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L.. W toku postępowania apelacyjnego wniósł o przyjęcie w poczet materiału dowodowego zaświadczenia starosty (...) z 10 października 2015r., prawa jazdy zeznań świadka R. R. (1)na okoliczność, iż w okresie od 15 lipca 1982r. do 30 kwietnia 1985r. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5tony. Apelacja ta została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z 17 września 2015r. Sąd ten w pełni podzielił stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie oceny charakteru spornego okresu pracy wnioskodawcy.

Dowody: akta sprawy V U 2316/16.

J. L. był zatrudniony od 11 listopada 1980r. do 30 kwietnia 1985r. w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L. na stanowisku kierowcy.

W tym w okresie do 31 października 1984r. wykonywał prace kierowcy samochodów o ciężarze całkowitym poniżej 3, 5 tony (Ż., T.) oraz na okres remontu tych pojazdów kierowany był do prac ładowacza.

W dniu 17 lutym 1982r. J. L. skierowany był przez zakład pracy na kurs prawa jazdy kat C . Prawo jazdy uprawniające wnioskodawcę do prowadzenia samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ( prawo jazdy lat. C ) wydane zostało J. L. w dniu 22 października 1984r.

Po otrzymaniu prawa jazdy kategorii C J. L. został wysłany przez zakład pracy do S., skąd przywiózł samochód marki S. (...) .

Od 1 listopada 1984r. zatrudniony został na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3, 5 tony. Przewoził materiały budowlane.

W dniu 20 września 1984r. zakład pracy wystawił wnioskodawcy zaświadczenie, iż w okresie od 20 lipca 1982r. do 2 stycznia 1985r. kierował samochodami typu A.od 20 lipca 1982r., S. (...) od 12 grudnia 1982r., K. od 2 lutego 1984r., S. od 2 stycznia 1985r. Takie dokument był podstawą dla właściwego organu do wydania dla wnioskodawcy prawa jazdy kat. E, bez konieczności odbywania kursu.

dowód:

- dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnisokdawcy ( (wniosek o przyjęcie do pracy, odpis prawa jazdy kat. B, umowę o pracę z 11 listopada 1980r., skierowanie na kurs prawa jazdy kat. C)

- akta kap. początkowego: świadectwo pracy,

- kopia zaświadczenia k. 5 t. II akt emerytalnych

- częściowo zeznania świadka R. R. (1) e-protokół z 7.12.2016r. 00:03:37-00:13:52

- zeznania świadka W. G. e-protokół z 14.09.2016. 00:13:46-00:21:04

- teczka ewidencyjna kierowcy (ze starostwa)

W dniu 22 marca 2016r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Rozpoznając powyższy wniosek ZUS Oddział w L. wydał zaskarżoną decyzję .

dowód: - akta emerytalne wnioskodawcy t.II.

Sąd zważył:

Odwołanie jest nieuzasadnione.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Z dyspozycji § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wynika, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, ma okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 22 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń istnieje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia w przypadku braku odmiennych regulacji ustawowych w tym przedmiecie. Dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może on przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym było, iż w dacie złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury tj. w dniu 22 marca 2016r. J. L. ukończył 60 lat życia, że był członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na OFE na dochody budżetu państwa za pośrednictwem ZUS oraz że na dzień 01 stycznia 1999 r. udowodnił wymagane okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 26 lat, 08 miesięcy 09 dni .

Sporną kwestią wymagają ustalenia sądu było natomiast to, czy skarżący posiadał nadto 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – liczone na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. na dzień 01 stycznia 1999r.

Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczony nie spełniał warunków wskazanych w treści przepisu art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponieważ nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a jednocześnie nie przedłożył żadnych nowych dowodów które mogłyby spowodować przyznanie mu prawa do emerytury.

J. L. wywodził natomiast, iż spełnia przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach wskazując, iż wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3, 5 tony w okresie od 12 grudnia 1982r. do 30 kwietnia 1985r.

Skarżący nie przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnych charakterze wystawionego przez zakłady pracy, w którym był zatrudniony a jedynie zaświadczenie z 20 września 1984r. zakładu pracy w związku ze staraniem się wnioskodawcy o uzyskanie prawa jazdy kat. E.

Za pracę wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze możliwe byłoby jedynie ewentualne uznanie okresu zatrudnienia od 01 listopada 1984r. do 30 kwietnia 1985r. ( 06 miesięcy ) w Wojewódzkim Zakładzie (...) w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Tego rodzaju charakter pracy wnioskodawcy wynika ze zgromadzonych w aktach osobowych dokumentów. Przy czym nie zmienia tej oceny treści zaświadczenia z 20 września 1984r. wydanego celem uzyskania przez wnioskodawcę prawa jazdy kat. E. Treść tego dokumentu zasadniczo odbiega od treści pozostałych dokumentów zawartych w aktach osobowych i bark jest informacji o tym na jakiej podstawie zostało ono sporządzone. Zaś instytucja do której takie zaświadczenie było kierowane nie dokonywała jego weryfikacji (na co wskazywała świadek G.). Tym bardziej, ze wnioskodawca dotychczas z całą stanowczością twierdził ( w sprawie V U 2316/14) ), że do 31 października 1984r. wykonywał prace kierowcy Ż. czy T., czyli samochodów o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony.

Obecnie słuchany podał, iż poprzednio słuchany wyjaśniał inaczej, ale teraz sobie przypomniał jak faktycznie było. Należy podkreślić, iż w istocie wnioskodawca domaga się odmiennej oceny tego wyżej omówionego okresu pracy na podstawie własnych, zmienionych wyjaśnień oraz zaświadczenia zakładu pracy o tym jakie pojazdy prowadził (dołączone do wniosku o przyznanie prawa jazdy kat. E), którego nie sposób zweryfikować. Nie wiadomo w oparciu o jakie dokumenty zostało ono sporządzone, a zawiera dane sprzeczne z treścią dokumentów zawartych w aktach osobowych. Nawet świadek R. wskazywał, iż wnioskodawca pracował w (...) w latach 1983-1986. Co nie jest prawdą. Możliwe, ze świadek ten nie pamiętał dokładnie okresu zatrudnienia i charakteru pracy, którą wnioskodawca wykonywał. Tym bardziej, że w ostatnim okresie (od 1 listopada 1984r.) faktycznie wnioskodawca pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowity powyżej 3, 5 tony. Co powoduje, iż świadek kojarzy prace wnioskodawcy jedynie z tym końcowym okresem. Sąd oddalił w związku z tym również wniosek o dowód z ponownych zeznań świadka T.. Jak bowiem wynika z treści uzasadnień tak Sądu Okręgowego jak i Sądu Apelacyjnego charakter pracy wnioskodawcy w spornym okresie został oceniony przede wszystkim w oparciu o wyjaśnienia wnioskodawcy i dokumenty z akat osobowych. Wobec czego ponowne, nawet odmienne zeznania świadka w tym temacie nie miałyby wpływu na ocenę charakteru pracy wnioskodawcy w spornym okresie.

Zresztą nawet potencjalne uznanie tego spornego okresu nie umożliwia wnioskodawcy uzyskanie prawa do emerytury w obniżonym wieku w tytułu pracy w szczególnych warunkach. Jest to bowiem okres 2 lat, 4 miesięcy i 19 dni – wobec wymaganych 15 lat.

Reprezentujący wnioskodawcę profesjonalny pełnomocnik w odwołaniu, kolejnych pismach oraz na obu rozprawach podkreślał, iż domaga się uznania okresu pracy w szczególnych warunkach tylko od 12 grudnia 1982r. do 30 kwietnia 1985r.

Uznanie innych okresów pracy w szczególnych warunkach, których dokonał sąd w sprawie V U 2316/14 nie jest wiążące dla organu rentowego a tym bardziej dla sądu rozpoznającego niniejszą sprawę. Wobec braku świadectw pracy w szczególnych warunkach wnioskodawcy za inne okresy, wnioskodawca nadal nie ma udowodnionych innych okresów szczególnego zatrudnienia.

W konsekwencji powyższych ustaleń sąd uznał ,iż J. L. nie spełnia warunku posiadania stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w wymiarze 15 lat – na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. na dzień 01 stycznia 1999r. i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kodeksu postępowania cywilnego oddalił odwołanie.