Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Maria Smólska-Caban

Protokolant: sekr. sąd. Agnieszka Pawlaczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2016 r.

sprawy z powództwa A. L. (1)

przeciwko Z. Ś. (1)

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

2.  Zasądza od powódki A. L. (1) na rzecz pozwanego Z. Ś. (1) kwotę 2 400,00 (dwa tysiące czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

3.  Przyznaje od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Wieluniu na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata S. A. w W. kwotę 2 400,00 (dwa tysiące czterysta) zł z 23% podatkiem od towarów i usług przewidzianym w przepisach o podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce A. L. (1) z urzędu.

Sygn. akt I C 448/15

UZASADNIENIE

A. L. (1) wystąpiła przeciwko Zimowitowi Ś. z powództwem o zapłatę kwoty 31 000,00 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 20 000,00 zł od dnia 30 września 2007 r. i od kwoty 11 000,00 zł od dnia 22 października 2006 r. do dnia zapłaty domagając się zasądzenia kosztów postępowania. W uzasadnieniu żądania powódka podniosła, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu II K 311/14 z dnia 14 października 2014 r. S. G. skazany został za to, iż w dniu 29 września 2007 r. i w dniu 21 października 2006 r. podrobił w celu użycia za autentyczny podpis powódki na dokumencie polecenia przelewu/wpłaty gotówkowej z dnia 29 września 2007 r. w kwocie 20 000,00 zł i z dnia 21 października 2006 r. w kwocie 11 000,00 zł na rzecz firmy (...) prowadzonej przez pozwanego, po czym dokument ten przedłożył do realizacji w Rejonowym Banku Spółdzielczym w L. Oddział w C.. Pozwany uzyskał korzyść majątkową bez podstawy prawnej kosztem powódki. Pismem z dnia 15 maja 2015 r. pozwany wezwany został do zapłaty należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia w kwocie 31 000,00 zł.

Pozwany powództwa nie uznał i wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania podnosząc w odpowiedzi na pozew, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczył usługi na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) w P..

W 2006 roku pozwany na zlecenie powódki dokonał remontu ładowarki teleskopowej M.-BF - naprawy silnika, remontu osłon, układu hydraulicznego i siłowników, przygotował i zamontował niezbędne do jej wykorzystania chwytaki; prace te wykonywał przez kilka tygodni na swoim podwórku. Powódka nadzorowała postęp prac. Ładowarka od 2008 roku wykorzystywana była w firmie powódki. Pozwany wystawił faktury za remont ładowarki numer (...) na kwotę 3 660,00 zł oraz fakturę numer (...) z sierpnia 2006 r. na kwotę 17 446,00 zł. W dniu 21 października 2006 r. pozwany otrzymał na konto wpłatę 11 000,00 zł tytułem zapłaty za faktury. W grudniu 2006 roku pozwany wystawił fakturę numer (...) na kwotę 2 684,00 zł za usługi świadczone na rzecz powódki. W 2007 roku pozwany świadczył na rzecz powódki usługi transportowe obejmujące transport trylinki z trzech placów położonych w S., P. i S. do punktów wskazanych przez powódkę, między innymi do miejscowości G. i Ł.. Pozwany na zlecenie powódki zajmował się transportem z byłej cukrowni w W. beczek o pojemności 200 l, przenośników taśmowych oraz transformatora sieciowego. Za całość wykonanych na rzecz powódki prac pozwany wystawił fakturę numer (...) w lipcu 2007 roku na kwotę 36 600,00 zł. W dniu 29 września 2007 r. pozwany otrzymał z rachunku powódki wpłatę w wysokości 20 000,00 zł tytułem świadczonych usług transportowych. Firma powódki realizowała płatności częściowo przelewem, częściowo w gotówce; pozwany odprowadził od wystawionych i zapłaconych przez firmę powódki faktur podatki. Powódka wielokrotnie wskazywała, iż wszelkie pełnomocnictwa powódki posiada S. G., który kieruje jej sprawami. Powódka nie kwestionowała zakresu wykonanych na jej rzecz usług i wystawionych faktur. W Urzędzie Skarbowym w W. prowadzone było przeciwko powódce postępowanie, w trakcie którego okazywano pozwanemu wystawione przez niego faktury. Pozwany podniósł ponadto zarzut przedawnienia z uwagi na to, iż transakcje miały miejsce pomiędzy przedsiębiorcami i dotyczyły prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, wobec czego uległy przedawnieniu w 2009 i w 2010 roku. Pozwany podniósł jednocześnie, iż na dzień wniesienia pozwu nie jest już w żadnym stopniu wzbogacony w myśl art. 409 k.c. Środki przekazane jego firmie spożytkował na zaspakajanie bieżących potrzeb swoich i rodziny.

W odpowiedzi, w piśmie procesowym z dnia 14 grudnia 2015 r., powódka zaprzeczyła, jakoby zlecała pozwanemu usługi na rzecz jej firmy. Pozwany nie wykonał na jej zlecenie remontu ładowarki. Powódka mieszkała w W. i jej wizyty na terenie powiatu (...) ograniczały się do jednodniowego pobytu raz na kilka miesięcy. Pozwany otrzymał wpłatę kwoty 11 000,00 zł z firmy powódki, która jednak była dokonana przez S. G. bez zgody powódki. W 2007 roku pozwany nie świadczył na rzecz powódki żadnych usług transportowych. W miejscowości P. i S. działalność gospodarczą prowadził S. G.. W dniu 29 września 2007 r. pozwany otrzymał z rachunku powódki wypłatę w kwocie 20 000,00 zł tytułem świadczonych usług transportowych, było to jednak świadczenie bezpodstawne. Powódka zaprzeczyła, jakoby pozwany otrzymywał zapłatę w gotówce za świadczone usługi z uwagi na brak dowodów KP. Powódka podniosła, iż nie miała jakiegokolwiek kontaktu z pozwanym, nie miała wiedzy o świadczonych przez niego rzekomo usługach, nie otrzymywała od niego żadnych faktur i nie księgowała ich, nie zlecała pozwanemu usług i nie zlecała podjęcia takich działań S. G.. Roszczenie nie jest przedawnione, ponieważ czyn S. G. stanowi występek i do biegu terminu przedawnienia ma zastosowanie przepis art. 442 ¹ § 2 k.c. Pozwany wzbogacił się kosztem powódki bez podstawy prawnej. Powołanie się przez pozwanego na art. 409 k.c. jest nadużyciem prawa. Pozwany powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu korzyści; produktywna utrata korzyści na zaspokojenie bieżących potrzeb pozwanego nie wyłącza roszczenia restytucyjnego.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany od 23 września 2005 r. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą INTER –LIFT Z. Ś. (1) w P., gmina C., polegającą na rozbiórce i burzeniu obiektów budowlanych i robotach ziemnych oraz transporcie drogowym pojazdami specjalizowanymi. W dniu 22 sierpnia 2008 r. pozwany zlikwidował prowadzoną działalność gospodarczą.

(dowód: decyzja o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 37,

decyzja o wykreśleniu wpisu z ewidencji działalności gospodarczej

k. 36)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Z. Ś. (1) wykonał w 2006 roku na rzecz A. L. (1) usługi w postaci remontu ładowarki teleskopowej M.. Prace te zostały zlecone przez razem działających powódkę i S. G.. Ładowarka była po pożarze; pozwany wykonał w ładowarce między innymi remont silnika, przewodów hydraulicznych, instalacji elektrycznej i zamontował osprzęt potrzebny do wykorzystania ładowarki zgodnie z jej przeznaczeniem. Przy remoncie ładowarki pomagał pozwanemu K. G. (1) i R. G. (1). Za wykonane prace pozwany wystawił faktury na kwotę 17 446,00 zł i 2 684,00 zł. W dniu 21 października 2006 r. z rachunku powódki przelana została na rzecz pozwanego kwota 11 000,00 zł tytułem zapłaty za fakturę. Pozostałą część należności pozwany otrzymał w formie gotówki od S. G..

(dowód: dokumenty sprzedaży k. 40-41, polecenie przelewu k. 38, zeznania

świadków na rozprawie w 09 marca 2016 r. dniu K. G. min.

34:07 do 40:24, min. 50:03 do 53:52 i min. 56:44 do godz. 01:00,

R. G. godz. 01:00:15 do godz. 01:12:09, P. S. godz. 01:12:37

do godz. 01:18:13, zeznania pozwanego Z. Ś. na rozprawie

w dniu 08 czerwca 2016 r. min. 54:14 do godz. 01:17:39)

Z. Ś. (1) wykonywał na rzecz powódki usługi transportowe zlecane przez powódkę oraz S. G.. Pozwany wywoził trylinkę rozbieraną na placach po cukrowniach w P., S. i S.. A. L. (1) i S. G. zlecili rozbiórkę trylinki K. G. (1) i D. C. i użyczyli K. G. (1) samochodu F. (...), aby mógł dojeżdżać na place. Rozebraną trylinkę układano na palety, które wywoził z placów pozwany. K. G. (1) otrzymywał zapłatę za wykonane prace gotówką od A. L. (1) i od S. G.. Parę razy przy rozbiórce trylinki pomagał R. G. (1), który pracował również przy zakładaniu płytek w budynku na placu w S., w którym miało być biuro powódki. Pozwany na zlecenie powódki odbierał trzy naczepy z firmy (...) i odwoził je do miejscowości P.. Na zlecenie powódki i S. G. pozwany wykonał również wylewkę betonu na placu powódki w P. i zamontował wagę, ponieważ na placu tym miał być prowadzony handel miałem i węglem, skład nawozów i skup złomu. Za wykonane dla powódki usługi transportowe pozwany wystawił fakturę na kwotę 36 600,00 zł w lipcu 2007 roku. W lipcu 2006 roku pozwany wystawił na rzecz powódki fakturę na kwotę 3 660,00 zł. W dniu 29 września 2007 r. pozwany otrzymał przelewem z rachunku powódki kwotę 20 000,00 zł tytułem zapłaty za usługi transportowe – rozliczenie za 3 miesiące. Z. Ś. (1) po drodze z G., gdzie pojechał ze S. G. jako kierowca, nocował w W. w mieszkaniu zajmowanym przez powódkę. S. G. omawiał wówczas z powódką sprawy dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności kwestie związane z wystawieniem naczepy na targach w K., za co trzeba było zapłacić 20 000,00 zł. Z W. pozwany pojechał ze S. G. do K., gdzie S. G. wpłacił pieniądze na miejsce na targach i zarezerwował hotel dla powódki na czas targów. A. L. (1) i S. G. zabrali Z. Ś. (1) i K. G. (1) do L. na targi samochodowe.

(dowód: dokumenty sprzedaży k. 42 i k. 39, polecenie przelewu k. 38,

zeznania świadków na rozprawie w 09 marca 2016 r. dniu K. G.

min. 34:07 do 40:24, min. 50:03 do godz. 01:00:02, R. G. godz.

01:00:15 do godz. 01:12:09, zeznania pozwanego Z. Ś. na

rozprawie w dniu 08 czerwca 2016 r. min. 54:14 do godz. 01:17:39)

Powódka udzieliła S. G. pełnomocnictw do podpisywania w jej imieniu miesięcznych deklaracji VAT i składania ich w Urzędzie Skarbowym. W dniu 02 stycznia 2006 r. zawarła ze S. G. umowę zarządzania jej przedsiębiorstwem na okres 5 lat. W dniu 06 października 2008 r. powódka upoważniła S. G. do pobierania, dostarczania i podpisywania dokumentów w Urzędzie Skarbowym, Urzędzie Pocztowym, Urzędzie Miasta i Gminy W., B., w Wydziale Komunikacji w W., (...) Oddział W., w Wydziale Ksiąg Wieczystych w W. i W. oraz w innych urzędach. W dniu 15 stycznia 2010 r. powódka upoważniła S. G. do reprezentowania podczas kontroli skarbowych, w tym do udostępniania dokumentów, reprezentowania w postępowaniach podatkowych, składania wszelkich oświadczeń przed organami administracji rządowej i samorządowej, sądami, komornikami, urzędami i izbami skarbowymi, urzędami celnymi, ZUS i innymi instytucjami oraz osobami fizycznymi i prawnymi, w tym bankami, składania wszelkich pism i wniosków do wymienionych podmiotów, odbioru i kwitowania wszelkich należności, dokumentów i korespondencji, pism, przesyłek, orzeczeń i dokumentów, odbioru wyciągów i zestawień oraz historii rachunków bankowych. Powódka odwołała ostatnie upoważnienie w dniu 04 lutego 2010 r.

(dowód: pełnomocnictwa, umowa i oświadczenie powódki nadesłane

przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. k. 110-117)

Wyrokiem z dnia 14 października 2014 r. Sądu Rejonowego w Wieluniu II K 311/14 S. G. skazany został między innymi za podrobienie na dokumencie polecenia przelewu z dnia 21 października 2006 r. w kwocie 11 000,00 zł oraz z dnia 29 września 2007 r. w kwocie 20 000,00 zł na rzecz INTER – LIFT Z. Ś. (1) podpisu A. L. (1) w celu użycia za autentyczny, które to dokumenty przedłożył następnie do realizacji w Rejonowym Banku Spółdzielczym w L. Oddział w C..

(dowód: wyrok SR w Wieluniu II K 311/14 kserokopia k. 5-18)

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka S. G. jakoby dokonał przelewu pieniędzy z konta A. L. (1) na rzecz pozwanego tytułem „pożyczki pod przyszłe interesy”. Przeczą temu wystawione przez pozwanego dokumenty sprzedaży oraz wiarygodne zeznania świadków i pozwanego na okoliczność usług wykonywanych przez pozwanego na rzecz firmy (...) na zlecenie zarówno powódki, jak i działającego w jej imieniu S. G. jako pełnomocnika. Nie zasługują na uwzględnienie zeznania świadka A. L. (2), jakoby pozwany miał mówić świadkowi, iż „robił fikcyjne interesy” ze S. G. i wykorzystując, iż A. L. (2) jest rzekomo skłócony ze swoją siostrą A. L. (1), namawiał go do składania zeznań na jego korzyść obiecując mu za to pieniądze. Zeznania te nie zostały w żaden sposób potwierdzone. Sąd nie dał wiary również zeznaniom powódki A. L. (1), iż przelewy dokonywane na rzecz pozwanego służyły jego fikcyjnym transakcjom, o czym powódka miał powziąć wiedzę w 2010 roku w Rejonowym Banku Spółdzielczym w L.. Przeczą temu wystawione przez pozwanego na rzecz firmy (...) dokumenty sprzedaży oraz zeznania świadków K. G. (1) i R. G. (1), którzy potwierdzają, iż na zlecenie wspólnie działających A. L. (1) i S. G. wykonywali prace przy rozbiórce trylinki na placach, którą to trylinkę wywoził następnie Z. Ś. (1) samochodem ciężarowym, jak również, iż pomagali pozwanemu przy remoncie ładowarki M. wykonywanym na rzecz powódki. Niewiarygodne są zeznania powódki, jakoby nie wiedziała kim jest pozwany, skoro wielokrotnie się z nim spotykała nadzorując wykonywane przez niego prace, a ponadto przy okazji, gdy pozwany nocował w obecności powódki i S. G. w zajmowanym przez powódkę mieszkaniu w W. oraz w czasie wspólnego wyjazdu do L.. Nie zasługują na wiarę zeznania powódki, iż nie była w stanie, z uwagi na prowadzoną działalność gospodarczą w W., przyjeżdżać do miejscowości P.. Przeczą temu zeznania świadków i pozwanego, którzy osobiście spotykali powódkę w miejscach wykonywanej przez nich pracy na rzecz powódki.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo A. L. (1) oparte na przepisie art. 405 k.c., który stanowi, iż kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości, nie zasługuje na uwzględnienie. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zachowanych od 2006 i 2007 roku dokumentów sprzedaży oraz zeznań świadków K. G. (1), R. G. (1) i P. S. (2) i spójnych z nimi zeznań pozwanego Z. Ś. (1) wynika, iż pozwany wykonywał na rzecz firmy powódki usługi w postaci remontu ładowarki, transportu trylinki rozebranej z nabytych placów, transportu innych przedmiotów, a ponadto wylewki betonowej na placu w P., wykonania tam wagi pod przyszły handel opałem i nawozami, jak również dostarczenia naczep z firmy (...). S. G. występował jako pełnomocnik A. L. (1), również jako zarządzający prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, co potwierdzają załączone z Urzędu Skarbowego w W. pełnomocnictwa oraz umowa. O tym, iż S. G. występuje w charakterze pełnomocnika powódki wiedział pozwany Z. Ś. (1), któremu wykonanie różnych usług na rzecz firmy powódki zlecała zarówno sama powódka, jak i S. G.. Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż z niniejszym powództwem A. L. (1) wystąpiła dopiero w 2015 roku, podczas gdy zapłata za usługi pozwanego miała miejsce w latach 2006 – 2007. Wprawdzie S. G. faktycznie skazany został prawomocnym wyrokiem karnym za wielokrotne podrabianie podpisów A. L. (1), w tym na dokumentach przelewu na kwotę 11 000,00 zł i 20 000,00 zł na rzecz firmy pozwanego, jednak z okoliczności wyżej podniesionych wynika, iż kwoty te stanowiły zapłatę za usługi świadczone przez pozwanego na rzecz powódki i nigdy wcześniej ani zakres usług, ani fakt zapłaty za nie i wysokość należności nie zostały przez powódkę zakwestionowane. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, iż pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej faktycznie wykonał usługi na rzecz powódki, zlecane przez nią samą lub przez działającego w jej imieniu S. G. i dokonane przelewy stanowiły zapłatę za usługi, niezależnie od ustalenia przez Sąd Rejonowy w Wieluniu w sprawie II K 311/14, iż podpisy A. L. (1) na przelewach zostały podrobione przez S. G.. Ponieważ świadczenie w wysokości 31 000,00 zł spełnione na rzecz pozwanego nie zostało dokonane bez podstawy prawnej Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa w oparciu o przepis art. 405 k.c.

Z uwagi na powyższe ustalenia, iż pozwany wykonał faktycznie usługi na rzecz A. L. (1), za które otrzymał zapłatę z rachunku powódki na podstawie wystawionych faktur, niezasadne jest odnoszenie się do zarzutu przedawnienia roszczenia z art. 405 k.c. oraz rozważania wygaśnięcia obowiązku zwrotu korzyści w świetle art. 409 k.c.

O obowiązku zwrotu kosztów przez powódkę na rzecz wygrywającego sprawę pozwanego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Z uwagi na to, iż powódka sprawę przegrała, koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu przyznane zostały na rzecz adwokata S. A. od Skarbu Państwa.