Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III C 1121/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR (del) Andrzej Lipiński

Protokolant: stażysta Katarzyna Romanowska

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W.

o odszkodowanie

1.zasądza od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz P. K. kwotę 42.100,69 (czterdzieści dwa tysiące sto złotych 69/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 01 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

2.w pozostałym zakresie żądania oddala powództwo;

3.koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami wzajemnie znosi;

4.ustala, że pozwanego Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. obciążają koszty procesu w 55% i pozostawia ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się wyroku.

Sygn. akt III C 1121/13

UZASADNIENIE

W dniu 2 sierpnia 2013 r. P. K. wystąpił przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W. z pozwem o zapłatę:

- kwoty 38.000 złotych wraz z odsetkami liczonymi od 31 lipca 2013r do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości w skutek utworzenia OOU, w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości tego powodu,

- kwoty 38.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2013r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą koszty związane z rewitalizacją akustyczną w zakresie nieruchomości w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego.

Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że na skutek wprowadzenia uchwałą nr 76/11 z dnia 20 czerwca 2011 r. obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., wartość należącej do niego nieruchomości, położonej przy ul. (...) w W., obniżyła się o 38.000 złotych. W ocenie powoda, ów spadek wartości pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z wprowadzeniem ww. uchwały, bowiem potencjalni nabywcy nieruchomości wiążą położenie nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania z hałasem. Ponadto powód podniósł, iż jego roszczenie znajduje podstawę w art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. Odnośnie drugiego żądania w zakresie szkody obejmującej koszty związane z rewitalizacją akustyczną budynków znajdujących się na nieruchomości wchodzącej w obręb OOU w celu zapewnienia im właściwego klimatu akustycznego jako wypełnienia wymagań technicznych budynków znajdujących się w OOU wskazał, że szkodą jest koszt prac z tym związanych niezależnie od tego czy zostały czy mają zostać poniesione. /pozew k.2-8/

Pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że przypisanie odpowiedzialności na podstawie art.129 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska wymaga wykazania ograniczeń w sposobie korzystania z nieruchomości, a ograniczenia te muszą powodować, że to korzystanie w dotychczasowy sposób lub w sposób zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone. W ocenie pozwanego powód nie wykazał ani szkody, ani związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą, a regulacjami prawnymi wprowadzonymi na podstawie przedmiotowej uchwały. /odpowiedź na pozew k.27-44/

W dalszym toku procesu, strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska. /bezsporne/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest właścicielem nieruchomości, położonej przy ul. (...) lokal (...) w W., dla której prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...). Własność nieruchomości powód nabył 19 maja 2010 r.

/odpis zwykły księgi wieczystej k.13-15/

Nieruchomość położona jest w obrębie nr 1-11-03 na działce nr (...), stanowi lokal mieszkalny o powierzchni 50,06 m 2, z którym związany jest udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym pod w/w adresem, objętej księgą wieczystą nr (...). /wypis z rejestru gruntów k.16, opinia biegłego W. S. k.373-503, opinia pisemna uzupełniająca k.548-554 i n. uzupełniona ustnie k.589-590/

Przedmiotowa nieruchomość, na mocy Uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z 20 czerwca 2011 r. (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2011 r., nr 128, poz. 4086 wraz z załącznikiem nr 6 - dalej zwana: (...) ), która weszła w życie 03 sierpnia 2011r., znalazła się w całości w obszarze ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. poza strefami Z1 i Z2. Przed tą datą nieruchomość należąca do powoda znajdowała się poza obszarem objętym strefą ograniczonego użytkowania. / bezsporne/

Dla terenów położonych – tak jak przedmiotowa nieruchomość - w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzonego uchwałą nr 76/11 ale poza strefami Z1 i Z2, nie wprowadza się żadnych ograniczeń w zakresie przeznaczenia i sposobu korzystania z terenu. Określono jedynie wymagania techniczne dotyczące budynków polegające na konieczności zapewnienia odpowiedniej izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów w obiektach nowoprojektowanych oraz zastosowaniu zabezpieczeń zapewniających właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach w budynkach istniejących - § 6 uchwały. / bezsporne/

Na skutek tego objęcia spornej nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania ustanowionym powyższą Uchwałą Sejmiku, wartość rynkowa nieruchomości zmalała o 19.125 złotych. / opinia biegłego rzeczoznawcy W. S. k.373-503, opinia pisemna uzupełniająca k.548-554 i n. uzupełniona ustnie k.589-590/

Budynek, w którym znajduje się lokal powoda nie posiada zabezpieczeń zapewniających właściwy klimat akustyczny zgodnie z przepisami prawa, przy uwzględnieniu faktu, że w środowisku, na zewnętrznej elewacji mieszkania powoda wartość równoważnego poziomu dźwięku A w czasie odniesienia T [dB], wyrażona przy pomocy wskaźnika LAeqD i L AeqN wykazała, że dla pory dnia i dla pory nocy nie są spełnione wymagania poziomów dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Lokal nie znajdował się w obszarze ograniczonego użytkowania w chwili jego wybudowania lub ostatniej rozbudowy, przebudowy lub nadbudowy. W związku z tym, że nie został zapewniony prawidłowy klimat akustyczny z uwagi na położenie lokalu powodów w OOU i nie są spełnione wymagania odnośnie dopuszczalnych norm hałasu (spowodowane hałasem lotniczym) konieczne okazało się przeprowadzenie prac budowlanych polegających na wymianie starych okien PCV dwuszynowych na trzyszynowe – wytłumienie ścian zewnętrznych specjalnymi płytami styropianowymi akustycznymi, które posiadają wymaganą izolacyjność 30 dB, co razem ze ścianą istniejącą spełni wymagania Polskiej Normy Budowlanej (...)-3, która przewiduje dla przegrody zewnętrznej 40 dB. Przy powyższych pracach konieczne będzie przeprowadzenie także innych prac, jak:

- demontaż i montaż grzejników oraz gniazd wtykowych,

- przeróbka szafki ściennej,

- zabezpieczenie podłóg folią,

- wywózka starych okien PCV,

- pomalowanie starych tynków w kolorze doborowym gładzi gipsowych na płytach wytłumiających.

Całkowity koszt tych prac wyniesie 22.975,69 złotych brutto.

/opinia biegłego z zakresu akustyki Z. S. k.89-107, opinia pisemna uzupełniająca k.299-309, opinia ustna uzupełniająca k.329-331, 332, opinia biegłego z zakresu budownictwa E. P. k.149-161, opinia pisemna uzupełniająca k.233-236, opinia ustna uzupełniająca k.351-352, 353/

P. K. zgłosił pozwanemu roszczenie odszkodowawcze w dniu 30 lipca 2013 r. (data prezentaty pozwanego), zakreślając pozwanemu 1- dniowy termin na zapłatę odszkodowania./ wezwanie do zapłaty dołączone do pozwu k.17/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony postępowania, których wiarygodności ani autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd nie znalazł przyczyn by czynić to z urzędu, a także zeznań powoda.

Ponadto Sąd ustalił zmianę wartości nieruchomości na podstawie opinii biegłego W. S. z dnia 18 marca 2016r. oraz opinii uzupełniającej biegłego z dnia 2 sierpnia 2016 r. Zdaniem Sądu opinia biegłego została wykonana w sposób rzeczowy i rzetelny, w oparciu o fachową wiedzę biegłego - specjalisty, posiadającego odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Wnioski będące wynikiem tej analizy nie budzą w ocenie Sądu wątpliwości, a wywód do nich prowadzący jest spójny i logiczny. Biegły podał zarówno podstawy materialno-prawne, jak i merytoryczne sporządzonej ekspertyzy. Dokonał szczegółowych ustaleń co do stanu nieruchomości na podstawie oględzin nieruchomości, udokumentowanych załączonym do opinii protokołem oględzin wraz z dokumentacją zdjęciową. Przekonująco ponadto uzasadnił zastosowanie w opinii metody statystycznej analizy rynku – która jest oparta na wielkiej liczbie transakcji i uwzględnia trendy na rynku nieruchomości.

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z innego biegłego do spraw wyceny nieruchomości, albowiem okoliczność, na którą miał być on powołany została już w sprawie udowodniona. Podkreślenia wymaga fakt, iż sąd nie jest zobowiązany do dopuszczania takiego dowodu w każdym wypadku, gdy przedstawiona opinia jest niekorzystna dla strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 1974 r. II CR 817/73). W świetle art.286 k.p.c. potrzeba powołania kolejnego biegłego powinna wynikać bowiem z okoliczności sprawy, a nie jedynie z niezadowolenia strony z wniosków już sporządzonej opinii. Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie nie zaszły takie okoliczności, które rodziłyby konieczność powołania w sprawie dowodu z opinii innego biegłego. Ponadto w opinii uzupełniającej biegły rzeczowo i przekonująco ustosunkował się do pytań i wątpliwości strony pozwanej.

Ponadto podstawą ustaleń Sąd uczynił opinię biegłego sądowego z zakresu akustyki Z. S. z dnia 3 kwietnia 2014, opinię uzupełniającą z dnia 2 marca 2015r. a także opinię ustną uzupełniającą wydaną na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2015r. Zdaniem Sądu opinia biegłego została wykonana w sposób rzeczowy i rzetelny, w oparciu o fachową wiedzę biegłego - specjalisty, posiadającego odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Wnioski będące wynikiem tej analizy nie budzą w ocenie Sądu wątpliwości, a wywód do nich prowadzący jest spójny i logiczny. Biegły powołał się w opinii na konkretną normę tj. PN-B- (...)-3:1999, która opisuje procedurę badania hałasu. Wszystkie pomiary były wykonywane w oparciu o wskazaną normę i zgodnie z nią. Także warunki meteorologiczne były spełnione zgodnie z normą. Biegły wskazał, że w związku z tym, że nie został zapewniony prawidłowy klimat akustyczny z uwagi na położenie lokalu powodów w OOU i nie są spełnione wymagania odnośnie dopuszczalnych norm hałasu (spowodowane hałasem lotniczym) należy wskazać że konieczne jest zaprojektowanie takich rozwiązań z dziedziny akustyki budowlanej, które umożliwią zapewnienie właściwego stanu klimatu akustycznego w pomieszczeniach (zwiększenie izolacyjności przegród i wymiana stolarki okiennej na stolarkę o podwyższonej izolacyjności zgodnie z wymaganiami podanymi w treści opinii oraz zapewnienie właściwego przewietrzania i ogrzewania pomieszczeń). Decyzję co do ilości i kosztów tych rozwiązań należy podjąć w oparciu o ustalone w niniejszej ekspertyzie wskaźniki izolacyjności akustycznej. Wybór rozwiązań i wskazanie jaki rodzaj i zakres prac budowlanych oraz materiałów jest niezbędny, aby lokal osiągnął izolacyjność akustyczną zapewniającą ochronę przed przekroczeniem dopuszczalnych norm hałasu powinien być dokonany przez inżyniera z zakresu budownictwa w porozumieniu z akustykiem.

Opinię w zakresie oszacowania rodzaju i zakresu prac budowlanych oraz materiałów niezbędnych do zapewnienia prawidłowej izolacji akustycznej lokalu sporządził biegły E. P.. Sąd uznał opinię za wiarygodną i miarodajną dla określenia stanu faktycznego niniejszej sprawy. Wnioski będące wynikiem tej analizy nie budzą w ocenie Sądu wątpliwości, a wywód do nich prowadzący jest spójny i logiczny. Biegły sporządził szczegółowy kosztorys remontowo – budowlany, dołączony do niniejszej opinii.

Sąd nie przeprowadził dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa ze specjalizacją szacowania kosztów wykonania instalacji klimatyzacyjnych, albowiem pełnomocnik powoda cofnął wniosek dowodowy w tym zakresie /oświadczenie złożone na rozprawie w dniu 15 grudnia 2016r. k.590 verte/.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

Stosownie do art.129 ust. 1-4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (zwanej w dalszej części uzasadnienia „PrOchrŚrod”), jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać m.in. odszkodowania za poniesioną szkodę, która to szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z przedmiotowym roszczeniem można wystąpić w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. W orzecznictwie wskazuje się, co znalazło swój wyraz m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2015 r., sygn. II CSK 720/14, iż termin ten nie stanowi terminu przedawnienia, a termin zawity do zgłoszenia roszczeń. Przepis ten stanowi samodzielną podstawę odszkodowawczą.

Zgodnie zaś z art.136 PrOchrŚrod, do wypłaty odszkodowania, o którym mowa w art. 129 PrOchrŚrod, obowiązany jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania.

Jak wynika z przedłożonego do akt sprawy odpisu księgi wieczystej, powód nabył przedmiotowy lokal przed wejściem w życie Obszaru Ograniczonego Użytkowania ustanowionego Uchwałą Sejmiku z 20 czerwca 2011 r. dotyczącej utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Mając na uwadze powyższe, nie budziło wątpliwości Sądu, iż w dacie nabycia przez powoda nieruchomości nie znajdowała się ona jeszcze na terenie objętym strefą ograniczonego użytkowania. Swoje roszczenie powód zgłosił, wzywając pozwanego w dniu 30 lipca 2013 r. do zapłaty odszkodowania związanego z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości i związaną z tym utratą jej wartości, jak również do zapłaty odszkodowania związanego z rewitalizacją akustyczną nieruchomości w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego. Pozew w niniejszej sprawie złożony został 02 sierpnia 2013 r. Mając na uwadze, iż Uchwała weszła w życie w dniu 03 sierpnia 2011 r. oraz fakt, iż powód jest właścicielem nieruchomości, uznać należało, że roszczenie zostało zgłoszone skutecznie, zgodnie z wymogami z art.129 PrOchrŚrod.

Przesłankami odpowiedzialności z art.129 PrOchrŚrod są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodujące ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości oraz związek przyczynowy miedzy wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości.

Na mocy Uchwały, nieruchomość powoda w całości znalazła się w OOU. Obszar ów ustanowiono na podstawie art.135 ust.1 PrOchrŚrod, zgodnie z którym, jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania. W przepisach prawa brak jest legalnej definicji obszaru ograniczonego użytkowania, jednak nie ulega wątpliwości, że są to obszary charakteryzujące się ograniczeniami w sposobie korzystania z nieruchomości położonych w jego obrębie dotyczące przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dla budynków, oraz sposobie korzystania z terenów z uwagi na wystąpienie szkodliwego oddziaływania wywołanego przekroczeniem norm immisyjnych. Owo przekroczenie norm stanowi przyczynę wprowadzenia takiej strefy. W przedmiotowej sprawie, wprowadzenie OOU uzasadnione było przekroczeniem norm hałasu, jaki generowany był przez lotnisko.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 lutego 2010 r., sygn. III CZP 128/09, związek ustanowienia OOU z obniżeniem wartości nieruchomości należy rozumieć szeroko. W związku z ustanowieniem OOU pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego o utworzeniu obszaru, lecz także obniżenie jej wartości wynikające z tego, że na skutek wejścia w życie przepisów dochodzi do zawężenia granic własności (art.140 i 144 k.c.) i tym samym ograniczenia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej w OOU. Właściciel, który przez wejściem w życie rozporządzenia mógł żądać zaniechania immisji przekraczającej standard ochrony środowiska, zostaje w wyniku ustanowienia OOU możliwości takiej pozbawiony. Szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art.129 ust. 2 PrOchrŚrod jest więc także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że właściciel musi znosić dopuszczalną na tym obszarze immisję.

Zważając na powyższe rozważania, wskazać należy, że szkoda opisana przez Sąd Najwyższy w ww. orzeczeniu występuje także w przedmiotowej sprawie. Z treści Uchwały wprowadzającej OOU na nieruchomości należącej do powoda nie wynikały wszak okoliczności, które bezpośrednio ograniczyły sposób korzystania z nieruchomości powodowi, ale jak należy podnieść za Sądem Najwyższym, sam fakt, iż powód narażony będzie na immisje w postaci hałasu generowanego przez lotnisko i nie będzie mógł się temu sprzeciwić stanowi pewien rodzaj ograniczenia jego uprawnień właścicielskich.

W związku z brakiem szczególnych regulacji dotyczących wysokości odszkodowania z art.129 PrOchrŚrod., na mocy dyspozycji z art.322 PrOchrŚrod. , do odpowiedzialności za szkody spowodowane oddziaływaniem na środowisko stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, a dokładnie art.361 § 2 k.c., który wskazuje pełną odpowiedzialność zobowiązanego za wprowadzenie ograniczeń i zaistniałą w ten sposób szkodę. Na potrzeby zatem dokonania stosownego oszacowania szkody, konieczne jest wystąpienie uszczerbku w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których powód doznał wbrew swojej woli. Szkodę rozumieć zatem należy również jako zmniejszenie aktywów, a pogorszenie nieruchomości prowadzi do zmniejszenia jednego z aktywów, jakim jest nieruchomość. Obniżenie wartości nieruchomości należy w takim przypadku rozumieć jako wymierną stratę, niezależnie od tego czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań, nieruchomość jest bowiem dobrem o charakterze inwestycyjnym. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego z art.129 PrOchrŚrod nie jest zatem zbycie nieruchomości, a odszkodowanie nie jest ograniczone do rzeczywistej straty, obowiązuje bowiem zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości.

Celem rozstrzygnięcia wątpliwości, czy zmniejszenie władztwa powoda nad nieruchomością poprzez niemożność wystąpienia z żądaniem zaniechania immisji przez generujące je lotnisko, (tj. wejście w życie) Uchwały spowodowało obniżenie wartości nieruchomości powoda, konieczne było skorzystanie z wiadomości specjalnych, wobec czego Sąd oparł swoje ustalenia na opinii biegłego z zakresu szacowania wartości nieruchomości. Ze sporządzonej przez niego opinii jednoznacznie wynika, że nieruchomość powoda po ustanowieniu OOU straciła na wartości. Biegły wyjaśnił, że już wcześniej, przed wejściem w życie przedmiotowej Uchwały Sejmiku, miał miejsce spadek wartości nieruchomości mieszkaniowych na terenie objętym potem ustanowionym tą Uchwałą obszarze ograniczonego użytkowania lotniska. Spowodowane to było przekroczeniami dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku przez starty i lądowania samolotów oraz wynikający z tego tytułu brak możliwości zachowania odpowiedniego klimatu akustycznego w środowisku. Wprowadzenie OOU w świadomości uczestników rynku utwierdziło pewność o złym stanie akustycznym środowiska oraz definitywny charakter ograniczeń wynikających z przepisów prawa w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków i sposobu korzystania z terenów zlokalizowanych na tym obszarze.

Ta świadomość uczestników rynku nieruchomości oraz powszechnie wiadoma szkodliwość hałasu, a także ograniczenia, jakie narzuca Uchwała - sprawiają, że uczestnicy rynku, świadomi tych zagrożeń i ograniczeń, decydują się na zakup nieruchomości położonych w OOU jedynie pod warunkiem zapłaty niższych cen, niż te, jakie gotowi byliby zapłacić za podobne nieruchomości nieobarczone takimi wadami. Zdaniem biegłego przyczyną zmiany wartości przedmiotowej nieruchomości po wprowadzeniu OOU jest sam fakt zlokalizowania nieruchomości w OOU i związany z tym brak możliwości żądania zaniechania immisji. Biegły dodał, iż przyczyną zmiany wartości nieruchomości był również kryzys gospodarczy i związany z nim spadek wartości nieruchomości we wszystkich segmentach rynku, w tym i nieruchomości wycenianej. Zgodnie z opinią biegłego, spadek wartości nieruchomości ze względu na wprowadzenie OOU wyniósł ok. 4,5%.

Bezsprzecznym jest, że ryzyko powiększenia się zakresu uciążliwości oraz wpływ hałasu na zdrowie i samopoczucie ludzi powoduje mniejsze zainteresowanie potencjalnym zakupem nieruchomości w tym rejonie, zwłaszcza na cele mieszkalne. Dla nabywców nie ma przy tym znaczenia ewentualny zakres przekroczeń dopuszczalnych norm, gdyż kluczowe znaczenie ma usytuowanie danej nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania, gdzie „normatywnie” przewidziany został obowiązek znoszenia uciążliwości większych, niż poza strefą. (por. „Dochodzenie roszczeń właścicieli nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania portu lotniczego”, Robert Dobrzyński, Nieruchomości/2013/10; podobnie E. Stawicka, Czy art. 129 ustawy - Prawo ochrony środowiska stanowi wyczerpującą podstawę roszczeń właścicieli nieruchomości o wyrównanie strat wynikających z ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, tras komunikacyjnych i tym podobnych zakładów?, Palestra 2012, z. 11 – 12, s. 203 i n. ). Jak pokazała opinia biegłego, ma to dla potencjalnych znaczenie nawet wtedy, gdy owe uciążliwości sprowadzają się jedynie do braku możliwości żądania zaniechania immisji. Już sama konieczność znoszenia hałasu lotniczego powoduje spadek wartości rynkowej nieruchomości objętej OOU – zwłaszcza, gdy jest to nieruchomość mieszkalna zabudowana i urządzona w wysokim standardzie.

Ustalona w stanie faktycznym kwota 19.125 złotych stanowi uszczerbek w postaci niższej wartości należącego do powoda lokalu wynikający tylko z tego, że nieruchomość ta została objęta obszarem ograniczonego użytkowania w 2011r.

Zważając na powyższe rozważania Sąd uznał, że pomiędzy wejściem w życie Uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z 20 czerwca 2011 r., która weszła w życie 4 sierpnia 2011 r., a szkodą poniesioną przez powoda istnieje związek przyczynowy, a tym samym spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności podmiotu, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania.

Stosownie do treści art.136 ust. 3 PrOchrŚrod w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art.129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

W odniesieniu do odszkodowania w zakresie kosztów koniecznych do wypełnienia wymagań technicznych, w orzecznictwie zwrócono uwagę na to, że roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia tych kosztów. Podmiot poszkodowany na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, aby móc domagać się odszkodowania z tego tytułu, nie musi wykazywać, że już poniósł nakłady niezbędne do osiągnięcia standardów obowiązujących na obszarze ograniczonego użytkowania. Wystarczy, że udowodni, jaka musi być ich realna wysokość. Ustawodawca użył co prawda w art.136 ust. 3 PrOchrŚrod określenia "także koszty poniesione", co mogłoby wskazywać na koszty już wydatkowane w celu wypełnienia wymagań technicznych jednak odwołanie do art.129 ust. 2 PrOchrŚrod oraz słowo "także" wskazują, że jest to tylko jedna ze szkód, które podlegają naprawieniu na podstawie art.129 ust. 2 PrOchrŚrod Przy dokonaniu wykładni wskazanego przepisu należy zwrócić uwagę, że celem uregulowań art.129 i 136 PrOchrŚrod jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. W konsekwencji uzasadniona wydaje się konstatacja, że wskazanie na koszty poniesione w celu spełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody. W ocenie Sądu, przepisu art. 136 ust. 3 PrOchrŚrod nie można zatem traktować jako zawężającego zakres odszkodowania wskazany w art.129 ust. 2 cytowanej ustawy. Wskazać zresztą należy, iż ustawodawca w art.136 ust. 3 PrOchrŚrod jednoznacznie napisał, że szkodą są koszty poniesione w celu wypełnienia przedmiotowych wymagań, "nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie" (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008 r., sygn. akt I ACa 2/08).

Biegły Z. S. wskazał, że lokal nie znajdował się w obszarze ograniczonego użytkowania w chwili jego wybudowania lub ostatniej rozbudowy, przebudowy lub nadbudowy. Z przeglądu ekologicznego wynika, że przewidywany poziom hałasu mierzony wskaźnikiem hałasu miarodajnego dla rozpatrywanego terenu jest mniejszy niż 50 dB w porze nocy i mniejszy niż 55 dB w porze dnia. Oznacza to, że w okresie wykonywania przeglądu nie przewidywało się przekroczeń poziomów dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Na podstawie aktualnie przeprowadzonych badań i analiz biegły stwierdził, iż izolacyjność akustyczna badanego pomieszczenia (lokalu powoda) nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie PN-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.

W związku z tym że nie został zapewniony prawidłowy klimat akustyczny z uwagi na położenie lokalu powoda w OOU i nie są spełnione wymagania odnośnie dopuszczalnych norm hałasu (spowodowane hałasem lotniczym) biegły wskazał, że konieczne jest wykonanie prac zmierzających do tego, aby lokal osiągnął izolacyjność akustyczną zapewniającą ochronę przed przekroczeniem dopuszczalnych norm hałasu. Biegły E. P. sporządził kosztorys i wycenę poszczególnych prac określając je łącznie na kwotę 22.975,69 złotych brutto. Sąd uznał powyższą kwotę jako szkodę powoda obejmującą koszty związane z rewitalizacją akustyczną lokalu powoda, którą zmuszony będzie ponieść, aby w lokalu zapewniona była właściwa izolacyjność akustyczna.

Konkludując, Sąd uwzględnił roszczenie w zakresie szkody z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości na kwotę 19.125 złotych oraz roszczenie szkody w zakresie kosztów związanych z rewitalizacją akustyczną lokalu na kwotę 22.975,69 złotych, łącznie dając kwotę 42.100,69 złotych, uzasadniało orzeczenie jak w punkcie 1-szym sentencji wyroku. W pozostałym zakresie co do obydwu roszczeń, ponad uznane przez Sąd kwoty, powództwo podlegało oddaleniu, co znalazło odzwierciedlenie w punkcie 2-gim sentencji wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art.481 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem powód może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pozwany odpowiedzialności nie ponosi. Jeśli zaś strony nie ustaliły umownie wysokości odsetek, należą się odsetki w wysokości ustawowej (art.481 § 2 k.c.).

W niniejszej sprawie wezwanie do zapłaty pozwany odebrał, jak ustalono, w dniu 30 lipca 2013 r. Wyznaczony tam jednodniowy termin minął nieskutecznie 31 lipca 2013 r., a zatem pozwany znajdował się w zwłoce ze spełnieniem żądania powódki od dnia następnego, tj. od 1 sierpnia 2013 r. Od tej też daty – aż do dnia zapłaty - należą się powodowi odsetki ustawowe. Powód domagał się zasądzenia odsetek ustawowych od daty 31 lipca 2013 r., zasadność tego żądania – z powyżej opisanych względów – Sąd ustalił na datę 1 sierpnia 2013 r. , co powodowało to konieczność oddalenia powództwa w tej części.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art.100 k.p.c. Strony w zbliżonym stopniu wygrały i przegrały proces, dlatego też Sąd uznał, że właściwym rozstrzygnięciem będzie wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany przegrał proces w 55%, zaś powód w wymiarze 45%. O poniesionych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art.108 w zw. z art.98 k.p.c., obciążając strony tymi kosztami w wymiarze odpowiadającym ustalonemu wyżej procentowemu stosunkowi ostania się z roszczeniem, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się wyroku.