Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Alicja Bydłowska (spr.)

Sędziowie SSO Grzegorz Plota

SSO Wiesława Klimowicz

Protokolant Władysława Pospieszyńska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marii Dziurnej - Rutkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013r.

sprawy T. G.

oskarżonego o przestępstwo z art. 286§1k.k. w zw. z art. 12k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 29 sierpnia 2013r. sygn. akt II K 388/13

Na podstawie art. 437§1k.p.k., art. 627 k.p.k. i art. 624§1kpk

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od oskarżonego T. G. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. J. kwotę 2000 ( dwa tysiące ) złotych tytułem wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu przygotowawczym i przed Sądem pierwszej instancji ( pkt 4 wyroku) .

II.  W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

III.  Zasądza od oskarżonego T. G. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. J. kwotę 420 ( czterysta dwadzieścia ) złotych tytułem wydatków poniesionych w związku z udziałem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

IV.  Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie II K 388/13 Sąd Rejonowy w Kaliszu uznał oskarżonego T. G. za winnego tego, że w okresie od grudnia 2011r. do 16 kwietnia 2012r. w K. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem M. J. w ten sposób, iż pożyczył od niego pieniądze zgodnie ze sporządzoną umową z dnia 10 stycznia 2012r. z późniejszymi zmianami w kwocie łącznej 40.250,00 zł kolejno:

- w grudniu 2011r. pieniądze w kwocie 20.000 zł

- 19 marca 2012r. pieniądze w kwocie 8.000 zł

- 23 marca 2012r. pieniądze w kwocie 1.750 zł

- 10 kwietnia 2012r. pieniądze w kwocie 5.000 zł

- 16 kwietnia 2012r. pieniądze w kwocie 5.500 zł

a następnie nie mając zamiaru ani możliwości finansowych wywiązania się z zawartej umowy dokonał jedynie spłaty zadłużenia w kwocie 3.300 zł powodując tym samym straty w wysokości 36.950 zł na szkodę M. J. to jest czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie- na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k.- warunkowo zawiesił oskarżonemu tytułem próby na okres 2 lat. Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego T. G. na rzecz pokrzywdzonego M. J. obowiązek naprawienia szkody w kwocie 35.450 zł. Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. J. kwotę 2.952 zł tytułem wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie. Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 270 zł.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości obrońca oskarżonego na jego korzyść zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, mający wpływ na treść orzeczenia, wynikający z błędnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie będącej skutkiem naruszenia przez Sąd pierwszej instancji zasad wskazanych w art. 7 in fine kpk, a polegający na uznaniu oskarżonego T. G. za winnego zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję przepisu art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. podczas, gdy prawidłowo przeprowadzone ustalenia na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, prowadzą do konstatacji, iż oskarżony T. G. nie wypełnił znamion przypisanego jemu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., wobec nie wykazania w toku postępowania karnego w działaniu oskarżonego umyślności w ogóle, a w szczególności zamiaru bezpośredniego kierunkowego z uwagi na brak jakiegokolwiek obiektywnego dowodu wskazującego na to, iż w/w nie miał zamiaru uregulowania długu wobec pokrzywdzonego M. J., a nadto z uwagi na brak związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem oskarżonego, a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzonego.

Ponadto na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, mających wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 193 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. w zw. z art. 2 i 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego oraz biegłego księgowego na okoliczność ustalenia wartości majątku oskarżonego (zwłaszcza tego ruchomego mogącego podlegać szybkiemu spieniężeniu) oraz kondycji finansowej oskarżonego(firmy oskarżonego) oraz jego zdolności płatniczych w okresie objętym zarzutem, co w konsekwencji przyczyniło się do poczynienia przez SR w Kaliszu ustaleń wykraczających poza ramy swobodnej oceny dowodów w zakresie niewypłacalności oskarżonego, a co za tym idzie naruszenie zasady prawdy materialnej oraz zasady in dubio pro reo.

Podnosząc wskazane zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu. Z daleko posuniętej ostrożności procesowej zaskarżonemu rozstrzygnięciu obrońca oskarżonego zarzucił także naruszenie art. 627 k.p.k. w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, a polegające z jednej strony na zasądzeniu od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 2.952 zł tytułem wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie (więcej niż sześciokrotność stawki minimalnej), a z drugiej strony nie uwzględniające realnego nakładu pracy poniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (wyrok w sprawie został wydany po przeprowadzeniu jednej stosunkowo krótkiej rozprawy).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jest częściowo zasadna. Zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 627 k.p.k. w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, polegającego na zasądzeniu od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 2.952,00 zł tytułem wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika, a z drugiej strony nie uwzględnienia realnego nakładu pracy poniesionego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego złożył w dochodzeniu dwa pisma procesowe oraz uczestniczył w jednej czynności przesłuchania pokrzywdzonego, która trwała nieco ponad godzinę oraz w toku postępowania sądowego w jednej rozprawie. Nieskomplikowany charakter sprawy nie wymagał nakładu pracy adwokata w takim wymiarze, aby uznać go za zwiększony ponad przeciętną. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego udokumentował wydatek na udzieloną jego mandatowi pomoc prawną przedkładając fakturę na kwotę 2.952 zł, jednak Sąd ma obowiązek badać, stosownie do unormowań § 2 cyt. Rozporządzenia czy skala aktywności adwokata, charakter sprawy czy wkład jego pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy i rozstrzygnięcia uzasadnia taką wysokość wynagrodzenia (wyrok S.A. w Krakowie z dnia 31.01.2013r., opubl. Lex nr 1286550).

Z tych powodów, uwzględniając wskazane wyżej przesłanki Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od oskarżonego T. G. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. J. kwotę 2.000 zł tytułem wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem i reprezentacją pełnomocnika w postępowaniu przygotowawczym i przed sądem I instancji. Kwota ta uwzględnia realny nakład pracy adwokata.

W pozostałym zakresie apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zarzut obrazy przepisów prawa procesowego tj. art. 193 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. , art. 2 i 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. opiera się na poglądzie, iż dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy niezbędne było przeprowadzenie dowodu z opinii rzeczoznawcy majątkowego oraz biegłego księgowego na okoliczność ustalenia majątku oskarżonego oraz kondycji finansowej firmy oskarżonego oraz jego zdolności płatniczych w okresie objętym zarzutem. Sąd I instancji w sposób wystarczający dla celów tego procesu ustalił kondycję finansową oskarżonego. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że pod koniec 2011r. był on zadłużony na znaczne kwoty, do końca kwietnia 2012r. wszczęto przeciwko niemu 7 postępowań egzekucyjnych, z których wyegzekwowano kilkadziesiąt tysięcy złotych, część z nich nie została dotychczas ukończone i uzyskano z nich minimalne kwoty. Od lipca 2012r. zostały wszczęte dalsze postępowania egzekucyjne na kwotę ponad 100 tysięcy złotych. Ten stan obrazuje w sposób dostateczny kondycję finansową oskarżonego w czasie zaciągania przez niego pożyczek od M. J., a to, że nie zostały one dotychczas zwrócone tylko fakt ten potwierdza.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku wynikający z błędnej oceny dowodów nie uwzględniających zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Skarżący m.in. podniósł, iż dla bytu przestępstwa oszustwa jest wprowadzenie w błąd, które prowadzi do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Należy zauważyć, że taki sam skutek wywołuje wykorzystanie niewiedzy pokrzywdzonego co do rzeczywistego stanu rzeczy. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Pokrzywdzony uważał oskarżonego za osobę majętną, znał go też od wielu lat. Oskarżony w datach udzielanych mu pożyczek nie informował pokrzywdzonego o rzeczywistej sytuacji finansowej, która była wówczas bardzo zła. Oskarżony, jak i jego żona byli bowiem poważnie zadłużeni. Pokrzywdzony nie mając wiedzy o tych faktach, decyzję o udzieleniu pożyczki oparł na fałszywych przesłankach i bez wątpienia, gdyby dysponował tymi informacjami, pożyczki oskarżonemu by nie udzielił. Sąd wskazał również, iż na podstawie przeprowadzonych dowodów co do kondycji finansowej oskarżonego i jego możliwości płatniczych, jego twierdzenie, że nigdy nie było tak, żeby nie miał on zamiaru nie zwrócenia pożyczki, należy uznać za gołosłowne.

Reasumując, stwierdzić należy, że Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny prawnej czynu oskarżonego, po uprzednim poprawnym ustaleniu stanu faktycznego. Orzeczona wobec oskarżonego kara wymierzona została zgodnie z regułami określonymi w art. 53 k.k. i jest sprawiedliwa.

Z tych względów orzeczono jak w dyspozytywnej części wyroku.

Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 420 zł tytułem wydatków poniesionych w związku z udziałem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym.

Mając na uwadze obecną sytuację materialną oskarżonego i znaczne zobowiązanie finansowe Sąd zwolnił go, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.