Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.),

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Tymosiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Jolanty Jankowskiej

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2016 r.

sprawy G. F. syna Z. i E. z domu K., ur. (...) w S.

oskarżonego o czyn z art. 288§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 25 lutego 2016 r., sygn. akt VII K 622/15

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Olsztynie przekazuje.

Sygn. akt VII Ka 453/16

UZASADNIENIE

G. F. został oskarżony o to, że w dniu 25 października 2014 roku ok. godziny 22:15 w N. przy ul. (...) woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, przy schodach prowadzących do budynku Sądu Rejonowego w O. Wydziały Zamiejscowe z siedzibą w N., dokonał zniszczenia mienia w postaci wygięcia jednej lampy oświetleniowej znajdującej się po lewej stronie schodów prowadzących do budynku i całkowite zgięcie drugiej lampy oświetleniowej znajdującej się po prawej stronie schodów prowadzących do budynku, czym spowodował straty w wysokości 2.600 zł na szkodę Sądu Rejonowego w O.

tj. o czyn przewidziany w art. 288 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 25 lutego 2016 r. orzekł:

1.  oskarżonego G. F. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu

2.  koszty sądowe przejął na rachunek Skarbu państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator, zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego i zarzucając:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 391 § 1 k.p.k. (w wersji obowiązującej przed 1 lipca 2015 r., tj. przed nowelizacją dokonaną na mocy ustawy z dnia 27 września 2013 r. – Dz.U. poz. 1247 z późn. zm.) polegającą na niezasadnym odstąpieniu, wbrew zasadzie bezpośredniości, od przesłuchania na rozprawie świadka M. L. i poprzestaniu na odczytaniu jego zeznań, których treść, zwłaszcza odnośnie koloru kurtki, w którą był ubrany krytycznego dnia G. F., miała istotne znaczenie dla wyniku postępowania i kwestii przypisania winy i sprawstwa oskarżonemu,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, a polegający na niezasadnym przyjęciu, iż świadkowie A. S. oraz A. Ż. złożyli „rozbieżne zeznania” po obejrzeniu nagrania monitoringu na rozprawie w stosunku do uprzednich zeznań złożonych przed jego procesowym odtworzeniem, oraz nie znajdującym w ogóle oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym uznaniu, jakoby stwierdzenie, iż oskarżony posiadał kurtkę z białym pasem pojawia się dopiero po obejrzeniu wspomnianego nagrania, co z kolei skutkowało dalszym błędnym wnioskowaniem Sądu orzekającego, iż podany przez świadka M. L. : „(…) wygląd i kolor odzieży – kurtka czarno-niebieska – nie pasuje do opisu funkcjonariuszy i monitoringu, gdzie miał być biały pas na czarnej kurtce (…)”, które to błędy w efekcie doprowadziły do uproszczeń w ocenie materiału dowodowego i niesłusznego uniewinnienia oskarżonego G. F. od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się o tyle zasadna, że doprowadziła do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Nie przesądzając w żaden sposób wyniku rozstrzygnięcia, ocenie Sądu Okręgowego konieczne jest uzupełnienie postępowania, jak również dokonanie ponownej oceny materiału dowodowego, celem poczynienia ustaleń w kwestii odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo, bądź jej braku.

Przed podjęciem rozważań zauważyć należy, że akt oskarżenia przeciwko G. F. został wniesiony do Sądu Rejonowego w dniu 29 maja 2015 r. (k. 75), a zatem do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w tej sprawie m.in. przepisy art. 167 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. i art. 452 k.p.k. będą znajdowały zastosowanie w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r. (art. 36 pkt 2 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw- Dz. U. z 2013 r., poz. 1247 z późn. zm.). Do takiego też brzmienia wskazanych regulacji będzie odnosił się Sąd Okręgowy w swych wywodach.

Z części motywacyjnej zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy, dokonując oceny winy i sprawstwa oskarżonego w zakresie czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia w niniejszym postępowaniu, trafnie skupił się na wyglądzie odzieży G. F.. Jednakże należy uznać rację prokuratora, że nie sposób jest pominąć istotnej dla oceny zdarzenia kwestii, że oskarżony został rozpoznany przez legitymującego go w dniu 25 października 2016 r. funkcjonariusza A. Ż., który podczas przesłuchania w charakterze świadka na rozprawie w dniu 7 stycznia 2016 r. stwierdził: „Mężczyzna na drugim nagraniu, ten który był ubrany w czarne spodnie, kurtkę z charakterystycznym białym pasem, to ta osoba odpowiadała rysopisowi osoby, którą legitymowaliśmy na ul. (...). Legitymowaliśmy wtedy jedną osobę” - k. 172. Zaznaczyć należy, że wymieniony świadek po raz pierwszy zapoznał się z nagraniem monitoringu na tej rozprawie, ponadto miał on bezpośredni kontakt z oskarżonym podczas jego legitymowania, a zatem dowodów ten bez wątpienia ma znaczenie dla dokonania ustaleń w sprawie. Podobnie, po odtworzeniu na rozprawie w dniu 7 stycznia 2016 r. nagrania z monitoringu przedstawiającego miejsce zdarzenia, zeznał świadek A. S., który stwierdził: „kolega legitymował osobę, którą rozpoznałem na nagraniu, które widziałem w Sądzie Rejonowym w N.”- k 171v.

Ponadto w zakresie oceny zeznań świadków w ślad za prokuratorem zaakcentować należy, że z tych twierdzeń zdaje się wynikać, że wskazanie posiadania przez oskarżonego kurtki z białym pasem nie pojawia się dopiero po obejrzeniu wspomnianego nagrania. Zauważyć bowiem należy, że dyżurny polecając dokonanie interwencję podał funkcjonariuszom opis ubioru sprawcy zniszczenia, a konkretnie kurtki z poziomym pasem i kapturem założonym na głowę- k.36 odw. i właśnie taki opis miła być pomocny w poszukiwaniach, czego efektem było do dokonanej penetracji spostrzeżenie mężczyzny i wylegitymowanie jak się okazało G. F.. Dopiero następnie, w kolejnym dniu A. S. na nagraniu z monitoringu poznał osobę, która była między innymi przez niego była wylegitymowana w dniu zdarzenia.

Wydaje się zatem, że Sąd meriti, winien w bardziej pogłębiony sposób odnieść się do tej części twierdzeń świadków, a nie akcentować rozbieżności w ich zeznaniach albowiem co istotne pozostałe podawane przez nich cechy wyglądu oskarżonego – takie jak podobny wzrost, zbieżny ubiór, ruchy postaci – odpowiadają charakterystyce oskarżonego. Zauważyć przy tym należy, że funkcjonariusze – A. S. i A. Ż. – są osobami obcymi dla G. F. i nie mają żadnego interesu, by zeznawać nieprawdę w celu obciążenia go.

Podkreślić w tym miejscu należy, że w opozycji do wskazanych twierdzeń wymienionych świadków, stoją wyjaśnienia oskarżonego. G. F., który zaprzeczał swemu sprawstwu, negował również posiadanie jakichkolwiek kurtek w paski, zawsze bowiem miał odzież w jednolitym kolorze (k. 142). Zauważyć jednak trzeba odmienne w tej kwestii zeznania świadka M. L., który podał, że oskarżony, podczas spotkania z nim w dniu 25 października 2016 r. .miał kurtkę w kolorze czarno-niebieskim- k34 odw. Kwestia odmiennych relacji co do ubioru oskarżonego w chwili zdarzenia, stanowi zasadniczy punkt rozważań Sądu pierwszej instancji i tym samym winna niewątpliwie zostać wyjaśniona i oceniona również poprzez odniesienie do wymowy pozostałych dowodów przeprowadzonych w sprawie. Z uwagi na powyższe zauważyć trzeba, że – choć dowód ten zdaje się nie być kluczowym dla przesądzenia winy i sprawstwa oskarżonego – rację ma prokurator zarzucając zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 391 § 1 k.p.k., poprzez zaniechanie wezwania i przesłuchania na rozprawie świadka M. L.. Przypomnieć należy, że w uwzględnianym przez Sąd stanie prawnym wolno było odczytywać na rozprawie zeznania świadka, który przebywa za granicą lub nie można mu było doręczyć wezwania, albo nie stawił się z powodu niedających się usunąć przeszkód. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 marca 2015 r. „Pobyt świadka za granicą należy traktować jako wystarczającą przesłankę odczytania jego zeznań złożonych w postępowaniu przygotowawczym tylko wtedy, gdy przesłuchanie go przed sądem jest utrudnione w stopniu porównywalnym z niemożliwością doręczenia mu wezwania lub innymi niedającymi się usunąć przeszkodami” (wyrok SN II KK 318/14, lex nr 1682138). Zatem, skoro Sąd uzyskał informację, że M. L. planuje powrót do Polski w marcu 2016 roku, to zasadnym było odroczenie rozprawy w dniu 18 lutego 2016 r. i podjęcie próby przesłuchania tego świadka, w szczególności, że opisywany przez niego w trakcie zeznań składanych w postępowaniu przygotowawczym wygląd odzieży oskarżonego tego dnia, jak słusznie zauważył Sąd I instancji, odbiega od tej wskazywanej przez funkcjonariuszy i widocznej na nagraniach monitoringu. Jak ponadto wskazano wyżej, także i oskarżony wyjaśniał w tej kwestii odmiennie od świadka.

Niezależnie od powyższego, podkreślić trzeba, że w ocenie Sądu odwoławczego, konieczne było wykorzystanie wszelkich dostępnych możli­wości dowodowych, w celu wyeliminowania zarysowujących się w sprawie wątpliwości. Zauważyć bowiem należy, że w przedmiotowym postępowaniu celowym było dotarcie do osoby, która zgłosiła przedmiotowe zdarzenie na Policję. Wszak świadek A. S. podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym zeznał, że informację o niszczeniu mienia policjanci uzyskali od dyżurnego KPP Policji w N.-k. 17 odw. Co więcej, podczas przesłuchania na rozprawie w dniu 26 listopada 2015 r. świadek podał, że udający się na miejsce zdarzenia funkcjonariusze mieli podany ogólnikowy opis sprawców. Z powyższego wynika więc, że osoba, która bezpośrednio widziała zdarzenie, zgłosiła je Policji. Nie jest więc wykluczone, że może ona pamiętać sprawców. Ponadto, istotna w ocenie Sądu odwoławczego jest także i ta okoliczność, że zdarzenie miało miejsce przed budynkiem Sądu Rejonowego wN., który najprawdopodobniej jest całodobowo dozorowany. Nie można więc wykluczyć, że ochroniarz R. G. -k.4 widział sprawców i mógł przyczynić się do rozwiania zaistniałych w toku postępowania wątpliwości.

Mając na uwadze powyższe okoliczności zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania (art.437§2 k.p.k., art.438 pkt. 2-3 k.p.k).

Przy ponownym rozpoznaniu postępowanie należy przeprowadzić z uwzględnieniem poczynionych uwag, co winno być pomocne dla ustalenia stanu faktycznego i określenia kwestii odpowiedzialności oskarżonego za zarzucany mu czyn. Konieczne jest przy tym aby po odtworzeniu nagrania z monitoringu przesłuchiwani funkcjonariusze w możliwe szczegółowy sposób wskazali na trzy osoby tam uwidocznione poprzez określenie ich roli i opisanie w każdym wypadku cech ( szczegóły ubioru, wygląd itp. ) ich indywidualizujących.