Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 247/16

UZASADNIENIE

Powód W. K. wniósł o obniżenie alimentów na pozwaną K. P. z kwoty po 500 zł. miesięcznie do kwoty po 100 zł. miesięcznie, ewentualnie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W uzasadnieniu pozwu podał, iż pozwana jest ponownie studentką I roku na tej samej uczelni, co utwierdza powoda w przekonaniu, że nie zamierza uzyskać wyższego wykształcenia, a jedynie zaświadczenie o nauce na potrzeby uzyskiwania alimentów. Pozwana mieszka ze swoim przyjacielem, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

Pozwana K. P. wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazała, iż powód stara się o zmianę wysokości alimentów lub ich uchylenie cyklicznie, powołując się na różne okoliczności. Aktualnie pozwana utrzymuje się ze stypendium socjalnego w wysokości 700 zł. i alimentów w kwocie 500 zł., z tego musi opłacić wynajem pokoju, bilet miesięczny, wyżywienia, środków higieny, ponieść opłaty lekarskie, koszty zakupu okularów, laptopa. Pozwana nie pracuje, nie ma żadnych własnych dochodów, nie prowadzi z nikim wspólnego gospodarstwa domowego, powtarzanie roku wynika z trudnej sytuacji osobistej związanej z rozwodem matki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Alimenty na rzecz pozwanej K. P. /poprzednio K./ zostały ostatnio podwyższone do kwoty po 500 zł. miesięcznie w wyroku Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 30 stycznia 2013 r. w sprawie III RC 379/12. Wówczas pozwana chodziła do klasy maturalnej w LO w S., korzystała z korepetycji, mieszkała z matką, przyrodnim bratem i ojczymem, matka uzyskiwała dochody z sezonowych wyjazdów do pracy za granicę. Powód pracował jako listonosz i zarabiał średnio 2000 zł. netto, mieszkał z konkubiną i niepełnosprawnym synem, konkubina miała dochód z zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym /akta SR w Szczytnie III RC 379/12/.

W 2016 r. przed tut. Sądem toczyło się postępowanie z powództwa W. K. o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, ewentualnie o obniżenie alimentów wobec K. P.. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie III RC 336/15 powództwo zostało oddalone. Sytuacja materialna i rodzinna powoda była taka sama, natomiast pozwana studiowała na I roku studiów dziennych na Uniwersytecie K. W. w B. na kierunku pedagogicznym. Wcześniej pozwana zrezygnowała ze szkoły ratownictwa medycznego, do której uczęszczała przez dwa lata, albowiem stwierdziła, iż nie odpowiada jej ten kierunek nauki. Matka przekazywała jej ok. 400 zł. miesięcznie. Pozwana wynajmowała pokój w B., którego koszt ze wszystkimi opłatami wynosił ok. 550 zł. miesięcznie, nie korzystała ze stypendium socjalnego, albowiem jej matka była w trakcie rozwodu z ojczymem i nie mogła uzyskać odpowiednich dokumentów. W 2015 r. w okresie letnim pozwana pracowała jako kelnerka /akta SR w Szczytnie III RC 336/15/.

Aktualnie powód W. K. nadal pracuje jako listonosz, jego zarobki wahają się od kwoty 1950 zł do 2400 zł. miesięcznie netto. Nadal mieszka z żoną i niepełnosprawnym 16 - letnim synem, żona utrzymuje się z zasiłku z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem w wysokości 1400 zł. miesięcznie, rodzina pobiera zasiłek wychowawczy z programu 500+ oraz zasiłek rodzinny.

Powód z rodziną mieszka w domu, w którym ma udział wynoszący ¼, ponosi koszty utrzymania tego domu, ponadto syn powoda wymaga zakupu specjalistycznego obuwia, zaś rehabilitację w związku ze swoją niepełnosprawnością odbywa na terenie szkoły, przyjmuje leki na nawracające migreny.

Powód nie utrzymuje żadnych kontaktów z pozwaną /wyjaśnienia powoda k. 29v-30, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 27, orzeczenie o niepełnosprawności k. 28/.

Pozwana K. P. w 2013 r. ukończyła liceum ogólnokształcące, następnie podjęła naukę w szkole ratownictwa medycznego w B., gdzie ukończyła I klasę i uczęszczała do II klasy do wiosny 2015 r., jednak drugiej klasy nie ukończyła, doszła do przekonania, że wybrała błędny kierunek studiów.

Od czerwca do końca września 2015 r. pracowała jako kelnerka.

W październiku 2015 r. podjęła studia dzienne na pedagogice na Uniwersytecie K. W. w B.. Nie zaliczyła dwóch przedmiotów, do poprawek podchodziła we wrześniu 2016 r., jednak nie zdała egzaminów. W tym okresie matka i ojczym pozwanej rozwodzili się, pozwana często przyjeżdżała do S., aby wspierać matkę.

Od października 2016 r. pozwana ponowienie podjęła studia na I roku na (...) (...) w B.. Pozwana korzysta ze stypendium socjalnego w wysokości 700 zł. miesięcznie. Aktualnie utrzymuje się tylko ze stypendium i alimentów od ojca, matka pomaga jej tylko przygotowując jedzenie i ponosząc jej koszty utrzymania w czasie pobytów w S..

Nadal mieszka w wynajmowanym mieszkaniu, gdzie zajmuje jeden pokój, opłata za wynajem i media wynosi 560 zł. miesięcznie.

Pozwana opłaca bilet miesięczny na komunikację miejską w kwocie 44 zł, dojazdy do S. raz w miesiącu kosztują ją w obie strony 32 zł., za telefon płaci ok. 60 zł. miesięcznie. Leczy się na wrzody na dwunastnicy i refluks żołądka oraz raz na pół roku chodzi prywatnie do ginekologa, wizyta kosztuje 150 zł., co dwa lata ponosi koszt wymiany okularów. W ostatnim okresie poniosła także koszty usunięcia ósemek w łącznej wysokości 470 zł oraz zakupu używanego laptopa za kwotę 800 zł.

Matka pozwanej nadal utrzymuje się z pracy za granicą, jednak obecnie wyjeżdża rzadziej niż kiedyś, ma na utrzymaniu małoletniego syna, na którego otrzymuje alimenty w wysokości 500 zł. miesięcznie /wyjaśnienia pozwanej k. 30, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki k. 17, bilet k. 13, umowa wynajmu pokoju k. 14-15, wydruk dot. stypendium k. 16, zaświadczenie z Urzędu Skarbowego k. 18, zaświadczenie o stanie zdrowia, wydatkach na leczenie i opłacie za komunikację miejską k. 19, rachunki za telefon k,. 20-22, zlecenia na okulary k. 23-24/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Roszczenie uchylenia obowiązku alimentacyjnego jest uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, sporządzonych w przepisanej formie i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości oraz na wyjaśnieniach stron, które były bezsporne. W sferze sporu pozostaje ocena czy nastąpiła zmiana w stosunkach stron, która spowodowałaby obniżenie alimentów, ewentualnie czy pozwana kolejny raz podejmuje naukę w celu korzystania z alimentów od ojca, a nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zgodnie z art. 133§3 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Pozwana w lipcu br. skończy 23 lata, gdyby kontynuowała naukę w normalnym trybie, obecnie byłaby studentką IV roku i co najmniej miała ukończony licencjat. Powódka już trzeci raz rozpoczyna naukę, przy czym na ratownictwie medycznym była przez dwa lata, a obecnie drugi raz rozpoczęła naukę na pedagogice. Sąd oddalając powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego w 2016 r. wziął pod uwagę twierdzenia pozwanej, iż nie odnalazła się na poprzednim kierunku, dlatego zrezygnowała ze szkoły ratownictwa medycznego, zaś na pedagogice się czuje się dobrze i chce kontynuować ten kierunek. Jednak jak wynika z postępowania dowodowego w niniejszej sprawie, pozwana nie poradziła sobie na obecnym kierunku studiów, nie zdała egzaminów, ani poprawek.

Nie przekonują Sądu twierdzenia pozwanej, iż nie zdała egzaminów, albowiem była obarczona trudną sytuacją rodzinną związaną z rozwodem matki i ojczyma. Pozwana miała możliwość poprawy egzaminów we wrześniu, na przygotowanie do poprawek, jak twierdzi, poświęciła wakacje, jednak egzaminów nie zdała.

Czynności podejmowane przez pozwaną pokazują, iż nie dokłada ona wystarczających starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się. Już decyzja podjęta w szkole ratownictwa medycznego wskazuje na nieodpowiedzialne podejście pozwanej do nauki, gdy dopiero na drugim roku, pozwana zdecydowała się na rezygnację z tej szkoły, a następnie wybrała studia o całkowicie innym profilu, na którym nie jest w stanie poradzić sobie z nauką. Tym samym należy uwzględnić stanowisko powoda, iż pozwana zapisuje się na kolejne studia w celu korzystania z alimentów, zaś nie dokłada żadnej staranności, aby uzyskać możliwość samodzielnego utrzymania. Tak też wypowiada się w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy, m. in. w sprawie III CKN 257/97, wyrok z dnia 14 listopada 1997 r. /OSNC 1998/4/70/ „przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki.”

Powód wprawdzie także podnosił okoliczność ewentualnej pracy pozwanej, która zapewniałaby jej możliwość samodzielnego utrzymania, jednak wobec zaistnienia przesłanki z art. 133§3 Krio, rozpoznanie tej kwestii stało się bezprzedmiotowe. Choć należy zauważyć, iż aktualnie pozwana nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów, co udowodniła przedstawiając zaświadczenie z Urzędu Skarbowego.

Należy także zauważyć, iż pozwana korzystając ze stypendium socjalnego, alimentów od powoda i chociażby tylko doraźnej pomocy finansowej od matki, jest w znacznie lepszej sytuacji materialnej niż powód, którego dochody są niewysokie, zaś zasiłki, z których korzysta jego rodzina z tytułu niepełnosprawności syna i programu wspierania rodzin, nie zapewniają średnich dochodów na członka rodziny takich, z jakich korzysta pozwana. Pozwana mogłaby, chcąc nadal kontynuować naukę, ograniczyć swoje wydatki chociażby rezygnując z wynajmu mieszkania i skorzystać z akademika, gdzie opłaty są mniej więcej o połowę niższe i choć komfort mieszkania i nauki jest znacznie mniejszy, to jednak także osoby mieszkające w akademiku kończą studia. Pozwana pragnąc pomimo wszystko zdobyć wyższe wykształcenie może również kontynuować naukę na studiach zaocznych. Już wcześniej pracowała jako kelnerka, ma pewne doświadczenie zawodowe, więc zdobycie pracy w dużym mieście jakim jest B., nie powinno stanowić dla osoby młodej, ze średnim wykształceniem, większego problemu.

Reasumując, zdaniem Sądu, pozwana nie dokłada należytej staranności do uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania, dlatego powództwo ewentualne o uchylenie obowiązku alimentacyjnego należało uwzględnić w całości, zaś bezprzedmiotowe stało się powództwo o obniżenie alimentów.

Z tych względów na podstawie powołanego przepisu Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku, Sąd orzekł o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego z datą ogłoszenia wyroku uznając, iż orzeczenie z datą wniesienia powództwa mogłoby spowodować żądanie po stronie powoda zwrotu już wypłaconych alimentów, zaś z uwagi na alimentacyjny charakter sprawy i brak własnych dochodów po stronie pozwanej byłoby to niezgodne z zasadami współżycia społecznego, dlatego w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Z takich powodów także Sąd na podstawie art. 102 Kpc nie obciążył pozwanej kosztami procesu na rzecz powoda.

Sygn. akt III RC 247/16

z/

1.  (...)

2.  (...) – r. pr. Ł. W.,

3.  (...)

S., 02.03.2017.