Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący – SSR Piotr Piekielny

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Monika Militowska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2016r. w Kaliszu na rozprawie sprawy z powództwa małoletniej T. W. zastępowanej przez matkę A. W. (1) przeciwko M. W. (1) o podwyższenie alimentów

1.Zmienia obowiązek alimentacyjny pozwanego M. W. (1) wobec małoletniej powódki T. W., ur. (...), ustalony przed Sądem Okręgowym w. K.w sprawie IC 520/11 w ten sposób, że dotychczasową rentę alimentacyjną na jej rzecz podwyższa do kwoty po 1200zł m-cznie ( tysiąc dwieście ), poczynając od 20 lipca 2016r., płatnej z góry do dnia 10 – tego każdego m-ca do rąk matki dziecka A. W. (1), z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat.

2.W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.Wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności.

4.Nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 486zł tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych w sprawie.

5.Nie obciąża stron obowiązkiem zwrotu Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Kaliszu pozostałych nieuiszczonych kosztów sądowych w sprawie.

6.Koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi.

(...) 313/16

UZASADNIENIE

Małoletnia T. W. zastępowana przez matkę A. W. wniosła o podwyższenie alimentów należnych jej od ojca M. W. (1) do kwoty po 1800zł m-cznie ( k. 2 i 162 ).

M. W. (1) uznał ostatecznie powództwo do sumy po 900zł m-cznie ( k. 162 ).

Sąd ustalił co nasstępuje:

Wyrokiem SO w Kaliszu z dnia 25 lipca 2011r. w sprawie IC 520/11 rozwiązano małżeństwo rodziców małoletniej przez rozwód bez orzekania o winie stron. Władzę rodzicielską nad T., ur. (...) powierzono matce, zastrzegając dla ojca prawo współdecydowania w istotnych sprawach życiowych dziecka oraz utrzymywania z nim kontaktów w każdy wtorek, czwartek i sobotę w godzinach od 15.00 do 18.00 w miejscu zamieszkania matki. Zasądzono także od M. W. na rzecz córki alimenty w kwocie po 700zł m-cznie.

dowód – akta IC 520/11 – k. 75 wyrok

Małoletnia mieszkała wtedy z matką i pozostawała pod jej pieczą. Mieszkały w domu stanowiącym majątek dorobkowy rodziców dziewczynki.

T. chorowała w tamtym czasie na skazę atopową i alergię. Musiała korzystać ze specjalnej diety bezglutenowej.

A. W., wykształcenie wyższe ekonomiczne, była wtedy zatrudniona w Firmie (...) w K., gdzie zarabiała po 1500zł netto m-cznie.

Do pomocy w opiece nad córką ( z uwagi na zmianowy system swojej pracy ) wynajmowała opiekunkę, której płaciła po 900zł m-cznie.

Całkowity koszt utrzymania dziecka, razem z opłatą za opiekunkę, wynosił w tamtym czasie po 1400-1500zł m-cznie.

Pozwany przekazywał po 500zł m-cznie na utrzymanie córki. Oprócz tego dawał jej matce po 600zł m-cznie na spłatę połowy kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup domu jak wyżej.

dowód – akta IC 520/11 – k. 22-25 faktury, k. 26 raty kredytu, k. 27 zaświadczenie,

k. 35-36 zeznania stron, k. 44-46 przelewy, k. 66 zeznania św. U. K.,

k. 67-68 zeznania św. K. M., k. 72 zeznania powoda, k. 73 zeznania

pozwanej, k. 80v, 81v uzasadnienie

M. W., wykształcenie wyższe ekonomiczne, pracował wówczas jako prezes zarządu w Spółce (...) za wynagrodzeniem po ok. 2500zł netto m-cznie. Prowadził tę spółlkę razem ze swoim ojcem. Zatrudniali w niej 60 osób.

Mieszkał u ojca, prowadząc z nim wspólne gospodarstwo domowe. Korzystał ze służbowego samochodu H..

dowód – akta IC 520/11 – k. 43 zaświadczenie, k. 48-50 PIT, k. 60 pismo, k. 65 zeznania

św. P. W., k. 72 zeznania powoda

Aktualnie T. mieszka dalej z matką we wspomnianym wcześniej domu, który obecnie stanowi jej wyłączną własność. Na jego bieżące utrzymanie A. W. wydaje po ok. 620zł m-cznie, w tym: prąd średnio 125zł m-cznie, śmieci 28zł m-cznie, telefon 84zł m-cznie, opał 200zł m-cznie, podatek od nieruchomości 27zł m-cznie, ubezpieczenie 29zł m-cznie, woda z kanalizacją 60zł m-cznie, telewizja z internetem 70zł m-cznie.

A. W. pracuje na umowę zastępstwa w D. Bank, gdzie zarabia po ok. 2650zł netto m-cznie. Niedługo jednak straci to zatrudnienie w związku z powrotem do pracy koleżanki, którą zastępuje. Dlatego szuka dla siebie nowej pracy w innym banku.

Oprócz tego prowadzi własną działalność gospodarczą, którą jednak zawiesiła w 2015r. Zamierza ją wyrejestrować. Korzysta wreszcie z pomocy materialnej swoich rodziów, którzy co miesiąc dają jej przeciętnie po ok. 1200zł.

Wymieniona posiada samochód A. (...) z 2005r., który wykorzystuje także na dowożenie córki do przedszkola, na basen, do lekarzy. Na paliwo do tego auta wydaje po 150zł m-cznie. U. O. to koszt 780zł rocznie ( 65zł m-cznie ).

Jest zadłużona u swoich rodziców na kwotę 245.000zł, w tym 230.000zł pożyczone od nich na spłatę w/w kredytu za dom i 15.000zł na kupno wspomnianego przed chwilą samochodu. Ponadto czasem pożycza pieniądze od przyjaciół, które oddaje z następnej pensji.

Na swoje własne utrzymanie wydaje po ok. 400zł m-cznie.

Małoletnia T. w dalszym ciągu choruje: alergia, oskrzela. Bierze cały czas 2 leki antyalergiczne. Ostatnio zdiagnozowano też u niej astygmatyzm lewego oka. Lekarz zalecił jej akulary, za które matka zapłaciła 400zł.

Obecny koszt utrzymania dziewczynki wynosi ok. 1730zł m-cznie, w tym: wyżywienie 150zł m-cznie, odzież i obuwie 130zł m-cznie, leki i lekarze 160zł m-cznie, przedszkole 250zł m-cznie, j. angielski 50zł m-cznie, szachy 30zł m-cznie, rozrywki, basen 50zł m-cznie, środki czystości 45zł m-cznie, zabawki 50zł m-cznie, przybory szkolne 50zł m-cznie, opiekunka 665zł m-cznie. Opiekunka zajmuje się dziewczynką w czasie, gdy jej matka jest w pracy ( przeciętnie po ok. 4 godziny dziennie ).

dowód – akta IIIRC 313/16 – k. 11 zaświadczenie, k. 12 paragony, k. 14v umowa,

k. 16 paragon, k. 17 zaświadczenie, k. 18-39 paragony, k. 40 decyzja, k. 41

zawiadomienie, k. 42-43 faktury, k. 44-45 opłaty, k. 117-122 PIT, k. 124

zaświadczenie, k. 125-126 umowa, k. 127 przelew, k. 128-135 przelewy,

k. 158-159 zeznania A. W.

M. W. tak jak poprzednio pracuje jako prezes zarządu we wspomnianej wcześniej spółce, gdzie zarabia po ok. 2500zł netto m-cznie. W ostatnich latach spółka ta nie wypłacała wspólnikom ( w tym pozwanemu ) żadnych dywidend. Wszystkie zaoszczędzone środki finansowe przeznaczono na dofinansowanie kapitału spółki.

Oprócz tego pozwany prowadzi odrębną własną działalność gospodarczą w zakresie ochrony mienia, z krórej uzyskuje na czysto średnio po 3500zł m-cznie.

Jest żonaty. Jego małżonka nie pracuje zawodowo. Zajmuje się prowadzeniem domu i opieką nad wspólnym chorym niespełna 2 letnim synem ( epilepsja, leczony prywatnie w W. i Ł. ).

Obecna rodzina pozwanego mieszka u jego teściowej, prowadząc z nią wspólne gospodarstwo domowe. Teściowa pozwanego nie pracuje od kilkudziesięcu lat. Utrzymuje się z renty po zmarłym mężu w kwocie po 1100zł m-cznie.

Pozwany spłaca za nią kredyt zaciągnięty jeszcze przez zmarłego teścia. Przeznacza na to po 1400zł m-cznie. Ponadto ponosi wszystkie koszty utrzymania nieruchomości teściowej, na co wydaje kolejne po ok. 628zł m-cznie, w tym prąd 200zł m-cznie, woda z kanalizacją 180zł m-cznie, telewizja 60zł m-cznie, opał 188zł m-cznie.

Na swoje własne utrzymanie wydaje średnio po 550zł m-cznie. Tyle samo na utrzymanie swojej żony. Potrzeby swojego syna ocenia na 2000zł m-cznie, w tym połowa na jego leczenie.

Rodzina pozwanego posiada 2 samochody. Jeden ( A. (...) ) w kredycie na firmę pozwanego ( rata ok. 1920zł m-cznie ), drugi na żonę pozwanego ( rata po 1300zł m-cznie ).

Ponadto pozwany spłaca połowę kredytu, który wziął ze swoją wspólniczką na zakup nieruchomości, w której prowadzi działalność gospodarczą. Przeznacza na 1/2 raty po 950zł m-cznie. W końcu pokrywa za żonę raty jej kredytu gotówkowego po 530zł m-cznie, oraz jej telefon po 30zł m-cznie.

Nie utrzymuje osobistych kontaktów z córką, gdyż nie chce jeździć do domu jej matki. Nie myślał do tej pory o wystąpieniu do Sądu o zmianę formuły kontaktów ustalonych przy rozwodzie.

dowód – k. 72 zaświadczenie, k. 79 umowa, k. 84-97 karty informacyjne, k. 98 informacja

k. 99-104 przelewy, k. 106 pismo, k. 138-139 decyzja, k. 140 zaświadczenie,

k. 141-157 umowy kredytowe, k. 159-161 zeznania pozwanego

Sąd uznał za wiarygodne zeznania stron w części zgodnej z ustalonym powyżej stanem faktycznym sprawy. Zeznania te były bowiem stanowcze, konsekwentne w trakcie całego procesu, pozbawione wewnętrznych i wzajemnych sprzeczności. W odpowiednich fragmentach znajdowały one potwierdzenie w treści zaliczonych w poczet dowodów dokumentów. Ich zgodność z prawdą nie została skutecznie zakwestionowana przez stronę przeciwną ( obie działały w sprawie z profesjonalnymi pełnomocnikami z wyboru ). Ponadto omawiane zeznania dotyczyły aktualnych ( por. art.316§1kpc ) okoliczności, istotnych dla prawidlowego merytorycznego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie budziły przy tym uzasadnionnych wątpliwości co do swojej rzetelności z punktu widzenia zasad doświadczenia życiowego Sądu oraz przesłanek określonych w art.233§1kpc.

Pozostałe zeznania stron, jako nie spełniające łącznie wszystkich w/w kryteriów, Sąd pominął.

W szczególności Sąd nie uznał za miarodajne twierdzenia matki dziewczynki, jakoby jej aktualne potrzeby wynosiły po 1800-1900zł m-cznie ( k. 159 ). Z zeznań samej A. W., złożonych przez nią w obecności jej pełnomocnika, wynikało bowiem, że obecne przeciętne koszty utrzymania T. wynoszą maksymalnie po ok. 1730zł m-cznie, a składają się na nie: wyżywienie 150zł m-cznie, odzież i obuwie 130zł m-cznie, leki i lekarze 160zł m-cznie, przedszkole 250zł m-cznie, j. angielski 50zł m-cznie, szachy 30zł m-cznie, rozrywki, basen 50zł m-cznie, środki czystości 45zł m-cznie, zabawki 50zł m-cznie, przybory szkolne 50zł m-cznie, opiekunka 665zł m-cznie ( k. 159 ).

Z tych samych przyczyn Sąd nie podzielił poglądu pozwanego, że obecny koszt utrzymania jego córki wynosi po 1400zł m-cznie ( k. 160 ). Twierdząc tak pozwany nie pamiętał nawet, na ile zostały wycenione przez Sąd potrzeby jego dziecka w sprawie rozwodowej z 2011r. ( k. 160 ). Po zwróceniu jemu uwagi przez Przewodniczącego, że SO przyjął, iż utrzymanie T. w chwili rozwodu wynosiło po 1400-1500zł m-cznie ( k. 160, zob. też k. 81v w aktach IC 520/11 ), pozwany przyznał ostatecznie, że potrzeby małoletniej mogły wzrosnąć w minionym czasie ( k. 160 ).

Sąd nie zgodził się wreszcie z pozwanym, że jest on w stanie płacić tylko 900zł m-cznie alimentów na rzecz powódki ( k. 160 ). Szczegółowo o tym poniżej w dalszej części niniejszego uzasadnienia ( por. rozważania prawne ).

Sąd zważył co następuje:

Stosownie do treści art.138kro w zw. z art.133§1 i art.135§1kro, w razie zmiany stosunków można żądać m.in. podwyższenia wysokości skonkretyzwanego wyrokiem Sądu obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, w zakresie odpowiadającym jego aktualnym usprawiedliwionym potrzebom oraz bieżącym możliwościom płatniczym zobowiązanego rodzica.

Nie ulegało w tej sprawie wątpliwości, że potrzeby małoletniej powódki wzrosły od czasu zasądzenia na jej rzecz alimentów przy rozwodzie jej rodziców. Minęło przecież od tej chwili ponad 5 lat, dziecko rośnie i rozwija się, w międzyczasie poszło do przedszkola. Cały czas także choruje i wymaga systematycznego leczenia. Jego łączne obecne koszty utrzymania są zatem na pewno wyższe od tych z czasu rozwodu jego rodziców, z czym ostatecznie zgodził się nawet sam pozwany ( k. 160 ). Wynoszą one teraz po ok. 1730zł m-cznie ( por. powyżej stan faktyczny i ocena zeznań stron ).

Rozważając kwestię zakresu, w jakim każdy z rodziców T. winien partycypować finansowo w pokrywaniu aktualnych potrzeb dziewczynki, Sąd w pierwszej kolejności zwrócił uwagę, że pozwany poza płaceniem ustalonych przy rozwodzie alimentów, zupełnie nie interesuje się dzieckiem. Nie wykonuje wcale przyznanego jemu wtedy prawa współdecydowania w istotnych sprawach życiowych dziecka, do których niewątpliwie należą zagadnienia jego leczenia i edukacji. Nie realizuje nawet przyznanych w wyroku rozwodowym kontaktów z córką. Jego tłumaczenia odnośnie przyczyn takiego stanu rzeczy ( niechęć do odwiedzania domu byłej żony ), były dla Sądu nieprzekonujące. Pozwany nie potrafił bowiem wyjaśnić sensownie, dlaczego w takim razie nie wystąpił o sądową zmianę formuły kontaktów, tym bardziej, że mógł co do tego zasięgnąć porady pełnomocnika z wyboru, z którego usług korzystał w niniejszej sprawie.

W związku z powyższym Sąd uznał, że matka dziewczynki zasługuje w pełni na dobrodziejstwo skorzystania z przywileju określonego w art.135§2kro, a w ślad za tym, na obciążenie jej odpowiednio mniejszym zakresem finansowej partycypacji w pokrywaniu bieżących kosztów utrzymania córki. Znaczną część swojego obowiązku alimentacyjnego wobec niej wypełnia ona bowiem poprzez osobiste starania o jej wychowanie i wykształcenie, które z uwagi na opisaną przed chwilą postawę pozwanego muszą być większe od tych, jakie wynikałaby dla niej z treści wyroku rozwodowego.

Bez znacznia dla trafności takiej oceny pozostawała deklaracja pozwanego, że mógłby on zająć się córką w czasie, gdy jej matka jest w pracy ( k. 161 ). Oferta jak wyżej została formalnie złożona dopiero na ostatniej rozprawie ( k. j.w. ). Dotyczyła przy tym jedynie 2 dni tygodnia i nie została nawet skonkretyzowana w odniesieniu do faktycznych potrzeb T. w tej mierze

( k. 161 ).

Mając na uwadze przywołane przed chwilą okoliczności Sąd przyjął, że pozwany powinien zapłacić powódce alimenty w kwocie po 1200zł m-cznie, co w przybliżeniu odpowiada 2/3 obecnych usprawiedliwionych potrzeb dziecka.

Ustalone przez Sąd okoliczności wyznaczające aktualną sytuację materialną pozwanego ( por. stan faktyczny ) świadczyły jednoznacznie o tym, że posiada on takie możliwości płatnicze w rozumieniu art.135§1kro, które pozwalają jemu na wyłożenie dla córki wskazanej kwoty.

Pozwany sam zadeklarował ostatecznie, że może dać jej teraz po 900zł m-cznie ( k. 160 akt ). Równocześnie przyznał, że nie mając ku temu żadnego obowiązku prawnego, spłaca kredyt za zmarłego teścia kwotą po 1400zł m-cznie ( k. 160 ). Jego zaangażowanie w tym zakresie jest o tyle dziwne i niezrozumiałe, że pozwany i tak pokrywa wszystkie koszty utrzymania nieruchomości teściów, w której zamieszkuje obecnie z żoną ( córką w/w ) oraz ich wspólnym dzieckiem ( zob. wcześniej stan faktyczny ). Ponadto utrzymuje w całości zarówno wspomnianą przed chwilą żonę, jak też dziecko ze związku z nią.

Już w świetle tych okoliczności nic nie stało na przeszkodzie, aby pozwany zamiast spłacać w całości kredyt jak wyżej, dołożył po 300zł m-cznie do swojej aferty w przedmiocie alimentów na T..

Przemawiało też za tym to, że dziewczynka, podobnie jak obecny syn pozwanego, od dawna ( jeszcze od czasu rozwodu ) poważnie choruje, wymaga systematycznego leczenia ( por. uprzednio stan faktyczny ). Nie może przy tym liczyć na takie warunki leczenia ze strony matki, jakie pozwany zapewnia teraz synowi ( przeznacza on na jego prywatne leczenie po 1000zł m-cznie, gdy tymczasem matka małoletniej określa wydatki z tym związane zaledwie na 160zł m-cznie – zob. stan faktyczny ).

Na słuszność omawianego rozwiązania wskazywały też okoliczności zaciągnięcia przez pozwanego kredytu na zakup samochodu A. (...). Jak wynikało z przedstawionej przez niego kopii umowy kredytowej, kredyt ten został wzięty 25 marca 2014r. Skutkował zaś powstaniem dodatkowego zobowiązania finansowego pozwanego w kwocie ( jak sam podał ) po ok. 1920zł m-cznie ( k. 141-146, 160 ).

Zgodnie z powszechnie przyjmowanym w judykaturze, a także orzecznictwie (...) sądów I i II instancji poglądem, osoba zobowiązana już do świadczeń alimentacyjnych wobec małoletniego dziecka powinna liczyć się z tym obowiązkiem ( i koniecznością jego okresowej waloryzacji ) przy zaciąganiu kolejnych zobowiązań finansowych, które powinna planować w taki sposób, aby nie wywarły żadnego negatywnego wpływu na możliwość realizacji przez nią wspomnianego obowiązku ( zob. IIICRN 236/76, a także „KRO.Komentarz”, Warszawa 2009, Lexis Nexis, str. 984, teza 15, a także wyroki tut. Sądu w sprawach IIIRC 189/12, czy IIIRC 379/15 )

Podzielił go także Sąd w składzie rozpoznającym obecną sprawę. Jak bowiem podkreśla się w orzecznictwie, wyznacznikiem możliwości płatniczych rodzica w rozumieniu art.135§1kro są nie tylko osiągane przez niego dochody, ale też te dochody, które mógłby on i powinien posiadać przy dochowaniu obiektywnej, należytej staranności w ich pozyskiwaniu ( por. H. Haak, „Obowiązek alimentacyjny. Komentarz”, Toruń 1995, str. 118, teza 29).

W związku z tym zobowiązanego do alimentacji nie tłumaczy brak, lub ograniczona wysokość uzyskiwanych dochodów, jeżeli są one następstwem braku staranności, zaniedbań, lub innych nie dających się racjonalnie uzasadnić przyczyn.

Dlatego rodzic nie może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka jedynie na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla niego nadmierny ciężar. Jest zobowiązany podzielić się z dzieckiem nawet swymi najmniejszymi dochodami ( H. Hak, tamże, strona 119, teza 31 ). Wynika to z oczywistego faktu, że obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, jest integralną częścią powinności rodzicielskich opisanych w art. 96§1kro w zw. z art.95§1kro.

Konsekwencją tego jest regulacja zawarta w art.136kro. Przepis ten służy ochronie usprawiedliwionego interesu osoby uprawnionej do otrzymania alimentów przed nieusprawiedliwionymi ważnymi i obiektywnymi przyczynami działaniami zobowiązanego, które sprawiły, że utracił dotychczasowe zatrudnienie, podjął mniej zyskowną pracę, albo zrzekł się prawa majątkowego.

Działania takie uznaje się z mocy art.136kro za niebyłe. Sankcja ta nie dotyka zobowiązanego jedynie wtedy, gdy z istotnych w świetle zasad doświadczenia życiowego i zasad moralnych przyczyn dochodzi do pomniejszenia jego majątku i źródeł dochodów ( zob. uchwała Sądu Najwyższego IIICZP 178/94, a także „Kro. Komentarz”, L. N., Wyd. 4, str. 990, teza 2 ).

Przenosząc powyższe na grunt ustalonego stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd stanął zatem na stanowisku, że zaciągnięcie przez pozwanego przed 2 laty znacznego kredytu na zakup

samochodu A. (...), wypełniało przesłanki z art.136kro. W ślad za tym, nie mogło powodować jakichkolwiek negatywnych skutków dla małoletniej T. w zakresie należnych jej od ojca świadczeń.

Z. na wszystkie przytoczone do tej pory okoliczności należało zatem orzec jak w punktach 1-2 wyroku.

Rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności ( punkt 3 wyroku ) nadano na podstawie art.333§1pkt.1kpc i art.1082kpc.

O kosztach sądowych w sprawie ( punkt 4-5 wyroku ) rozstrzygnięto na podstawie art. art.96ust.1pkt.2, art.113ust.1 Ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U. 2010, Nr 90, poz. 594 ze zm. ), natomiast o kosztach zastępstwa adwokackiego ( punkt 6 wyroku ) w oparciu o art. 100 kpc.