Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 16 grudnia 2014 r., znak: (...)

w sprawie: M. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej M. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 29 czerwca 2013 r. do 31 grudnia 2016 r. ;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 230/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.12.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 887 j.t.), odmówił ubezpieczonej M. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując iż Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 11.12.2014 r. ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona M. B., zaskarżając decyzję ZUS w całości. Odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Powódka wskazała, iż przed Sądem Rejonowym w B. VII Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych toczyła się jej sprawa o przyznanie jej świadczenia rehabilitacyjnego. Sąd Rejonowy w B. w dniu 31.07.2014 r. oddalił jej odwołanie od decyzji organu rentowego w przedmiocie odmowy przyznania jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Odwołująca M. B. oświadczyła na rozprawie w dniu 30.06.2016 r., iż wnosi o uznanie za datę złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy datę złożenia wniosku o świadczenie rehabilitacyjne, którego ubezpieczona nie otrzymała w wyniku przeprowadzenia postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Rejonowym w B..

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona M. B. złożyła w dniu 07.08.2014 r. wniosek o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20.11.2014 r. orzekł, iż odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy do 31.12.2015 r., a częściowa niezdolność do pracy powstała przed 01.08.2014 r. Natomiast Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 11.12.2014 r. ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Uprzednio M. B. w dniu 20.05.2013 r. złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Organ rentowy decyzją z dnia 30.07.2013 r. odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. M. B. złożyła odwołanie od tej decyzji ZUS do Sądu Rejonowego w B.VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Sąd ten dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych, którzy to stwierdzili w treści opinii z dnia 13.03.2014 r., iż stan zdrowia ubezpieczonej po wyczerpaniu zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego od 01.03.2013 r. do 28.06.2013 r. czyni ją nadal niezdolną do pracy, a dalsza rehabilitacja lecznicza nie rokuje odzyskania zdolności do pracy. Sąd Rejonowy w B. wyrokiem z dnia (...)r. oddalił odwołanie M. B. od decyzji organu rentowego ZUS w przedmiocie odmowy przyznania jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Biegli sądowi: specjalista z zakresu medycyny przemysłowej dr n. med. I. D., specjalista z zakresu diabetologii i nefrologii dr n. med. J. R., specjalista z zakresu neurologii lek. med. P. W., specjalista z zakresu kardiologii dr n. med. A. N., specjalista z zakresu chirurgii lek. med. M. G. w treści opinii z dnia 01.02.2016 r. rozpoznali u ubezpieczonej:

-polipowatość jelita grubego z okresowo pojawiającą się krwią w stolcu;

-zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa L-S i szyjnego z okresowym zespołem bólowym w okresie remisji;

-nietrzymanie moczu leczone operacyjnie;

- nadciśnienie tętnicze;

-cukrzycę typu II niewyrównaną, wymagającą skorygowania dotychczasowego leczenia ze względu na bardzo wysokie wartości hemoglobiny glukowanej stwierdzonej w styczniu 2015 r.

Biegli sądowi wskazali, że w stanie zdrowia odwołującej M. B. nie nastąpiła poprawa. Ubezpieczona w dalszym ciągu oddaje krew ze stolcem oraz utrzymuje się u niej pomimo zastosowania leczenia operacyjnego nietrzymanie moczu. Biegli stwierdzili, że u powódki rozpoznano cukrzycę typu II niewyrównaną z bardzo podwyższoną wartością hemoglobiny glukowanej (w badaniu przeprowadzonym w styczniu 2016 r. odnotowano wynik wynoszący10,4% podczas gdy dopuszczalna norma to7%). Pomimo otrzymywanej przez

ubezpieczoną insuliny utrzymują się u niej nadal wysokie wartości, nie tylko hemoglobiny glukowanej, lecz także poziom glikemii porannej i wieczornej utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. M. B. wymaga także kontroli w poradni gastrologicznej ze względu na utrzymujące się krwawienia z przewodu pokarmowego. Biegli podkreślili, że ubezpieczona wymaga bezwzględnej korekty dotychczasowego leczenia cukrzycy. Z tego powodu, iż istniejące u ubezpieczonej schorzenia ograniczają zdolność do pracy dotychczas wykonywanej, w ocenie biegłych skarżąca jest częściowo niezdolna do pracy od 29.06.2013 r. do 31.12.2016 r.

M. B. pracowała przez 25 lat do 2001 r. w Zakładach (...) w B. jako technik ekonomista. Odwołująca nadto wykonywała od 2002 r. zawód sprzątaczki. Ubezpieczona pobierała świadczenie rehabilitacyjne przez 4 miesiące do 28.06.2013 r. M. B. skarży się na okresowe bóle kręgosłupa L-S z promieniowaniem do ud i prawego podudzia powodujące kurczenie się palców. Powódka została poddana leczeniu zachowawczemu. Nadto, odwołująca skarży się na bóle kręgosłupa C z drętwieniem obu kończyn górnych. W badaniu MR kręgosłupa L-S z 2007 r. wykryto u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych L4-S1, przepukliny krążków międzykręgowych L4-L5 i L5-S1. W badaniu rtg kręgosłupa C z 2015 r. stwierdzono u niej zwężenie przestrzeni międzykręgowych C6-C7 z osteofitozą trzonów na tym poziomie. Co więcej, odwołująca jest leczona szpitalnie z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu. W dniu 14.11.2014 r. wykonano u niej operację przez pochwową nietrzymania moczu z użyciem taśmy. Dolegliwości znacznie się zmniejszyły, ale jednak nadal są przecieki moczu o nieustalonej przyczynie. Zalecono leczenie farmakologiczne.

M. B. leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego od 2002 r. Nie była z tego powodu poddana leczeniu szpitalnemu. Obecnie jest opieką kardiologa od kilku lat i otrzymuje leki farmakologiczne. W badaniu wykonanym w listopadzie 2014 r. stwierdzono EF=60 % oraz przerost mięśnia lewej komory. Ubezpieczona skarży się na okresowe bóle i pobolewania w klatce piersiowej. U powódki rozpoznano nadto cukrzycę typu II od 2007 r., początkowo leki doustne, obecnie od 2011 r. cukrzyca leczona insuliną. Od 21.01.2016 r. z powodu złego wyrównania cukrzycy zmieniono leczenie farmakologiczne. Ostatni wynik hemoglobiny glukowanej (HbA1) w styczniu 2016 r. to 10,4 % przy normie poniżej 7 %.

Organ rentowy nie pouczył ubezpieczonej M. B. o możliwości złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przypadku odmowy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

- dowody: opinia sądowo – lekarska z dnia 01.02.2016 r. (k. 13-14 akt sądowych); uzupełniająca opinia sądowo – lekarska z dnia 30.03.2016 r. (k. 33 akt sądowych); uzupełniająca opinia sądowo – lekarska z dnia 21.08.2016 r. (k. 60 akt sądowych); uzupełniająca opinia sądowo – lekarska z dnia 19.09.2016 r. (k. 77 akt sądowych); pismo ZUS z dnia 12.07.2016 r. (k. 57 akt sądowych); akta sądowe sprawy o sygn. VII U(...)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie dokumentacji zebranej w aktach sądowych, w aktach rentowych oraz w aktach sprawy prowadzonej pod sygnaturą akt VII U (...) Ustalenia faktyczne dotyczące stanu zdrowia odwołującej i jego wpływu na zdolność M. B. do pracy, Sąd Okręgowy oparł przede wszystkim na dowodach z opinii biegłych sądowych. Biegli sądowi sporządzili opinie po dokonaniu szczegółowej analizy akt sprawy, mając na względzie całą dostępną dokumentację lekarską, a nade wszystko po przeprowadzeniu badania przedmiotowego ubezpieczonej. Poczynione przez nich ustalenia i wnioski zostały sformułowane w sposób jasny, precyzyjny, a końcowe stanowisko zostało szczegółowo, przekonująco i w sposób logiczny uzasadnione. Zaprezentowane konkluzje są jednoznaczne, a ich uzasadnienie przedstawione zostało w sposób przystępny i zrozumiały. Sąd uznał za w pełni miarodajną opinię sądowo – lekarską z dnia 01.02.2016 r. sporządzoną przez biegłych lekarzy sądowych. Za wiarygodne uznać także należało uzupełniające opinie sądowo – lekarskie z 30.03.2016 r., z 21.08.2016 r., z 19.09.2016 r. W treści tychże opinii biegli sądowi w sposób nie budzący wątpliwości odnieśli się do kwestii częściowej niezdolności do pracy M. B.. W ocenie Sądu przeprowadzone dowody zasługują na danie im wiary, ponieważ nie są ze sobą sprzeczne, korelują wzajemnie ze sobą oraz tworzą spójną logiczną całość.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887) niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Z treści art. 12 ust. 2, 3 ustawy emerytalnej wynika, iż częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, a całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Zgodnie z brzmieniem art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.

Biegli sądowi w przedmiotowej sprawie orzekli, iż odwołująca M. B. jest częściowo niezdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami i ostatnio wykonywanymi zawodami, tj. zawodem technika ekonomisty oraz zawodem sprzątaczki. Zdaniem biegłych sądowych częściowa niezdolność do pracy ubezpieczonej powstała w dniu 29.06.2013 r., tj. dzień po zakończeniu pobierania przez odwołującą świadczenia rehabilitacyjnego.

Biegli sądowi wskazali, iż zgadzają się z oceną stanu zdrowia dokonaną przez Lekarza Orzecznika ZUS w orzeczeniu z dnia 20.11.2014 r., lecz nie podzielają orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11.12.2014 r. w przedmiocie uznania, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Przedmiotem niniejszego postępowania było to, czy ubezpieczona M. B. pozostawała niezdolna do pracy w okresie od 29.06.2013 r. do 31.12.2016 r. Sąd w sprawach dotyczących kwestii niezdolności do pracy dokonuje rozstrzygnięcia opierając się na opiniach biegłych sądowych, tj. osób posiadających medyczne wiadomości specjalne.

Mając na względzie poczynione ustalenia faktyczne oraz zgromadzony materiał w toku postępowania dowodowego, Sąd Okręgowy uznaje, iż stan zdrowia ubezpieczonej czyni ją okresowo częściowo niezdolną do pracy od 29.06.2013 r. do 31.12.2016 r. zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami i ostatnio wykonywanymi zawodami technika ekonomisty oraz sprzątaczki. W oparciu o treść opinii biegłych sporządzonych w sprawie, które Sąd Okręgowy uznał za miarodajne, Sąd ustalił, iż częściowa niezdolność ubezpieczonej do pracy jest spowodowana rozpoznanymi u niej schorzeniami, tj. polipowatością jelita grubego z okresowo pojawiającą się krwią w stolcu; zmianami zwyrodnieniowo – dyskopatycznymi kręgosłupa L-S i szyjnego z okresowym zespołem bólowym w okresie remisji; nietrzymaniem moczu (leczonym operacyjnie); nadciśnieniem tętniczym oraz cukrzycą typu II, niewyrównaną. Biorąc pod uwagę materiał zebrany w toku postępowania dowodowego, trzeba stwierdzić, iż M. B. pozostawała częściowo niezdolna do pracy w w/wym. okresie z uwagi na występujące u ubezpieczonej schorzenia ograniczające zdolność do pracy dotychczas wykonywanej przez odwołującą. Jednakże decydujące znaczenie dla uznania częściowej niezdolności do pracy M. B. ma schorzenie w postaci cukrzycy typu II, niewyrównanej z bardzo podwyższoną wartością hemoglobiny glukowanej. W badaniu przeprowadzonym u odwołującej w styczniu 2016 r. stwierdzono wynik wynoszący 10,4 % podczas gdy dopuszczalna norma to 7 %. Cukrzyca typu II niewyrównana była podstawą do uznania wspomnianej niezdolności do pracy, gdyż schorzenie wymaga bezwzględnego skorygowania dotychczasowego leczenia i negatywnie wpływa na ogólny stan zdrowia ubezpieczonej.

Co więcej, należy zauważyć, iż biegli sądowi w treści uzupełniających opinii sądowych z 30.03.2016 r., z 21.08.2016 r., z 19.09.2016 r. w sposób obszerny i wyczerpujący ustosunkowali się do zastrzeżeń ZUS z 29.02.2016 r., z 17.05.2016 r., z 21.09.2016 r. Z kolei zastrzeżenia ZUS zgłoszone w piśmie z dnia 17.10.2016 r. zdaniem Sądu stanowią bezprzedmiotową polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłych sądowych i ich uwzględnienie prowadziłoby do generowania kolejnych kosztów i nieuzasadnionego przedłużania postępowania. Z tych względów Sąd uznał, iż nie występuje konieczność kontynuowania postępowania dowodowego. W związku z tym zauważyć należy, iż w myśl art. 286 k.p.c., sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dodatkowej opinii tych samych lub innych biegłych, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona do sprawy zawiera istotne braki, sprzeczności, względnie nie wyjaśnia istotnych okoliczności ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2015 r., sygn. akt I UK 447/14).

Zgodnie z treścią § 34 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z

2011 r., nr 237, poz. 1412), w razie odmowy prawa do świadczenia, o którego przyznanie zainteresowany zgłosił wniosek, organ rentowy informuje zainteresowanego o możliwości ubiegania się o inne świadczenie lub świadczenie ustalane przez organ rentowy na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli z akt sprawy wynika, że miałby do niego prawo. W myśl § 34 ust. 2 przywołanego rozporządzenia, jeżeli zgłoszenie wniosku o inne świadczenie na warunkach określonych w ust. 1 nastąpi przed dniem, w którym decyzja odmowna stała się prawomocna, za datę zgłoszenia tego wniosku przyjmuje się datę zgłoszenia poprzedniego wniosku, jeżeli zainteresowany tego zażąda. Jak wynika z akt sprawy ubezpieczona M. B. oświadczyła na rozprawie w dniu 30.06.2016 r., iż wnosi o uznanie za datę złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy datę złożenia wniosku o świadczenie rehabilitacyjne, którego ubezpieczona nie otrzymała w wyniku przeprowadzenia postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Rejonowym w B.. Należy skonstatować, iż odwołująca złożyła w dniu 20.05.2013 r. wniosek o przyznanie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Organ rentowy decyzją z dnia 30.07.2013 r. odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. M. B. złożyła odwołanie od tej decyzji ZUS do Sądu Rejonowego w B. VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Sąd ten dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych, którzy to stwierdzili w treści opinii z dnia 13.03.2014 r., iż stan zdrowia ubezpieczonej po wyczerpaniu zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego od 01.03.2013 r. do 28.06.2013 r. czyni ją nadal niezdolną do pracy, a dalsza rehabilitacja lecznicza nie rokuje odzyskania zdolności do pracy. Sąd Rejonowy w B. wyrokiem z dnia 31.07.2014 r. oddalił odwołanie M. B. od decyzji organu rentowego ZUS w przedmiocie odmowy przyznania jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 22 sierpnia 2014 r. (k. 42 akt sprawy Sądu Rejonowego w B.o sygn. VII U (...)). Okoliczność ta w sposób oczywisty wskazuje, iż z akt sprawy o świadczenie rehabilitacyjne wynikało, że ubezpieczona spełniałaby przesłanki do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie trzeba wskazać, iż organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 12.07.2016 r. (k. 57 a.s.) stwierdził, iż nie pouczył ubezpieczonej M. B. o możliwości złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przypadku odmowy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, mimo że wniosek o rentę ubezpieczona złożyła w dniu 7 sierpnia 2014 r., a zatem przed uprawomocnieniem się decyzji odmawiającej przyznania jej świadczenia rehabilitacyjnego, która uprawomocniła się z dniem

uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego w B. oddalającego odwołanie od decyzji z dnia 30 lipca 2013 r. odmawiającej przyznania ubezpieczonej świadczenia rehabiltacyjnego. Zatem organ rentowy nie wypełnił nałożonego na niego przez prawodawcę obowiązku poinformowania M. B. o możliwości złożenia wniosku o rentę z żądaniem przyjęcia za datę złożenia tego wniosku, daty wniosku o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. W tej sytuacji odwołująca nie może ponosić negatywnych konsekwencji niezgodnego z prawem zachowania organu rentowego, który nie informując powódki również o tym, w jakim terminie winna złożyć taki wniosek, naruszył § 34 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w zw. z art. 12, 13, 57 i 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej M. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 29 czerwca 2013 r. do 31 grudnia 2016 r.

W punkcie II wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Sąd uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w ustawowym terminie. Z uwagi na to, iż Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 20.11.2014 r. stwierdził u ubezpieczonej częściową niezdolność do pracy oraz biegli sądowi powołani w niniejszej sprawie również stwierdzili u M. B. częściową niezdolność do pracy a także z uwagi na to, iż w sprawie o przyznanie odwołującej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, biegli sądowi stwierdzili po stronie ubezpieczonej brak możliwości odzyskania zdolności do pracy, Sąd uznał za wadliwe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11.12.2014 r. w przedmiocie uznania powódki za zdolną do pracy. Wobec tego Sąd uznał za zasadne orzeczenie, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność, o której mowa w art. 118 ust. 1a ustawy emeryturach i rentach z FUS.

Na oryginale właściwy podpis.