Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Chlipała-Kozioł

Protokolant: Iwona Markiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2016r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa: W. S.

przeciwko: (...) sp. z o.o. w M. (poprzednia nazwa (...) sp. z o.o. w M.)

o podwyższenie renty uzupełniającej

I.  podwyższa rentę uzupełniającą orzeczoną w punkcie III wyroku Sądu Okręgowego w Wrocławiu z 30 kwietnia 2008 r. w sprawie (...) od strony pozwanej (...) sp. z o.o. w M. (poprzednia nazwa (...) sp. z o.o. w M.) na rzecz powoda W. S. z kwoty po 140,46 zł netto miesięcznie do kwoty po 654,96 zł (sześćset pięćdziesiąt cztery złote 96/100) netto miesięcznie, począwszy od 1 lutego 2016 r.,

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 427,00 zł netto tytułem różnicy między kwotą otrzymaną a kwotą należną renty uzupełniającej za miesiąc styczeń 2016 r.,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.080,00 zł netto tytułem różnicy między kwotą otrzymaną a należną renty uzupełniającej za rok 2015;

IV.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

V.  odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu od oddalonej części powództwa

VI.  nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód W. S. pozwem z 24 stycznia 2014 r. (data stempla pocztowego) skierowanym przeciwko stronie pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w M., wniósł o: (1) podwyższenie renty zasądzonej od strony pozwanej w wysokości 140,46 zł netto miesięcznie do kwoty 1.533,02 zł netto miesięcznie płatnej do 15 dnia każdego miesiąca poczynając od 1 stycznia 2014 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat renty; (2) zasądzenie od strony pozwanej 32.836,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasadzenie od strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swoich roszczeń powód podniósł, że w dniu 10 października 2001 r. uległ wypadkowi przy pracy, za skutki którego odpowiedzialność cywilną ponosi strona pozwana. W wyniku wypadku doznał trwałych i nieodwracalnych uszkodzeń ciała. Wyrokiem z 30 kwietnia 2008 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanego między innymi rentę uzupełniającą po 140,46 zł netto płatną w ratach miesięcznych ostatniego dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku za zwłoki w płatności każdej raty. Od zapadłego wyroku minęło 6 lat i zasadniczo uległy zmianie przeciętne wynagrodzenia za pracę. Powód wskazał, że z upływem czasu od wypadku zmniejszyły się widoki na jego przyszłość oraz zwiększyły się istotnie jego potrzeby, jako osoby niepełnosprawnej.

Wypadek spowodował u niego poważne zaburzenia psychiczne takie jak: niespokojność, drażliwość, wulgarność, występowanie elementów psychotycznych (urojenia). Nadal utrzymują się i występują zaburzenia funkcji pamięciowych oraz koncentracji. Rokowania, co do stanu zdrowia są niepomyślne. Nie jest w stanie wykonywać pracy, co najwyżej ogranicza się do drobnych czynności.

Do zdarzenia powodującego inwalidztwo doszło w 2001 r. Mając na względzie jego kwalifikacje i ówczesne zatrudnienie na stanowisku ślusarza należy przyjąć, że od 30 kwietnia 2008 r. - gdyby był pełnosprawny - jego droga zawodowa zapewne polepszyłaby się i zarabiałby co najmniej 70 procent średniego miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Wynagrodzenie to wynosiło 3898 zł brutto w 2013 r. (2782,86 zł netto), zaś w 2012r. 3728,36 brutto ( 2664,65 zł netto), z kolei w 2011r. 3604,68 zł brutto ( 2578,54 zł netto). Obecnie dostaje rentę ZUS w wysokości ok. 815 zł, zaś w 2012 r. w wysokości 781 zł

Ponadto zmiana stosunków nastąpiła w zakresie zwiększenia się jego potrzeb oraz zmniejszenia widoków na przyszłość. Obecnie ma 49 lat. Z uwagi na skutki wypadku wymaga stałych konsultacji medycznych, leczenia farmakologicznego oraz opieki ze strony żony i rodziny, aparatury słuchowej, odpowiedniej protezy zębów, rehabilitacji itd.

Zatem uzasadnione jest podwyższenie renty do kwoty 1.133 zł miesięcznie. Jako podstawę powód przyjął kwotę 2.782,86 zł netto jak średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Następnie przyjął, że gdyby nie wypadek to zarabiałby nie mniej niż 70 procent tejże kwoty tj. 1.948 netto. Od tej kwoty odjął otrzymywaną rentę w wysokości 815 zł, co daje kwotę 1133,02 zł netto i do tej kwoty dodał koszty zwiększonych potrzeb i utraty widoków na przyszłość tj. 400 zł miesięcznie.

Powód wskazał, że żąda również zmiany renty za okres ostatnich dwóch lat począwszy od 01.01.2012 r. w postaci skapitalizowanych rat za 2012 r. – 16.125,54 zł, za 2013 r. – 16.710,72 zł (k. 2-9).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) sp. z o.o. z siedzibą w M. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 34,00 zł.

Uzasadniając swoje stanowisko, strona pozwana zarzuciła, że powód nie wykazał, że po 1 lutego 2012 r. nastąpiło pogłębienie skutków wypadku z 2001 r., zmniejszenie jego widoków na przyszłość czy zwiększenie jego potrzeb, co wyłącza możliwość ustalenia poziomu podwyższenia świadczenia.

Przyjmując nawet, że takie przesłania wystąpiły, to w żadnym wypadku nie można się zgodzić, by podwyższenie to miało kształtować się na poziomie, aż o ponad 1.000% większym w stosunku do kwoty zasądzonej wyrokiem sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, z 16.10.2008 r. (ze 140,46 zł do 1.533,02 zł). W tak krótkim okresie czasu liczonym od wydania tego wyroku do okresu, od którego powód żąda podwyższenia renty uzupełniającej (od 2012 r.) nie mogły zajść i jak nie zaszły żadne racjonalne okoliczności uzasadniające podwyższenie w takim wymiarze. Ponadto podwyższenie renty o taki wymiar w istocie prowadziłoby do zaprzeczenia jej istoty. Tego rodzaju renta to uzupełnienie renty z ZUS, którą powód otrzymuje w wysokości 815,00 zł. Gdyby miał zyskać jej podwyższenie do poziomu 1.533,02 zł, to ta renta jak przewyższająca wtedy rentę z ZUS, przestałaby pełnić swą uzupełniającą do niej funkcję. W tej sytuacji za rentą uzupełniającą należałoby właściwie uznać rentę z ZUS.

W ocenie pozwanej tak duża różnica pomiędzy wysokością renty uzupełniającej zasądzonej w 2008r., a wysokością renty żądanej w pozwie, spowodowana została przyjęciem przez powoda zasadniczo innej metody wyliczenia od tej przyjętej przez sądy. Mało tego wyliczając rentę w oparciu o metodę przyjętą przez sąd, okazuje się, że nie tylko nie występują przesłanki do jej podwyższenia, ale wręcz do jej obniżenia. Wpływ na to ma zwiększenie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz otrzymywanej przez powoda renty z ZUS.

Poza tym, powód ma częściową niezdolność do pracy. Nie wykazał natomiast, że podjął chociażby minimalne starania w kierunku podjęcia jakiejkolwiek pracy.

Niezrozumiałe jest również twierdzenie powoda, że renta powinna zostać podwyższona o kwotę 400,00 zł netto – jako koszty zwiększonych potrzeb i utraty widoku na przyszłość (k. 19-21).

W piśmie z dnia 13.12.2016 r. strona pozwana poinformowała o zmianie swojej nazwy w toku procesu na (...) sp. z o.o. w M.”.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. S. od 18 września 2001 r. był zatrudniony u strony pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w M., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza, za wynagrodzeniem 4,50 zł za godzinę, z dodatkiem premii uznaniowej.

W dniu 10 października 2001 r. powód uległ wypadkowi przy pracy, w wyniku którego doznał urazu twarzy. Zdarzenie spowodowało u powoda ranę tłuczoną okolicy brody oraz przedsionka ust ze złamaniem 10 zębów (siekaczy, kłów, przedtrzonowych górnych i przedtrzonowych prawych dolnych) oraz obustronny niedosłuch pourazowy.

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 30 kwietnia 2008 r. (sygn. akt (...)) utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 16 października 2008 r. (sygn. akt (...)), została zasądzona od strony pozwanej na rzecz powoda w związku z wypadkiem z 10 października 2001 r. między innymi kwota po 140,46 zł netto miesięcznie począwszy od lutego 2008 r. tytułem renty uzupełniającej płatnej w ratach miesięcznych ostatniego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej raty.

Wydając wyrok Sąd Okręgowy opierał się m.in. na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód od wypadku cierpi na zawroty głowy i bóle głowy, ma problemy z koncentracją, zdarza mu się zapomnieć zakręcić np. zawór gazu, wody czy zażyć leki. Od wypadku nie podjął zatrudnienia mimo częściowej niezdolności do pracy. Pozostaje pod opieką neurologa i psychiatry, zażywa lekarstwa, a z uwagi na stwierdzony głęboki niedosłuch nosi aparat słuchowy. Uszczerbek powoda na zdrowiu wynosi 115%. Wysokość renty uzupełniającej Sąd Okręgowy wyliczył na kwotę 140,46 zł miesięcznie, przy czym ustalając wysokość renty Sąd wziął pod uwagę średnie miesięczne wynagrodzenie u pozwanej na stanowisku ślusarzy netto (spodziewanego wynagrodzenia) i pomniejszył je o wynagrodzenie jakie powód może uzyskiwać wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy netto (minimalne wynagrodzenie za pracę) oraz o wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, jaką powód otrzymuje z ZUS.

Dowody: okoliczności bezsporne, a także:

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 30.04.2008 r. w sprawie VII P 69/07 z uzasadnieniem.

Powód otrzymuje z ZUS rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, w następującej wysokości:

- od 1 marca 2008 r. – 746,00 zł (do wypłaty 643,45 zł),

- od 1 marca 2009 r. – 791,00 zł (do wypłaty 684,84 zł),

- od 1 marca 2010 r. – 828,00 zł (do wypłaty 714,10 zł),

- od 1 marca 2011 r. – 853,00 zł (do wypłaty 735.45 zł),

- od 1 marca 2012 r. – 915,61 zł (do wypłaty 785,21 zł),

- od 1 marca 2013 r. – 952,23 zł (do wypłaty 815,53 zł),

- od 1 marca 2014 r. – 967,46 zł (do wypłaty 827,39 zł),

- od 1 marca 2015 r. – 999,10 zł (do wypłaty 853,18 zł),

- od 1 marca 2016 r. – 1002,00 zł (do wypłaty 855,36 zł).

Dowody: Decyzje ZUS – w aktach ZUS.

zaświadczenie z ZUS z dn. 06.07.2016 r. (k. 372)

W okresie od 2011 r. – 2016 r. wynagrodzenie ślusarzy zatrudnionych u strony pozwanej kształtowało się następująco:

1. D. K. (zatrudniony od czerwca 2000 r.)

- w 2011 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 2.747,48 zł (1.985,84 zł netto);

- w 2012 r. stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 2.690,53 zł brutto (1.946,13 netto),

- w 2013 r. stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 3.066,24 zł brutto (2.207,89 zł netto),

- w 2014 r. stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 2.952,14 zł brutto (2.128,33 netto),

- w 2015 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 3.304,67 zł (2.373,95 zł netto),

- w 2016 r. (do 31.05.2016 r.) miesięczne wynagrodzenie brutto 3.582,59 zł (2.567,79 zł netto);

2. J. N. (zatrudniony od sierpnia 2000 r.):

- w 2012 r. stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 2.440,54 zł brutto (1.765,99 netto),

- w 2013 r. stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 2.753,69 zł brutto (1.951,41 zł netto),

- w 2014 r. (do 31.05.2014 r.) stawka wyjściowa – 13,50 zł/h, średnie wynagrodzenie miesięczne 3.067,01 zł brutto (2.208,53 netto).

3. W. A. (1) (zatrudniony od września 2001 r.):

- w 2011 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 3.282,92 zł (2.353,88 zł netto);

- w 2015 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 3.688,03 zł (2.648,88 zł netto);

- w 2016 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 4.058,97 zł (2.926,95 zł netto);

4. H. L. (zatrudniony od listopada 2005 r.):

- w 2011 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 2.524,56zł (1.852,72 zł netto);

- w 2015 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 3.668,19 zł (2.088,98 zł netto);

- w 2016 r. miesięczne wynagrodzenie brutto 3.499,10 zł (2.504,22 zł netto);

Dowody: Zestawienie wynagrodzeń ślusarzy – karta 128.

Wynagrodzenia pracowników w latach 2011, 2015, 2016 – karta 387.

W okresie od 2011 r – 2016 r. wynagrodzenie pracowników zatrudnionych u strony pozwanej na stanowiskach gospodarczych kształtowało się następująco:

1.  W. A. (2) (zatrudniony od czerwca 2008 r.)

- w 2011 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.421,73 zł brutto ( 1.024,38 zł netto);

- w 2012 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.500,00 zł brutto (1.069,86 netto),

- w 2013 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.600,00 zł brutto (1.139,38 zł netto),

- w 2014 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.680,00 zł brutto (1.195,20 zł netto),

- w 2015 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.756,07 zł brutto (1.257,17 zł netto);

- w 2016 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.829,72 zł brutto (1.314,77 zł netto).

2. B. G. (zatrudniony od maja 2000 r.):

- w 2012 r. wynagrodzenie miesięczne – 2.000,00 zł brutto (1.464,48 netto),

- w 2013 r. wynagrodzenie miesięczne – 2.000,00 zł brutto (1.464,48 netto),

- w 2014 r. (do 31.09.2014 r.) wynagrodzenie miesięczne – 2.100,00 zł brutto (1.535,00 netto);

3. J. R. (zatrudniony od kwietnia 2008 r.):

- w 2012 r. wynagrodzenie miesięczne – 2.100,00 zł brutto (1.530,00 netto),

- w 2013 r. wynagrodzenie miesięczne – 2.100,00 zł brutto (1.530,00 netto),

- w 2014 r. (do 31.09.2014 r.) wynagrodzenie miesięczne – 2.300,00 zł brutto (1.669,05 netto);

4. M. Z. (zatrudniony od maja 2009 r.):

- w 2012 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.850,00 zł brutto (1.360,69 netto),

- w 2013 r. wynagrodzenie miesięczne – 1.850,00 zł brutto (1.360,69 netto),

- w 2014 r. (do 31.09.2014 r.) wynagrodzenie miesięczne – 2.000,00 zł brutto (1.464,48 netto);

Dowody: Zestawienie wynagrodzeń pracowników – karta 170.

Wynagrodzenia pracowników w latach 2011, 2015, 2016 – karta 387.

Powód został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w okresie od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 13 grudnia 2013 r. (ze wskazaniem, iż może wykonywać pracę w warunkach chronionych oraz wymaga korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki), a następnie w okresie do dnia 29 lutego 2016 r. (ze wskazaniem, iż wymaga częściowej, okresowej opieki osób drugich).

Dowody: Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 13.12.2010 r. (karta 382,) z dn. 19.03.2011 r. (karta 383), z dn. 20.02.2014 r. (karta 384).

Z przyczyn neurologicznych w stanie zdrowia powoda nie nastąpiło istotne pogorszenie.

Dowody: Opinia biegłego sądowego z 06.10.2014 r. – karta 143-149.

Z przyczyn laryngologicznych stan zdrowia powoda nie uległ zmianie, w tym nie uległ pogorszeniu od 2008 r.

Dowody: Przesłuchanie biegłej M. Ł. złożone na rozprawie w dniu 27.03.2015 r.

Opinia biegłego sądowego z 30.10.2014 r. – karta 164-166.

Stan zdrowia psychicznego nie uległ pogorszeniu od 2008 r.

Dowody: Przesłuchanie biegłej I. W. złożone na rozprawie 27.03.2015 r.

Opinia biegłego sądowego z 05.01.2015 r. – karta 185-186.

Z powodu wypadku, powód jest całkowicie niezdolny do pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku ślusarza i poprzednio wykonywanej pracy drwala i pilarza. Powód może natomiast podjąć pracę w warunkach pracy chronionej.

Dowody: Opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy z 04.11.2015 r. – karta 249-254,

Opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy z 05.04.2016 r. – karta 326-329,

Opinia uzupełniająca druga biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy z 26.05.2016 r. – karta 347-351.

Na dzień 16 marca 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w M. było 26 ofert pracy oferujących 117 miejsc pracy, w tym jedna oferta dla osoby niepełnosprawnej (sprzedawca, ½ etatu, M.).

W latach 2008-2014 r. w PUP w M. było zapotrzebowanie na następującą ilość miejsc pracy:

- 2008 r. – 824,

- 2009 r. – 720,

- 2010 r. – 701,

- 2011 r. – 600,

- 2012 r. – 388,

- 2013 r. 429,

- 2014 r. – 709.

W tym okresie strona pozwana zgłosiła w PUP w M. zapotrzebowanie na 111 wolnych miejsc pracy.

Średnia stopa bezrobocia w powiecie (...) w poszczególnych latach kształtowała się następująco:

- 2004 r. – 24,54%,

- 2005 r. – 22,58%,

- 2006 r. – 20,48%,

- 2007 r. – 17,11%,

- 2008 r. – 14,22%,

- 2009 r. – 16,41%,

- 2010 r. – 17,14%,

- 2011 r. – 15,61%,

- 2012 r. – 16,78%,

- 2013 r. – 17,86%,

- 2014 r. – 16,62%.

Na koniec stycznia 2015 r. stopa bezrobocia w powiecie (...) wyniosła 15,8%.

PUP w M. w latach 2010 – 2016 dysponował następującymi ofertami pracy dla osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności:

- rok 2010: sprzątaczka (4 oferty), sprzątacz/sprzątaczka (2 oferty),sprzątacz / obsługa maszyny czyszczącej, pracownik biurowy, parkingowy, pracownik ochrony (3 oferty), pracownik dozoru, dozorca, pomoc cukiernika, placowy, pracownik ochrony fizycznej;

- rok 2011: sprzedawca (2 oferty), pomoc kuchenna, pracownik gospodarczy (sprzątaczka), pracownik gospodarczy (dozorca), ślusarz, pracownik budowlany, sprzątaczka biurowa, szwaczka, strażnik;

- rok 2012: magazynier – kierowca, garmażer, operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury, ogrodnik, konserwator, szlifierz materiałów drzewnych, sprzedawca, pracownik sprzątający, pracownik dozoru (2 oferty), sprzątaczka biurowa;

- rok 2013: sprzątaczka biurowa, sprzątaczka (2 oferty), operator maszyny sprzątającej, dozorca, pracownik dozoru (3 oferty), sprzątaczka – robotnik gospodarczy, referent administracyjny, pracownik ochrony (4 oferty), kasjer – sprzedawca, portier, strażnik ochrony, pracownik gospodarczy;

- rok 2014: pracownik ochrony (6 ofert), konsultant telefoniczny, kasjer – sprzedawca, sprzątaczka biurowa, strażnik ochrony (2 oferty), pracownik ogólnobudowlany, pracownik usług porządkowych, zaopatrzeniowiec, stróż – dozorca, szwaczka, kierowca autobusu, sprzątaczka (2 oferty), pracownik gospodarczy;

- rok 2015: pracownik ochrony (5 ofert), kierownik obsługi obiektów (2 oferty), specjalista ds. komunikacji wewnętrznej/specjalista ds. jakości, pracownik gospodarczy (5 ofert), sprzedawca (3 oferty), pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, pracownik ochrony fizycznej obiektu (2 oferty), strażnik ochrony, sprzątaczka biurowa (2 oferty), pomoc kuchenna (2 oferty), pracownik fizyczny, krawcowa, referent administracyjny, sprzedawca;

- rok 2016: sprzedawca, portier, portier/dozorca, sprzątaczka biurowa, pracownik ochrony (3 oferty), szwaczka/krawcowa, asystent nauczyciela przedszkola, pracownik porządkowy/sprzątaczka (2 oferty), szwacz/szwaczka.

Dowody: Pismo PUP w M. z 16.03.2015 r. – karta 204-205,

Pismo PUP w M. z 16.04.2015 r. – karta 211-245,

Pismo PUP w M. z 06.07.2016 r. – karta 376-378.

Lista ofert pracy k. 422-434

W 2014 r. powód wymienił aparat słuchowy za około 3.500,00 zł. Dofinansowanie z NFZ wynosiło około 650,00 zł.

2 lutego 2016 r. powód zakupił aparat słuchowy na drugie ucho za kwotę 2.790,00 zł, na który otrzymał dofinansowanie z NFZ w kwocie 750,00 zł.

Powód systematycznie kupuje do aparatu słuchowego 4-5 baterii/miesiąc, tabletki do osuszania. Cena 1 baterii dobrej klasy to około 10,00 zł. Łączny koszt miesięczny utrzymania aparatu słuchowego to ok. 50 zł.

Wszystkie niezbędne rzeczy do aparatu słuchowego kupuje w M..

Dowody: Przesłuchanie biegłej M. Ł. złożone na rozprawie 27.03.2015 r.

Zeznania świadka I. S. złożone na rozprawie 25.04.2014 r.

Zeznania świadka E. T. złożone na rozprawie 09.03.2016 r.,

Kserokopia faktury VAT (...) – karta 311.

W grudniu 2015 r. powód wraz z I. S. uzyskał kredyt odnawialny w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym w wysokości 3.000,00 zł, na okres od 23 grudnia 2015 r. do 22 grudnia 2016 r.

Dowody: Kserokopia umowy nr (...) – karta 312-318.

W przeszłości powód był silny i sprawny fizycznie.

W ostatnich latach zmieniło się nastawienie powoda do życia. Powoda bardzo denerwuje jego niemoc, utrata sił. Złości się, że nie ma siły żeby zrobić jakieś proste czynności w ogródku np. pohakać, przynieść drzewo. Często na skutek swojej niemocy krzyczy, zdarza mu się wpadać w furię. Potem kładzie się do łóżka. W deszczowe dni czasem nie wstaje.

Powód ma coraz większe problemy z pamięcią. Zapomina np. zakręcić wodę w kranie. Cały czas trzeba mu przypominać o braniu leków. Ma ciągłe bóle głowy, które pojawiły się po wypadku. Jeździł na rehabilitacje z powodu przepukliny kręgosłupa szyjnego.

Żona powoda pracuje obecnie na stanowisku brygadzisty, za wynagrodzeniem 14,00 zł/godz. Miesięcznie zarabia średnio 2.200,00 zł-2.500,00 zł. Do zakładu pracy ma 8 km. Od czasu wypadku powód nie podjął żadnego zatrudnienia, dlatego jego żona poszła do pracy, żeby utrzymać dom. Gdy żona powoda jest w pracy, to sąsiadka, syn M. S. lub synowa starają się zaglądać do powoda – sprawdzają, czy wszystko jest w porządku, czy powód jest bezpiecznym, czy nie zostawił garnków na ogniu.

Kiedy powód zostaje sam, czasami posprząta w domu, zrobi coś w ogródku, pohaka, posieje, ale tylko przez chwilę. Jak popracuje przez 15-30 minut musi się położyć, bo boli go głowa. Nie może się schylać, bo ma zawroty głowy, dlatego woli pracować na kolanach. Nieraz jak wstaje rano boli go głowa, musi się położyć i nic nie robi tylko śpi.

Powód jeszcze po wypadku orientował się, kiedy chodził po lesie. Obecnie się gubi, nie może znaleźć drogi.

Od momentu wypadku, powód jeździe systematycznie, co 2-3 miesiące na konsultację psychiatryczną, co pół roku do neurologa, a co 1,5 miesiąca jeździ do laryngologa. Był jednak okres, że przestał leczyć się laryngologicznie, gdyż uszkodzenie słuchu jest nieodwracalne. Powód cały czas leczy się farmakologicznie. Powód nie jest w stanie samodzielnie udać się do lekarza, zawsze ktoś z nim jedzie, żeby się nie zgubił i żeby był bezpieczny.

Powód pali 2,5 paczki papierosów dziennie. Od wypadku alkoholu nie pije. Nosi protezę na zęby, której koszt (góra i dół) to około 1.000,00 zł. Jest chory na łuszczycę. Przed wypadkiem na okres letni choroba mu zanikała, a po wypadku objawy są cały czas.

Powód wynajmował z żoną mieszkanie, które ma 130 lat. Wraz z żoną poczynił na to mieszkanie liczne nakłady i podniósł jego standard. We wrześniu/ październiku 2016 r. powód z żoną wzięli kredyt na zakup domu, bo powiedziano im, że albo odkupią wynajmowaną nieruchomość, albo muszą się wyprowadzić. Kupili dom w listopadzie 2016 r. Powód mieszkał w tym domu od lat, rodzina zdecydowała o zakupie domu ze względu na powoda. Rata czynszu najmu wynosiła 300 zł, a rata kredytu wynosi 700 zł. Syn powoda M. S. z żoną dopłacają 400 zł miesięcznie, powód z żoną płacą jak dotychczas 300 zł i w ten sposób rodzina spłaca ratę kredytu w wysokości 700 zł miesięcznie.

Powód jest w stanie zrobić zakupy, choć nie lubi tego robić sam, bo gubi się w większych sklepach.

Jego dwaj synowie w wieku 25 i 27 lat (w 2016 r.) nie mieszkają z rodzicami. Jeden mieszka i pracuje w Holandii, a drugi mieszka w pobliskim S.. Nie pracuje, zajmuje się dwójką małych dzieci. Żona syna pracuje.

Powód nie jest w stanie załatwić samodzielnie spraw w urzędzie. Skorzystał tylko z jednego turnusu rehabilitacyjnego. Na leki wydaje 100,00-150,00 zł miesięcznie.

Po wypadku powód raz ubiegał się o pracę – ok. 2008-2009 r. chciał być stróżem w gazowni, poszedł na rozmowę, ale pracy nie dostał. Zniechęcił się wówczas odmową i poddał. Od tego czasu nie szukał pracy - uważa, że nikt go nie zatrudni.

Za otrzymane zadośćuczynienie i odszkodowanie z wypadku powód z żoną spłacili długi, które zaciągnęli na swoje utrzymanie po wypadku, gdyż żona powoda wówczas nie pracowała, wyremontowali mieszkanie, wyprawili wesele syna, kupili samochód, który był im niezbędny do dojazdów na liczne wizyty lekarskie.

Dowody: Zeznania świadka I. S. złożone na rozprawie 25.04.2014 r.,

Zeznania świadka E. T. złożone na rozprawie 09.03.2016 r.,

Zeznania świadka M. S. złożone na rozprawie w dniu 30.11.2016 r.,

Zeznania powoda W. S. złożone na rozprawie 27.06.2014 r. oraz uzupełniająco na rozprawie w dniu 30.11.2016 r.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania powoda stanowi art. 907 § 2 k.c., który ma na celu zharmonizowanie treści przysługującego poszkodowanemu prawa podmiotowego ze zmianą okoliczności faktycznych, jaka może nastąpić w przyszłości (A. Szpunar, glosa do uchwały SN z 6 sierpnia 1991 r., III CZP 66/91, OSP 1992, z. 5, poz. 102). Nie ma przy tym znaczenie fakt ustalenia wysokości renty i czasu jej trwania w orzeczeniu sądowym lub umowie. Ustalenie takie nie zmienia bowiem źródła obowiązku płacenia renty, a jedynie konkretyzuje ustawowy obowiązek płacenia renty. Podkreślić należy, że w procesie o zmianę wysokości renty zachodzi związanie prawomocnym wyrokiem przyznającym rentę w zakresie odpowiedzialności dłużnika i stopnia tej odpowiedzialności, w tym przyczynienia się poszkodowanego do szkody, w określonym tym wyrokiem rozmiarze .

Przesłanką żądania zmiany wysokości lub czasu trwania renty jest zmiana stosunków, a ciężar dowodu - zgodnie z art. 6 k.c. - spoczywa na powodzie (wyrok SN z 5 marca 1976 r., III PRN 4/76, LEX nr 14301). Zmiana stosunków musi nastąpić po dacie ustalenia uprawnienia do renty (szerzej Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 8, s. 607), przy czym powództwo oparte na przepisie art. 907 § 2 k.c. nie może zmierzać do poprawienia błędów poprzedniego orzeczenia sądowego bądź zawartej ugody (wyrok SN z 30 stycznia 1976 r., III PR 151/75, LEX nr 14298). Zmiana stosunków wypływać może zarówno ze zmian w sferze osobistej, np. wskutek zwiększenia potrzeb lub utraty bądź ograniczenia zdrowotnych zdolności zarobkowych, jak i w sferze majątkowej dotyczącej wysokości osiąganych dochodów, bądź skali dochodów hipotetycznych. Orzekając o zmianie, sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej stron umowy oraz okoliczności obiektywne, w tym też istotny spadek zmiany siły nabywczej pieniądza. (uchwała SN z 20 kwietnia 1994 r., III CZP 58/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 207; uchwała SN z 28 października 1993 r., III CZP 142/93, OSNC 1994, nr 4, poz. 82; wyrok SA w Katowicach z 16 grudnia 2004 r., I ACa 1097/04, LEX nr 151728). Wyrok wydany na podstawie art. 907 § 2 k.c. ma charakter konstytutywny, stwarza nowy stan prawny odpowiadający treści normy prawnej ( szerzej Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 8, s. 608-610), co do zasady wywiera skutek tylko na przyszłość. Jednakże zmiana renty dopuszczalna jest również za okres poprzedzający wytoczenie powództwa o zmianę, z tym że okres ten nie może sięgać poza datę, w której nastąpiła zmiana stosunków, poza termin przedawnienia zaległych świadczeń okresowych oraz poza datę orzeczenia lub ugody, w których została określona renta, mająca podlegać zmianie w wyniku uwzględnienia powództwa (wyrok SN z 17 marca 1972 r., II PR 26/72, OSP 1972, z. 11, poz. 211; A. Szpunar, glosa do uchwały SN z 28 października 1993 r., III CZP 142/93, PS 1995, nr 4, s. 73).

Co do rodzaju dochodu pracowników porównywalnych (brutto czy netto), który należy uwzględnić przy obliczaniu renty uzupełniającej, wskazać trzeba, że renta o charakterze odszkodowawczym (taki charakter ma renta uzupełniająca) nie jest przychodem ze stosunku pracy. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 3, 3b i 3c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.). Renta uzupełniająca z tytułu wypadku zasądzona na rzecz pracownika na podstawie art. 444 § 2 k.c. mieści się zatem w wśród wolnych od podatku dochodowego świadczeń ujętych w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym zakresie wypowiedział się SN w wyroku z 23 listopada 2010 r. (I PK 47/10, LEX nr 707403) wskazując, że rentę odszkodowawczą (regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego) wylicza się w wartościach netto (bez uwzględnienia tej części potencjalnych dochodów, którą należałoby potraktować jako zaliczkę na podatek dochodowy oraz składkę na ubezpieczenia społeczne, ponieważ odszkodowanie cywilne nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ani oskładkowaniu składkami na ubezpieczenia społeczne). Z tych względów do obliczeń renty wyrównawczej należało przyjąć dochody netto (zarówno powoda, jaki i pracowników porównywalnych).

W niniejszej sprawie, spór pomiędzy stronami sprowadzał się do tergo, czy od ustalenia wysokości renty uzupełniającej wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 30 kwietnia 2008 r. w sprawie VII P 69/07 nastąpiła istotna zmiana stosunków po stronie powoda.

Bezsporne było, że między stronami toczył się uprzednio proces o ustalenie renty uzupełniającej, na mocy którego strona pozwana została zobowiązana do wypłacania powodowi z tego tytułu po 140,46 netto miesięcznie począwszy od lutego 2008 r. Wysokość renty uzupełniającej Sąd Okręgowy wyliczył ustalając na każdy miesiąc wysokość średniego wynagrodzenia u pozwanej na stanowisku ślusarzy netto (spodziewanego wynagrodzenia), które pomniejszył o wynagrodzenie jakie powód może uzyskiwać wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy netto (minimalne wynagrodzenie za pracę) oraz o wysokość renty, jaką powód otrzymuje z ZUS.

Powód swoje roszczenie wywodził z treści art. 444 § 2 k.c., tj. z tytułu zwiększenia się jego potrzeb oraz zmniejszenia widoków na przyszłość spowodowanych uszczerbkiem na zdrowiu w związku z jego wypadkiem przy pracy.

Analiza treści art. 444 § 2 k.c., pozwala na wyodrębnienie trzech, opartych na różnych podstawach faktycznych, świadczeń rentowych: z tytułu niezdolności do pracy, z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego oraz z tytułu zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość. Każda z wymienionych w tym przepisie podstaw świadczenia rentowego stanowi samoistną przesłankę jej zasądzenia. Zmiana stosunków w każdym z tych obszarów może stanowić podstawę roszczenia o podwyższenie renty.

Powód i przesłuchani w sprawie świadkowie podnosili w toku postępowania, że od 2008 r. doszło znacznego do pogorszenia stanu zdrowia powoda. Wskazywali, że powód czuje się gorzej, że częściej zapomina o rożnych rzeczach, że się gubi, że częściej się denerwuje swoją bezsilnością. Zeznania świadków i powoda Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne, były one bowiem spontaniczne i wzajemnie się uzupełniały. Podkreślenia jednak wymaga, że z przeprowadzonych w sprawie opinii biegłych lekarzy wynika, że od orzeczenia w 2008 r. renty uzupełniającej, stan zdrowia powoda pod względem neurologicznym, laryngologicznym i psychicznym nie uległ zmianie, a w szczególności nie pogorszył się. Fakt ten jednoznacznie potwierdzają opinie biegłych sądowych, które nie zostały skutecznie podważone przez strony, i które Sąd Rejonowy uznał za rzetelne, profesjonalne i wyczerpujące. Podkreślenia również wymaga, że od orzeczenia renty upłynęło 8 lat, zaś upływ czasu i związana z nim naturalna utrata sił i obniżenie możliwości percepcyjnych mogą stanowić przyczynę okoliczności wskazywanych przez powoda i świadków, pomimo, że stan zdrowia powoda nie uległ zmianie, tj. nie pojawiły się nowe schorzenia, zaś istniejące nie uległy pogłębieniu, albo pogłębiły się bardzo nieznacznie.

Przesłanka zwiększenia potrzeb życiowych została przez powoda wykazana w części. Podkreślenia wymaga, że zwiększone potrzeby poszkodowanego uzasadniają podwyższenie renty, jeśli wynikają z konieczności pokrycia tych kosztów utrzymania, które powstały wyłącznie w następstwie zdarzenia szkodowego: w szczególności uznać za takie należy wszelkie koszty związane z zapewnieniem poszkodowanemu stałej i doraźnej opieki, koszty zmian warunków bytowych (np.: środki lokomocji, odpowiednio dostosowane mieszkanie). nie mogą być podstawą do podwyższenia renty uzupełniającej takie okoliczności jak zwiększone typowe koszty utrzymania mieszkania (prąd, woda, gaz), pomoc finansowa dorosłym dzieciom, remonty mieszkania niemające związku z potrzebami poszkodowanego bezpośrednio związanymi z następstwami wypadku.

Powód nie wykazał zwiększonych kosztów utrzymania związanych z wypadkiem. Tak jak w 2008r ., pozostaje on pod opieką rodziny – żony, syna, a obecnie również synowej. Samochód, który częściowo służy powodowi właśnie do celów związanych z możliwością zapewniania opieki lekarskiej (powód w związku z wypadkiem musi odbywać częste wizyty i konsultacje lekarskie), został zakupiony za otrzymane zadośćuczynienie i odszkodowanie, ponadto okoliczność ta od 2008 r. nie uległa zmianie.

Zwiększenie potrzeb powód wykazał zaś w zakresie, w jakim potrzebuje ona aparatu słuchowego na drugie ucho, który zakupił w 2016 r. Jak wynika z opinii biegłej sądowej laryngolog, stan słuchu powoda od 2008 r. nie ulega zmianie i pozostaje na tym samym poziomie, albowiem osiągnął maksymalny przewidziany poziom obustronnego uszkodzenia słuchu, tzn. 70 dB w paśmie mowy ludzkiej. Okoliczność ta zostało uwzględniona w 2008 r., przy ustalaniu maksymalnego 50% uszczerbku na zdrowiu z tego tytułu. Niemniej jednak z opinii biegłej sądowej wynika, że wskazane jest, aby powód używał aparatów słuchowych na oboje uszu, co niewątpliwie jest w stanie poprawić jego zdolności słuchowe, a przez to możliwości adaptacyjne. Sprawność działania tego urządzenia jest uzależniona od jego właściwego serwisowania i wymaga nakładów finansowych w postaci zakupu baterii, kapsułek do czyszczenia i osuszania aparatu. Miesięcznie są to koszy rzędu 40,00-50,00 zł i w tym zakresie doszło w ocenie Sądu do zwiększenia potrzeb życiowych powoda.

Jak wskazała biegła laryngolog, żywotność aparatu słuchowego wynosi przeciętnie 5 lat. Zważywszy, że do zakupu drugiego aparatu słuchowego przez powoda doszło na początku roku 2016, to zakup następnego aparatu słuchowego stanie się konieczny w roku 2021. Średni koszt aparatu służącego powodowi to kwota 3 000 zł, przy czym NFZ refunduje zakup aparatu do kwoty 750 zł. Tym samym zakup aparatu słuchowego to po stronie powoda koszt ok. 2 250 zł. Tym samym powód winien „odłożyć” co miesiąc, od momentu zakupu aparatu słuchowego (styczeń 2016 r.) przez kolejne 5 lat kwotę ok. 37,50 zł (2 250 zł : 60 miesięcy = 37,50 zł), by za 5 lat uzbierała się kwota 2 250 zł, wystarczająca na pokrycie kosztów zakupu nowego aparatu słuchowego. Tym samym również w tym zakresie doszło do zwiększenia potrzeb życiowych powoda.

W ocenie Sądu Rejonowego, wbrew twierdzeniom powoda nie doszło zaś do zmniejszenia widoków powoda na przyszłość w zakresie możliwości podjęcia pracy. Bezsprzecznie, powód nie jest w stanie wykonywać dotychczasowej pracy (ślusarza, drwala, pilarza) związanej z wysiłkiem fizycznym, co potwierdzają również opinie pozostałych biegłych sądowych. Podobnie jednak jak w 2008r ., powód wciąż jednak może podjąć pracę w warunkach pracy chronionej, co podkreśla również sam biegły z zakresu medycyny pracy.

Twierdzenia powoda, że w rzeczywistości żadnej pracy nie może świadczyć, ponieważ nikt nie będzie chciał go zatrudnić, a ponadto nie ma dla niego odpowiedniej pracy blisko miejsca zamieszkania, nie znalazły potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Powód otrzymywał w 2008 r. i w dalszym ciągu otrzymuje rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy i może świadczyć pracę w warunkach chronionych. Poziom bezrobocia w powiecie (...) od 2009 r. kształtuje się mniej więcej na takim samym poziomie, a nawet w porównaniu do lat poprzednich uległ zmniejszeniu. Przed wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu przyznającym powodowi rentę uzupełniającą średnia stopa bezrobocia w latach 2004-2008 wynosiła 19,79%. Natomiast w latach 2009-2014 było to 16,74%. W świetle danych przedstawionych przez PUP w M. nie można więc przyjąć, że doszło do pogorszenia się ewentualnych możliwości zarobkowych powoda na rynku pracy w powiecie (...). Wiadome jest oczywiście, że powód nie może podjąć każdej pracy, gdyż nie pozwalają na to doznane w skutek wypadku urazy. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika jednak, że powód – poza jednym przypadkiem, który miał miejsce kilka lat temu - nawet nie starał się tej pracy szukać. Bezczynność powoda w tym zakresie i jego przekonanie o bezcelowości poszukiwania pracy nie ulega zmianie na przestrzeni wielu lat. Okoliczność, ze powód uważa znalezienie pracy za niemożliwe, w sytuacji gdy żadnych starań w tym zakresie nie podejmował i nie podejmuje, nie uzasadnia przyjęcia, że spełniona została przesłanka dalszego zmniejszenia widoków na przyszłość (że w tym zakresie nastąpiła zmiana stosunków). W ocenie Sądu powód przyczynia się do swojej izolacji, nie podejmując nawet jakiejkolwiek próby znalezienia pracy.

Trzecią z możliwych przesłanek podwyższenia renty uzupełniającej – zmianę stosunków w zakresie skutków niezdolności powoda do pracy dla uzyskiwanych przez niego dochodów – Sąd Rejonowy uznał za udowodnioną, choć nie podzielił w całości stanowiska powoda co do wysokości kwoty, o którą renta powinna być podwyższona. Zmiana stosunków w tym zakresie polegała bowiem na tym, że gdyby powód nadal pracował u strony pozwanej na ostatnim zajmowanym stanowisku ślusarza, to otrzymywałby w okresie objętym sporem wyższe niż to wskazano w uzasadnieniu wyroku z 2008 r. wynagrodzenie. Średnie wynagrodzenie ślusarzy u pozwanej uległo bowiem zwiększeniu. Sąd Rejonowy, wykorzystując sposób ustalania wysokości należnej renty zastosowany przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w wyroku z 30.04.2008 r., dokonał zatem ponownego przeliczenia renty uzupełniającej, co zostało przedstawione w poniższych tabelach.

2011 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca)

zatrud. u pozwanego) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

II 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

III 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

IV 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

V 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

VI 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

VII 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

VIII 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

IX 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

X 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

XI 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

XII 2.064,00 zł 1.037,34 zł 735,45 zł 140,46 zł 150,75 zł

2012 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca

zatrud. u pozwanej) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 1.856,06 zł 1.116,86 zł 735,45 zł 140,46 zł - 136,71zł

II 1.856,06 zł 1.116,86 zł 735,45 zł 140,46 zł - 136,71zł

III 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

IV 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

V 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

VI 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

VII 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

VIII 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

IX 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

X 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

XI 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

XII 1.856,06 zł 1.116,86 zł 785,21 zł 140,46 zł - 186,47 zł

2013 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca

zatrud. u pozwanej) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 2.079,65 zł 1.186,38 zł 785,21 zł 140,46 zł - 32,40 zł

II 2.079,65 zł 1.186,38 zł 785,21 zł 140,46 zł - 32,40 zł

III 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

IV 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

V 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

VI 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

VII 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

VIII 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

IX 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

X 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

XI 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

XII 2.079,65 zł 1.186,38 zł 815,53 zł 140,46 zł - 62,72 zł

2014 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca

zatrud. u pozwanej) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 2.168,43 zł 1 242,20 zł 815,53 zł 140,46 zł - 29,76 zł

II 2.168,43 zł 1 242,20 zł 815,53 zł 140,46 zł - 29,76 zł

III 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

IV 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

V 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

VI 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

VII 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

VIII 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

IX 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

X 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

XI 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

XII 2.168,43 zł 1 242,20 zł 827,39 zł 140,46 zł - 41,62 zł

2015 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca

zatrud. u pozwanej) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 2.370,60 zł 1.291,16 zł 827,39 zł 140,46 zł 111,59 zł

II 2.370,60 zł 1.291,16 zł 827,39 zł 140,46 zł 111,59 zł

III 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

IV 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

V 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

VI 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

VII 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

VIII 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

IX 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

X 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

XI 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

XII 2.370,60 zł 1.291,16 zł 853,18 zł 140,46 zł 85,80 zł

2016 rok

MIESIĄC DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD DOCHÓD RÓŻNICA .

(Średnie (Minimalne (Renta z ZUS) (Renta (e=a-[b+c+d])

zarobki ślusarzy wynagrodzenie uzupełniająca

zatrud. u pozwanej) za pracę)

(a) (b) (c) (d) (e)

I 2666,32 zł 1.360,69 zł 853,18 zł 140,46 zł 311,66 zł

II 2666,32 zł 1.360,69 zł 853,18 zł 140,46 zł 311,66 zł

III 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

IV 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

V 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

VI 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

VII 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

VIII 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

IX 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

X 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

XI 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

XII 2666,32 zł 1.360,69 zł 855,36 zł 140,46 zł 450,27 zł

Średni dochód, o jakim mowa w punkcie (a) tabeli, stanowi przeliczenie średnich zarobków ślusarzy zatrudnionych u strony pozwanej zgodnie z przedłożonymi przez nią informacjami. Natomiast w przypadku minimalnego wynagrodzenia za pracę pod uwagę wzięto zwiększone koszty uzyskania przychodu, albowiem powód pracował poza miejscem zamieszkania.

Z uwagi na okoliczność, że powód – podobnie jak w dacie wyrokowania przez Sąd Okręgowy w kwietniu 2008 r. - w dalszym ciągu może podjąć pracę w warunkach chronionych, pomniejszanie kwoty należnej powodowi tytułem renty uzupełniającej o kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę pozostaje w ocenie Sądu Rejonowego uzasadnione. Powód – jak wynika z opinii biegłego – jest osobą niezdolną do pracy w warunkach pracy zwykłej, jednak może wykonywać pracę w warunkach chronionych.

Z powyższego wynika, że w latach 2012, 2013 i 2014 wysokość otrzymywanej przez powoda renty uzupełniającej, przysługującej powodowi na mocy wyroku sądowego, przedstawiała się w kwocie wyższej, niż gdyby wziąć pod uwagę faktyczną średnią wysokość wynagrodzeń otrzymywanych przez ślusarzy zatrudnionych u strony pozwanej. Tym samym Sąd nie znalazł podstaw, by zasądzać na rzecz powoda od strony pozwanej skapitalizowane raty renty za wskazany okres, oraz by, zgodnie z żądaniem pozwu, przyznać powodowi od miesiąca stycznia 2014 r. podwyższoną ratę renty uzupełniającej.

W roku 2015, po ponownym przeliczeniu wartości renty uzupełniającej, jaką winien otrzymywać powód, Sąd doszedł do konstatacji, iż powodowi należna była rata renty w wysokości średnio o 90 zł więcej miesięcznie, niż powód otrzymał, czyli renta uzupełniająca w kwocie 240,36 zł miesięcznie. Za rok 2015 Sąd uznał za zasadne zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kwoty 1.080,00 zł (90 zł x 12 miesięcy).

W roku 2016 powód winien otrzymywać ratę renty uzupełniającej w kwocie ok. 427 zł miesięcznie więcej, niż otrzymywał. Ponadto, uwzględniając zwiększone potrzeby powoda, związane z koniecznością zakupu i konserwacji aparatu słuchowego na drugie ucho Sąd ustalił, że co miesiąc, od miesiąca lutego 2016 r., potrzeby powoda zwiększyły się o ok. 87,50 zł (50 zł – konserwacja aparatu słuchowego; 37,50 zł – kwota niezbędna, by uzbierać sumę potrzebną na zakup nowego aparatu słuchowego w 2021 r.). Tym samym za miesiąc styczeń 2016 r. powód winien otrzymać ratę renty uzupełniającej w wysokości 567,46 zł, zaś od dnia 1 lutego 2016 r. powód winien otrzymywać ratę renty uzupełniającej w wysokości 654,96 zł.

Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej, jakoby podstawę do obliczeń należnej powodowi kwoty raty renty uzupełniającej winno stanowić wynagrodzenie pracownika gospodarczego, a nie wynagrodzenie ślusarza (bowiem u powoda rozpoznano padaczkę, która uniemożliwia zatrudnienie na stanowisku ślusarza) Sąd zważył, co następuje. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2011 r. (sygn. akt II UKN 534/00, OSNP 2003/11/274) podstawę ustalenia wysokości renty wyrównawczej może stanowić wysokość spodziewanego wynagrodzenia pomniejszonego o wynagrodzenia, które pracownik może uzyskać wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy bez względu na aktualną sytuację na rynku pracy. Nie budzi wątpliwości Sądu, że zatrudniony w momencie wypadku na stanowisku ślusarza powód mógł spodziewać się (gdyby nie wypadek) otrzymywania wynagrodzenia w wysokości przysługującej ślusarzowi, gdyż na takim stanowisku powód był zatrudniony i dopuszczony do pracy. Epilepsja powoda, choć rozpoznana w 1966 r., nie dawała swoich objawów w trakcie zatrudnienia powoda u strony pozwanej, do momentu wypadku, po którym przybrała postać epilepsji pourazowej. Tym samym strona pozwana w dalszym ciągu, gdyby nie wypadek, zatrudniałaby powoda na stanowisku ślusarza, nie zaś pracownika gospodarczego. Z uwagi na powyższe, Sąd przy obliczaniu należnej powodowi kwoty raty renty uzupełniającej wziął pod uwagę średnią wysokość wynagrodzenia, otrzymywanego w pozwanym zakładzie pracy przez ślusarzy oraz oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej o powołanie nowego biegłego z dziedziny medycyny pracy, o wezwanie biegłego L. L. na rozprawę celem złożenia przez biegłego ustnych wyjaśnień do opinii głównej i uzupełniającej, oraz o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka lekarza medycyny pracy A. W. – wszystkie te wnioski dowodowe strony pozwanej powołane zostały na tożsamą okoliczność, a nie ma, w ocenie Sądu, znaczenia, czy powód przed wypadkiem powinien czy nie powinien być zatrudniony na stanowisku ślusarza. Decydująca jest bowiem okoliczność, że powód na rzeczonym stanowisku był zatrudniony, i mógł się spodziewać adekwatnego do zajmowanego stanowiska wynagrodzenia, gdyby nie wypadek przy pracy.

Sąd oddalił również zgłoszone na ostatniej rozprawie, po uzupełniającym przesłuchaniu powoda, wnioski o zobowiązanie powoda do przedłożenia aktu notarialnego zakupu mieszkania, umowy kredytowej i umowy najmu mieszkania, a także do wyjaśnienia do jakich lekarzy jeździł powód w ostatnim roku, zgłoszone na okoliczność, ze zwiększone potrzeby wynikają z potrzeby kupna mieszkania, przez co nie mają związku z wypadkiem i nie mogą stanowić podstawy podwyższenia renty. Wskazać należy, że powód wniósł powództwo w niniejszej sprawie w 2014 r., kiedy zajmowane mieszkanie – zgodnie z zeznaniami świadków – wynajmował wraz z żoną. Do zakupu wynajmowanego mieszkania doszło kilka tygodni przed ostatnią rozprawą. Ponadto Sąd Rejonowy uznał potrzeby powoda za zwiększone wyłącznie w zakresie (konieczności utrzymania zakupionego w lutym 2016 r. aparatu słuchowego na drugie ucho oraz konieczności zgromadzenia przez 5 lat kwoty potrzebnej do zakupu nowego aparatu słuchowego. Na marginesie dodać można, że zgodnie z wiarygodnymi w ocenie Sądu zeznaniami świadka M. S., powód i jego żona nie są bardziej niż poprzednio obciążeni kosztami utrzymania mieszkania, nadal bowiem uiszczają kwotę 300 zł, równą poprzedniemu czynszowi najmu. Pozostałą część raty kredytu spłaca syn powoda.

Mając zatem na względzie, że powód wykazał zmianę stosunków uzasadniającą podwyższenie renty uzupełniającej w części, wykazał bowiem, że doszło do zmiany stosunków w zakresie dalszego zwiększenia potrzeb oraz w zakresie skutków niezdolności do pracy dla uzyskiwanych przez niego dochodów, Sąd orzekł jak w punkcie I, II i III wyroku, podwyższył rentę uzupełniającą orzeczoną w punkcie III wyroku Sądu Okręgowego w Wrocławiu z 30 kwietnia 2008 r. w sprawie VII P 69/07 od strony pozwanej na rzecz powoda z kwoty po 140,46 zł netto miesięcznie do kwoty po 654,96 zł (sześćset pięćdziesiąt cztery złote 96/100) netto miesięcznie, począwszy od 1 lutego 2016 r., zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 427,00 zł netto tytułem różnicy między kwotą otrzymaną a kwotą należną renty uzupełniającej za miesiąc styczeń 2016 r. oraz zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.080,00 zł netto tytułem różnicy między kwotą otrzymaną a należną renty uzupełniającej za rok 2015, zaś w pozostałej części powództwo w punkcie IV oddalił jako nieuzasadnione.

W punkcie V Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu od oddalonej części powództwa z uwagi na jego niewątpliwie trudną sytuację materialną oraz charakter sprawy. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, powód nie jest osobą majętną, jego stan zdrowia jest niewątpliwie zły, pozostaje pod opieką i na utrzymaniu rodziny, zaś uzyskiwane przez niego comiesięczne dochody z tytułu świadczenia rentowego z ZUS oraz z tytułu renty wyrównawczej wypłacanej mu przez stronę pozwaną nie są wysokie. Dochód żony powoda wystarcza jedynie na pokrycie bieżących kosztów utrzymania. Dysproporcja majątkowa między stronami niniejszego postępowania jest bardzo duża. Zdaniem Sądu zarówno z uwagi na sytuację życiową i materialną powoda, jak i przedmiot niniejszej sprawy, uznać należało, że w niniejszej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, wyczerpujący dyspozycję z art. 102 k.p.c.

W pkt VI sentencji wyroku nieuiszczonymi kosztami sądowymi Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. obciążył Skarb Państwa.