Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 września 2016 r., znak (...) - (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał W. J. prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłym w dniu 11 stycznia 1994 r. bracie O. J. w kwocie 800 zł wraz z odsetkami w kwocie 16,11 zł liczonymi od dnia 9 września 2016 r. W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż z zgodnie z obowiązującymi przepisami do osób, których śmierć nastąpiła przed dniem 1 marca 2011 r. miał zastosowanie art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym przed tą datą, z którego wynika, że zasiłek pogrzebowy przysługiwał w wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Kwota ta była ustalana miesięcznie, poczynając od trzeciego miesiąca kalendarzowego kwartału, na okres trzech miesięcy, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału i ogłaszana w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w trzecim kwartale 1993 r. wynosiło 4.000.000 zł tj. po denominacji 400 zł.

W. J. wniósł odwołanie od powyższej decyzji domagając się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu zasiłku pogrzebowego po zmarłym O. J. w wysokości 4.000 zł.

W uzasadnieniu podniósł, iż nie ma podstaw do zastosowania zasad ustalania wysokości zasiłku pogrzebowego według poprzednio obowiązujących przepisów. Wskazał, iż powołanie się w decyzji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na datę śmierci O. J., ustaloną postanowieniem Sądu Rejonowego w Łobzie w sprawie o sygn. akt I Ns 26/15 na dzień 11 stycznia 1994 r., jest całkowicie bezzasadne i nie znajduje uzasadnienia faktycznego i prawnego. Dodał, że podstawą ustalenia zasiłku pogrzebowego na kwotę 4.000 zł powinien być przywołany przez organ rentowy art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu z daty stwierdzenia zgonu O. J. przez Sąd Rejonowy w Łobzie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Łobzie I Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 28 lipca 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns 26/15, uznał O. J. urodzonego w dniu (...) w Ł., syna S. J. i H. J. z domu M. za zmarłego. Jako chwilę i miejsce śmierci oznaczono dzień 11 stycznia 1994 r., godz. 2:00 w miejscowości R.. W oparciu o powyższe orzeczenie Urząd Stanu Cywilnego dla (...) W. w W. wydał odpis akt zgonu Nr AY-2015- (...).

Niesporne, nadto dowód: postanowienie z dnia 28 lipca 2015 r. k. 3a plik I akt organu, odpis skrócony aktu zgonu k. 5 plik I akt organu.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt IX U 91/16, Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie IX Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. w ten sposób, że przyznał W. J. prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłym O. J..

Dowód: wyrok z dnia 27 kwietnia 2016 r. – plik II akt organu, przesłuchanie ubezpieczonego – k. 12 – 13.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się bezzasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była wysokość zasiłku pogrzebowego przyznanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. W. J..

Zgodnie z art. 77 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227), zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

1)  ubezpieczonego;

2)  osoby pobierającej emeryturę lub rentę;

3)  osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania;

4)  członka rodziny osoby wymienionej w pkt 1 i 2.

Członkami rodziny, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 4 są małżonek (wdowa i wdowiec); rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające; dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej; przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż ww.; rodzeństwo; dziadkowie; wnuki; osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

W myśl obecnie obowiązującego art. 80 ustawy zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 4000 zł. Przepis ten został zmieniony ustawą z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. z 2010 r., Nr 238, poz. 1578) z dniem 1 marca 2011 r. Poprzednie jego brzmienie było następujące: zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Kwotę, o której mowa w ust. 1, ustala się miesięcznie, poczynając od trzeciego miesiąca kalendarzowego kwartału, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Kwotę zasiłku pogrzebowego ogłasza Prezes Zakładu w formie komunikatu ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego.

Natomiast zgodnie z przepisem przejściowym art. 46 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej - art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma zastosowanie do wysokości zasiłków pogrzebowych przysługujących po osobach, których śmierć nastąpiła po dniu 28 lutego 2011 r.

Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje (art. 81 ust. 1 cyt. ustawy). Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie określonym w ust. 1 było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu (ust. 2 art. 81 cyt. ustawy). Dokumentem potwierdzającym okoliczności lub przyczyny, o których mowa w ust. 2, jest zaświadczenie Policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający zaistnienie okoliczności lub przyczyn uniemożliwiających zgłoszenie wniosku (ust. 3 art. 81 cyt. ustawy).

Ustalony w sprawie stan faktyczny nie był kwestią sporną między stronami w niniejszym postępowaniu. Nie była kwestionowana przez żadną ze stron prawdziwość i rzetelność sporządzenia zgromadzonych w sprawie dokumentów, dlatego też Sąd uznał je za miarodajne dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

Charakter uzupełniający dla poczynionych ustaleń miał dowód z zeznań W. J.. Jego relacje nie były sprzeczne z faktami wynikającymi z pozostałych źródeł dowodowych i posłużyły wraz z pozostałymi dowodami do odtworzenia stanu faktycznego sprawy.

Rozpatrując niniejszą sprawę należy mieć na uwadze to, iż do dnia 1 marca 2011 r. zasiłek pogrzebowy przysługiwał w wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Kwota ta była zmienna, ustalana miesięcznie, poczynając od 3 miesiąca kalendarzowego kwartału , na okres trzech miesięcy, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału i ogłaszana przez prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w formie komunikatu zamieszczanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski.

Sąd uznał, iż przepisy przejściowe dotyczące art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jednoznacznie wskazują, iż o wysokości zasiłku pogrzebowego decyduje jedynie data śmierci osoby, po której zasiłek ten przysługuje, a nie inne zdarzenie, w tym również chwila nabycia prawa do zasiłku pogrzebowego – która może być późniejsza w takiej sytuacji, jak rozpatrywana. Zatem przy rozpoznawaniu wniosków o wypłatę zasiłku pogrzebowego brana jest pod uwagę wyłącznie data śmierci, nie zaś dzień pochówku, data złożenia wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego, czy data stwierdzenia zgonu.

W niniejszej sprawie jako datę śmierci O. J. uznano dzień 11 stycznia 1994 r., na taką też datę wystawiono akt zgonu, a zatem do wysokości zasiłku pogrzebowego po zmarłym O. J. zgodnie z przywołaną argumentacją należy stosować przepisy w brzemieniu sprzed nowelizacji, które stanowią, iż zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione.

Należy odróżnić kwestię nabycia (albo wygaśnięcia) prawa do zasiłku pogrzebowego, która była przedmiotem poprzedniego wyroku tutejszego Sądu w sprawie W. J., od wysokości tego zasiłku. Prawo do tego zasiłku nie wygasło ze względu na datę wydania orzeczenia o uznaniu brata ubezpieczonego za zmarłego, natomiast jego wysokość musiała być ustalona w oparciu o brzmienie przepisu z chwili śmierci, skoro tak stanowi przepis przejściowy ustawy zmieniającej.

Ubezpieczony w treści odwołania powołał się na uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego Warszawy – Pragi w Warszawie z dnia 23 lipca 2014 r. wydanego w sprawie o sygn. akt VII Ua 34/14, jednakże należało uznać, iż jest to błędna argumentacja, albowiem przywołana sprawa dotyczyła prawa do zasiłku pogrzebowego, nie zaś jego wysokości. W tamtym orzeczeniu Sąd w ogóle nie odniósł się do przywołanego tutaj przepisu przejściowego art. 46 pkt 4 ustawy zmieniającej.

Wobec powyższych rozważań Sąd uznał odwołanie wnioskodawcy za bezzasadne i orzekł jak w pkt I wyroku oddalając odwołanie w oparciu o przepis art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W pkt II wyroku, na postawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania W. J. kosztami procesu, z uwagi na trudną sytuację materialną ubezpieczonego oraz to, iż ubezpieczony występował już w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, w której to Sąd zmienił decyzję organu rentowego, a zatem ubezpieczony mógł mieć ograniczone zaufanie do decyzji wydawanych przez ten organ. Nadto, należy zauważyć, iż Sąd orzekał na podstawie przepisów przejściowych, o których treści, występujący bez profesjonalnego pełnomocnika, ubezpieczony mógł nie wiedzieć.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

6 marca 2017 r.