Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

K. L. (1) w pozwie z dnia 21 lutego 2013 roku skierowanym przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W. domagał się początkowo nakazania pozwanemu 1/ złożenia powodowi przeprosin w formie ustnej przed Sądem i zaprotokołowanie tych przeprosin w protokole rozprawy, 2/zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 85.000,00zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych, 3/ zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych . (pozew wraz uzasadnieniem k 3 – 5).

Na rozprawie w dniu 8 listopada 2013 roku powód ograniczył powództwo, cofając roszczenie niemajątkowe dot. przeproszenia powoda (protokół rozprawy k 219).

Pozwana (...) Bank (...) S.A. w W. wnosiła o oddalenie powództwa w całości wraz zasądzeniem na jej rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana podnosiła że żądanie pozwu jest bezzasadne i jako takie winno ulec oddaleniu. Pozwana podawała w odpowiedzi na pozew iż nie ulega wątpliwości że powód był dłużnikiem pozwanego banku i nie spłacał w terminie swojego długu i zdaniem pozwanego, w takich okolicznościach bank miał uprawnienie i obowiązek podjęcia czynności egzekucyjnych. Działania pozwanego banku polegające na wszczęciu i prowadzeniu egzekucji w stosunku do nieruchomości powoda położonej w P. przy ul. (...) prowadzone były zgodnie z przepisami postępowania cywilnego w zakresie egzekucji sądowej. (odpowiedź na pozew wraz z uzasadnieniem k 56 – 62).

Pozwany wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w zakresie roszczenia niemajątkowego (stanowisko pełn. pozwanego - protokół rozprawy k 219).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 maja 1999r. powód K. L. (1) zawarł wspólnie z A. L., L. C., M. C. i S. G. zawarli umowę nr (...) z pozwanym Bankiem (...) S.A. o kredyt gotówkowy w kwocie 700.000,00zł z terminem spłaty do 10 czerwca 1999r., którego zabezpieczenie stanowiła m.in. hipoteka umowna w kwocie 300.000,00zł ustanowiona na nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). Powód nie wywiązywał się ze spłaty kredytu z tej umowy. Powód składał wnioski o restrukturyzację, mimo ich uwzględnienia powód w dalszym ciągu nie spłacał należności wobec banku. Wobec braku spłaty kredytu pozwany Bank wystąpił m.in. przeciwko powodowi z wnioskiem egzekucyjnym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. w dniu 3 grudnia 2001r. W toku tego postępowania wyegzekwowano część należności wierzyciela (...) S.A. w grudniu 2008r. i postanowieniem z dnia 7.01.2009r. umorzono postępowanie w sprawie Km 512/01. Część należności pozwanego zostało umorzonych na podstawie Dyrektora pozwanego Banku w dniu 4 czerwcu 2009r. ( wniosek egzekucyjny w sprawie Km 512/01 k 156, postanowienie k 160, zeznania świadka J. K. k 219 – 221 zapis zeznań świadka na płycie CD k 222, uzasadnienie Sądu Okręgowego w E. k 148

Pozwany Bank wystąpił też przeciwko powodowi w dniu 24 kwietnia 2008r. z wnioskiem egzekucyjnym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w E., (przyłączając się do prowadzonego już przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego w sprawie (...)) na podstawie tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Okręgowy w E. w sprawie IC 417/00 celem wyegzekwowania na rzecz Banku kwoty należności głównej w wysokości 887.302,59zł, odsetek w wysokości 1.084.071,06zł, kosztów procesu 69.965,20zł (wniosek o przyłączeniu się do egzekucji k 1, zawiadomienie Komornika o przyłączeniu się wierzyciela do egzekucji k 4 w aktach VIKM 592/08).

W sprawie (...) wniosek o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji w stosunku do powoda natomiast złożył już w dniu 24 lipca 2002 roku wierzyciel – Krajowe Towarzystwo (...) S.A. w G. o zapłatę łącznie kwoty 270.151,38zł. W sprawie tej Krajowe Towarzystwo (...) S.A złożyło w dniu 9 grudnia 2002r. wniosek o przeprowadzenie egzekucji poprzez zajęcie nieruchomości stanowiącej własność powoda K. L. (1) i jego małżonki A. L., położonej w P. przy ul. (...) (wniosek egzekucyjny Krajowego Towarzystwa (...) S.A. k 1, pismo wierzyciela z 9.12.2002 r. k 22 w aktach sprawy VI KM769/02 k 1). O wszczęciu tego postępowania została zawiadomiona przez Komornika jako wierzyciel Gmina – Miasto P., Bank (...), (...) SA O/P. (zawiadomienia k23, 24, w aktach sprawy VIKM769/02). W sprawie (...) Komornik wszczął egzekucję w stosunku do nieruchomości stanowiącej własność powoda K. L. (1) i jego małżonki A. L., położonej w P. przy ul. (...), zawiadamiając o tym w dniu 7 marca 2003 r. Sąd Rejonowy w E.. (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k 45 w aktach (...)). Komornik w tej sprawie dokonał opisu i oszacowania nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). (protokół opisu i oszacowania nieruchomości k 39 w aktach (...)). Sprawa ta była zawieszona przez Komornika w dniu 19 grudnia 2005r . (postanowienie o zawieszeniu k 81 w aktach (...)). Następnie w dniu 1 lutego 2007r. postanowiono podjąć zawieszone postępowanie w sprawie (...) ( postanowienie k 118). Na wniosek wierzyciela (...) sp. z o.o. wszczęto ponownie postępowanie egzekucyjne z nieruchomości położonej w P. przy ul. (...). (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji w dniu 5.03.2007r. k 124 w aktach (...)). W dniu 12 marca 2008r. dokonano po raz kolejny opisu i oszacowania nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) (protokół opisu i oszacowania k - 226 w aktach (...)). Pismem z dnia 11 lutego 2008r. w odpowiedzi na zapytanie Komornika co do potwierdzenia uprawnień w zakresie hipoteki ustanowionej na nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), (...) S.A. poinformowało Komornika że wpis hipoteki jest nadal aktualny i że zadłużenie K. L. (1) wynosi wobec Banku łącznie kwotę 2.658.523,63zł (pismo komornika k 227 , odpowiedź (...) k 229 w aktach (...)). (...) S.A. pismem z dnia 17 marca 2008r. przyłączył się do egzekucji (pismo k 241, k 247). Następnie po raz kolejny Komornik w dniu 9 lipca 2008r. zawiesił postępowanie w sprawie (...) . (postanowienie k 7 aktach (...) tom II) Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2009r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w E. umorzył postępowanie w sprawie (...) na podstawie art. 823 kpc. ( postanowienie k 28 w aktach (...)).

W sprawie (...) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w E. zawiesił postępowanie egzekucyjne postanowieniem z dnia 1.08.2008r. (postanowienie k 40 w aktach (...)). Postanowieniem z dnia 18.08.2008r. Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie (...), ustalając koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji w kwocie 26.150,97zł, którymi to obciążono powoda. (postanowienie z 18.08.2009r. k 57 w aktach (...)). Na powyższe postanowienie powód złożył skargę (k 137 – 139). Sąd Rejonowy w E. w sprawie I Co 1449/10 postanowieniem z dnia 30 grudnia 2010r. zmienił postanowienie Komornika 18.08.2009r. w ten sposób że ustalił koszty niezbędne do celowego prowadzenia egzekucji w kwocie 626,23 zł. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Rejonowy w E. stwierdził, iż wierzyciel (...) S.A. został zaspokojony częściowo w dniu 18.08.2008r. w sprawie (...) prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O., a następnie całkowicie w dniu 4.06.2009r., zatem niezasadne było obciążanie powoda K. L. kosztami opłaty stosunkowej w sprawie (...) w kwocie 25.782,60zł ( postanowienie k 141). Z uwagi na złożone zażalenie przez Komornika Sąd Okręgowy w E. zmienił znowu postanowienie Komornika z 18.08.2009r. w sprawie (...) w ten sposób że opłatą 25.782,60zł obciążył wierzyciela (...) S.A. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Okręgowy w E. stwierdził że nie jest wykluczona możliwość prowadzenia kilku postępowań egzekucyjnych w oparciu o ten sam tytuł wykonawczy w stosunku do tych samych dłużników, jednak ocena racjonalności takiego postępowania należy do wierzyciela który podejmując kolejną egzekucję musi podejmować ją przez pryzmat obowiązującej zasady z art. 770 k.p.c., iż na dłużniku spoczywa obowiązek zwrotu jedynie kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji (postanowienie Sądu Okręgowego w E. k 143 uzasadn. k 153).

W dniu 28 maja 2009r. pozwany złożył oświadczenie wyrażające zgodę na wykreślenie hipoteki w księdze wieczystej KW (...) wobec całkowitej spłaty należności (oświadczenie k 223).

Powód był komendantem Komisariatu w P. przez ponad 10 lat, był radnym w P., należał do kilku kół łowieckich, miał bardzo dobrą opinią w swoim środowisku, był osobą znaną i szanowaną. W P. ludzie wiedzieli iż prowadzona jest egzekucja z nieruchomości powoda położonej w P. przy ul. (...). Były rozmowy w środowisku lokalnym iż „powód będzie licytowany. Po wszczęciu postępowań egzekucyjnych powód miał problemy zdrowotne. (zeznania S. L. k 205, zeznania M. G. k 207, zeznania powoda k 228 - 230 zapis zeznań płyta CD k 232, orzeczenie lekarskie dot. stanu zdrowia powoda k 225, oświadczenie Koła Łowieckiego k 226, dyplom Koła Łowieckiego k 247, artykuł dot. powoda k 248 oświadczenie Parafii Rzymsko Katolickiej k 227)

Sąd zważył co następuje:

Bezspornym faktem jest między stronami w niniejszej sprawie, iż powodowi K. L. (1) został udzielony przez pozwany Bank (...) S.A. kredyt w kwocie 700.000,00zł, bezsporne jest także to że kredyt ten został zabezpieczony m.in. poprzez ustanowienie hipoteki umownej w kwocie 300.000,00zł na nieruchomości powoda położonej w P. przy ul. (...). Także jest bezsporne iż powód nie wywiązywał się ze spłaty kredytu z tej umowy kredytowej. Wobec braku spłaty kredytu pozwany Bank (...) S.A. wystąpił przeciwko powodowi z wnioskami egzekucyjnymi do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. oraz do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w E. /w przypadku postępowania w sprawie VI Km 769/02powód przystąpił do toczącego się postępowania/, które postępowania egzekucyjne były prowadzone przez tych Komorników w stosunku do różnych nieruchomości powoda. W trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostródzie zostały w całości wyegzekwowane należności pozwanego Banku z umowy wiążącej powoda i pozwany Bank. Jak wynika z uzasadnienia postanowienia Sąd Okręgowy w Elblągu z dnia 25.05.2012r. w sprawie I Cz 157/12 - nie jest wykluczona możliwość prowadzenia kilku postępowań egzekucyjnych w oparciu o ten sam tytuł wykonawczy w stosunku do tych samych dłużników, w takim tylko wypadku wierzyciel musi ocenić racjonalność takiego postępowania, ponieważ w takim przypadku wierzyciel który podejmuje kolejną egzekucję musi wziąć pod uwagę zasady wynikające z art. 770 k.p.c. iż na dłużniku spoczywa obowiązek zwrotu jedynie kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji /k 153/.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było to czy wszczęcie i prowadzenie egzekucji przez pozwany Bank przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w E. w stosunku do nieruchomości powoda położonej w P. przy ul (...) naruszyło dobra osobiste powoda.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Stosownie zaś do treści art . 24. § 1.kc. - ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia dobra osobistego może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać

zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Przesłanką ochrony dóbr osobistych jest zatem ich naruszenie lub powstanie groźby naruszenia, oraz bezprawność działania sprawcy naruszenia.

Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego należy posługiwać się kryteriami natury obiektywnej, a nie zaś jedynie subiektywnym odczuciem osoby żądającej ochrony – co wielokrotnie w swych orzeczeniach podkreślał Sąd Najwyższy – i miernika, pozwalającego ustalić, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, należy szukać w opinii publicznej. Podkreśla się przy tym, iż przy ocenie czy doszło do naruszenia dobra osobistego, którego ochrony domaga się osoba zgłaszająca żądanie, należy brać pod uwagę całokształt okoliczności.

Na temat bezprawności działania Sąd Najwyższy wypowiedział się w orzeczeniu z dnia 19 października 1989 roku w sprawie IICR 419/89 (OSP 11-12/90, poz. 377) wyjaśniając, że za bezprawne uważa się każde działanie naruszające dobro osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności usprawiedliwiających je. Okoliczności na podstawie których następuje wyłączenie bezprawności naruszenia dóbr osobistych to: działanie w ramach porządku prawnego m.in. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa.

Przy czym należy pamiętać, iż w art. 24 § 1 k.c. ustawodawca wprowadził domniemanie bezprawności i że to pozwany w procesie o ochronę dóbr osobistych ma obowiązek wykazania istnienia okoliczności usprawiedliwiających to działanie, a więc wyłączających bezprawność.

Twierdzenie pozwanego Banku iż do naruszenia dóbr osobistych powoda nie doszło, bowiem działania Banku polegające na wszczęciu i prowadzeniu egzekucji w stosunku do nieruchomości powoda położnej przy ul. (...) w P. prowadzone były zgodnie z obowiązującymi przepisami postępowania cywilnego w zakresie egzekucji sądowej, zostały potwierdzone materiałem dowodowym w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach spraw egzekucyjnych dołączonych do niniejszej sprawy, na podstawie których to przede wszystkim Sąd ustalił stan faktyczny w tej sprawie.

W tym miejscu należy podnieść i trzeba zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej, iż w sprawie przedmiotowej zachodzi brak bezprawności działania pozwanego Banku, gdyż pozwany Bank zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa realizował swoje prawa wynikające z tytułu wykonawczego do zaspokojenia swoich roszczeń należnych mu od powoda. Niecelowe wszczęcie egzekucji to nie to samo co jej bezprawne wszczęcie. Jak to powyżej wskazano w przypadku prowadzenia kilku egzekucji w stosunku do tego samego dłużnika po stronie wierzyciela, rodzi to konsekwencje wynikające z art. 770 k.p.c. że na dłużniku spoczywa obowiązek zwrotu jedynie kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji.

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy zdaniem Sądu nie może być mowy o bezprawności działania pozwanego Banku.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyżej przedstawione dowody i okoliczności Sąd doszedł do przekonania iż żądanie powoda w zakresie roszczenia majątkowego – o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 85.000,00zł należało w całości oddalić, ponieważ zachodził w tym przypadku brak bezprawności działania pozwanego.

Na podstawie art. 98 kpc zasądzono - od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.977,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu tj. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego /koszty adwokackie od roszczenia majątkowego i od roszczenia niemajątkowego - które to roszczenie zostało cofnięte w trakcie n/n postępowania/.

Na postawie art. 355 §1 k.p.c. w związku z art. 203 § 1 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie w zakresie roszczenia niemajątkowego powoda cofniętego przez powoda na rozprawie w dniu 8 listopada 2013r., na które to cofnięcie pozwany wyraził zgodę.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.