Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania W. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 27 czerwca 2013 r. znak (...)

w sprawie W. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

I. zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. N. prawo do emerytury począwszy od dnia 24 czerwca 2013 r., nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

II. zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz ubezpieczonego W. N. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt: VU 1356/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony W. N. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 27 czerwca 2013 roku, znak: (...)domagając się jej zmiany, poprzez przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Pozwany organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, iż na podstawie przedłożonej dokumentacji ubezpieczony udowodnił zatrudnienie w wymiarze 28 lat, 9 miesięcy i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono ubezpieczonemu okresu od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 30 marca 2000 r. podano łączone stanowisko pracy ,,ślusarz-spawacz, a w powołanych przez pracodawcę przepisach resortowych widnieje stanowisko ,, spawacz”.

W związku z tym, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych pozwany organ rentowy nie znalazł podstaw do przyznania emerytury w obniżonym wieku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. N. , urodzony dnia (...), lat 60, w dniu 27 maja 2013 roku złożył wniosek o emeryturę.

Wraz z wnioskiem przedłożył zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentował nie kwestionowany przez pozwany organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 28 lat, 9 miesięcy i 11 dni.

Ubezpieczony nie należy do OFE.

Ubezpieczony przedłożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych za okres od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...) w S. .

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych okresu od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 30 marca 2000 r. podano łączone stanowisko pracy ,,ślusarz-spawacz” a w powołanych przez pracodawcę przepisach resortowych widnieje stanowisko ,, spawacz”

dowód: akta emerytalne: wniosek k. 1-3, kwestionariusz k.4, zaskarżona decyzja k.17, karata przebiegu zatrudnienia k. 18, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k.29

W okresie od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z W. N. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S. .

Uprawnienia spawania podstawowego i elektrycznego ubezpieczony uzyskał 25 marca 1985 roku. Jednakże posiadał umiejętności w zakresie spawania gdyż w szkole zawodowej uczył się spawania , ponadto prace spawalnicze wykonywał będąc zatrudniony w Spółdzielni Pracy (...). Od początku zatrudnienia ubezpieczony spawał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spawacza. Do czasu uzyskania uprawnień spawacza ubezpieczony spawał bez uprawnień.

W zakładzie pracy wykonywano remont i produkcje maszyn tartacznych. Do obowiązków ubezpieczonego należało spawanie, szlifowanie spawów, wyrabianie narzędzi do produkcji, nadto spawanie rur transmisyjnych do tartaków transporterów, wentylatorów, cyklonów.

Urządzenia tartaczne były przewożone do zakładu celem naprawy, były to przenośniki, taśmociągi. Ubezpieczony za pomocą palnika wycinał elementy do wymiany i spawał te elementy do przenośnika, następnie musiał to wyszlifować. Prace spawalnicze zajmowały ubezpieczonemu około 90% czasu jego pracy. Pozostałe to prace pomocnicze związane ze spawaniem tj. przygotowawcze i wykończeniowe.

Ubezpieczony pracował razem z L. D., który był zatrudniony w charakterze ślusarza spawacza, S. T., który był przełożonym ubezpieczonego. Nadto, pracował razem z Z. G. i L. S., który był bezpośrednim przełożonym ubezpieczonego.

dowód: odpis książeczki spawacza k.10 w aktach osobowych, zeznania świadków: L.D. k.48 verte, S.T. k.49, książeczka spawacza k.54-55, Z. G. k.68 verte, L. S. k.69, akta osobowe ubezpieczonego k 10, zeznania ubezpieczonego przesłuchanego w charakterze strony k.68 verte -69 akta sprawy

Praca ubezpieczonego od dnia od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku (15 lat, 10 miesięcy i 10 dni) z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S. była pracą w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku po doliczeniu spornego okresu pracy legitymuje się ponad 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: j/w

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego W. N. jest uzasadnione.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa .

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2).

Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Dla mężczyzny jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony W. N. ma ukończone 60 lat, nie jest członkiem OFE, posiada wymagany ponad 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych okresu od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 30 marca 2000 r. podano łączone stanowisko pracy ,,ślusarz-spawacz” a w powołanych przez pracodawcę przepisach resortowych widnieje stanowisko ,, spawacz”

Zważyć przy tym należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem i utartą praktyką w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por: uchwały S.N.: z dnia 10 marca 1984 r. w sprawie III UZP 6/84 oraz z dnia 21 września 1984 r. w sprawie III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok SN z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W załączniku A do powyżej określonego rozporządzenia w Dziale XIV pkt 12 wskazano prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

W tym miejscu należy przypomnieć utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zawarte w pkt 12, działu XIV wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. określenie "prace przy spawaniu" zamiast terminu "spawacz" pozwala objąć nim także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania przez pracowników niebędących spawaczami – prace ślusarzy polegające na przygotowywaniu materiałów do spawania, pod warunkiem że w toku tych czynności przygotowawczych są wykonywane prace spawalnicze lub wycinanie metalu (tak. por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/07, wyrok z dnia 8 czerwca 2011r. w sprawie I UK 393/10).

Tym samym określenie „prace przy spawaniu”, zawarte w pkt 12, działu XIV, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, obejmuje też inne prace wykonywane w przebiegu procesu spawania np. takie jak przygotowywanie elementów do spawania, czy też szlifowanie spawów. Takie rozumienie rozważanego zwrotu wynika z jego wykładni językowej.

W tych okolicznościach rzeczą Sądu było zatem ustalenie czy w okresie od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. – (...)w S. czynności związane z wykonywaniem obowiązków pracowniczych mogą być związane z pracą w warunkach szczególnych oraz w jakich konkretnie okresach i wymiarze dobowym ubezpieczony czynności te wykonywał.

Z zeznań słuchanych w sprawie świadków L. D., S. T., Z. G. i L. S. wynika, iż w spornym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze. Przy czym świadek L. S. i S. T. byli bezpośrednimi przełożonymi ubezpieczonego. Z zeznań tych wynika, że w ciągu całego zatrudnienia zarówno przed uzyskaniem uprawnień jak i po ich uzyskaniu ubezpieczony nie zajmował się niczym innym jak tylko spawaniem. Ubezpieczony spawał rury transmisyjne do tartaków transporterów, wentylatorów, cyklonów, wyrabiał narzędzia do produkcji, za pomocą palnika wycinał elementy do wymiany. Spawanie zajmowało mu ok. 90 % czynności.

Zdaniem Sądu w/w zeznania w całości zasługują na wiarę, gdyż są spójne, logiczne i tworzą logiczną całość z danymi wynikającymi z akt osobowych oraz ze złożoną do ZUS dokumentacją, w tym ze świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionym w dniu 8 lipca 2013r. przez pracodawcę ubezpieczonego.

Dokładna analiza i charakterystyka pracy ubezpieczonego pozwoliła na ustalenie, że ubezpieczony mając za zadanie zespawanie określonych części wykonywał czynności jedynie niezbędne i mieszczące się w typowej pracy spawacza i były one z tym procesem nierozerwalnie związane.

Zdaniem Sądu przygotowanie elementów do spawania, czy szlifowanie spawów należy do podstawowych, określonych przez pracodawcę zadań związanych ze spawaniem .

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala ustalić, niewątpliwie, że w okresie od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. –(...)w S. ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie na stanowisku spawacza, wymienionego w Dziale XIV, pod pozycją 12, wykazu A, załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Zatem na dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony posiada wymagany okres pracy w szczególnych warunkach, albowiem po doliczeniu spornego okresu zatrudnienia od 22 października 1975 roku do 31 maja 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. –(...)w S. ubezpieczony udowodnił posiadanie ponad 15-letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W tym stanie rzeczy z uwagi na to, że W. N. spełnił wszystkie warunki konieczne do przyznania mu prawa do emerytury na podstawie art. art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 tej ustawy i w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu W. N. prawo do emerytury począwszy od 24 czerwca 2013 roku ( od ukończenia 60 lat), o czym orzekł jak w punkcie I sentencji.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, uznając, że dopiero postępowanie sądowe, a szczególności przeprowadzone w tym postępowaniu dowody z zeznań świadków, pozwoliły na ustalenie, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L. (...)w S. wykonywał pracę w warunkach szczególnych wobec tego przesądziły one ostatecznie o zasadności wniosku. Mając powyższe na względzie Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do emerytury, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa prawnego stron – Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 kpc, oraz § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.) punkt II sentencji wyroku.